Dö luaän veà chuyeán ñi Strasbourg
ngaøy 25 thaùng 11 naêm 2014
cuûa Ñöùc Phanxicoâ
Dö luaän veà chuyeán ñi Strasbourg ngaøy 25 thaùng 11 naêm 2014 cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Roma (VietCatholic News 24-11-2014) - Ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2014, Associated Press, khi loan tin veà chuyeán ñi, ñaõ cho raèng trong baøi dieãn vaên ñaàu tieân noùi veà AÂu Chaâu taïi Strasbourg, chaéc chaén Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ seõ taäp chuù vaøo caùc vaán ñeà phöùc taïp hieän nay cuûa AÂu Chaâu nhö lyû leä thaát nghieäp cao cuûa ngöôøi treû, vaø di daân.
Chuyeán ñi keùo daøi 4 tieáng ñoàng hoà taïi hai cô quan ñaàu naõo, naëng veà nhaân quyeàn cuûa AÂu Chaâu naøy, mang saéc thaùi theá tuïc hôn laø phuïng vuï.
Caùc phuï taù cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng cho bieát trong cuoäc gaëp gôõ caùc giaùm muïc AÂu Chaâu vaøo thaùng 10 naêm 2014, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ cuõng ñaõ nhaéc tôùi naïn thaát nghieäp cao nôi ngöôøi treû AÂu Chaâu, nhaát laø taïi Taây Ban Nha vaø YÙ. Theo ngaøi, AÂu Chaâu ñaõ töø moät thôøi thònh vöôïng rôi vaøo cuoäc khuûng hoaûng traàm troïng ñeán noãi ngöôøi treû cuõng bò vöùt boû.
Cuõng ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2014, Ñaøi Phaùt Thanh Vatican phoûng vaán OÂng Bern Nilles, toång thö kyù cuûa CIDSE, moät lieân minh caùc cô quan phaùt trieån quoác teá cuûa Coâng Giaùo, ngöôøi seõ thaùp tuøng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong chuyeán ñi Strasbourg laàn naøy.
OÂng Nilles cho hay: Quoác Hoäi AÂu Chaâu laø tieáng noùi chính cuûa caùc coâng daân AÂu Chaâu, nhöng ngöôøi ta vaãn nghó cô quan naøy quaù xa rôøi caùc thöïc taïi cuûa daân chuùng, cho neân vieäc Ñöùc Thaùnh Cha ñem tieáng noùi cuûa ngöôøi daân tôùi ñònh cheá naøy laø ñieàu raát quan troïng.
Ñieàu ñaùng löu yù hôn nöõa: ngaøi laïi xuaát thaân töø moät ñaát nöôùc khoâng thuoäc AÂu Chaâu. Caùc quan ñieåm ngaøi ñöa ra vôùi ñònh cheá naøy coù caùi ñaëc tính töôi maùt cuûa moät ngöôøi nhìn töø beân ngoaøi.
Theo oâng Nilles, ngöôøi AÂu Chaâu thöôøng cho raèng mình laø ngöôøi tieàn ñaïo cuûa loái soáng "xanh" vaø do ñoù coù cô beàn vöõng, nhôø giaûm thieåu löôïng thaûi CO2. Nhöng ñoù chæ laø caùi nhìn chuû qua. "Khi baïn soáng taïi caùc luïc ñòa khaùc, baïn môùi thaáy taùc duïng lôùn lao cuûa loái soáng AÂu Chaâu tieâu thuï quaù nhieàu caùc taøi nguyeân thieân nhieân. Trong Giaùo Hoäi, caøng ngaøy ngöôøi ta caøng quan taâm ñeán vieäc naøy".
OÂng cho raèng AÂu Chaâu khoâng theå tieáp tuïc vieäc laáy nguyeân lieäu töø caùc vuøng coù tranh chaáp hieän nay ñeå saûn xuaát caùc saûn phaåm cuûa mình nöõa vì vieäc naøy hieän ñang gia taêng caùc vuï tranh chaáp vaø caùc cuoäc chieán tranh taøn khoác. "Caøng ngaøy caùc nhaø laõnh ñaïo Coâng Giaùo caøng lieân keát loái soáng cuûa Baéc Caàu vôùi caùc taùc duïng cuûa noù ñoái vôùi Nam Caàu vaø chuùng toâi hy voïng Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñeà caäp tôùi moái lieân keát naøy".
John L. Allen Jr. thì cho raèng chuyeán ñi cuûa Ñöùc Phanxicoâ tôùi quoác hoäi AÂu Chaâu gaàn nhö khoâng gaëp söï choáng ñoái naøo. OÂng cho hay naêm 1988, khi Ñöùc Gioan Phaoloâ II tôùi thaêm ñònh cheá naøy, ñaõ coù söï choáng ñoái lôùn. Söï choáng ñoái naøy phaùt xuaát töø coá muïc sö Ian Paisley, laõnh tuï cuûa coäng ñoàng Theä Phaûn Baéc AÙi Nhó Lan. OÂng naøy ñaõ bò keùo ra khoûi quoác hoäi AÂu Chaâu vì ñaõ hoâ caùc khaåu hieäu choáng laïi Ñöùc Giaùo Hoaøng. Nhieàu ngöôøi phaûn ñoái vieäc oâng bò xöû söï nhö theá.
Gaàn ñaây hôn, naêm 2004, Hoäi Ñoàng AÂu Chaâu ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng haøng ñaàu cuûa söï thuø gheùt theá tuïc ñoái vôùi Ñaïo Coâng Giaùo, khi trieát gia vaø chính trò gia ngöôøi YÙ, OÂng Rocco Buttiglione, ñaõ thaát cöû chöùc toång uûy tö phaùp chæ vì oâng cho hay oâng chaáp nhaän giaùo huaán Coâng Giaùo veà phaù thai vaø ñoàng tính luyeán aùi.
Buttiglione tuyeân boá raèng oâng seõ khoâng aùp duïng caùc xaùc tín treân vaøo luaät leä, nhöng ngöôøi ta vaãn khoâng chaáp nhaän oâng. Thaùi ñoä naøy taïo ra nhieàu cuoäc phaûn ñoái, trong ñoù, coù Ñöùc Hoàng Y Renato Martino, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình. Ngaøi cho raèng ngöôøi ta ñang hình thaønh ra moät thöù "toøa aùn luøng baét laïc giaùo theá tuïc".
Ñieàu ñaùng noùi laø laõnh tuï phe taû luùc aáy taïi Quoác Hoäi AÂu Chaâu chính laø Daân Bieåu Ngöôøi Ñöùc, Martin Schultz. Chính oâng ta ñaõ ñöa ra ñeà xuaát ñaùnh phaù Buttiglione. Ngaøy nay, Schultz laø chuû tòch 2 nhieäm kyø cuûa Quoác Hoäi AÂu Chaâu vaø laø ngöôøi thaân chinh qua Vatican hai laàn môøi Ñöùc Phanxicoâ tôùi ñònh cheá cuûa oâng!
Ñieàu cuõng ñaùng löu yù laø khoâng ai phaûn ñoái vieäc môøi naøy caû. Coù chaêng chæ laø maáy muï naï gioøng cuûa phong traøo "Femen" bieåu tình mình traàn taïi coâng tröôøng Nhaø Thôø Thaùnh Pheâroâ. John Allen cho raèng vieäc thay ñoåi baàu khí hieän nay laø do coâng cuûa hai ngöôøi noùi tieáng Taây Ban Nha: Joseù Luis Rodríguez Zapatero vaø Jorge Mario Bergoglio.
Zapatero voán laø ngöôøi trieät ñeå thi haønh chính saùch duy theá tuïc, vì oâng noäi cuûa oâng voán bò cheá ñoä Franco gieát cheát naêm 1936, thôøi noäi chieán Taây Ban Nha. Trong thôøi laøm thuû töôùng Taây Ban Nha töø 2004 tôùi 2011, oâng ñaõ ban haønh hoaëc tranh luaän caùc luaät leä uûng hoä hoân nhaân ñoàng tính, ly dò deã daøng, haïn cheá giaùo duïc toân giaùo trong caùc tröôøng coâng, uûng hoä vieäc laáy teá baøo goác phoâi thai ñeå nghieân cöùu, nôùi loûng luaät phaù thai, giaûm thieåu hoaëc loaïi boû vieäc taøi trôï cho Giaùo Hoäi. Nhöng roài, chính oâng thaáy raèng aán töôïng gaây chieán vôùi Giaùo Hoäi laø moät chính saùch toài, neân ñaõ quay qua chính saùch lòch thieäp hôn: vaãn coù söï taùch bieät giöõa nhaø nöôùc vaø Giaùo Hoäi, nhöng laø moät taùch bieät töông caûm chöù khoâng kình choáng. Ñieàu naøy taùc ñoäng lôùn treân caùnh taû ôû AÂu Chaâu hieän nay.
Vieäc baàu Ñöùc Hoàng Y Bergoglio laøm giaùo hoaøng, vò giaùo hoaøng ñaàu tieân queâ ôû AÙ Caên Ñình, ngöôøi ñang ñöôïc caûm tình cuûa raát nhieàu ngöôøi, cuõng ñaõ laøm baàu khí thay ñoåi nhieàu. Noùi cho cuøng, khoâng moät chính trò gia naøo treân haønh tinh naøy, ít nhaát laø nhöõng ngöôøi caàn ñöôïc taùi cöû, maø laïi khoâng muoán chuïp chung hình vôùi Ñöùc Phanxicoâ.
Ñaøng khaùc, caùc öu tieân veà xaõ hoäi cuûa Ñöùc Phanxicoâ xem ra cuõng raát thích hôïp vôùi cô caáu quyeàn löïc cuûa AÂu Chaâu hieän nay. Ñaây khoâng coøn laø Gioan Phaoloâ nöõa, ngöôøi töøng chieán ñaáu khoâng khoan nhöôïng vôùi AÂu Chaâu veà vieäc khoâng nhaéc gì tôùi Thieân Chuùa trong taân hieán phaùp cuûa hoï. Cuõng khoâng coøn Beâneâñíctoâ XVI, ngöôøi maø nghò trình daønh cho AÂu Chaâu döïa treân moái töông quan giöõa lyù trí vaø chaân lyù.
Quan taâm cuûa Ñöùc Phanxicoâ laø baûo veä ngöôøi di daân, nhaát laø traùnh caùc thaûm caûnh cheát choùc cho hoï taïi nhöõng nôi nhö Lampedusa; coå vuõ caùc chieán löôïc ña phöông trong chính saùch ngoaïi giao, vaø vai troø cuûa Lieân Hieäp Quoác; coå vuõ vieän trôï cho caùc nöôùc ñang môû mang vaø pheâ phaùn caùc baát bình ñaúng cuûa chuû nghóa tö baûn hoaøn caàu; vaø choáng ñoái chieán tranh cuøng chuû nghóa quaù khích toân giaùo.
Ñoù cuõng laø caùc quan taâm ngoaïi giao vaø ñòa chính trò haøng ñaàu cuûa Lieân Hieäp AÂu Chaâu, taïo neàn cho caùc taâm trí lôùn gaëp nhau.
Dó nhieân, coù nhöõng vaán ñeà khoù coù söï thoâng caûm chung, nhö phaù thai, an töû vaø hoân nhaân ñoàng tính. Trong moät cuoäc phoûng vaán cuûa ñaøi truyeàn hình Vatican vaøo tuaàn roài, Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh Pietro Parolin cho hay trong cuoäc thaûo luaän saép tôùi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ seõ ñeà caäp tôùi vieäc phaûi phuïc hoài moät vieãn kieán coù tính toaøn boä veà con ngöôøi nhaân baûn. Ngöôøi ta hy voïng caùc dò bieät giöõa ñoâi beân laø ñieàu coù theå xoay trôû ñöôïc.
Nhaø baùo Rocco Palmo thì cho raèng trong baøi dieãn vaên vôùi 751 thaønh vieân Quoác Hoäi AÂu Chaâu taïi Strasbourg, Ñöùc Phanxicoâ seõ ñeà caäp tôùi caùc chuû ñieåm ngaøi voán nhaán maïnh caû 20 thaùng nay: ngaãu thaàn tieàn baïc; neàn vaên hoùa vöùt boû trong ñoù ngöôøi treû thì thaát nghieäp ngöôøi giaø thì an töû coøn ngöôøi di daân thì hoaëc maát maïng hoaëc khoâng coù töông lai; "phaåm giaù, chöù khoâng baùc aùi" ñoái vôùi ngöôøi ngheøo; baûo veä moâi sinh; hoøa bình giöõa moät "Theá Chieán III" ñang taøn phaù ñòa caàu...
Trong chuyeán ñi laàn naøy, ngöôøi ta löu yù tôùi söï thaùp tuøng cuûa vò taân "boä tröôûng ngoaïi giao" cuûa Toøa Thaùnh, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paul Gallagher, ngöôøi voán phuïc vuï trong tö caùch tröôûng phaùi boä Toøa Thaùnh caïnh Caùc Phoøng Thöông Maõi AÂu Chaâu töø naêm 2001 tôùi luùc ñöôïc göûi qua Burundi 3 naêm sau ñoù.
Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ seõ dieãn ra luùc 10 giôø 30 saùng thöù Ba 25 thaùng 11 naêm 2014, giôø ñòa phöông.
Vuõ Vaên An