Albania, ñieån hình cuûa hoøa hôïp lieân toân
Albania, ñieån hình cuûa hoøa hôïp lieân toân.
Albania (VIetCatholic News 21-09-2014) - Theo haõng tin AFP, cuoäc du haønh moät ngaøy qua Albania cuûa Ñöùc Phanxicoâ ngaøy 21 thaùng Chín naêm 2014, nhaèm ñeà cao nöôùc naøy nhö moät kieåu maãu cuûa hoaø hôïp lieân toân, giöõa luùc ôû Trung Ñoâng ñang coù roái loaïn vaø taïi AÂu Chaâu laøn soùng baát khoan dung ñang daâng cao.
Maëc duø Toøa Thaùnh leân tieáng uûng hoä caùc cuoäc khoâng kích cuûa Hoa Kyø taïi Iraq ñeå baûo veä caùc Kitoâ höõu bò baùch haïi, Ñöùc Phanxicoâ vaãn coá gaéng laáy cuoäc ñoái thoaïi giöõa caùc toân giaùo laøm "hoøn ñaù goùc" cuûa trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi vaø luoân ra söùc phaûn coâng lôøi keâu goïi söû duïng vuõ löïc baèng coâng thöùc hoøa bình. Albania xieát chaët an ninh tröôùc khi ngaøi tôùi, naâng baùo ñoäng caûnh saùt leân möùc cao nhaát vaø huy ñoäng caû löïc löôïng ñaëc bieät treân khaép xöù sôû vì nhöõng lôøi caûnh baùo cho raèng Nhaø Nöôùc Hoài Giaùo Trò coù keá hoaïch taán coâng nhaø laõnh ñaïo Coâng Giaùo naøy.
Côø vaøng traéng cuûa Vatican bay phaáp phôùi treân caùc loä chính cuûa Thuû Ñoâ Tirana beân caïnh côø ñoû vôùi chim ñaïi baøng hai ñaàu maàu ñen cuûa Albania, trong khi caùc chaân dung lôùn cuûa caùc linh muïc vaø nöõ tu Coâng Giaùo bò baùch haïi döôùi thôøi Coäng Saûn ñöôïc giaêng qua caùc phoá. Cuoäc du haønh naøy seõ laø cuoäc chaïy ñua 11 giôø trong ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp Toång Thoáng Albania laø Bujar Nishani, cöû haønh thaùnh leã taïi Coâng Tröôøng Meï Teâreâxa ôû Tirana, aên tröa vôùi caùc giaùm muïc, chuyeän troø vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo vaø vieáng thaêm caùc coâ nhi.
Ñöùc Phanxicoâ tröôùc ñaây töøng cho bieát ngaøi choïn xöù ngheøo vuøng Balkan naøy laøm nôi ñaàu tieân ôû AÂu Chaâu ñeå vieáng thaêm, thay vì moät trong nhöõng xöù huøng cöôøng khaùc, vì ñaây laø moät ñieån hình veà moät laõnh thoå nôi caùc toân giaùo thoâng thöôøng hay ñaáu tranh vôùi nhau ôû nôi khaùc nhöng ôû ñaây ñaõ chung soáng vôùi nhau raát thaønh coâng.
Caùc chöùng nhaân cuûa ñöùc tin
Thaùng Taùm naêm 2014, Ñöùc Phanxicoâ cho bieát: Albania ñaõ thaønh coâng trong vieäc taïo ra moät "chính phuû ñoaøn keát quoác gia goàm ngöôøi Hoài Giaùo, Chính Thoáng Giaùo vaø Coâng Giaùo, vôùi moät hoäi ñoàng lieân toân raát coù ích vaø caân baèng" vaø noùi theâm: söï hieän dieän cuûa ngaøi "seõ laø moät caùch noùi vôùi moïi ngöôøi raèng: quùy vò xem, taát caû chuùng ta ñeàu coù theå laøm vieäc vôùi nhau!"
Cuoäc gaëp gôõ kín cöûa cao töôøng cuûa ngaøi vôùi caùc vò ñöùng ñaàu caùc coäng ñoàng toân giaùo khaùc seõ bao goàm ngöôøi Hoài Giaùo, Chính Thoáng Giaùo, Bektashi, Do Thaùi Giaùo vaø Theä Phaûn. Nhaø laõnh ñaïo cuûa 1.2 tyû ngöôøi Coâng Giaùo theá giôùi muoán vinh danh nhöõng ngöôøi töøng chòu ñau khoå döôùi thôøi nhaø ñoäc taøi Enver Hoxha, ngöôøi, naêm 1967, töøng tuyeân boá Albania laø quoác gia coäng saûn ñaàu tieân, vaø döôùi thôøi oâng ta cai trò, caùc linh muïc vaø giaùo só Hoài Giaùo ñaõ bò baùch haïi vaø caùc nôi thaùnh bò san baèng.
Theo Ñöùc Phanxicoâ, giöõa caùc naêm 1945 vaø 1985, 111 linh muïc, 10 chuûng sinh vaø 7 giaùm muïc ñaõ cheát trong luùc bò giam giöõ hay bò xöû töû; gaàn 2,000 nhaø thôø Chính Thoáng Giaùo vaø Coâng Giaùo bò tieâu huûy hay bieán thaønh raïp haùt, nhaø haùt vaø vuõ tröôøng. Ngaøi cho bieát söï taùi sinh ñöùc tin Coâng Giaùo sau cuoäc baùch haïi aáy ñaõ bieán Albania thaønh moät nôi "toâi caûm thaáy neân tôùi thaêm".
Vieäc hoài sinh Ñaïo Coâng Giaùo moät phaàn nhôø Meï Teâreâxa, laø ngöôøi ñaõ sinh ra taïi nôi nay laø Macedonia nhöng coù goác Albania. Taïi moät xöù sôû vôùi daân soá treû trung nhaát AÂu Chaâu, Toøa Thaùnh hy voïng seõ taïo ñöôïc moät nguoàn suoái cho ngöôøi taân toøng treân moät luïc ñòa ñang bò chuû nghóa duy tuïc keàm keïp.
Ñaây seõ laø cuoäc vieáng thaêm laàn thöù hai cuûa moät vò giaùo hoaøng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II töøng vieáng thaêm xöù naøy moät naêm sau ngaøy chuû nghóa Coäng Saûn suïp ñoå naêm 1992. Trong cuoäc vieáng thaêm aáy, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeà cao caùc "chöùng nhaân cuûa ñöùc tin" vaø ñaõ boå nhieäm 4 taân giaùm muïc trong ñoù coù Ñöùc Cha Michel Koliqi, luùc aáy ñaõ 91 tuoåi, ngöôøi töøng bò giam 21 naêm.
An ninh chaët cheõ
Nöôùc vôùi 3 trieäu daân naøy chaéc chaén chôø mong ñöôïc vò giaùo hoaøng noåi tieáng hoã trôï trong coá gaéng trôû thaønh hoäi vieân cuûa Lieân Hieäp AÂu Chaâu.
Don Giergi Meta, phaùt ngoân vieân cuûa Giaùo Hoäi Albania, noùi vôùi Ñaøi Phaùt Thanh Vatican raèng "ñaây laø moät daáu hieäu maïnh meõ vaø laø moät khích leä ñeå ñaåy maïnh coá gaéng cuûa chuùng toâi ñöôïc hoøa nhaäp vaøo AÂu Chaâu". Toøa Thaùnh voán nhaán maïnh raèng mình khoâng muoán gia taêng vieäc an ninh cho chuyeán ñi, nhöng boä noäi vuï Albania cho bieát caûnh saùt ñaõ thieát laäp 29 traïm kieåm soaùt taïi trung taâm Tirana, nôi phaàn lôùn caùc sinh hoaït cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng ñöôïc döï truø, keå caû taïi Coâng Tröôøng Meï Teâreâxa.
Moät soá quan saùt vieân Vatican sôï raèng Ñöùc Phanxicoâ töï bieán mình thaønh moät muïc tieâu khi leân tieáng choáng laïi toå chöùc Nhaø Nöôùc Hoài Giaùo Trò. Nhöng vò giaùo hoaøng ngöôøi AÙ Caên Ñình naøy, ngöôøi khoâng muoán gì khaùc ngoaøi vieäc ñöôïc traø troän vaøo ñaùm ñoâng, seõ vaãn chæ söû duïng chieác xe mui traàn maø ngaøi quen duøng ôû Coâng Tröôøng Nhaø Thôø Thaùnh Pheâroâ.
Baát chaáp laø moät nöôùc ngheøo nhaát cuûa AÂu Chaâu, thaùng 8 naêm 2014, Albania baét ñaàu göûi vuõ khí vaø ñaïn döôïc cho caùc löïc löôïng Kurd ñeå hoï ñaùnh traû caùc chieán binh cuûa Hoài Giaùo Trò taïi Iraq, vaù caùc nguoàn an ninh trong nöôùc ñaõ loaïi boû caùc noãi sôï seät veà moät cuoäc taán coâng cuûa boïn khuûng boá quoác noäi.
Vuõ Vaên An