Ñoaøn keát lieân toân ñeå phuïc vuï queâ höông

Ñoaøn keát lieân toân ñeå phuïc vuï queâ höông.

Tirana, Albania (VietCatholic News 21-09-2014) - Nhaân chuyeán vieáng thaêm Albania, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp gôõ caùc nhaø laõnh ñaïo caùc toân giaùo lôùn taïi ñaây. Cuoäc gaëp gôõ dieãn ra taïi Ñaïi Hoïc Coâng Giaùo "Ñöùc Baø Chæ Baûo Ñaøng Laønh" ôû Thuû Ñoâ Tirana. Ñaïi hoïc naøy ñöôïc thieát laäp naêm 2004, thu nhaän sinh vieân thuoäc nhieàu tín ngöôõng khaùc nhau vaø ñöôïc quaûn trò nhôø moät quõy do hoäi doøng "Con Caùi Voâ Nhieãm Thai" ñöùng ñaàu. Khoaûng 500 giaùo sö ngöôøi YÙ giaûng daïy taïi ñaây trong caùc phaân khoa kinh teá, döôïc vaø y khoa.

Trong cuoäc gaëp gôõ treân vôùi ñaïi dieän caùc toân giaùo: Hoài Giaùo, Bektashi, Coâng Giaùo, Chính Thoáng Giaùo, Tin Laønh vaø Do Thaùi Giaùo, Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh raèng "Toân giaùo chaân chính laø nguoàn hoøa bình chöù khoâng phaûi laø nguoàn baïo löïc. Gieát choùc nhaân danh Thieân Chuùa laø moät vieäc phaïm thaùnh lôùn! Kyø thò nhaân danh Thieân Chuùa laø moät vieäc baát nhaân".

Theo ngaøi, "baát khoan dung ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù xaùc tín toân giaùo khaùc vôùi mình quaû laø moät keû thuø heát söùc xaûo quyeät, moät keû thuø maø ngaøy nay ta ñang chöùng kieán ôû nhieàu khu vöïc khaùc nhau khaép theá giôùi".

Chính vì theá, Ñöùc Giaùo Hoaøng xin moïi ngöôøi taäp chuù vaøo hai ñieåm ñeå tieán tôùi töï do toân giaùo: thöù nhaát, coi moïi ngöôøi nam nöõ, duø thuoäc caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc nhau, khoâng phaûi nhö nhöõng ñoái thuû, caøng khoâng nhö nhöõng keû thuø, maø nhö anh chò em; thöù hai, hôïp taùc trong vieäc phuïc vuï ích chung.

Ngaøi cho hay: töï do toân giaùo chaân chính vaø tröôûng thaønh laø duø theo toân giaùo naøo, ta vaãn phuïc vuï vôùi moät xaùc tín, ñaïi löôïng vaø quan taâm tôùi toaøn boä xaõ hoäi, khoâng phaân bieät. Nhöng rôøi khoûi baûn vaên, ngaøi nhaán maïnh tôùi vieäc duy trì caên tính, vì "khoâng coù caên tính, khoâng theå coù ñoái thoaïi. Luùc ñoù, ñoái thoaïi laø ñoái thoaïi vôùi boùng ma".

Sau ñaây laø nguyeân vaên baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ:

Caùc baïn thaân meán,

Thaät laø moät nieàm vui lôùn ñöôïc coù maët ôû ñaây trong cuoäc gaëp gôõ naøy, moät cuoäc gaëp gôõ hoäi tuï caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa caùc tuyeân tín toân giaùo chính ñang hieän dieän taïi Albania. Vôùi loøng toân kính saâu xa, toâi xin chaøo kính moãi ngöôøi trong quùy baïn vaø caùc coäng ñoaøn do quùy baïn ñaïi dieän; vaø toâi muoán baøy toû loøng bieát ôn saâu xa cuûa toâi tôùi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Massafra vì nhöõng lôøi giôùi thieäu toát ñeïp cuûa ngaøi. Quaû laø ñieàu quan troïng khi quùy baïn cuøng coù maët ôû ñaây: noù laø moät daáu chæ cuûa ñoái thoaïi maø quùy baïn töøng traûi nghieäm moãi ngaøy, tìm caùch xaây döïng giöõa quùy baïn sôïi daây huynh ñeä vaø hôïp taùc vì thieän ích cuûa toøan boä xaõ hoäi. Xin caùm ôn quùy baïn veà nhöõng gì quùy baïn ñang thöïc hieän.

Albania, buoàn thay, ñaõ chöùng kieán baïo löïc vaø thaûm kòch, nhöõng thöù coù theå ñöôïc taïo ra do vieäc cöôõng böùc loaïi boû Thieân Chuùa ra khoûi cuoäc soáng baûn thaân vaø coäng ñoàng. Khi, nhaân danh moät yù thöùc heä, ngöôøi ta coá gaéng loaïi boû Thieân Chuùa ra khoûi xaõ hoäi, thì keát cuïc hoï seõ ñi toân thôø ngaãu töôïng, vaø chaúng bao laâu sau ñoù, moïi ngöôøi nam nöõ seõ maát höôùng, phaåm giaù cuûa hoï seõ bò chaø ñaïp vaø quyeàn lôïi cuûa hoï bò vi phaïm. Quùy baïn bieát roõ ñau ñôùn bieát chöøng naøo khi töï do löông taâm vaø töï do toân giaùo bò baùc boû, vaø töø caùc veát thöông naøy, xuaát hieän moät thöù nhaân loaïi trôû neân ngheøo naøn xieát bao vì thieáu hy voïng vaø caùc lyù töôûng höôùng daãn.

Caùc thay ñoåi dieãn ra trong thaäp nieân 1990 ñaõ coù hieäu quaû tích cöïc; trong soá naøy coù vieäc taïo ra caùc ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc thi quyeàn töï do toân giaùo chaân chính. Ñieàu naøy laøm khaû höõu vieäc moãi coäng ñoàng töï ñoåi môùi caùc truyeàn thoáng chöa bao giôø thöïc söï bò daäp taét cuûa mình, baát chaáp cuoäc baùch haïi taøn khoác. Vôùi quyeàn töï do toân giaùo naøy coøn xuaát hieän khaû theå moãi ngöôøi, tuøy theo caùc xaùc tín toân giaùo rieâng cuûa mình, saün saøng cung hieán moät ñoùng goùp tích cöïc; tröôùc nhaát, vaøo vieäc taùi thieát tinh thaàn cho xöù sôû vaø sau ñoù vaøo vieäc taùi thieát kinh teá.

Thöïc vaäy, nhö Ñöùc Gioan Phaoloâ II töøng noùi trong cuoäc vieáng thaêm Albania coù tính lòch söû vaøo naêm 1993, "Töï do toân giaùo# khoâng phaûi chæ laø moät ôn phuùc quùy giaù Chuùa daønh cho nhöõng ngöôøi coù ñöùc tin: noù laø moät ôn phuùc daønh cho moãi ngöôøi, vì noù laø baûo ñaûm coù tính neàn taûng cho moïi bieåu thöùc khaùc cuûa töï do... Chæ coù töï do toân giaùo môùi nhaéc ta nhôù raèng neáu ta coù moät Ñaáng Taïo Hoùa duy nhaát, thì taát caû chuùng ta ñeàu laø anh chò em. Töï do toân giaùo laø moät baûo ñaûm choáng laïi moïi hình thöùc cuûa chuû nghóa toaøn trò vaø goùp phaàn döùt khoaùt vaøo tình huynh ñeä nhaân baûn" (Thoâng Ñieäp göûi Nhaân Daân Albania, 25 thaùng Tö, 1993).

Roài ngaøi laäp töùc noùi theâm, "Töï do toân giaùo ñích thöïc traùnh xa moïi caùm doã baát khoan dung vaø oùc beø phaùi, vaø coå vuõ caùc thaùi ñoä toân kính vaø ñoái thoaïi xaây döïng" (vöøa trích). Ta khoâng theå baùc boû ñieàu naøy: baát khoan dung ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù xaùc tín toân giaùo khaùc vôùi mình laø moät keû thuø heát söùc xaûo quyeát, moät keû thuø maø ngaøy nay ta ñang chöùng kieán ôû nhieàu khu vöïc khaùc nhau khaép theá giôùi. Laø caùc tín höõu, ta phaûi heát söùc caûnh tænh ñeå, trong khi soáng thöïc caùc xaùc tín toân giaùo cuõng nhö caùc qui ñònh ñaïo ñöùc cuûa ta, ta vaãn luoân noùi leân maàu nhieäm maø ta coù yù ñònh toân vinh. Ñieàu naøy coù nghóa: baát cöù hình thöùc naøo cho thaáy moät loái söû duïng toân giaùo caùch meùo moù ñeàu phaûi ñöôïc cöông quyeát baùc boû laø sai laàm vì chuùng baát xöùng vôùi Thieân Chuùa hay nhaân loaïi. Toân giaùo chaân chính laø nguoàn hoøa bình chöù khoâng phaûi nguoàn baïo löïc! Khoâng ai ñöôïc duøng danh Thieân Chuùa ñeå phaïm baïo löïc! Gieát choùc nhaân danh Thieân Chuùa laø moät vieäc phaïm thaùnh lôùn. Kyø thò nhaân danh Thieân Chuùa laø moät vieäc baát nhaân.

Nhìn döôùi aùnh saùng treân, töï do toân giaùo khoâng phaûi laø moät quyeàn maø ta coù theå baûo ñaûm duy nhaát baèng luaät leä hieän haønh, duø luaät leä laø ñieàu caàn thieát. Ñuùng hôn, töï do toân giaùo laø moät khoâng gian chung, moät baàu khí toân kính vaø hôïp taùc caàn ñöôïc xaây döïng baèng söï hôïp taùc cuûa moïi ngöôøi, caû nhöõng ngöôøi khoâng coù baát cöù xaùc tín toân giaùo naøo. Xin cho pheùp toâi ñöôïc löôïc taû hai thaùi ñoä heát söùc coù ích ñeå thaêng tieán quyeàn töï do caên baûn naøy.

Thaùi ñoä thöù nhaát laø thaùi ñoä coi moïi ngöôøi nam nöõ, caû nhöõng ngöôøi coù caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc vôùi mình, khoâng nhö caùc ñoái thuû, caøng khoâng nhö nhöõng keû thuø, maø ñuùng hôn nhö caùc anh chò em. Khi moät ngöôøi naøo ñoù xaùc tín caùc nieàm tin cuûa mình, thì ñaâu caàn hoï phaûi aùp ñaët hay taïo aùp löïc leân ngöôøi khaùc: ngöôøi ta vaãn xaùc tín raèng söï thaät coù söùc loâi keùo rieâng cuûa noù. Xeùt cho cuøng, taát caû chuùng ta ñeàu laø löõ khaùch treân traùi ñaát naøy, vaø trong cuoäc haønh trình löõ thöù naøy, khi ta khao khaùt söï thaät vaø coõi ñôøi ñôøi, ta khoâng soáng cuoäc soáng caù nhaân coù tính töï laäp vaø töï maõn; ñieàu naøy aùp duïng caû vaøo caùc coäng ñoàng toân giaùo, vaên hoùa vaø quoác gia. Chuùng ta caàn ñeán nhau, vaø ñöôïc uûy thaùc vieäc chaêm soùc laãn nhau. Moãi truyeàn thoáng toân giaùo, töø beân trong, phaûi coù khaû naêng quan taâm tôùi caùc truyeàn thoáng khaùc.

Thaùi ñoä thöù hai nhaèm coå vuõ vieäc phaùt huy töï do toân giaùo laø laøm vieäc ñeå phuïc vuï ích chung. Baát cöù khi naøo vieäc gaén boù vôùi moät truyeàn thoáng toân giaùo phaùt sinh ra moät phuïc vuï noùi leân xaùc tín, ñaïi löôïng vaø quan taâm ñoái vôùi toaøn boä xaõ hoäi, baát phaân bieät, thì luùc ñoù cuõng hieän höõu vieäc soáng thöïc töï do toân giaùo chaân chính vaø tröôûng thaønh. Vieäc naøy töï toû mình ra khoâng nhöõng nhö moät khoâng gian trong ñoù ta ñöôïc baûo veä caùch hôïp phaùp quyeàn töï laäp cuûa ta maø coøn nhö moät tieàm naêng laøm phong phuù gia ñình nhaân loaïi treân ñöôøng thaêng tieán. Caùc ngöôøi nam nöõ caøng phuïc vuï ngöôøi khaùc, thì töï do cuûa hoï caøng lôùn lao hôn.

Ta haõy nhìn quanh ta: coù xieát bao ngöôøi ngheøo vaø tuùng thieáu, xieát bao xaõ hoäi ñang coá gaéng tìm ra cung caùch bao goàm hôn cho coâng baèng xaõ hoäi vaø cho con ñöôøng phaùt trieån kinh teá! Lôùn lao xieát bao vieäc traùi tim con ngöôøi caàn taäp chuù vöõng chaéc vaøo yù nghóa thaâm saâu nhaát cuûa caùc traûi nghieäm soáng vaø caàn baét nguoàn töø vieäc taùi khaùm phaù ra nieàm hy voïng! Moïi ngöôøi nam nöõ, ñöôïc caùc giaù trò cuûa truyeàn thoáng toân giaùo rieâng cuûa mình gôïi höùng trong caùc laõnh vöïc naøy, ñeàu coù theå cung hieán moät ñoùng goùp quan troïng, thaäm chí coøn ñoäc ñaùo nöõa. Ñaây quaû laø maûnh ñaát phì nhieâu seõ sinh nhieàu hoa traùi, caû trong laõnh vöïc ñoái thoaïi lieân toân.

Vaø roài vaãn luoân coøn caùi boùng ma "moïi söï ñeàu töông ñoái"; ñoù laø chuû nghóa duy töông ñoái. ÔÛ ñaây ta thaáy coù moät nguyeân taéc roõ raøng: khoâng theå coù ñoái thoaïi neáu khoâng phaùt xuaát töø caên tính cuûa chính ta. Khoâng coù caên tính, khoâng theå coù ñoái thoaïi. Noù seõ chæ laø moät cuoäc ñoái thoaïi cuûa ma, moät cuoäc ñoái thoaïi "trong khoâng khí", khoâng coù hieäu quaû gì. Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù caên tính toân giaùo rieâng, vaø ta trung thaønh vôùi caên tính aáy. Nhöng Chuùa bieát Ngöôøi seõ mang lòch söû naøy tôùi ñaâu. Ta haõy cöù tieán leân phía tröôùc töø chính caên tính rieâng cuûa ta. Ñöøng giaû vôø veà caên tính cuûa mình. Ñieàu aáy khoâng thaønh, khoâng ích chi. Ñoù chính laø duy töông ñoái! Ñieàu ñem chuùng ta laïi vôùi nhau laø ñöôøng soáng. Chæ coù thieän chí môùi ñem phuùc lôïi laïi cho anh chò em ta maø thoâi. Vaø chuùng ta tieán leân phía tröôùc nhö anh chò em. Vaø moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu laøm chöùng veà caên tính cuûa rieâng mình cho ngöôøi khaùc, vaø ñoái thoaïi vôùi ngöôøi khaùc. Roài, khi cuoäc ñoái thoaïi ñaõ tieán trieån ñoâi chuùt veà caùc vaán ñeà thaàn hoïc, moät ñieàu raát toát ñeïp, nhöng ñieàu quan troïng nhaát laø cuøng nhau böôùc ñi maø khoâng phaûn boäi chính caên tính cuûa rieâng mình, khoâng ñeo maët naï cho noù, khoâng giaû hình. Nghó tôùi ñieàu naøy quaû coù ích cho toâi.

Caùc baïn thaân meán, toâi khuyeán khích caùc baïn duy trì vaø khai trieån caùc truyeàn thoáng lieân heä toát ñeïp giöõa caùc coäng ñoàng toân giaùo khaùc nhau taïi Albania, vaø ñoaøn keát vôùi nhau ñeå phuïc vuï queâ höông yeâu daáu cuûa caùc baïn.

Noùi cho vui moät chuùt, [caên phoøng naøy] troâng gioáng nhö moät traän ñaù banh: Coâng Giaùo ôû moät beân vaø beân kia laø moïi ngöôøi khaùc; ai naáy ñeàu vì thieän ích cuûa queâ höông vaø nhaân loaïi.

Caùc baïn haõy tieáp tuïc laø daáu chæ cho xöù sôû cuûa caùc baïn vaø quaù caû xöù sôû caùc baïn nöõa, raèng caùc lieân heä toát ñeïp vaø söï hôïp taùc phong phuù thöïc söï laø ñieàu coù theå coù giöõa nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø thuoäc caùc toân giaùo khaùc nhau. Vaø toâi xin caùc baïn moät aân hueä: xin caùc baïn caàu nguyeän cho toâi, vì toâi caàn lôøi caàu nguyeän naøy, toâi thöïc söï caàn noù. Xin caùm ôn caùc baïn.

Vuõ Vaên An

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page