Ñaïi dieän Toøa Thaùnh taïi Lieân Hieäp Quoác
noùi ñaùp öùng baïo löïc toaøn caàu
baèng ñoái thoaïi vaø lieân ñôùi
Ñaïi dieän Toøa Thaùnh taïi Lieân Hieäp Quoác noùi ñaùp öùng baïo löïc toaøn caàu baèng ñoái thoaïi vaø lieân ñôùi.
Geneøve (VietCatholic News 30-08-2014) - Theo tin Zenit ngaøy 27 thaùng Taùm naêm 2014, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Tomasi, Ñaïi Dieän Thöôøng Tröïc cuûa Toøa Thaùnh caïnh Lieân Hieäp Quoác taïi Geneøve vöøa tuyeân boá raèng caùc baïo ñoäng ñang dieãn ra taïi Iraq ñaõ ñaùnh thöùc caû theá giôùi. Ngaøi thuùc giuïc coäng ñoàng quoác teá beânh vöïc vaø baûo veä caùc nhaân quyeàn caên baûn cuûa caùc naïn nhaân.
Trong moät cuoäc phoûng vaán cuûa Zenit vaøo hoâm thöù Ba 26 thaùng 8 naêm 2014, Ñöùc Toång Giaùm Muïc khoâng nhöõng phaùt bieåu quan ñieåm cuûa ngaøi veà vieäc lieäu caùc baïo ñoäng ñang leo thang taïi Trung Ñoâng coù phaûi laø moät loaïi Theá Chieán III hay khoâng, nhö coù laàn Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ noùi, ngaøi coøn cho bieát ñieàu gì ñang ñöôïc thöïc hieän vaø ñieàu gì caàn phaûi thöïc hieän ñeå chaám döùt caùc haønh ñoäng baïo taøn.
Ngaøi cuõng ñeà caäp tôùi lôøi suy ñoaùn Toång Thoáng Obama seõ gaëp caùc Thöôïng Phuï Ñoâng Phöông vaø caùc Giaùm Muïc Hoa Kyø taïi Thuû Ñoâ Hoa Thònh Ñoán, vaø taùc duïng coù theå coù cuûa chuyeán vieáng thaêm Lieân Hieäp Quoác naêm 2015 cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng.
* * *
ZENIT: Taïi cuoäc hoïp baùo toå chöùc hoâm qua taïi cuoäc gaëp gôõ Rimini haøng naêm, khi ñöôïc hoûi Toøa Thaùnh ñang laøm gì ñeáp ñaùp öùng cuoäc khuûng hoaûng taïi Trung Ñoâng, Ñöùc Toång Giaùm Muïc ñaõ noùi raèng Toøa Thaùnh ñeà nghò moät cuoäc gaëp gôõ trong ñoù, caùc giaùm muïc cuûa caùc laõnh thoå bò aûnh höôûng taïi Iraq seõ thoâng baùo cho Toång Thoáng Myõ Barack Obama veà tình hình ñang dieãn ra. Ñöùc Toång Giaùm Muïc coù theå giaûi thích theâm ñieàu naøy khoâng?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Toâi khoâng bieát seõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Toång Thoáng Obama. Nhöng toâi coù nghe seõ coù cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc giaùm muïc ôû Hoa Thònh Ñoán, trong ñoù coù ñaïi dieän cuûa caùc Giaùo Hoäi Trung Ñoâng vaø coù leõ caùc ngaøi seõ gaëp gôõ caùc giaùm muïc cuûa Myõ, nhöng ñoù laø giaû thuyeát toâi ñöa ra. Ngoaøi vieäc aáy ra, toâi khoâng coù moät lòch trình chính thöùc. Neân chuùng ta phaûi chôø theâm chuùt nöõa xem söï vieäc seõ dieãn bieán ra sao. Toâi nghó vaøo tuaàn leã thöù hai cuûa thaùng Chín, cuoäc gaëp gôõ treân döï ñònh seõ dieãn ra vaø ta caàn xem seõ dieãn ra theá naøo, thöïc ra, ai seõ tham döï, lieäu seõ coù cuoäc gaëp gôõ aáy hay khoâng ngoaøi vieäc tuyeân boá laø coù vaø caùc muïc tieâu chuyeân bieät cuûa noù seõ laø gì.
ZENIT: Theo kinh nghieäm cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc, ngaøi coù nghó ñieàu quan troïng laø Toång Thoáng Myõ neân tham döï, ñeå coù ñöôïc moät keát quaû cuï theå, moät ñaùp öùng töø phía Hoa Kyø?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Toâi nghó ñieàu höõu ích laø baát cöù ai cuõng caàn laéng nghe nhöõng ngöôøi töøng coù maët ngay taïi choã, nhöõng ngöôøi ñem tôùi kinh nghieäm vaø nhaän thöùc ñuùng veà nhöõng gì ñang dieãn ra trong caùc coäng ñoàng cuûa hoï, nhaát laø caùc Kitoâ höõu vaø caùc nhoùm toân giaùo khaùc voán hieän dieän taïi caùc khu vöïc Ñoàng Baèng Niniveâ vaø Mosul. Nhaän thöùc tröïc tieáp luoân giuùp ta ñöa ra ñöôïc caùc quyeát ñònh cuï theå vaø khoân ngoan.
ZENIT: Ñöùc Toång Giaùm Muïc coù tin raèng phaùi vieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng tôùi Iraq, Ñöùc Hoàng Y Filoni, hay phuùc trình cuûa ngaøi, ñeà caäp tôùi caùc vi phaïm cuûa Hoài Giaùo Trò ISIS maø ngaøi quan saùt ñöôïc ngay taïi choã, seõ ñöôïc trình cho Lieân Hieäp Quoác hay khoâng?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Döôøng nhö Taïi Geneøve, moät cuoäc hoïp ñaëc bieät cuûa Hoäi Ñoàng Nhaân Quyeàn Lieân Hieäp Quoác, seõ ñöôïc trieäu taäp vaøo ngaøy 1 thaùng Chín. Raát coù khaû naêng seõ coù tieáng noùi tröïc tieáp töø Vatican, coù theå laø ñích thaân Ñöùc Hoàng Y Filoni, ngöôøi môùi thaêm vieáng caùc coäng ñoàng toân giaùo vaø saéc toäc ôû Baéc Iraq vaø caùc traïi tî naïn nôi caùc naïn nhaân cuûa caùi goïi laø Quoác Gia Hoài Giaùo Trò buoäc phaûi troán chaïy tôùi ñeå soáng soùt. Cuoäc hoïp naøy coù theå raát höõu ích. Chaéc chaên höõu ích khi Coäng Ñoàng Quoác Teá maïnh meõ baûo veä Caùc Quyeàn Caên Baûn cuûa moïi ngöôøi taïi Baéc Iraq vaø cung caáp trôï giuùp nhaân ñaïo hoï raát caàn trong tình hình tuyeät voïng hieän nay vì hoï troán chaïy vôùi chæ moät maûnh vaûi che thaân. Caùc Kitoâ höõu cuõng coù cuøng nhöõng nhaân quyeàn nhö baát cöù coâng daân naøo khaùc vaø caên cöôùc toân giaùo cuûa hoï khoâng theå laø côù ñeå hoï bò kyø thò.
ZENIT: Vaø Ñöùc Hoàng Y Filoni seõ noùi chuyeän vôùi Lieân Hieäp Quoác?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Raát coù theå. Caùc quyeát ñònh vaãn coøn ñang trong dieãn trình ñöôïc ñöa ra.
ZENIT: Ñöùc Toång Giaùm Muïc coù theå cho bieát Ñöùc Hoàng Y Filoni seõ noùi nhöõng gì trong phuùc trình cuûa ngaøi, vaø nhaän xeùt cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc veà ñieàu naøy?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Theo caùc cuoäc phoûng vaán cuûa truyeàn thoâng vaø nhieàu bình luaän coâng coäng khaùc, Ñöùc Hoàng Y noùi tôùi soá phaän cuûa moïi ngöôøi tî naïn do caùi goïi laø quoác gia Hoài Giaùo trò gaây ra, vieäc gieát ngöôøi voâ toäi, nhu caàu quoác teá caàn can thieäp vôùi nhöõng taøi nguyeân caàn thieát nhö nöôùc vaø thöïc phaåm giuùp cho caùc coäng ñoàng rôøi cö naøy soáng soùt. Ngaøi cuõng keâu goïi phaûi che chôû caùc coäng ñoàng naøy vaø khaû theå hoài höông an toaøn cho hoï. Coäng Ñoàng Quoác teá khoâng theå töï giaû thuyeát laø ngöôøi Kitoâ Giaùo, ngöôøi Yazidis vaø caùc nhoùm thieåu soá toân giaùo khaùc ñôn thuaàn muoán di cö chæ vì bò nhaän dieän laø caùc nhoùm toân giaùo.
Ñeå keát luaän, toâi nghó hai nhaän xeùt sau ñaây laø quan troïng hôn caû: trôï giuùp nhaân ñaïo khaån caáp vaø che chôû. Caùc thöôïng phuï Ñoâng Phöông, caû Chính Thoáng laãn Coâng Giaùo, vöøa nhaän ñònh raèng caàn coù söï hieän dieän cuûa "Muõ Xanh" Lieân Hieäp Quoác töùc löïc löôïng duy trì hoøa bình cuûa Lieân Hieäp Quoác, laø löïc löôïng taïm thôøi can thieäp vaøo vaø bình ñònh tình hình ñeå baûo ñaûm vieäc hoài höông cuûa ngöôøi tî naïn.
ZENIT: Ñöùc Toång Giaùm Muïc nghó Toøa Thaùnh neân laøm nhöõng gì ñeå ñaùp öùng? Vaø hieän coù chaêng? Seõ coù chaêng?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Ñoái dieän vôùi nhieàu buøng noå baïo ñoäng taïi nhieàu nôi treân theá giôùi, nhöng caùch rieâng taïi Trung Ñoâng, Toøa Thaùnh ñaõ tích cöïc daán thaân qua tieáng noùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Phanxicoâ, ngöôøi ñaõ khoâng tieác baát cöù coá gaéng hay lôøi leõ naøo nhaèm noùi raèng con ñöôøng hôïp lyù duy nhaát cho töông lai laø con ñöôøng ñoái thoaïi vaø thöông thuyeát, ñeå ngöôøi ta coù theå soáng chung vôùi nhau, toân troïng nhau, thaäm chí nhìn nhaän caùc dò bieät cuûa nhau, nhöng phaûi thöøa nhaän nhaân tính neàn taûng maø taát caû chuùng ta ñeàu coù.
Böôùc ñaàu tieân trong vieäc ñaùp öùng neàn vaên hoùa baïo löïc naøy laø thöøa nhaän phaåm giaù vaø söï bình ñaúng cuûa nhau, nhö laø caùc thaønh vieân cuûa gia ñình nhaân loaïi. Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha theâm söï caáp thieát cuûa caàu nguyeän vaø ñoäng vieân moïi taøi nguyeân thieâng lieâng cuûa coäng ñoàng theá giôùi ñeå van xin Thieân Chuùa ban ôn hoøa bình vì hoøa bình quaû laø moät ôn phuùc cuûa Thieân Chuùa.
Vaø ñieàu naøy nöõa, ta caàn ñoäng vieân coäng ñoàng quoác teá ñeå hoï nhaän laõnh traùch nhieäm, vì khi moät quoác gia khoâng theå baûo veä caùc coâng daân cuûa hoï vì nhieàu lyù do, thì ñieàu quan troïng laø coäng ñoàng quoác teá phaûi nhaän laáy nhieäm vuï che chôû nhöõng ngöôøi daân naøy.
ZENIT: Vaø nhieäm vuï che chôû nhöõng ngöôøi daân naøy bao goàm caû vuõ khí?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Vieäc choïn caùc phöông theá ñeå che chôû seõ ñöôïc caùc quoác gia, caùc thaønh vieân cuûa coäng ñoàng quoác teá, quyeát ñònh. Giaùo Hoâi khoâng coù traùch vuï aán ñònh caùc phöông theá chuyeân bieät neân duøng ñeå che chôû caùc ngöôøi daân caàn ñöôïc che chôû. Giaùo Hoäi seõ nhaéc nhôû ñieàu naøy: ta coù boån phaän che chôû vaø traùch nhieäm naøy phaûi ñöôïc thi haønh qua boä maùy maø coäng ñoàng quoác teá ñaõ taïo ra cho mình ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng tình theá khaån tröông nhö tình theá ta ñang ñöông ñaàu hieän nay ôû Baéc Iraq.
ZENIT: Theo Ñöùc Toång Giaùm Muïc, caùc coäng ñoàng Kitoâ Giaùo treân theá giôùi neân laøm nhöõng gì moät caùch chuyeân bieät ñeå giuùp caùc ngöôøi daân naøy?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ yeâu caàu chuùng ta caàu nguyeän vaø taïo moät coâng luaän coù lôïi cho vieäc che chôû nhöõng ngöôøi daân ñang gaëp nguy cô naøy. Coäng ñoàng quoác teá ñöôïc keâu goïi phaûi che chôû caùc naïn nhaân cuûa aùp böùc khoâng ñöôïc chính phuû hoï baûo veä hay ñang gaëp nguy cô dieät chuûng baát luaän hoï laø Kitoâ höõu, Shiite hay Sunni. Caùc nhaân quyeàn caên baûn cuûa baát cöù con ngöôøi naøo cuõng ñaùng ñöôïc che chôû, vì moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù phaåm giaù baèng nhau vaø giaù trò baèng nhau nhö laø thaønh vieân cuûa gia ñình nhaân loaïi vaø laø con caùi Thieân Chuùa.
ZENIT: AÂu Chaâu ñang laøm gì ñeå giuùp caùc ngöôøi daân naøy?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Laø thaønh vieân cuûa coäng ñoàng quoác teá, Lieân Hieâp AÂu Chaâu neân tham gia vaøo vieäc tìm ra giaûi phaùp thích ñaùng cho cuoäc khuûng hoaûng naøy.
ZENIT: Neáu Ñöùc Giaùo Hoaøng tôùi Lieân Hieäp Quoác, lieäu vieäc naøy coù taïo ra ñieàu gì khaùc bieät hay khoâng? Neáu coù, thì taïi sao laïi nhö vaäy?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Daï, caùc kinh nghieäm quaù khöù cho thaáy caùc cuoäc vieáng thaêm Lieân Hieäp Quoác cuûa caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng luoân phaùt sinh ra khoâng nhöõng chuù yù trong giôùi truyeàn thoâng, maø caû nhaïy caûm lôùn lao, moät yù thöùc traùch nhieäm môùi meû nôi coäng ñoàng quoác teá ñuùng nghóa nöõa. Hy voïng raèng, neáu Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ quyeát ñònh ñi thaêm Lieân Hieäp Quoác, toâi daùm chaéc vieäc naøy khoâng nhöõng seõ laøm ngöôøi ta löu yù tôùi caùc vaán ñeà lieân quan tôùi hoøa bình vaø coâng lyù treân theá giôùi, maø coù leõ ngaøi coøn laøm soáng laïi moät caûm thöùc boån phaän ñeå coäng ñoàng quoác teá thaáy mình coù traùch nhieäm phaûi thi haønh vieäc che chôû caùc naïn nhaân cuûa baát cöù hình thöùc baïo löïc hay baát coâng naøo.
ZENIT: Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ töøng cho hay: tình hình ôû Trung Ñoâng laø "Theá Chieán III", duø chæ xaåy ra "töøng maûng". Ñöùc Toång Giaùm Muïc coù ñoàng yù ñaây laø Theá Chieán III khoâng? Taïi sao?
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi: Ñöùc Thaùnh Cha baét kòp trí töôûng töôïng cuûa theá giôùi khi noùi raèng chuùng ta ñang ñoái dieän vôùi moät Theá Chieán. Kieåu noùi naøy buoäc ta phaûi suy nghó tôùi raát nhieàu cuoäc tranh chaáp treân theá giôùi töø Coäng Hoøa Trung Phi, Libya, Congo tôùi Syria vaø Baéc Iraq, aáy laø môùi chæ keå moät soá. Vieäc buøng noå baïo löïc naøy ñang qui ñònh tình hình theá giôùi. Ñuùng vaäy, hieän ñang coù nhieàu trung taâm quyeàn löïc vôùi nhöõng quyeàn lôïi rieâng bieät hay khaùc bieät, vaø vieäc hoaøn caàu hoùa vaên hoùa, trong ñoù ngöôøi ta chæ chuù troïng tôùi quyeàn lôïi baûn thaân hay quoác gia, ñang khuyeán khích vieäc söû duïng vuõ khí ñeå giaûi quyeát caùc dò bieät. Ñöùc GH Phanxicoâ keâu goïi chuùng ta uûng hoä thöù vaên hoùa khaùc, thöù vaên hoùa lieân ñôùi vaø ñoái thoaïi, laøm phöông theá duy nhaát ñeå xaây döïng moât töông lai chung cho hoøa bình vaø tieán boä.
Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø
Quan ñieåm cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi ñöôïc söï uûng hoä maïnh meõ cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø. UÛy Ban Ñaïi Keát vaø Lieân Toân Suï Vuï cuûa Hoäi Ñoàng naøy, ngaøy 21 thaùng Taùm naêm 2014, leân tieáng taùi xaùc nhaän söï cam keát ñoái thoaïi cuûa mình vôùi caùc toân giaùo khaùc, ñaëc bieät laø Hoài Giaùo.
Chuû Tòch UÛy Ban treân, Giaùm Muïc Phuï Taù Toång Giaùo Phaän Baltimore, Denis Madden, lieät keâ caùc caêng thaúng giöõa ngöôøi Kitoâ Giaùo vaø ngöôøi Hoài Giaùo taïi nhieàu nôi treân theá giôùi laøm lyù do chính ñeå taùi xaùc nhaän nhu caàu ñoái thoaïi.
Caùc giaùm muïc Hoa Kyø tuyeân boá raèng maëc duø "chuùng toâi muoán noùi leân noãi buoàn, thöïc ra söï giaän döõ cuûa chuùng toâi, ñoái vôùi caùc haønh vi baïo ñoäng vaø xaùch nhieãu böøa baõi vaø ñoâi khi coù heä thoáng, caùc haønh vi, ñoái vôùi Kitoâ höõu cuõng nhö ngöôøi Hoài Giaùo, ñang ñe doïa phaù vôõ söï hoøa hôïp töøng noái keát chuùng ta trong söï hoã trôï, thöøa nhaän vaø tình baèng höõu hoã töông", nhöng caùc ngaøi cuõng buoàn tröôùc vieäc moät soá Kitoâ höõu, caû Coâng Giaùo laãn khoâng Coâng Giaùo, leân tieáng coá tình baùc boû lôøi keâu goïi ñoái thoaïi vôùi ngöôøi Hoài Giaùo.
Theo caùc ngaøi, cuoäc ñoái thoaïi naøy ñaõ vaø ñang ñem laïi nhieàu keát quaû tích cöïc: "Qua ñoái thoaïi, chuùng ta ñaõ coù theå khaéc phuïc ñöôïc phaàn lôùn söï ngu doát chung cuûa chuùng ta, thoùi quen khoâng tin töôûng nhau, vaø noãi sôï töøng laøm ta teâ lieät".
Caùc ngaøi vieát theâm: "gioáng Ñöùc Giaùo Hoaøng, chuùng ta xaùc tín raèng gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi vôùi nhöõng ngöôøi khaùc vôùi chuùng ta ñem laïi cô hoäi toát nhaát ñeå (thöïc hieän) vieäc phaùt trieån huynh ñeä, laøm giaàu cho nhau, laøm chöùng vaø sau cuøng phuïc vuï hoøa bình".
Khoùc cho caùc Kitoâ höõu bò thaûm saùt, khoâng khoùc cho cuoäc ñoái thoaïi vôùi Hoài Giaùo
Nhöng nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo khoâng ñoàng yù ñoái thoaïi trong hoaøn caûnh naøy. Moät trong nhöõng ngöôøi naøy laø Phil Lawler. Vieát treân CatholicCulture.org ngaøy 29 thaùng Taùm, Lawler cho raèng coù nhöõng Kitoâ höõu nhö Ñöùc Hoàng Y Oscar Rodriguez Maradiaga toû yù lo sôï cuoäc baùch haïi caùc Kitoâ höõu moät caùch taøn baïo cuûa Hoài Giaùo Trò ISIS seõ ñaåy lui "caùc tieán boä trong cuoäc ñoái thoaïi Kitoâ Giaùo - Hoài Giaùo".
Ñieàu aáy coù thöïc. Nhöng caùc laõnh tuï Hoài Giaùo Trò baát caàn. Caùc tuyeân boá coâng khai cuûa hoï khoâng heà nhaéc tôùi yù muoán ñoái thoaïi. Vaø caùc chính saùch taøn baïo cuûa hoï raát caân xöùng vôùi caùc tuyeân boá hieáu chieán cuûa chuùng. Chuùng khoâng coù moät yù muoán chia seû yù töôûng naøo vôùi ngöôøi Kitoâ höõu Iraq; chuùng chæ muoán taän dieät hoï. Muïc tieâu toái haäu cuûa chuùng khoâng phaûi ñaït tôùi moät hieåu bieát hoøa bình vôùi theá giôùi Taây Phöông, maø laø khuaát phuïc noù.
Nhaéc tôùi caùc coá gaéng ñoái thoaïi trong quaù khöù, Lawler toû yù tieác vieäc ngöôøi Hoài Giaùo ñaõ khoâng tieáp nhaän coâng thöùc ñoái thoaïi söï thaät cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI phaùt bieåu taïi Regensburg. Chính vì theá maø töø ñoù ñeán nay, Hoài Giaùo ñaáu tranh, vôùi chính saùch baïo löïc, caøng ngaøy caøng maïnh hôn. "AÁy theá maø thay vì ñaåy maïnh luaän ñieåm cuûa ngaøi, caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo Hoäi noùi chung ñaõ ñaïp peâñan ngöôïc ñeå chaïy xa khoûi noù. Thay vì ñoøi caùc nhaø laõnh ñaïo Hoài Giaùo coù traùch nhieäm tham gia chieán dòch choáng khuûng boá, caùc giaùo phaåm laïi giaû vôø cho raèng khoâng coù baát cöù noái keát naøo giöõa ñöùc tin Hoài Giaùo vaø baïo löïc khuûng boá".
Nhaéc tôùi tuyeân boá cuûa UÛy Ban Ñaïi Keát vaø Lieân Toân Söï Vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Hoa Kyø treân ñaây, Lawler toû yù tieác: caùc vò giaùm muïc chæ noùi chung chung, khoâng nhaéc gì tôùi "haøng traêm Kitoâ höõu ñang cheát vaø vieäc chaët ñaàu moät ngöôøi Myõ ñöôïc trình chieáu treân YouTube. Ñaây quaû laø moät vieäc khoâng phuïc vuï söï thaät chuùt naøo".
Lawler ñeà caäp tôùi baøi baùo maáy ngaøy qua cuûa Karen House, cöïu chuû nhieäm tôø Wall Street Journal, töïa laø "Ñaõ tôùi luùc ngöôøi Saudis ñöùng leân", ñeå noùi raèng caùc nhaø laõnh ñaïo Coâng Giaùo cuõng neân coù cuøng moät laäp tröôøng nhö theá trong cuoäc ñoái thoaïi cuûa mình vôùi caùc ñoái taùc Hoài Giaùo. "Haõy noùi vôùi caùc giaùo só Hoài Giaùo raèng ñaõ ñeán luùc hoï phaûi ñöùng leân. Haõy noùi vôùi hoï: chuùng ta raát muoán ñoái thoaïi, nhöng chæ ñoái thoaïi khi hoï hoaøn toaøn taùch khoûi nhöõng keû xuùi giuïc, vi phaïm hay bieän minh cho baïo löïc phe phaùi".
Vuõ Vaên An