Caùc phaùt bieåu cuoái cuøng
tröôùc khi Thöôïng Hoäi Ñoàng Ñaëc Bieät
veà Gia Ñình khai maïc
Caùc phaùt bieåu cuoái cuøng tröôùc khi Thöôïng Hoäi Ñoàng Ñaëc Bieät veà Gia Ñình khai maïc.
Roma (VietCatholic News 5-10-2014) - Ñöùc Phanxicoâ ñaõ ñaëc bieät löu yù tôùi vaán ñeà hoân nhaân vaø gia ñình. Duø ñaõ coù Taøi Lieäu Laøm Vieäc, ñuùc keát caùc caâu traû lôøi cho moät baûn caâu hoûi göûi ñi khaép theá giôùi, töïa laø Caùc Thaùch Ñoá Muïc Vuï Cuûa Gia Ñình Trong Boái Caûnh Phuùc AÂm Hoùa, ngaøi vaãn cho toå chöùc moät Thöôïng Hoäi Ñoàng Ñaëc Bieät baét ñaàu töø ngaøy 5 thaùng Möôøi naøy, chæ ñeå leân nghò trình cho Thöôïng Hoäi Ñoàng thöôøng leä veà gia ñình naêm 2015.
Trong cuoäc hoïp baùo ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2014, Ñöùc Hoàng Y Lorenzo Baldisseri, Toång Thö Kyù cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng, cho hay Taøi Lieäu treân goàm ba phaàn: Phaàn ñaàu noùi veà keá hoaïch Thieân Chuùa, luaät töï nhieân vaø ôn goïi trong Chuùa Kitoâ. Caùc khoù khaên do luaät töï nhieân neâu ra ñöôïc khaéc phuïc qua vieäc tham chieáu Thaùnh Kinh, ngoân ngöõ vaø caùc trình thuaät cuûa Thaùnh Kinh vaø baèng caùch tham chieáu ñeà xuaát nhaèm leân chuû ñeà vaø thaâm haäu hoùa yù nieäm ñöôïc Thaùnh Kinh linh höùng laø "traät töï taïo döïng", nhö khaû theå taùi giaûi thích 'luaät töï nhieân' moät caùch coù yù nghóa hôn veà hieän sinh. Hôn nöõa, vai troø cuûa gia ñình, 'teá baøo caên baûn cuûa xaõ hoäi, nôi ta hoïc soáng vôùi ngöôøi khaùc baát chaáp caùc khaùc bieät cuûa ta vaø thuoäc veà nhau', laø vai troø cuûa moät nôi öu tuyeån cuûa nhieàu giaù trò nhö tình anh em, tình yeâu, loøng toân troïng vaø söï lieân ñôùi giöõa caùc theá heä, nôi phaåm giaù ñöôïc phaùt huy, nôi khaéc phuïc chuû nghóa caù nhaân, nôi ñoùng goùp vaøo ích chung cuûa xaõ hoäi.
Phaàn thöù hai noùi tôùi caùc thaùch ñoá muïc vuï noäi taïi trong gia ñình, nhö khuûng hoaûng ñöùc tin, caùc hoaøn caûnh khuûng hoaûng noäi boä, caùc aùp löïc töø beân ngoaøi vaø nhieàu vaán ñeà khaùc. Traùch nhieäm cuûa muïc töû laø chuaån bò hoân nhaân, caøng ngaøy caøng caàn thieát trong xaõ hoäi ngaøy nay, giuùp caùc caëp ñính hoân ñöa ra caùc quyeát ñònh phuø hôïp vôùi ñöùc tin cuûa hoï vaøo Thieân Chuùa, vaø xaây döïng gia ñình hoï treân caùc neàn taûng vöõng chaéc.
Ngaøi nhaán maïnh tôùi vieäc phaûi ñaëc bieät xem xeùt caùc hoaøn caûnh khoù khaên veà muïc vuï nhö caùc caëp khoâng keát hoân soáng vôùi nhau vaø caùc caëp keát hôïp treân thöïc teá (de facto), caùc caëp ly thaân vaø ly dò, caùc ngöôøi ly dò taùi hoân vaø coù con theâm, caùc baø meï ñôn chieác, nhöõng ngöôøi trong caùc hoaøn caûnh khoâng hôïp leä veà giaùo luaät vaø nhöõng ngöôøi khoâng tin hay nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo khoâng thöïc haønh Ñaïo muoán keát hoân. Rieâng veà vaán ñeà nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân, Ñöùc Hoàng Y Baldisseri cho hay Giaùo Hoäi bieát hoaøn caûnh cuûa hoï vaø seõ tìm caùc giaûi phaùp phuø hôïp vôùi giaùo huaán cuûa mình vaø daãn hoï tôùi cuoäc soáng thanh thaûn vaø ñöôïc hoøa giaûi. Ngaøi chæ nhaéc tôùi vieäc ñôn giaûn hoùa caùc thuû tuïc phaùp lyù ñeå coù theå tuyeân boá cuoäc hoân nhaân cuûa hoï voâ hieäu.
Phaàn thöù ba goàm caùc chuû ñeà lieân quan tôùi vieäc saün saøng chaáp nhaän söï soáng môùi, nhö vieäc hieåu bieát vaø caùc khoù khaên trong vieäc tieáp nhaän huaán quyeàn, caùc ñeà nghò muïc vuï, trieát lyù thöïc haønh bí tích vaø vieäc coå vuõ taâm thöùc phoø söï soáng... Lieân quan tôùi traùch nhieäm giaùo duïc con caùi, coù caùc khoù khaên lieân quan tôùi vieäc truyeàn thuï ñöùc tin cho chuùng; sau cuøng laø vaán ñeà giaùo duïc Kitoâ Giaùo trong caùc hoaøn caûnh gia ñình khoù khaên.
Caùc chuû ñeà khoâng coù trong Taøi Lieäu Laøm Vieäc laàn naøy seõ ñöôïc xem xeùt taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng thöôøng leä döï tính vaøo caùc ngaøy 4 ñeán 25 thaùng Möôøi naêm 2015 vôùi chuû ñeà "Chuùa Gieâsu maïc khaûi maàu nhieäm vaø ôn goïi gia ñình". Ñaây seõ laø giai ñoaïn ba cuûa dieãn trình suy tö veà gia ñình, töøng ñöôïc baét ñaàu vôùi maät nghò hoäi Hoàng Y ngaøy 20 thaùng Hai, 2014. Ngaøi cuõng cho bieát thaønh quaû cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng saép tôùi seõ ñöôïc duøng ñeå chuaån bò Taøi Lieäu Laøm Vieäc cho Thöôïng Hoäi Ñoàng thöôøng leä vaøo naêm 2015.
Vì taàm quan troïng cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy, moät Ngaøy Caàu Nguyeän ñaõ ñöôïc toå chöùc vaøo Chuùa Nhaät 28 thaùng Chín naêm 2014 vaø taïi Nhaø Nguyeän Salus Populi Romani cuûa Nhaø Thôø Ñöùc Baø Caû, vaø seõ coù Thaùnh Leã moãi ngaøy trong suoát khoùa hoïp cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng. Chính Ñöùc Phanxicoâ ñaõ soaïn thaûo lôøi caàu nguyeän cho Thöôïng Hoäi Ñoàng:
Laïy Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø Thaùnh Giuse, nôi caùc Ñaáng chuùng con ñöôïc chieâm ngaém neùt raïng ngôøi cuûa tình yeâu ñích thöïc, chuùng con tin töôûng daâng lôøi nguyeän xin:
Laïy Thaùnh Gia Nazareth, xin laøm cho caùc gia ñình cuûa chuùng con trôû thaønh nôi hieäp thoâng vaø nhaø Taïm cuûa caàu nguyeän, thaønh tröôøng hoïc ñích thöïc cuûa Phuùc AÂm vaø Giaùo Hoäi taïi gia beù nhoû.
Laïy Thaùnh Gia Nazareth, xin cho trong caùc gia ñình ñöøng bao giôø xaûy ra baïo löïc, kheùp kín vaø chia reõ nöõa: xin cho taát caû nhöõng ai ñaõ bò toån thöông hoaëc bò aûnh höôûng vì göông xaáu sô#m tìm ñöôïc nieàm an uûi vaø ñöôïc chöõa laønh.
Laïy Thaùnh Gia Nazareth, xin cho Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc saép tôùi laøm thöùc tænh nôi moïi ngöôøi yù thöùc baûn chaát thaùnh thieâng vaø baát khaû xaâm phaïm cuûa gia ñình, cuõng nhö veû ñeïp cuûa gia ñình trong keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa.
Laïy Chuùa Gieâsu, Meï Maria vaø Thaùnh Giuse xin nghe lôøi chuùng con, xin nhaäm lôøi chuùng con caàu xin. Amen.
Töø ngaøy ñoù, nhieàu giaùo phaän treân theá giôùi ñaõ leân tieáng ñaùp laïi saùng kieán caàu nguyeän naøy.
Taøi Lieäu Laøm Vieäc
Töôûng cuõng neân nhaéc laïi: tröôùc Taøi Lieäu Laøm Vieäc noùi treân, Toøa Thaùnh ñaõ göûi ñi khaép theá giôùi moät taøi lieäu goïi laø Taøi Lieäu Chuaån Bò goàm caùc caâu hoûi ñeå moïi giôùi trong Giaùo Hoäi traû lôøi goùp yù. Baûn thaêm doø naøy chia thaønh 8 nhoùm caâu hoûi lieân quan tôùi hoân nhaân vaø gia ñình. Caùc caâu hoûi naøy, theo lôøi Ñöùc Hoàng Y Baldisseri, ñaõ "phaùt sinh ra moät suy tö coù yù nghóa nôi Daân Chuùa".
Taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy, "caùc nghò phuï seõ khaûo saùt vaø phaân tích thaáu ñaùo caùc tín lieäu, caùc chöùng töø vaø caùc khuyeán caùo nhaän ñöôïc töø caùc Giaùo Hoäi ñaëc thuø ngoõ haàu giaûi ñaùp caùc thaùch ñoá môùi cuûa gia ñình".
Caùc thaùch ñoá ñöôïc coi laø noùng boûng goàm: vaán ñeà keát hôïp ñoàng tính, vieäc laõnh nhaän bí tích cuûa nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân, vieäc soáng chung khoâng cheo cöôùi, vaø vieäc phoø söï soáng.
Veà ñaïo ñöùc tính duïc, Taøi Lieäu Laøm Vieäc cho hay: "Moät soá khaù lôùn caùc hoäi ñoàng giaùm muïc gôïi yù raèng: Giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi, khi ñöôïc thoâng truyeàn moät caùch roõ raøng trong veû ñeïp chaân thöïc, nhaân baûn vaø Kitoâ Giaùo cuûa noù, ñeàu ñöôïc phaàn lôùn tín höõu tieáp nhaän moät caùch haêng haùi. Giaùo huaán aáy cuõng ñöôïc tieáp nhaän moät caùch roäng raõi hôn, khi tín höõu daán thaân thöïc söï vaøo haønh trình ñöùc tin chöù khoâng chæ toø moø tìm hieåu xem Giaùo Hoäi nghó gì veà caùc vaán ñeà ñaïo ñöùc tính duïc".
Ngöôïc laïi, cuõng coù nhöõng hoäi ñoàng giaùm muïc cho bieát "duø bieát giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà hoân nhaân vaø gia ñình, nhieàu Kitoâ höõu vaãn thaáy khoù maø chaáp nhaän noù caùch troïn veïn", nhaát laø veà ngöøa thai, ly dò vaø taùi hoân, ñoàng tính luyeán aùi. Tuy nhieân, hoï saün saøng chaáp nhaän moät caùch roäng raõi caùc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi lieân quan tôùi phaåm giaù söï soáng con ngöôøi, toân troïng söï soáng con ngöôøi.
Vieäc döïa vaøo keát quaû cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy ñeå thaûo luaän theâm vaø leân khuoân caùc höôùng daãn muïc vuï thích ñaùng laø vieäc cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng thöôøng leä naêm 2015.
Catholic World News, khi ñöa tin veà vieäc coâng boá Taøi Lieäu Laøm Vieäc, coù cho hay: duø caùc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà caùc vaán ñeà gaây tranh caõi nhö ngöøa thai, ly dò, taùi hoân vaø keát hôïp ñoàng tính ñöôïc uûng hoä roõ raøng, nhöng Taøi Lieäu nhaán maïnh vieäc phaûi cö xöû caùch kính troïng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng cuøng vieãn kieán vôùi Giaùo Hoäi vaø phaûi chaêm soùc muïc vuï cho nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo hieän ñang gaëp caùc hoaøn caûnh khoù khaên veà hoân nhaân
Haõng tin naøy cuõng löu yù Taøi Lieäu Laøm Vieäc chuù taâm tôùi caùc vaán ñeà trong tính phöùc taïp cuûa chuùng. Thí duï: AÂu Chaâu vaø Baéc Myõ muoán ñôn giaûn hoùa thuû tuïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu, nhöng moät soá nôi khaùc thì yeâu caàu phaûi thaän troïng keûo laøm theá seõ gia taêng caùc baát coâng vaø laàm laãn, hay cho ngöôøi ta caûm giaùc khoâng caàn toân troïng tính baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân, khieán giôùi treû nghó hoân nhaân khoâng coøn laø cam keát maõn ñôøi...
Veà caùc hoaøn caûnh hoân nhaân khoù khaên, Taøi Lieäu khoâng ngaïi keå ra caùc caâu truyeän heát söùc ñau loøng nhöng cuõng khoâng thieáu caùc chöùng töø veà moät tình yeâu chaân thöïc. ÔÛ ñaây, khi noùi veà trieát lyù thöông xoùt, Taøi Lieäu nhaán maïnh raèng "Loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa khoâng cung caáp moät thöù che ñaäy taïm bôï cho caùc vieäc laøm khoâng ñuùng cuûa baûn thaân, maø ñuùng hôn trieät ñeå daãn cuoäc soáng ngöôøi ta tôùi hoaø giaûi laø thöù seõ ñem laïi tín thaùc vaø thanh thaûn môùi meû qua cuoäc canh taân noäi taâm ñích thöïc. Muïc vuï chaêm soùc gia ñình, trong khi khoâng heà töï giôùi haïn mình vaøo moät quan ñieåm luaät phaùp, coù söù meänh nhaéc nhôù ôn goïi yeâu thöông lôùn lao maø moãi ngöôøi ñeàu ñöôïc môøi tham döï vaø giuùp ngöôøi ta soáng ñuùng theo phaåm giaù ôn goïi naøy" (soá 80).
Rieâng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng theå laõnh nhaän caùc bí tích vì cuoäc hoân nhaân cuûa hoï dieãn ra beân ngoaøi Giaùo Hoäi, Taøi Lieäu coù lôøi nhaén nhuû naøy: "Trong caùc tröôøng hôïp naøy, roõ raøng Giaùo Hoäi khoâng neân mang thaùi ñoä quan toøa chuyeân keát aùn (xem Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Phanxicoâ ngaøy 28 thaùng Gieâng naêm 2014), maø laø thaùi ñoä baø meï luoân tieáp nhaän con caùi vaø baêng boù caùc veát thöông cuûa chuùng cho laønh (xem Nieàm Vui Tin Möøng, 139-141). Vôùi loøng thöông xoùt lôùn lao, Giaùo Hoäi ñöôïc keâu goïi tìm ra caùc hình thöùc "ñoàng haønh" coù theå hoã trôï con caùi mình treân ñöôøng hoøa giaûi. Vôùi kieân nhaãn vaø hieåu bieát, Giaùo Hoäi phaûi giaûi thích vôùi nhöõng ngöôøi naøy raèng vieäc hoï khoâng theå cöû haønh caùc bí tích khoâng coù nghóa hoï bò loaïi ra khoûi ñôøi soáng Kitoâ giaùo vaø moái lieân heä vôùi Thieân Chuùa (soá 103)".
Francis Rocca thì cho Taøi Lieäu Laøm Vieäc laø ñieåm qui chieáu ban ñaàu ñeå Thöôïng Hoäi Ñoàng thaûo luaän. Kyù giaû naøy chuù taâm tôùi vieäc Taøi Lieäu naøy nhìn nhaän raèng nhieàu caëp vôï choàng Coâng Giaùo khoâng tuaân theo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi veà ngöøa thai nhaân taïo. Ñoái vôùi hoï, "laøm cha meï coù traùch nhieäm" haøm nghóa coù traùch nhieäm chung veà löông taâm trong vieäc choïn phöông phaùp thích hôïp nhaát ñeå ngöøa thai baát keå laø töï nhieân hay nhaân taïo. Taøi Lieäu cuõng quan taâm tôùi lyù thuyeát phaùi tính laø lyù thuyeát cho raèng phaùi tính cuûa moãi ngöôøi chæ laø saûn phaåm cuûa vieäc xaõ hoäi hoùa, khoâng töông öùng vôùi tính duïc sinh hoïc cuûa hoï. Neân ñieàu caàn laø Thöôïng Hoäi Ñoàng phaûi baøn tôùi moät "neàn nhaân hoïc Kitoâ Giaùo".
Taøi Lieäu khoâng queân chieàu kích kinh teá cuûa cuoäc khuûng hoaûng hoân nhaân vaø gia ñình: soáng chung khoâng cheo cöôùi thöôøng laø do nhu caàu taøi chaùnh, naïn thaát nghieäp cuûa ngöôøi treû vaø thieáu nhaø ôû. Naõo traïng ngöøa thai coù theå do thieáu phöông tieän vieäc chaêm soùc treû thô (child care), giôø laøm vieäc khoâng meàm deûo vaø nghæ hoä saûn; laøm vieäc laâu giôø vaø thôøi gian di chuyeån cuõng aûnh höôûng tieâu cöïc treân caùc moái lieân heä gia ñình. Giaùo Hoäi caàn löu taâm tranh ñaáu cho vieäc laøm xöùng hôïp, löông boång coâng baèng vaø moät chính saùch taøi chaùnh coù lôïi cho gia ñình cuõng nhö caùc chöông trình trôï giuùp gia ñình vaø treû em.
Veà nhöõng ngöôøi ly dò, ngoaøi vieäc löu taâm giaûi quyeát vaán ñeà nhöõng ngöôøi taùi hoân daân söï, Taøi Lieäu "muoán thaáy vieäc phaûi chuù yù hôn tôùi nhöõng ngöôøi ly thaân vaø ly dò nhöng khoâng taùi hoân maø vaãn trung thaønh vôùi lôøi theà höùa luùc keát hoân cuûa mình".
Ñoäc ñaùo nhöng khoâng caùch maïng
Nhieàu ngöôøi kyø voïng Thöôïng Hoäi Ñoàng seõ coù daùng daáp moät cuoäc caùch maïng, nhaát laø vì nhöõng gì ngöôøi ta nghe ñöôïc qua baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Hoàng Y Kasper taïi maät nghò hoäi Hoàng Y ñaàu naêm 2014. Chính vì theá, linh muïc Rosica, phaùt ngoân vieân noùi tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh, ngaøy 27 thaùng Saùu naêm 2014, cho hay: thöïc ra Thöôïng Hoäi Ñoàng seõ coù moät taàm nhìn heát söùc bao quaùt ñoái vôùi nhieàu vaán ñeà quan troïng treân theá giôùi ngaøy nay lieân quan tôùi gia ñình: cho ngöôøi ly dò taùi hoân röôùc leã, minh giaûi vaán ñeà keát hôïp ñoàng tính, caû vaán ñeà ña hoân nöõa. Theo cha, Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy raát ñoäc ñaùo, ñöôïc nhieàu ngöôøi treân khaép theá giôùi chuù yù, khoâng phaûi chæ trong Giaùo Hoäi maø caû ôû ngoaøi Giaùo Hoäi nöõa. Nhöng söï chuù yù naøy coù nguy cô khieán ngöôøi ta coù yù nghó sai laàm coi noù nhö moät cuoäc caùch maïng nhaèm ñaûo ngöôïc moïi söï vaø thay ñoåi moïi söï. Cha khoâng nghó vaäy.
Theo Cha Rosica, "ñaây laø moät Thöôïng Hoäi Ñoàng giaûi quyeát chuyeän thöïc taïi, chöù khoâng giaûi quyeát chuyeän theá giôùi maø ta muoán coù, nhöng laø chuyeän theá giôùi ta ñang coù, vaø chuyeän naøy ñöôïc söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ vaø cuûa Giaùo Hoäi bieán ñoåi ra sao".
Cha tieát loä moät ñieàu töông ñoái môùi: trong Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy, seõ coù ít "giaáy tôø" hôn, ñeå traùnh lôøi nhaän xeùt dí doûm cuûa Ñöùc Hoàng Y Rouco Varela taïi moät Thöôïng Hoäi Ñoàng tröôùc ñaây. Vò Hoàng Y naøy baûo: chuû ñeà cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng neân ñaët laø papyrorum progressio, Söï Tieán Boä Cuûa Giaáy Tôø, hôn laø populorum progressio, Söï Tieán Boä Cuûa Caùc Daân Toäc.
Caùc phaùt bieåu sau cuøng tröôùc khi Thöôïng Hoäi Ñoàng khai maïc
Gaàn tôùi ngaøy khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng, nhieàu vò Hoàng Y, giaùm muïc vaø nhieàu nhaø bình luaän khaùc leân tieáng nhaän ñònh tích cöïc veà Thöôïng Hoäi Ñoàng.
Hai vôï choàng taïi Wisconsin tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng:
Theo tin Catholic World News ngaøy 1 thaùng Möôøi, oâng baø Jeff vaø Alice Heinzen, thuoäc Tieåu Bang Wisconsin, Hoa Kyø, nhöõng ngöôøi seõ tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng, trong moät cuoäc phoûng vaán ñaõ cho hay: "Chuùng toâi bieát: Giaùo Hoäi Coâng Giaùo giaûng daïy söï thaät. Vai troø cuûa chuùng toâi khoâng phaûi laø khai trieån hoïc lyù môùi, maø laø trình baøy höõu hieäu nhöõng gì ñaõ coù moât caùch giuùp ngöôøi ta hieåu vaø döïa vaøo ñoù maø haønh ñoäng".
OÂng baø cho raèng nhieàu cha meï hieän nay ñaõ ñaùnh maát nieàm tin vaøo khaû naêng daïy doã con caùi cuûa mình, hoï baèng loøng ñoùng vai taøi xeá ñöa con caùi tôùi nhöõng nhaø chuyeân moân khaùc ñeå hoï daïy doã thay. Nhöng nhöõng nhaø chuyeân moân naøy ñaâu phaûi laø nhöõng nhaø giaùo duïc haøng ñaàu cuûa con caùi hoï. Hoï caàn laáy laïi nieàm tin vaøo khaû naêng laøm cha meï cuûa mình.
Hai oâng baø Heinzen laáy nhau ñöôïc 34 naêm nay, coù ba ngöôøi con ñaõ tröôûng thaønh vaø 3 ñöùa chaùu. Jeff Heinzen hieän laø chuû tòch Heä Thoáng Tröôøng Hoïc Coâng Giaùo Khu Vöïc McDonell vaø tröôùc ñaây töøng laø giaùm ñoác Vaên Phoøng Hoân Nhaân Vaø Ñôøi Soáng Gia Ñình cuûa Giaùo Phaän La Crosse, moät chöùc vuï hieän nay do vôï oâng naém giöõ. Ngoaøi vieäc phuï traùch chöông trình chuaån bò hoân nhaân, hai oâng baø coøn coå vuõ vieäc Keá Hoaïch Hoùa Gia Ñình Caùch Töï Nhieân vaø nhieàu chöông trình vaø thöøa taùc vuï khaùc lieân quan tôùi ñôøi soáng gia ñình.
Duø vôùi tö caùch döï thính, hai oâng baø ñaõ ñöôïc yeâu caàu phaùt bieåu taïi phieân khoaùng ñaïi vaø döï caùc cuoäc hoïp nhoùm, thaûo luaän caùc vaán ñeà veà ñôøi soáng gia ñình vaø goùp yù kieán. Hoï tin raèng gia ñình hieän nay gaëp nhieàu thaùch ñoá, nhöng vôùi Thieân Chuùa, khoâng ñieàu gì laø baát khaû. Vôùi ôn thaùnh vaø loøng thöông xoùt, "Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy seõ ñöa ra ñöôïc caùc khuyeán caùo gaây taùc ñoäng tích cöïc leân hoân nhaân vaø gia ñình khaép theá giôùi".
Töôûng cuõng neân bieát trong soá 253 ngöôøi tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy coù 14 caëp vôï choàng.
Tin Möøng Chuùa Kitoâ phaûi coâng boá hy voïng cho caùc gia ñình
Theo tin Zenit ngaøy 1 thaùng Möôøi, Ñöùc Hoàng Y Andreù Vight-Trois, Toång Giaùm Muïc Paris, cho hay: "moïi ngöôøi ñeàu khaùt mong thaønh coâng trong cuoäc soáng gia ñình. Tin Möøng cuûa Chuùa Kitoâ phaûi coâng boá hy voïng cho caùc gia ñình". Ngaøi cuõng cho raèng "tranh luaän" trong Giaùo Hoäi laø "ñieàu hôïp phaùp" vaø khoâng heà chæ coù "moät tö töôûng ñôn ñoäc". Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät ñaûng phaùi toaøn trò trong ñoù chæ coù moät tö töôûng ñoäc nhaát ñöôïc aùp ñaët maø ngöôøi ta phaûi chaáp nhaän khoâng caàn suy nghó. Giaùo Hoäi luoân saûn xuaát ra caùc "tröôøng phaùi" hay caùc luaän ñeà thaàn hoïc. Moät soá ñöôïc nhaän laø chính ñaùng, duø ña daïng, moät soá bò coi laø khoâng töông hôïp vôùi tín lyù Kitoâ Giaùo.
Ñoái vôùi ngaøi, "chuû ñeà cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng coù lieân heä tôùi moïi ngöôøi, vì ai cuõng soáng trong traûi nghieäm gia ñình caû. Khoâng con ngöôøi nhaân baûn naøo töï mình buôùc vaøo traàn gian vaø khoâng ai hieän höõu maø khoâng coù nhöõng daây noái keát maïnh meõ giöõa caùc thaønh vieân cuûa moät gia ñình, baát chaáp nhöõng daây noái keát naøy haïnh phuùc hay ñau khoå".
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paris giaûi thích ba giai ñoaïn trong dieãn trình Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy: maät nghò hoäi Hoàng Y thaùng Hai naêm 2014; vaø hai khoùa Thöôïng Hoäi Ñoàng naêm 2014 vaø naêm 2015. Lyù do thöù nhaát, Ñöùc Phanxicoâ muoán thöïc thi tính hieäp ñoaøn; ngaøi muoán nhaân dòp naøy khai trieån thöïc haønh naøy. Lyù do thöù hai, taàm quan troïng cuûa chuû ñeà baøn thaûo.
Theo Ñöùc Hoàng Y, moïi ngöôøi ñeàu coù theå goùp phaàn laøm saùng toû caùc cuoäc tranh luaän. Thöôïng Hoäi Ñoàng laø giôø phuùt trong ñoù caùc giaûi thích Thaùnh Kinh vaø truyeàn thoáng Giaùo Hoäi ñöôïc so saùnh. Noù phaûi tieán tôùi ñoàng taâm ñoàng trí vaø neâu roõ caùc "ñeà nghò" leân Ñöùc Giaùo Hoaøng; ngaøi seõ thi haønh huaán quyeàn cuûa mình baèng caùch pheâ chuaån vaø coâng boá moät soá ñeà nghò ñeå chuùng coù ñöôïc theá giaù vôùi toaøn theà Giaùo Hoäi".
Caùi nhìn toång quaùt
Tin Catholic World News ngaøy 3 thaùng Möôøi cho hay: Ñöùc Hoàng Y Baldisseri, Toång Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng, nhaéc caùc nhaø baùo nhôù raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy baøn veà gia ñình, chöù khoâng phaûi chæ laø vaán ñeà ly dò. Ngaøi noùi raèng vaán ñeà chaêm soùc muïc vuï cho gia ñình laø "moät chuû ñeà heát söùc caáp baùch" hieän nay, vaøo "moät thôøi ñieåm lòch söû cuûa thay ñoåi". Vaø gia ñình laàn naøy ñöôïc baøn tôùi trong boái caûnh phuùc aâm hoùa.
Nhaân dòp naøy, ngaøi cho caùc kyù giaû bieát caùc chi tieát cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng: 191 giaùo phaåm goàm 61 Hoàng Y, 7 thöôïng phuï, vaø moät Toång Giaùm Muïc "lôùn" (major); 16 chuyeân vieân, 38 döï thính vieân vaø 8 ñaïi bieåu "anh em" cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ Giaùo khaùc.
Ngaøi cho hay: chieàu roäng daøi cuûa tö lieäu ñem ra baøn thaûo noùi leân "tính thaønh thöïc vaø töï do ñaõ ñöôïc duøng cho vieäc tham khaûo". Nhöng ngaøi khoâng nghó seõ coù nhöõng tranh luaän naåy löûa maø tin chaéc caùc coäc baøn thaûo seõ phoái hôïp "ñöùc aùi hoã töông vôùi phöông thöùc xaây döïng thöïc söï".
Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy seõ theo moät khuoân maãu hôi khaùc vôùi caùc Thöôïng Hoäi Ñoàng khaùc: tröôùc ñaây, caùc nghò phuï muoán phaùt bieàu veà chuû ñeà naøo cuõng ñöôïc. Nay caùc ngaøi ñöôïc yeâu caàu cho bieát tröôùc chuû ñeà muoán noùi, nhôø theá cuoäc thaûo luaän haøng ngaøy seõ ñöôïc toå chöùc quanh caùc chuû ñeà ñaëc thuø.
Trong suoát Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy seõ coù hoïp baùo haøng ngaøy bôûi Vaên Phoøng Baùo Chí cuûa Toøa Thaùnh. Caùc toùm löôïc ngaén caùc söù ñieäp quan troïng nhaát trong ngaøy seõ ñöôïc ñaêng treân Twitter.
Nghòch lyù hoân nhaân taïi AÂu Chaâu
Hoäi Ñoàng caùc Hoäi Ñoàng Giaùm muïc AÂu Chaâu (CCEE) naêm 2014 hoïp ba ngaøy, töø 2 tôùi 4 thaùng Möôøi naêm2 014, taïi Roâma, döôøng nhö ñeå thoáng nhaát quan ñieåm tröôùc khi Thöôïng Hoäi Ñoàng veà gia ñình khai maïc vaøo ngaøy mai. Veà chuû ñeà cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng, Hoäi Ñoàng muoán caùc nghò phuï löu taâm tôùi moät nghòch lyù hieän raát ñaùng chuù yù khaép AÂu Chaâu. Theo Ñöùc Hoàng Y Erdo, Chuû Tòch cuûa Hoäi Ñoàng, hieän töôïng ñoù laø khuynh höôùng caøng ngaøy con soá nhöõng ngöôøi muoán böôùc vaøo hoân nhaân caøng giaûm, vaø con soá nhöõng ngöôøi soáng chung khoâng cheo cöôùi caøng ngaøy caøng gia taêng, nhöng ñaïi ña soá ngöôøi ta vaãn mong coù ñöôïc nhöõng lieân heä beàn vöõng.
Ngaøi cuõng nhaán maïnh tôùi moät nghòch lyù khaùc hieän ñang coù khuynh höôùng muoán chaám döùt hình thöùc gia ñình "truyeàn thoáng" nhöng laïi ñaët taàm quan troïng lôùn lao vaøo gia ñình, naâng noù leân haøng moät trong nhöõng giaù trò cao nhaát trong baäc thang giaù trò cuûa hoï vaø vaøo choã ñöùng cuûa noù trong vieäc giaùo duïc con caùi. Ngaøi cho raèng ñieàu naøy döôøng nhö coù nghóa: phaàn ñoâng ngöôøi ta muoán thoaùt khoûi ñònh cheá chöù khoâng phaûi lieân heä.
Töôûng cuõng neân theâm raèng Ñöùc Phanxicoâ ñaõ gaëp gôõ ñaïi dieän cuûa Hoäi Ñoàng caùc Hoäi Ñoàng Giaùm muïc AÂu Chaâu (CCEE) vaø nhaân dòp naøy ngaøi cho hay: hieän coù raát nhieàu traûi nghieäm khaùc nhau veà chaêm soùc muïc vuï gia ñình vaø cam keát chính trò cuõng nhö xaõ hoäi nhaèm hoã trôï gia ñình, caû nhöõng gia ñình bình thöôøng laãn caùc gia ñình ñang gaëp khuûng hoaûng. Ñieàu quan troïng laø thu löôïm caùc traûi nghieäm naøy vaø bieän phaân caùch thích ñaùng nhaèm ñöa chuùng vaøo heä thoáng.
Söù meänh laøm chöùng cuûa tín höõu giaùo daân
Cuõng tin Zenit ngaøy 3 thaùng Möôøi cho hay Ñöùc Hoàng Y Stalislaw Rylko, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Giaùo Daân, leân tieáng nhaän ñònh trong moät tuyeân boá raèng: hôn bao giôø heát, ngaøy nay ta caàn caùc nhaân chöùng soáng thaät Tin Möøng Gia Ñình moät caùch troïn veïn vaø haân hoan, chöùng toû cho theá giôùi thaáy ñaây laø loái soáng töôi ñeïp vaø haáp daãn, moät nguoàn haïnh phuùc ñoái vôùi vôï choàng vaø con caùi.
Caùc nhaân chöùng naøy raát caàn, caû khi tieáng noùi cuûa Giaùo Hoäi "ñoâi luùc bò thaùch thöùc, baùc boû, thaäm chí bò truyeàn thoâng cheá nhaïo". Phaûi duøng chöùng taù cuûa mình ñeå tieáng noùi naøy ñöôïc laéng nghe.
Taát nhieân, muoán hoï thi haønh söù meänh cuûa hoï, ngöôøi tín höõu caàn ñöôïc Giaùo Hoâi giuùp vaø naâng ñôõ. "Giaùo Hoäi ngaøy nay ñöôïc keâu goïi ñoàng haønh vôùi caùc caëp vôï choàng veà phöông dieän muïc vuï moät caùch ñaïi löôïng, baùc aùi vaø töông caûm (empathy), nhaát laø nhöõng ai ñang soáng trong caùc hoaøn caûnh hoân nhaân khoù khaên (ly dò vaø ly dò taùi hoân).
Tuy nhieân, chæ hoã trôï ñöôïc hoï, khi trình baøy Tin Möøng Gia Ñình moät caùch thaúng thaén, minh nhieân, khoâng caét xeùn, phaûi chaáp nhaän mình ñi theo ngoõ heïp, khoâng ñi theo loái roäng, deã daõi. Ñöøng queân coøn ôn Chuùa nöõa.
Ñöùc Hoàng Y Rylko caûnh caùo choáng laïi "caùc tieân tri giaû" ñang "nhaân thöøa" ngaøy nay; hoï ñang muoán thuyeát phuïc ta raèng caùc thay ñoåi cuûa thôøi haäu hieän ñaïi phaûi laø lôøi noùi cuoái cuøng. Vôùi ta, chæ coù Chuùa Kitoâ môùi coù tieáng noùi sau cuøng maø thoâi.
Tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu
Ñöùc Hoàng Y Francesco Coccopalmerio, chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùo Hoaøng veà Caùc Baûn Vaên Laäp Phaùp, ngöôøi vöøa ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ ñeà cöû ñöùng ñaàu uûy ban duyeät xeùt vieäc ñôn giaûn hoùa thuû tuïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu, ngaøy 3 thaùng Möôøi, tuyeân boá raèng: chaéc chaén coù moät soá öu tö veà Thöôïng Hoäi Ñoàng laàn naøy, "vì ta seõ baøn tôùi nhöõng vaán ñeà teá nhò vôùi nhieàu yù kieán ña daïng. Ngöôøi ta sôï, vaø ñieàu sôï naøy coù lyù, laø seõ coù moät soá lyù do ñeå choáng ñoái. Tuy nhieân, toâi tin raèng neáu moãi ngöôøi chuùng ta töï do vaø thaønh thöïc noùi ra ñieàu mình nghó vaø ngöôøi khaùc chòu khoù laéng nghe moät caùch kieân nhaãn vaø vôùi yù muoán so saùnh vaø suy nghó theâm, thì moïi chuyeän seõ xuoâng xeû. Veà phöông dieän naøy, toâi tin vaøo söï phuø trôï cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ngöôøi seõ soi saùng taâm trí ta vaø treân heát, laøm ta côûi môû vôùi nhau".
Veà chuû ñeà cho pheùp ngöôøi ly dò vaø taùi hoân daân söï röôùc leã, Ñöùc Hoàng Y Coccopalmerio noùi raèng: vaán ñeà naøy quan troïng, vì hieän coù nhöõng ngöôøi ñang soáng trong ñau khoå, hy voïng nhaän ñöôïc chuùt aùnh saùng vaø an uûi töø Giaùo Hoäi. Tuy nhieân, khoâng phaûi chæ coù vaán ñeà naøy, coøn nhieàu vaán ñeà quan troïng hôn. Chuû ñeà thöïc söï, chuû ñeà chính laø laøm cho veû ñeïp cuûa hoân nhaân vaø gia ñình ñöôïc thaáu hieåu, duø gaëp khoù khaên. Neáu Thöôïng Hoäi Ñoàng thaønh coâng trong vieäc ñöa ra ñöôïc moät yù nghóa töôi ñeïp hôn, gaây phaán khôûi hôn veà hoân nhaân vaø gia ñình, nhaát laø ñoái vôùi ngöôøi treû, thì ñoù seõ laø moät thaønh quaû quan troïng.
Tuy nhieân, Ñöùc Hoàng Y Cocopalmerio tin raèng Giaùo Hoäi ñöôïc môøi goïi daán thaân vaøo vieäc ñöa ra ñöôïc caùc giaûi ñaùp thoûa ñaùng vaø thích ñaùng ñoái vôùi nhu caàu cuûa nhöõng ngöôøi ñang ñau khoå vì hoaøn caûnh hoân nhaân baát thöôøng cuûa hoï.
Veà khía caïnh treân, Ñöùc Hoàng Y Coccopalmerio nhaän ñònh raèng: ñoäng thaùi laäp uûy ban ñaëc bieät duyeät xeùt thuû tuïc tuyeân boá hoân nhaân voâ hieäu cuûa Ñöùc Phanxicoâ tröôùc khi Thöôïng Hoäi Ñoàng ñaëc bieät veà gia ñình khai maïc laø moät ñoäng thaùi thoâng minh. UÛy Ban laøm vieäc ôû beân ngoaøi Thöôïng Hoäi Ñoàng nhöng phuïc vuï Thöôïng Hoäi Ñoàng. Ngaøi nhaán maïnh thuû tuïc tuyeân boá voâ hieäu khoâng nhaèm voâ hieäu hoùa daây hoân phoái maø xaùc nhaän tính thaønh söï hay khoâng thaønh söï cuûa sôïi daây naøy, nghóa laø moät thuû tuïc tìm söï thaät: sôïi daây kia coù hieän höõu hay khoâng, noù khoâng ñuïng gì tôùi tính baát khaû tieâu cuûa hoân nhaân.
Laéng nghe nhòp ñaäp cuûa thôøi ñaïi
Töôøng thuaät buoåi canh thöùc ñeâm 4 thaùng Möôøi naêm 2014 taïi Vatican, CNA/EWTN News cho hay Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng ta phaûi chuù yù tôùi caùc daáu chæ thôøi ñaïi ñeå nhaän ra caùc nhu caàu cuûa gia ñình baèng caùch laéng nghe, côûi môû vaø höôùng leân Thieân Chuùa. Nhòp ñaäp cuûa thôøi ñaïi vaø "muøi" cuûa con ngöôøi thôøi nay ñöôïc ngaøi nhaán maïnh. Nhòp ñaäp vaø muøi naøy giuùp ta thaám nhieãm nieàm vui, nieàm hy voïng, noãi buoàn vaø thoáng khoå cuûa con ngöôøi nhôø theá ñeà xuaát tin möøng gia ñình moät caùch khaû tín.
Nhöng laøm gì thì laøm, ta phaûi baùm laáy Tin Möøng, chæ ôû ñoù, ta môùi tìm ñöôïc ôn cöùu roãi ñaùp öùng caùc nhu caàu saâu xa nhaát cuûa nhaân loaïi. Neáu khoâng, nhaø ta xaây chæ laø nhaø baèng giaáy, muïc töû chæ laø thö kyù nhaø nöôùc khoâng giuùp ngöôøi ta khaùm phaù ra söï töôi maùt vaø muøi vò cuûa Tin Möøng.
Ngaøi xin Chuùa Thaùnh Thaàn ban ba ñieàu cho Thöôïng Hoäi Ñoàng: ôn bieát laéng nghe cho caùc nghò phuï, bieát laéng nghe theo caùch cuûa Chuùa: nghe tieáng keâu cuûa daân. Xin cho caùc ngaøi côûi môû ñeå thaønh thöïc thaûo luaän, côûi môû vaø huynhh ñeä. Sau cuøng bí quyeát ñeå khaéc phuïc caùc hoaøn caûnh khoù khaên moät caùch trì chí, kieân nhaãn vaø saùng taïo. Laéng nghe vaø thaûo luaän nhö theá trong luùc luoân nhìn leân Chuùa Kitoâ seõ laø cô hoäi ñaày quan phoøng ñeå canh taân Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi.
Keát luaän, Ñöùc Giaùo Hoaøng xin Chuùa Thaùnh Thaàn "côûi boû caùc daây troùi ngaên caûn ngöôøi ta khoâng gaëp nhau, chöõa laønh caùc veát thöông ñang chaåy maùu, laøm soáng laïi nieàm hy voïng".
Vuõ Vaên An