Gia ñình, kinh nghieäm chung cuûa nhaân loaïi
Gia ñình, kinh nghieäm chung cuûa nhaân loaïi.
Roma (GHXHCG 12-09-2014) - Coâng Nghò "ngoaïi thöôøng" caùc giaùm muïc thaùng 10 naêm 2014 (05-19/10/2014) laø moät coâng nghò "veà gia ñình" - khoâng phaûi chæ veà ñoâi vôï choàng -, vaø noù lieân quan ñeán "Giaùo Hoäi hoaøn vuõ", nhö theá, treân toaøn naêm chaâu, vaø khoâng chæ "nhöõng xaõ hoäi Taây Phöông ñang meät moûi", ÑHY Vingt-Trois ñaõ löu yù. Gia ñình khoâng chæ laø moät thöïc teá quan troïng ñoái vôùi Giaùo Hoäi, maø coøn laø "kinh nghieäm chung cuûa nhaân loaïi".
Ñöùc Hoàng Y Anreâ Vingt-Trois, toång giaùm muïc Paris, chuû tòch thöøa uûy cuûa coâng nghò - ñaïi dieän Chaâu AÂu - hoâm thöù naêm 26 thaùng 6 naêm 2014, ñaõ tham döï buoåi giôùi thieäu "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (TLLV) cuûa coâng nghò "ngoaïi thöôøng" caùc giaùm muïc veà gia ñình, ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trieäu taäp vaøo thaùng 10 naêm 2014.
Ñöùc Hoàng Y ngöôøi Phaùp naøy ñaõ nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa ñeà taøi, khoâng chæ "bôûi vì tính thöïc teá vaø chaân lyù cuûa ñôøi soáng gia ñình" laø "quan troïng ñoái vôùi Giaùo Hoäi" - Giaùo Hoäi ñaõ ñaàu tö cho gia ñình "nhieàu noã löïc, coâng vieäc, suy nghó, daán thaân" -, maø coøn bôûi vì gia ñình laø "kinh nghieäm chung cuûa caû nhaân loaïi".
Ngaøi chæ roõ raèng "muïc ñích cuûa coâng nghò khoâng phaûi laø ñeå tuyeân boá moät tín lyù ñaëc bieät maø Giaùo Hoäi muoán aùp ñaët leân caùc xaõ hoäi; maø ñeå chia seû vôùi caùc xaõ hoäi con ngöôøi moät suy nghó ñöôïc soi saùng bôûi ñöùc tin treân nhöõng kinh nghieäm maø nhieàu ngöôøi ñang soáng vaø ñang ôû treân moät moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå loan baùo tin Möøng".
Ngaøi giaûi thích: "Ngöôøi ta noùi ñeán moät chuyeän maø moïi ngöôøi ñeàu bieát", noù khoâng phaûi laø moät "moâ thöùc ñaëc bieät ñeå ñeà nghò" maø moät "tö duy ñöôïc soi saùng bôûi maëc khaûi vaø bôûi ñöùc tin treân moät traûi nghieäm chung cuûa nhieàu ngöôøi".
I. Thoâng ñieäp cuûa Giaùo Hoäi, döïa treân kinh nghieäm cuûa caùc Kitoâ höõu (§§ 59-60)
Thoâng ñieäp thöù nhaát cuûa Giaùo Hoäi khoâng mang tính "lyù thuyeát" maø laø "göông traûi nghieäm cuûa nhieàu gia ñình", Ñöùc Hoàng Y Vingt-Trois nhaán maïnh: soáng trong moät "gia ñình ñieàn vieân" laø vieäc coù theå laøm ñöôïc treân maët con ngöôøi, traûi qua nhöõng thöû thaùch, nhöõng bieán coá baát ngôø, nhöõng traùch nhieäm phaùt xuaát töø "tình lieân ñôùi noäi taïi cuûa moät gia ñình".
Ngaøi theâm ngay raèng: "Khoâng nhöõng laø coù theå soáng traûi nghieäm ñoù laø trieån nôû con ngöôøi, laøm cho con ngöôøi bieát ñeán nieàm vui vaø ñaët ñeå con ngöôøi vaøo tình traïng tieán boä nhaân loaïi".
Chaéc chaén, Giaùo Hoäi ñaõ ñeà nghò nhieàu giaùo huaán veà gia ñình döïa treân Maëc Khaûi vaø tìm caùch dieãn dòch ra moät caùch deã hieåu, ñöa ra nhöõng suy nghó coù "söùc naëng" khaùc laáy töø "traûi nghieäm cuûa caùc Kitoâ höõu" treân toaøn theá giôùi, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Paris nhaán maïnh.
Ñaäp tan moät soá nhöõng phaûn baùc môùi ñaây, ngaøi noùi theâm: ñaây khoâng phaûi tröôùc tieân laø "moät vieäc saûn xuaát caùc tu só ñoäc thaân töï nhoát mình trong coâng nghò hay trong giaùo trieàu" maø laø "caùi gì ñöôïc traûi nghieäm" vaø "ai cuõng coù theå thaáy ñöôïc khi nhìn ra xung quanh mình".
Ñieàu maø Giaùo Hoäi ñöa ra vôùi baûn "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (TLLV) naøy laø moät "vieäc laøm ôû möùc ñoä thöù nhì, ñöôïc Lôøi Chuùa vaø phöông phaùp hoïc soi saùng", ñöùc toång giaùm muïc giaûi thích: ñaây laø ñeå hieåu bieát "söï daán thaân keát hôïp laãn nhau giöõa caùc thaønh vieân cuûa caùc gia ñình ñöôïc soi saùng nhö theá naøo vôùi aùnh saùng cuûa giao öôùc giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi" vaø "giao öôùc ñoù ñöôïc traûi nghieäm nhö theá naøo trong söï cam keát, loøng trung thaønh vaø tinh thaàn traùch nhieäm", bôûi vì söï traûi nghieäm naøy laøm thaønh "moät söï minh hoïa cuûa loøng chung thuûy khoâng phai nhaït cuûa tình yeâu Thieân Chuùa".
II. Hoaït ñoäng muïc vuï trong caùc Giaùo Hoäi ñaëc bieät
Moät söï chuaån bò ñöùng ñaén
"Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (TLLV) nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa moät "söï nghieâm tuùc chuaån bò hoân nhaân", trong moät boái caûnh maø ngöôøi ta ít khi keát hoân, ñöùc toång giaùm muïc chæ roõ: "Toâi soáng trong moät quoác gia (nhöng toâi nghó raèng ñaây laø tröôøng hôïp trong nhieàu quoác gia treân theá giôùi) nôi maø hôn moät nöûa caùc cuoäc hoân nhaân khoâng phaûi laø nhöõng cuoäc hoân nhaân theo nghi thöùc toân giaùo".
Ñöùc Hoàng Y Vingt-Trois ruùt ra hai vaán ñeà veà nhöõng "ñoäng cô cuûa ngöôøi ñeán keát hoân trong Giaùo Hoäi": "hoï ít khi nhaéc ñeán moät caùch roõ raøng" moät "traûi nghieäm cuûa ñöùc tin", nhöng "thöôøng khi" hoï bieåu loä loøng "xaùc tín cuûa hoï" hay "caûm nhaän cuûa hoï" raèng moät ñaùm cöôùi ñaïo vaø ñaëc bieät theo Coâng Giaùo laø "nghieâm tuùc hôn moät ñaùm cöôùi khaùc" vaø hoï cuõng hy voïng nhôø vaøo söï vaän ñoäng cuûa hoï coù theå "taåy xoùa phaàn naøo troïng löïc".
Vaán ñeà thöù nhì lieân quan ñeán "nhöõng ngöôøi khoâng keát hoân theo Kitoâ giaùo": laøm caùch naøo ñeå chuaån bò hoï cho nhöõng thöïc teá cuûa hoân phoái ? Caùc phong traøo, caùc ñoaøn theå phuïc vuï cho caùc chính quyeàn thò xaõ ñeå ñeà nghò nhöõng chuû ñeà suy nghó veà "noäi dung cuûa ñôøi soáng gia ñình", ngoaøi phaïm vi toân giaùo: ñoù laø moät hình thöùc "chuaån bò hoân phoái daân söï".
Söï chuaån bò hoân phoái Coâng Giaùo xuaát phaùt töø thöïc teá ñôøi soáng Kitoâ giaùo, traûi nghieäm nhieàu caùch khaùc nhau, duø laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi, hay nhöõng ngöôøi ñaõ coù kinh nghieäm thöïc tieãn veà ñôøi soáng Kitoâ giaùo, hay nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu giöõ ñaïo: nhö vaäy, coù ích lôïi khi laøm cho nhöõng ngöôøi ñoù gaëp gôõ nhau.
Nhö theá, hoï seõ coù cô hoäi nghe ñöôïc "nhöõng lôøi chöùng cuûa caùc Kitoâ höõu giöõ ñaïo" ñeå xaùc ñònh vò trí cho yeáu toá "quyeát ñònh" söï thuûy chung vaø söï phong phuù con ngöôøi, cuûa söï phoàn thònh ñôøi soáng gia ñình, vaø nhöõng phöông tieän ñöôïc ñem ra "ñeå thöïc hieän ñôøi soáng gia ñình"
Chaúng coù gì laø "thaàn dieäu"
Nhöng vò hoàng y ngöôøi Phaùp naøy caûnh baùo raèng bí tích hoân phoái "khoâng phaûi laø moät aân suûng thaàn dieäu" coù khaû naêng ban cho moät "söï baûo ñaûm vónh vieãn": ñoù chính laø "moät khoaûnh khaéc aân suûng caàn phaûi nuoâi döôõng, laøm cho soáng ñoäng, phaûi trieån khai, vôùi nhöõng phöông tieän cuûa ñôøi soáng Kitoâ giaùo" nhö laø Lôøi Chuùa, caàu nguyeän vaø cuoäc soáng bí tích.
Ngaøi ñaët ra "caâu hoûi quan troïng naøy": "Laøm theá naøo ñeå chuaån bò vaø ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi chòu pheùp hoân phoái ñeå giuùp ñôõ hoï böôùc ñi treân con ñöôøng ñöùc tin ?". Vò toång giaùm muïc ñaõ ñaùnh giaù laø coù "nhieàu caùm doã" ñoùn chôø caù caëp vôï choàng treû.
Thöïc teá, nhöõng ngöôøi naøy khoâng nhaát thieát ôû trong "thôøi kyø sô khai" tình yeâu cuûa hoï, maø hoï cuõng chaúng coøn "treû", maø ñaây chæ laø nhöõng "caëp môùi" maø caùc ñoäng thaùi gia ñình mang laïi cho hoï moät söï "cöùu trôï quan troïng"
Giaùo duïc con caùi
Ñöùc toång giaùm muïc nhaán maïnh ñeán söï kieän laø coâng nghò thaùng 10 saép tôùi "khoâng phaûi laø moät coâng nghò cho moät caëp vôï choàng, maø cho gia ñình", vaø nhö theá, coâng nghò phaûi xeùt ñeán "traùch nhieäm xaõ hoäi vaø giaùo duïc maø vieäc chaêm nuoâi con caùi ñoøi hoûi", trong caùc phong traøo, lôùp giaùo lyù, caùc hoäi baûo trôï, caùc hoïc ñöôøng daønh cho cha meï, toùm laïi caùc "thieát bò qua ñoù Giaùo Hoäi tìm caùch ñoùng goùp cho traùch nhieäm giaùo duïc naøy".
III. Ñoàng haønh tích cöïc, khích leä, chöõa trò (§§ 45-48)
"Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (TLLV) ñeà caäp vaán ñeà con ngöôøi "ñang chòu ñöïng nhöõng tai naïn cuûa hoân phoái".
Caùc baø meï ñoäc thaân
Ñöùc Hoàng Y Anreâ Vingt-Trois chæ roõ tröôùc heát taàm quan troïng cuûa "caùc baø meï ñoäc thaân" ñang chieám "tyû soá quan troïng trong daân chuùng", vaø ñoàng thôøi "ñang ñaëc bieät chòu nhieàu thöû thaùch", maø "ít ngöôøi chaêm soùc" ñeán hoï: Hoï khoâng chieám nhöõng trang nhaát cuûa baùo chæ, hoï khoâng phaûi laø nhöõng "ngöôøi yeâu saùch", vaø nhieàu khi coøn "muoán laån troán trong boùng toái vaø aån danh" trong caùc cuoäc xuoáng ñöôøng bieåu tình.
Duø vaäy, ñöùc toång giaùm muïc ghi nhaän, hoï "mang gaùnh naëng ñaùng keå vôùi loøng can ñaûm vaø taän tuïy vaø hoï ñaûm nhieäm moät chöùc traùch trong gia ñình nôi ñang thieáu moät trong hai taùc nhaân".
"Chuùng ta phaûi chuù yù ñeán tình traïng naøy thöôøng coøn gaén theâm tình traïng di daân (xuaát khaåu lao ñoäng) vaø bò maát ñi gia ñình coøn ôû laïi coá höông", vò chuû tòch thöøa uûy cuûa coâng nghò nhaán maïnh.
Nhöõng ngöôøi bò boû hay ly dò
Nhöõng ngöôøi bò raãy boû hay ly dò cuõng chieám "tyû soá quan troïng" ; söï kieän cöù kieân ñònh moät caùch voâ yû thöùc treân "tình traïng nhöõng ngöôøi ly dò taùi hoân" seõ boû queân trong boù toái "soá ñoâng ngöôøi nam cuõng nhö nöõ" maø nhöõng trôû ngaïi treân ñöôøng ñôøi "ñaõ ñaët hoï vaøo trong moät tình traïng gaãy ñoå" trong luùc hoï vaãn muoán "giöõ loøng chung thuûy vôùi giao öôùc cuûa hoï, vôùi söï cam keát, duø raèng ngöôøi phoái ngaãu khoâng coøn chung thuûy". Hoï ñaõ "cam keát trong moät cuoäc ñôøi nôi hoï ñaûm nhaän caùc traùch nhieäm khoâng vôùi nhöõng phöông tieän thoâng thöôøng cuûa loaïi traùch nhieäm naøy".
Nhöõng ngöôøi keát hoân theo nghi thöùc toân giaùo, ly dò, taùi hoân
Nhöõng ngöôøi ñaõ keát hoân theo nghi thöùc toân giaùo roài ly dò vaø laïi taùi hoân laø ñoái töôïng cuûa moät "söï baän taâm raát lôùn" trong caùc giaùo hoäi ñaëc bieät "chuû yeáu laø ôû Taây Phöông". Nhöng, ñöùc toång giaùm muïc caûnh baùo raèng: "ñöøng ñeå cho moät vaán ñeà mang tính phaùp lyù vaø ñaùng quan taâm ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi Taây Phöông chieám heát caû laõnh vöïc quan taâm cua coâng nghò caùc giaùm muïc, voán khoâng phaûi laø moät coâng nghò cuûa caùc Giaùo Hoäi Taây Phöông ñang moûi meät, maø laø moät coâng nghò cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ".
"Nhöõng ñieàu caùc Giaùo Hoäi Taây Phöông traûi nghieäm, ngaøi xaùc ñònh, khoâng phaûi ñieàu maø Giaùo Hoäi hoaøn vuõ traûi nghieäm": nhö vaäy, ñaây laø vaán ñeà maø xaõ hoäi Taây Phöông phaûi "chaáp nhaän raèng toaøn theá giôùi khoâng theå bò dính líu vaøo nhöõng vaán ñeà vaø nhöõng thaéc maéc cuûa rieâng mình".
Hai moâ hình hoân nhaân treân thöïc teá
Ñieåm nhaäy caûm khaùc nöõa: nhöõng cuoäc hoân nhaân treân thöïc teá vôùi hai quy cheá.
"Nhieàu ngöôøi, Ñöùc Hoàng Y Vingt-Trois giaûi thích, höôùng tôùi moät cuoäc hoân nhaân ñöông nhieân: hoï soáng chung tröôùc khi laøm ñaùm cöôùi, vaø "söï chuyeån yù ñeán quyeát ñònh laøm ñaùm cöôùi" phuï thuoäc vaøo "yù thöùc traùch nhieäm cuûa cha meï", bôûi söï kieän laø hoï ñaõ coù con caùi vôùi nhau hay cuøng mong muoán coù con caùi.
Cuõng coù ñieàu maø ñöùc toång giaùm muïc goïi laø "nhöõng cuoäc hoân nhaân thöïc hieän treân ñöôøng tröôøng" cuûa nhöõng ngöôøi maø "vì nhieàu lyù do khaùc nhau, töø choái cam keát xaõ hoäi cuûa hoân nhaân": hoï "ñaõ hieåu raèng hoân nhaân laø moät söï cam keát xaõ hoäi, ñieàu maø khoâng phaûi taát caû nhöõng ngöôøi keát hoân ñeàu hieåu ñöôïc".
Nhöõng nhaân toá ñau khoå
Ñöùc Hoàng Y Vingt-Trois cuõng nhaán maïnh nhöõng tình huoáng vaø nhöõng nhaân toá ñau khoå - chieán tranh, baïo löïc, baàn cuøng kinh teá - "coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán gia ñình", "gaây ra söï tan vôõ cuûa gia ñình" nhö di daân kinh teá (nhieàu ngöôøi phaûi boû con caùi hay ngöôøi phoái ngaãu ôû laïi ñeå ra ñi ñeán chaân trôøi goùc bieån ñeå nuoâi soáng hoï) hay nhöõng cuoäc xaâm laêng vaø nhöõng baïo löïc.
Khuoân maãu caù nhaân chuû nghóa
Sau cuøng, ñöùc toång giaùm muïc thoâng baùo moät hieän töôïng quan troïng trong "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (TLLV) cuûa coâng nghò: chaéc chaén, "phong tuïc vaø kinh nghieäm cuûa caùc xaõ hoäi Phöông Taây khoâng mang tính phoå quaùt", nhöng "söï phoå bieán moät neàn vaên hoùa hoan laïc vaø caù nhaân chuû nghóa ñang phaùt trieån sieâu toác bôûi söï truyeàn ñaït caùc khuoân maãu" nhaát laø nhôø vaøo tin hoïc, Internet, phoå bieán "moät loaïi caâu hoûi veà söï tìm kieám caù nhaân veà nhöõng thoûa maõn hôn laø cam keát trong traùch nhieäm".
Maïc Khaûi phoûng dòch töø Zenit
Nguoàn: ghxhcg.com