Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vaø thaùi ñoä khoù hieåu cuûa Baéc Haøn
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø thaùi ñoä khoù hieåu cuûa Baéc Haøn.
Haøn Quoác (VietCatholic News 15-08-2014) - Ñöùc Phanxicoâ laàn ñaàu tieân tôùi Nam Haøn ñeå chuû toïa Ngaøy Giôùi Treû AÙ Chaâu laàn thöù saùu vaø phong chaân phuùc cho moät soá töû ñaïo Ñaïi Haøn theá kyû thöù 18 vaø 19. Nhöng Baéc Haøn ñaõ nhaân cô hoäi naøy khoâng nhöõng baùc boû lôøi môøi tham döï Thaùnh Leã Hoøa Giaûi do ngaøi cöû haønh taïi Haùn Thaønh, coøn baén phi tieãn tröôùc vaø sau khi ngaøi tôùi Nam Haøn.
Jill Reilly cuûa Mailonline ngaøy 15 thaùng Taùm naêm 2014 thuaät laïi nhaän ñònh cuûa phaùt ngoân vieân boä ngoaïi giao Nam Haøn raèng vieäc phoùng phi tieãn naøy quaû "raát khoù coi". Trong khi ñoù, dö luaän baùo chí ñòa phöông cho hay haønh ñoäng naøy nhaèm chôi troäi cuoäc thaêm vieáng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Baéc Haøn leân tieáng baùc boû nhaän ñònh naøy, coøn cho raèng chính cuoäc thaêm vieáng ñaõ chôi troäi hoï. Ít nhaát thì ñoù cuõng laø lôøi toá caùo cuûa khoa hoïc gia veà hoûa tieãn cuûa Baéc Haøn, Kim In-Yong.
Vieân chöùc naøy toá caùo theâm: Nam Haøn ñöa ra lôøi toá caùo ñieân khuøng lieân keát vieäc chuùng toâi thöû hoaû tieãn chieán löôïc vôùi cuoäc thaêm vieáng Nam Haøn cuûa ngöôøi goïi laø giaùo hoaøng. Chuùng toâi chæ laáy laøm laï taïi sao giaùo hoaøng, trong soá raát nhieàu ngaøy trong naêm, laïi choïn ngaøy chuùng toâi ñaõ döï truø phoùng hoûa tieãn töø laâu ñeå vieáng Nam Haøn".
Mailonline coù ñaêng taám hình chuû tòch Baéc Haøn ñieàu khieån cuoäc phoùng phi tieãn laàn naøy vaø nuï cöôøi thoaûi maùi cuûa oâng ta beä veä trong chieác gheá kieåu ñaïo dieãn ñöôïc bao vaây bôûi caùc töôùng taù caän thaàn ñang cung kính ghi cheùp caùc lôøi "vaøng ngoïc" cuûa laõnh tuï. Ngöôïc vôùi hình aûnh keá tieáp trong ñoù, Ñöùc Phanxicoâ töôi cöôøi vaãy tay vôùi caùc ngöôøi treû AÙ Chaâu taïi Vaän Ñoäng Tröôøng Daejeon.
Khoa hoïc gia hoï Kim noùi tieáp: "chuùng toâi khoâng coù yù töôûng gì laø taïi sao oâng ta laïi thaêm vieáng mieàn Nam vaø chuùng toâi khoâng coù baát cöù löu yù naøo tôùi baát cöù aâm möu naøo oâng ta döï kieán thaûo luaän vôùi mieàn Nam".
Tuy nhieân, Bình Nhöõng nhaán maïnh raèng caùc thöû nghieäm naøy laø ñeå ñaùnh daáu ngaøy 15 thaùng Taùm, ngaøy kyû nieäm leã ñoäc laäp cuûa Ñaïi Haøn thoaùt aùch chieám ñoùng cuûa Nhaät naêm 1945.
Hoa Kyø baùc boû cuoäc phoùng hoûa tieãn hoâm thöù Naêm 14 thaùng 8 naêm 2014 vaø cho bieát ñang nghieân cöùu xem vieäc naøy coù vi phaïm nghò quyeát cuûa Hoäi Ñoàng An Ninh Lieân Hieäp Quoác hay khoâng. Marie Harf, phaùt ngoân vieân cuûa Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø, noùi raèng "chuùng toâi lieân tuïc keâu goïi Baéc Haøn haïn cheá ñöa ra caùc haønh ñoäng khieâu khích kieåu naøy". Harf cuõng toû ra quan ngaïi tröôùc vieäc Baéc Haøn khoâng baùo tröôùc cho caùc taàu beø vaø maùy bay trong vuøng thöû nghieäm.
Baéc Haøn bieän minh cho cuoäc thöû nghieäm, coi noù nhö haønh vi töï veä choáng laïi cuoäc taäp traän cuûa Myõ vaø Nam Haøn saép tôùi.
Nhöng rieâng vôùi Ñöùc Phanxicoâ, neáu hoï Kim muoán bieát ngaøi coù "aâm möu" gì thì neân ñoïc töôøng trình buoåi leã taïi Daejeon: ngaøi chæ khuyeân cöû toïa töø boû chuû nghóa duy vaät chaát vaø caùc heä thoáng thoáng kinh teá baát nhaân chuû yeáu gaây haïi cho giai caáp coâng nhaân, giai caáp voán laø xöông soáng treân lyù thuyeát cuûa Baéc Haøn!
Coøn noùi veà caùc haønh ñoäng, thì ngaøi ñaõ chæ an uûi nhöõng ngöôøi soáng soùt vaø thaân nhaân caùc naïn nhaân vuï chìm phaø Sewol! Cuoái buoåi leã, ngaøi noùi theá naøy veà hoï: "Xin Chuùa ñoùn nhaän ngöôøi cheát vaøo söï bình an cuûa Ngöôøi, an uûi nhöõng ai ñang khoùc thöông vaø tieáp tuïc naâng ñôõ taát caû nhöõng ai ñaõ quaûng ñaïi tôùi giuùp ñôõ anh chò em mình!".
Phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, Cha Lombardi, cho hay: moät trong caùc thaân nhaân naøy, oâng Lee Ho Jin, coù con trai thieät maïng, ñaõ xin Ñöùc Phanxicoâ röûa toäi cho mình. Ñöùc Phanxicoâ dó nhieân ñoàng yù vaø seõ röûa toäi cho oâng vaøo hoâm thöù Baåy naøy taïi Toøa Ñaïi Söù cuûa Toøa Thaùnh taïi Haùn Thaønh.
AÁy theá maø ngaøi laïi khoâng ñöôïc Baéc Haøn tieáp ñoù, duø giaùn tieáp baèng moät thinh laëng toân kính. Trong khi aáy, hoï coù ngöôøi Coâng Giaùo, thaäm chí caû moät Giaùo Hoäi nöõa. Chæ coù ñieàu, trong khi ngöôøi Coâng Giaùo Nam Haøn haân hoan chaøo kính vò laõnh tuï toái cao cuûa mình, thì ngöôøi Coâng Giaùo Baéc Haøn bò ñaøn aùp naëng neà vaø nhöõng cuoäc baét bôù gaàn ñaây cho thaáy caùc nhaø truyeàn giaùo tieáp tuïc bò caøn queùt.
Giaùo Hoäi Baéc Haøn soáng döôùi söï kieåm soaùt ngaët ngheøo cuûa chính phuû vaø thöïc ra khoâng ñöôïc Toøa Thaùnh nhìn nhaän, moät phaàn vì caùc buoåi thôø phöôïng ôû ñaáy khoù coù theå ñöôïc thöøa nhaän laø Coâng Giaùo ñoái vôùi ngöôøi beân ngoaøi.
Beân trong nhaø thôø chính toøa duy nhaát cuûa Baéc Haøn coù thaùnh giaù, nhöng khoâng coù töôïng chòu naïn. Caùc buoåi phuïng thôø haøng tuaàn coù thaùnh ca vaø lôøi nguyeän long troïng nhöng khoâng coù bí tích. Cuõng khoâng coù linh muïc: caùc giaùo daân do nhaø nöôùc chæ ñònh chuû toïa caùc buoåi leã naøy.
Tröôùc thaùi ñoä heát söùc tieâu cöïc cuûa Baéc Haøn, phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh, Cha Lombardi, cho hay: "Chuùng toâi caûm thaáy raát buoàn tröôùc keát quaû naøy nhöng chuùng toâi seõ tieáp tuïc caàu nguyeän ñeå coù dòp khaùc coù theå cöû haønh Thaùnh Leã vôùi caùc tín höõu Baéc Haøn".
So vôùi Nam Haøn, nôi coù hôn 5 trieäu ngöôøi Coâng Giaùo, Baéc Haøn ñöôïc öôùc tính coù khoaûng töø 800 tôùi 3,000 ngöôøi Coâng Giaùo. Con soá ñaàu laø öôùc tính cuûa UÛy Ban Nhaân Quyeàn Lieân Hieäp Quoác. Con soá sau laø öôùc tính cuûa Hieäp Hoäi Coâng Giaùo Ñaïi Haøn, moät cô quan do chính phuû Baéc Haøn kieåm soaùt.
Tröôùc khi coù cheá ñoä Coäng Saûn, Bình Nhöôõng coù nhieàu Kitoâ höõu hôn baát cöù thaønh phoá naøo cuûa Ñaïi Haøn, ñeán noãi coù bieät danh laø "Gieârusalem cuûa Ñaïi Haøn". Bình Nhöôõng cuõng coù toøa giaùm muïc rieâng.
Nhöng ngay ñaàu thaäp nieân 1950, nhöõng hieän dieän nhö theá ñaõ bò xoùa saïch vaø töø ñoù, Baéc Haøn duy trì goïng kìm saét ñoái vôùi moïi hoaït ñoäng toân giaùo. Khoâng moät ñònh cheá do Giaùo Hoäi kieåm soaùt naøo vaø khoâng moät linh muïc naøo coøn hoaït ñoäng taïi Baéc Haøn.
Laøm ngöôøi Coâng Giaùo, töï noù, ñaõ laø moät haønh vi phaïm phaùp. Ñieàu 14 hieán phaùp naêm 1948 döï lieäu raèng caùc coâng daân "ñöôïc töï do toân giaùo vaø tieán haønh caùc buoåi thôø phöôïng theo toân giaùo". Nhöng vì caùc lyù töôûng cuûa Kitoâ Giaùo vaø vieäc thôø phöôïng Chuùa Gieâsu khoâng ñoàng nhòp vôùi yù thöùc heä chính trò raát ngaët ngheøo cuûa Baéc Haøn, neân caùc tín höõu luoân bò nghi ngôø.
Ñöùc Phanxicoâ: chæ coù moät Ñaïi Haøn
Coù noùi tôùi chính trò ñi nöõa, Ñöùc Phanxicoâ cuõng chæ noùi tôùi khaùt voïng cuûa moïi ngöôøi Ñaïi Haøn maø thoâi. Thöïc vaäy, theo tin CNA, khi ñeà caäp tôùi vieäc phaân chia giöõa Baéc vaø Nam Haøn, Ñöùc Phanxicoâ nhaán maïnh raèng caû hai laø "moät gia ñình" vaø ngaøi keâu goïi moïi ngöôøi caàu nguyeän cho vieäc taùi thoáng nhaát.
Ngaøi noùi vôùi giôùi treû taïi Ñeàn Thôø Solmoe, nôi sinh cuûa vò linh muïc ñaàu tieân ngöôøi Ñaïi Haøn, Thaùnh Andrew Kim Taegon: "Chæ coù moät Ñaïi Haøn, nhöng gia ñình naøy ñang bò phaân chia".
Ngaøi xin moïi ngöôøi caàu nguyeän cho "caùc anh chò em ôû mieàn Baéc", xin Chuùa höôùng daãn hoï tôùi hôïp nhaát vaø ñeå qua moät beân caùi caûm thöùc thaéng thua ngoõ haàu oâm chaët laáy gia ñình Ñaïi Haøn duy nhaát".
Sau ñoù, ngaøi döøng laïi vaø xin nhöõng ngöôøi hieän dieän daønh moät phuùt caàu nguyeän trong thinh laëng cho vieäc thoáng nhaát Nam Baéc Haøn.
Ñöùc Phanxicoâ noùi raèng: baát chaáp caùc chia reõ, "Ñaïi Haøn laø moät gia ñình", noùi cuøng moät thöù tieáng. Ngaøi nhaéc laïi caâu truyeän veà anh em cuûa oâng Giuse trong Thaùnh Kinh: leân ñöôøng tìm thöïc phaåm trong côn ñoùi keùm, nhöng ñieàu quùy giaù gaáp vaïn laàn laø hoï tìm laïi ñöôïc ngöôøi anh em maø chính hoï ñaõ baùn laøm noâ leä. Ngaøi nhaän ñònh: caùc ngöôøi anh em naøy lieân heä tôùi Giuse vì hoï coù moät ngoân ngöõ chung. "Caùc anh chò em cuûa caùc con ôû Baéc Haøn noùi cuøng moät thöù tieáng, vaø ñieàu naøy khieán cha hy voïng cho töông lai cuûa gia ñình nhaân loaïi".
Ñieàu caàn laø loøng tha thöù. Chính vì theá, Ñöùc Phanxicoâ ñeà caäp theâm tôùi duï ngoân ngöôøi con trai ñi hoang, moät duï ngoân maø tröôùc ñoù, caùc ngöôøi treû ñaõ dieãn laïi. Ngöôøi con naøy ñaõ can ñaûm leân ñöôøng veà nhaø cha mình. Ngöôøi cha naøy chaïy ra oâm chaàm laáy con tröôùc khi anh ta leân tieáng xin loãi.
Baéc Haøn saép coù vò thaùnh ñaàu tieân
Cuõng theo CNA ngaøy 15 thaùng Taùm naêm 2014, Baéc Haøn seõ sôùm coù vò thaùnh ñaàu tieân cuûa hoï, vì naêm 2013, caùi cheát cuûa Giaùm Muïc Bình Nhöôõng, ngöôøi bò maát tích naêm 1949 do baøn tay loâng laù cuûa chính phuû Baéc Haøn, ñaõ chính thöùc ñöôïc Toøa Thaùnh nhìn nhaän.
Ngay sau vieäc thöøa nhaân treân, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaïi Haøn ñaõ xin Boä Phong Thaùnh moät "nihil obstat" ñoái vôùi vieäc môû aùn phong chaân phuùc cho Giaùm Muïc Phanxicoâ Hong Yong-ho vaø 80 ñoàng baïn.
Ñöùc Cha Hong sinh taïi Bình Nhöôõng naêm 1906, ñöôïc thuï phong linh muïc taïi Giaùo Hoäi sôû taïi naêm 1933, luùc Ñaïi Haøn bò Nhaät chieám ñoùng.
Naêm 1944, ngaøi ñöôïc taán phong giaùm muïc vaø ñöôïc cöû laøm giaùm quaûn toâng toaø Bình Nhöôõng vaø moät naêm sau, khi Theá Chieán II keát thuùc, Ñaïi Haøn bò chia ñoâi, phía Baéc bò Lieân Xoâ chieám ñoùng, phía Nam bò Hoa Kyø chieám ñoùng.
Hai mieàn khoâng ñöôïc thoáng nhaát, vaø naêm 1948, Baéc Haøn Coäng Saûn vaø Nam Haøn Tö Baûn ñaõ chính thöùc ñöôïc thaønh laäp. Nhieàu Kitoâ höõu rôøi boû mieàn Baéc. Naêm 2006, Ñöùc Hoàng Y Nicoâla Cheong Jin-suk, Toång Giaùm Muïc Höu Trí cuûa Haùn Thaønh, cho tôø 30 Ngaøy bieát: tôùi naêm 1950, Baéc Haøn ñaõ saùt haïi 166 linh muïc vaø tu só.
Sau naêm 1949, Ñöùc Cha Hong bò caàm tuø roài maát tích, nieân giaùm cuûa Toøa Thaùnh vaãn coi ngaøi ñöùng ñaàu Giaùo Hoäi Bình Nhöôõng duø "bò maát tích" cho tôùi naêm 2013, luùc ngaøi 106 tuoåi.
Ñöùc Hoàng Y Cheong noùi raèng vieäc thöøa nhaän laâu daøi coi vò giaùm muïc traêm tuoåi naøy nhö maát tích chöù chöa chính thöùc qua ñôøi laø moät "nghóa cöû cuûa Toøa Thaùnh muoán noùi tôùi thaûm caûnh maø Giaùo Hoäi Ñaïi Haøn töøng höùng chòu nhöng vaãn ñang vöôït qua".
Toøa Thaùnh coøn ñi xa hôn nöõa baèng caùch naâng toâng toaø ñaïi dieän Bình Nhöôõng leân haøng giaùo phaän vaøo naêm 1962, duø ñang bò cheá ñoä Baéc Haøn aùp cheá.
Vieäc thöøa nhaän vaøo naêm 2013 caùi cheát cuûa Giaùm Muïc Hong cho pheùp aùn phong chaân phuùc cho ngaøi ñöôïc môû ra. AÙn phong chaân phuùc naøy laø moät trong caùc nhaân toá khieán Giaùo Hoäi Ñai Haøn coå vuõ vieäc thoáng nhaát Baùn Ñaûo Ñaïi Haøn.
Trong cuoäc vieáng thaêm Nam Haøn laàn naøy, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ nhieàu laàn noùi tôùi vieäc taùi thoáng nhaát vaø hoøa giaûi vaø ñaõ yeâu caàu caùc ngöôøi treû taïi Ñeàn Thôø Solmoe caàu nguyeän cho yù chæ naøy.
Trong maáy naêm gaàn ñaây, Toång Giaùm Muïc Haùn Thaønh ñaõ ñöôïc cöû nhieäm laøm giaùm quaûn giaùo phaän Bình Nhöôõng; Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc hieän nay, Andrew Yeom Soo-jung, töøng leân tieáng keâu goïi hoaø giaûi göõa Nam vaø Baéc Haøn töø ngaøy nhaäm chöùc muïc töû Haùn Thaønh naêm 2012.
Ngaøi choïn toå chöùc thaùnh leã nhaäm chöùc vaøo ngaøy 25 thaùng Saùu naêm 2012, kyû nieäm naêm thöù 62 ngaøy khôûi söï Chieán Tranh Trieàu Tieân; töø ñoù, ngaøi laáy hoøa giaûi vaø hoøa bình laøm chuû ñeà then choát cho söù vuï giaùm muïc cuûa ngaøi.
Theo "Sôû Taøi Lieäu" cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Vatican, phaùt haønh tröôùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng taïi Nam Haøn, Ñöùc Hoàng Y Yeom ñaõ coù khaû naêng thöïc hieän cuoäc vieáng thaêm ngaén nguûi Khu Kyõ Ngheä Kaesong, moät khu roäng 25 daëm vuoâng naèm ôû Baéc Haøn, nôi caû ngöôøi Baéc laãn ngöôøi Nam Haøn ñöôïc pheùp laøm vieäc, vaøo hoài thaùng Naêm, 2014.
Vieäc phaùt trieån Kaesong laø döï aùn gaàn ñaây nhaát cho thaáy söï xích laïi gaàn nhau giöõa hai Ñaïi Haøn maø veà phöông dieän kyõ thuaät thöïc söï vaãn ñang laâm chieán keå töø ngaøy kyù hieäp öôùc ñình chieán naêm 1953.
Ñöùc Hoàng Y Yeom thaêm vieáng khu töôïng tröng cho hôïp taùc giöõa Nam vaø Baéc Haøn, ñöôïc gaëp caùc coâng nhaân ôû ñoù vaø ñeå laïi cho hoï moät söù ñieäp hy voïng vaø can ñaûm.
Ñaøi Phaùt Thanh Vatican cuõng thuaät laïi lôøi cuûa Cha Timoteo Lee Eun-hyung, thaønh vieân cuûa UÛy Ban Hoøa Giaûi Ñaëc Bieät, moät nhoùm do caùc giaùm muïc Ñaïi Haøn thieát laäp ñeå coå vuõ hoøa giaûi vaø trôï giuùp Baéc Haøn: "muïc tieâu quan troïng hôn heát cuûa uûy ban chuùng toâi laø phuùc aâm hoùa Baéc Haøn, nôi hieän khoâng coù töï do toân giaùo".
Ngaøi giaûi thích raèng "tröôùc nhaát, chuùng toâi coá gaéng tìm caùch trao ñoåi ít nhaát laø thoâng tin, ngoõ haàu chia seû tình thöông cuûa chuùng toâi cho nhau. Roài sau ñoù, trôï giuùp nhaân daân Baéc Haøn".
Ngöôøi ta daùm hy voïng raèng muïc tieâu phuùc aâm hoùa mieàn Baéc seõ ñöôïc ñaåy maïnh nhôø cuoäc phong chaân phuùc saép tôùi cho 124 vò töû ñaïo Ñaïi Haøn thuoäc moïi mieàn cuûa Baùn Ñaûo naøy. Vaø neáu aùn phong chaân phuùc cho Ñöùc Cha Hong ñöôïc ñaåy maïnh, ngöôøi Baéc Haøn coù theå vöõng taâm coù ñöôïc theâm moät vò baàu cöû ôû treân trôøi cho mình.
Vuõ Vaên An