Ñöùc Phanxicoâ khaån thieát keâu goïi
coäng ñoàng quoác teá cöùu Kitoâ höõu Iraq
Ñöùc Phanxicoâ khaån thieát keâu goïi coäng ñoàng quoác teá cöùu Kitoâ höõu Iraq.
Roma (VietCatholic News 7-08-2014) - Theo tin AP ngaøy 7 thaùng 8 naêm 2014, ISIS, nhoùm Hoài Giaùo quaù khích trong vuï xua ñuoåi caùc Kitoâ Höõu ra khoûi Mosul, Iraq, tay khoâng, ñang kieåm soaùt phaàn lôùn laøng maïc thuoäc Bình Nguyeân Niniveh, khu vöïc phía baéc nôi caùc Kitoâ höõu phaûi aån troán ñeå traùnh thoaùt ñieàu xem ra nhö moät cuoäc dieät chuûng.
Nhaân dòp naøy, vaên phoøng baùo chí Toøa Thaùnh coù ra moät tuyeân caùo. Trong ñoù, Cha Lombardi, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh cho hay: Ñöùc Thaùnh Cha raát quan taâm lo laéng tröôùc nhöõng tin thaûm khoác ñang dieãn ra taïi phía baéc Iraq cho nhöõng ngöôøi daân khoâng moät chuùt phöông tieän töï baûo veä naøo. Cha nhaéc laïi lôøi Ñöùc Thaùnh Cha tuyeân boá ngaøy 20 thaùng 7 naêm 2014: "Anh em chuùng ta ñang bò baùch haïi, hoï ñang bò quaêng ra ngoaøi, hoï phaûi rôøi boû nhaø cöûa cuûa hoï maø khoâng theå mang theo vaät duïng gì. Toâi muoán baøy toû vôùi caùc gia ñình vaø nhöõng ngöôøi naøy söï gaàn guõi vaø lôøi caàu nguyeän lieân læ cuûa toâi. Anh chò em raát quí meán, bò baùch haïi nhö theá, toâi bieát anh chò em ñau ñôùn raát nhieàu; toâi bieát anh chò em ñaõ bò töôùc ñoaït moïi söï. Toâi luoân hieän dieän vôùi anh chò em trong ñöùc tin vaøo Ñaáng ñaõ chieán thaéng söï aùc!".
Vôùi caùc bieán coá ñaùng lo ngaïi hieän nay, Ñöùc Thaùnh Cha laëp laïi söï gaàn guõi thieâng lieâng cuûa ngaøi ñoái vôùi taát caû nhöõng ai ñang kinh qua côn thöû thaùch heát söùc ñau ñôùn vaø ngaøi cuøng hôïp nhaát vôùi caùc lôøi keâu goïi xeù loøng cuûa caùc giaùm muïc ñòa phöông xin moïi ngöôøi, cuøng vôùi caùc ngaøi vaø cuøng vôùi caùc coäng ñoàng ñang bò baùch haïi, ñoàng thanh lieân læ caàu nguyeän xin Chuùa Thaùnh Thaàn ban ôn bình an.
Ñaøng khaùc, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng leân tieáng khaån thieát keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ñeå, trong khi coá gaéng chaám döùt thaûm caûnh nhaân ñaïo ñang dieãn ra, hoï tìm heát caùch baûo veä taát caû nhöõng ai ñang bò baïo löïc ñaøn aùp hay ñe doïa vaø baûo ñaûm trôï giuùp taát caû nhöõng ngöôøi di taûn, nhaát laø ñeå hoï coù ñöôïc nhöõng nhu caàu khaån thieát nhaát, vì soá phaän hoï hieän hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo tình lieân ñôùi cuûa ngöôøi khaùc.
Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng keâu goïi löông taâm moïi ngöôøi vaø moïi tín höõu: "Xin Thieân Chuùa cuûa hoøa bình khôi daäy nôi moïi ngöôøi öôùc muoán ñoái thoaïi vaø hoaø giaûi chaân chính. Khoâng theå ñaùnh baïi baïo löïc baèng baïo löïc ñöôïc. Baïo löïc chæ coù theå bò ñaùnh baïi bôûi hoaø bình maø thoâi! Ta haõy thinh laëng caàu nguyeän, xin ñöôïc ôn bình an".
Thöôïng Phuï Louis Raphael I Sako cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Canñeâ cuõng göûi moät laù thö cho Aleteia, cô quan ngoân luaän cuûa Toå Chöùc Trôï Giuùp Caùc Giaùo Hoäi Coù Nhu Caàu ñeå töôøng trình veà bieán coá ñang dieãn ra: "Caùc chieán binh ISIS ñang taán coâng baèng suùng coái haàu heát caùc laøng thuoäc bình nguyeân Niniveh, trong ñeâm 6 vaø 7 thaùng Taùm naêm 2014vaø hieän hoï ñang kieåm soaùt khu vöïc naøy".
Haõng tin AP, trích daãn "moät soá vò linh muïc ôû phía Baéc Iraq" thì töôøng trình raèng caùc chieán binh cuûa nhoùm Quoác Gia Hoài Giaùo ñaõ taøn phaù moät nhoùm laøng maïc ña soá theo Kitoâ Giaùo doïc theo vuøng baùn töï trò cuûa ngöôøi Kurd, khieán haøng chuïc ngaøn thöôøng daân vaø chieán binh Kurd phaûi troán chaïy khoûi khu vöïc.
Vieäc chieám Qaraqoush, ngoâi laøng Kitoâ Giaùo lôùn nhaát Iraq vaø ít nhaát boán aáp gaàn ñoù ñaõ ñem Quoác Gia Hoài Giaùo tôùi saùt bieân giôùi laõnh thoå cuûa ngöôøi Kurd taïi Iraq vaø thuû phuû cuûa hoï laø Irbil.
Thöôïng Phuï Sako cho hay: Irbil laø moät trong caùc thò traán maø daân Kitoâ Giaùo cuûa baéc Iraq, öôùc löôïng chöøng 100,000 ngöôøi, ñaõ troán tôùi, cuøng vôùi Duhok vaø Soulaymiyia. Nhöõng ngöôøi troán chaïy döôùi nhieät ñoä heát söùc cao naøy bao goàm ngöôøi beänh, treû sô sinh vaø caùc phuï nöõ mang thai. "Hoï ñang ñoái dieän vôùi moät thaûm hoïa nhaân baûn vaø lieàu mình bò dieät chuûng. Hoï caàn nöôùc, thöïc phaåm, choã ôû...".
Thöôïng Phuï Sako noùi raèng caùc nhaø thôø vaø taøi saûn cuûa caùc nhaø thôø naøy taïi caùc laøng Kitoâ Giaùo ñang bò chieám höõu, moät soá bò tieâu huûy vaø phaïm thaùnh. Vieäc tieâu huûy bao goàm vieäc thieâu ruïi caùc saùch cheùp tay vaø caùc taøi lieäu coå xöa.
Quoác Gia Hoài Giaùo ñaõ chieám nhöõng maûng lôùn thuoäc caùc vuøng baéc vaø taây Iraq trong moät cuoäc taán coâng thaàn toác hoài thaùng Saùu, trong ñoù coù thaønh phoá lôùn thöù nhì cuûa Iraq laø Mosul. Cuoäc taán coâng döõ doäi naøy ñaõ ñaåy Iraq vaøo cuoäc khuûng hoaûng toài teä nhaát sau cuoäc ruùt lui cuûa quaân ñoäi Myõ vaøo naêm 2011.
Nhoùm taùch ra töø al-Qaida naøy töø ñoù ñaõ aùp ñaët moät cheá ñoä giaùo só trò (caliphate) töï bieân töï dieãn treân phaàn ñaát hoï kieåm soaùt ñöôïc ôû Iraq vaø Syria baèng caùch töï yù giaûi thích luaät Hoài Giaùo moät caùch raát khaéc nghieät. Caùc löïc löôïng cuûa chính phuû Iraq vaø caùc daân quaân boä laïc theo giaùo phaùi Sunni lieân minh vôùi hoï ñang chaät vaät tìm caùch ñaåy lui löïc löôïng cuûa Quoác Gia Hoài Giaùo, nhöng raát ít tieán boä.
Ñöùc Cha Joseph Tomas, hieän hoaït ñoäng taïi thaønh phoá Kirkuk do ngöôøi Kurd ñieàu haønh, noùi raèng Quoác Gia Hoài Giaùo, hoâm thöù Tö 6 thaùng 8 naêm 2014, ñaõ taán coâng Qaraqoush vaø boán aáp laân caän laø Tilkaif, Bartella, Karamless vaø Alqosh, tôùi thöù Naêm 7 thaùng 8 naêm 2014 thì hoï kieåm soaùt ñöôïc caû naêm nôi.
Caùc ñôn vò ngöôøi Kurd coù nhieäm vuï baûo veä khu vöïc, ñaõ cuøng caùc thöôøng daân troán chaïy. Caùc linh muïc khaùc ñöôïc AP tieáp xuùc cuõng xaùc nhaän nhö theá.
Cha Gabriel, moät cö daân taïi Alqosh cho hay: cuoäc taán coâng khôûi ñaàu hoâm thöù Tö 6 thaùng 8 naêm 2014 vaø tôùi 10 giôø ñeâm, phaàn lôùn caùc quaân só ngöôøi Kurd ñaõ boû chaïy. Caùc Kitoâ höõu vaø thaønh vieân cuûa caùc nhoùm thieåu soá khaùc chaïy thoaùt thaân: haøng ngaøn ngöôøi höôùng leân phía Baéc Iraq do ngöôøi Kurd kieåm soaùt.
Ñöùc Cha Tomas cho hay: "Moïi laøng Kitoâ Giaùo hieän nay ñeàu troáng roãng".
Khi Mosul rôi vaøo tay hoï, Quoác Gia Hoài Giaùo ra cho caùc nhoùm thieåu soá saéc toäc vaø toân giaùo moät toái haäu thö: trôû laïi Hoài Giaùo, traû moät moùn thueá caét coå hay boû nhaø ra ñi. Ai khoâng tuaân, seõ bò gieát.
Hoâm thöù Hai 4 thaùng 8 naêm 2014, Thuû Töôùng Nouri al-Maliki ra leänh cho khoâng quaân Iraq cung caáp khoâng trôï cho caùc löïc löôïng cuûa ngöôøi Kurd; ñaây laø moät hôïp taùc hieám hoi giöõa Baghdad vaø chính quyeàn ñòa phöông ngöôøi Kurd, ñuû cho thaáy cuoäc khuûng hoaûng hieän raát nghieâm troïng.
ÔÛ Batella, moät trong caùc aáp bò traøn ngaäp chæ trong moät ñeâm, caùc binh só ngöôøi Kurd vaø caùc nhaân vieân an ninh Kitoâ Giaùo ñòa phöông tôùi goõ cöûa töøng nhaø, yeâu caàu hoï ra ñi.
Um Fadi, moät nhaân vieân chính phuû, töøng töø Mosul troán chaïy veà Batella hai tuaàn tröôùc, cho hay: "tình traïng cuûa chuùng toâi thaät bi ñaùt. Chuùng toâi khoâng bieát phaûi laøm gì hay ñi ñaâu".
OÂng Nechirvan Barzani, ñöùng ñaàu chính quyeàn cuûa vuøng ngöôøi Kurd, yeâu caàu ngöôøi Kurd taïi Iraq "ñöøng hoaûng sôï nhöng haõy bình thaûn" ôû laïi nôi hieän ôû vaø tieáp tuïc sinh hoaït nhö thöôøng leä.
Nhöng tuaàn roài, Quoác Gia Hoài Giaùo laáy theâm thò traán Sinjar ôû taây baéc, buoäc haøng chuïc ngaøn ngöôøi thuoäc nhoùm thieåu soá Yazidi coå xöa phaûi troán vaøo vuøng nuùi vaø vuøng ngöôøi Kurd.
Trong khi ñoù, soá töû vong do loaït ñaët bom hoâm thöù Tö 6 thaùng 8 naêm 2014 ôû Baghdad ñaõ leân tôùi 61, sau khi moät soá ngöôøi bò thöông qua ñôøi. Thoaït ñaàu, hai vuï noå bom xe hôi phaùt noå taïi khu phoá ñoâng daân cuûa ngöôøi Shiite taïi Thaønh Phoá Sadr, tieáp theo laø vuï ñaët bom taïi khu vöïc Ur gaàn ñoù vaø hai vuï ñaët bom khaùc taïi ñoâng nam Baghdad.
AP cuõng töôøng rình raèng Quoác Gia Hoài Giaùo coøn chieám giöõ chieác ñaäp lôùn nhaát gaàn thaønh phoá Mosul.
Thöôïng phuï Sako cho raèng chính phuû trung öông taïi Iraq "baát löïc khoâng thi haønh ñöôïc luaät leä vaø traät töï" trong vuøng, coøn chính quyeàn vuøng, do ngöôøi Kurd naém giöõ, cuõng gaëp raéc roái vì phaûi ñöông ñaàu vôùi moät cuoäc tieán quaân döõ doäi cuûa nhöõng ngöôøi thaùnh chieán.
Ngaøi noùi raèng "roõ raøng ñang coù söï thieáu coäng taùc giöõa chính phuû trung öông vaø chính phuû töï trò mieàn. Caûnh 'chaân khoâng' naøy ñaõ ñöôïc Quoác Gia Hoài Giaùo vaän duïng ñeå aùp ñaët aùch cai trò vaø söï khuûng boá cuûa hoï. Chuùng ta caàn söï hoã trôï cuûa quoác teá vaø moät quaân ñoäi chuyeân nghieäp, ñöôïc vuõ trang toát. Tình theá ñang töø xaáu trôû neân teä hôn".
Thöôïng Phuï Sako keát luaän"Chuùng toâi buoàn saàu vaø ñau ñôùn keâu goïi löông taâm moïi ngöôøi vaø moïi ngöôøi coù thieän chí cuõng nhö Lieân Hieäp Quoác vaø Lieân Hieäp AÂu Chaâu, cöùu nhöõng con ngöôøi voâ toäi naøy khoûi cheát. Chuùng toâi hy voïng seõ khoâng quaù treã"
Obama ñaùp öùng
Hình nhö Toång Thoáng Obama nghe roõ lôøi keâu cöùu cuûa Ñöùc Phanxicoâ vaø cuûa Thöôïng Phuï Sako treân ñaây. Neân theo tin CNN hoâm 7 thaùng 8 naêm 2014, oâng vöøa ra leänh cho löïc löôïng quaân söï Hoa Kyø khoâng trôï cho chính phuû Iraq baèng caùch "oanh taïc moät soá muïc tieâu ñaõ nhaém tröôùc" vaø nhaát laø thaû duø thöïc phaåm thuoác men xuoáng caùc vuøng tò naïn hieän ñang gia taêng nhanh choùng ôû baéc Iraq.
OÂng Obama noùi raèng oanh kích nhö theá ñeå "baûo veä nhaân vieân Myõ vaø giuùp caùc löïc löôïng Iraq". OÂng baûo: "Chuùng ta seõ laøm baát cöù ñieàu gì caàn thieát ñeå baûo veä ngöôøi cuûa chuùng ta. Chuùng ta trôï giuùp caùc ñoàng minh cuûa ta khi hoï gaëp nguy bieán".
Quan taâm chính cuûa Hoa Kyø laø haøng taù nhaân vieân söù quaùn vaø caùc coá vaán quaân söï cuûa hoï ñang laøm vieäc vôùi giôùi quaân söï Iraq taïi Irbil, thaønh phoá lôùn nhaát aïi Iraq cuûa ngöôøi Kurd. OÂng Obama noùi aèng oâng seõ ra leänh cho quaân söï oanh kích nhoùm Hoài Giaùo quaù khích neáu chuùng taán coâng thaønh phoá.
OÂng Obama cuõng noùi raèng oâng ñaõ cho pheùp caùc vuï khoâng kích coù nhaém tröôùc "neáu caàn" ñeå giuùp caùc löïc luôïng Iraq baûo veä thöôøng daân cuûa hoï. OÂng baûo: "Khi coù khaû naêng giuùp traùnh côn taøn saùt, thì toâi tin Hieäp Chuùng Quoác Hoa Kyø khoâng theå laøm ngô. Chuùng ta coù theå haønh ñoäng moät caùch thaän troïng vaø coù traùch nhieäm ñeå ngaên chaën moät haønh vi coù tieàm naêng dieät chuûng"
Tuy nhieân, oâng cho hay seõ khoâng theå coù vieäc quaân boä Hoa Kyø trôû laïi Iraq, sau khi ñaõ ruùt lui caùch nay 2 naêm.
OÂng Obama noùi theâm: oâng cho pheùp khoâng kích sau khi Hoa Kyø ñaõ cho thaû duø thöïc phaåm vaø nöôùc uoáng xuoáng Iraq, cung caáp vieän trôï nhaân ñaïo cho caùc nhoùm thieåu soá bò keït. "Söù meänh naøy ñöôïc thi haønh bôûi moät soá maùy bay quaân söï Hoa Kyø döôùi söï ñieàu khieån cuûa Boä Chæ Huy Trung Öông Myõ".
Vuõ Vaên An