Buoåi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vôùi caùc linh muïc giaùo phaän Caserta nam Italia
Buoåi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vôùi caùc linh muïc giaùo phaän Caserta nam Italia.
Caserta, Italia (SD 27-07-2014) - Chieàu Chuùa Nhaät 27 thaùng 7 naêm 2014 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ vieáng thaêm giaùo phaän Caserta nam Italia, nhaân leã thaùnh Anna boån maïng giaùo phaän. Tröôùc khi chuû söï thaùnh leã cho 200,000 ngöôøi taïi quaûng tröôøng tröôùc laâu ñaøi hoaøng gia, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ gaëp gôõ caùc linh muïc trong nhaø nguyeän Palatina cuûa laâu ñaøi.
Ngoû lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha Ñöùc Cha D'Alise Giaùm Muïc Caserta noùi: "Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con ñaõ khoâng doïn baøi vieát naøo heát, bôûi vì con hieåu ngay raèng Ñöùc Thaùnh Cha muoán coù töông quan thaân tình vaø saâu ñaäm vôùi caùc linh muïc. Vì theá con xin chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha. Ñaây laø Giaùo Hoäi cuûa chuùng con, caùc linh muïc, roài sau ñoù chuùng ta seõ thaáy phaàn coøn laïi cuûa Giaùo Hoäi, trong khi cöû haønh bí tích Thaùnh Theå. Ñoái vôùi con giaây phuùt naøy thaät quan troïng, bôûi vì con coù maët ôû ñaây môùi töø hai thaùng nay thoâi, vaø con baét ñaàu söù vuï giaùm muïc vôùi söï hieän dieän vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc thaùnh Cha, vaø ñoái vôùi con ñoù laø moät ôn trong moät ôn lôùn. Giôø ñaây chuùng con chôø ñôïi lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Bieát raèng Ñöùc Thaùnh Cha öôùc mong coù moät cuoäc ñoái thoaïi, caùc linh muïc cuõng ñaõ chuaån bò caùc caâu hoûi.
Ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Toâi ñaõ chuaån bò moät baøi dieãn vaên, nhöng toâi seõ trao cho Ñöùc Giaùm Muïc. Xin caùm ôn raát nhieàu veà söï tieáp ñoùn naøy. Toâi haøi loøng vaø toâi caûm thaáy mình hôi coù loãi, vì ñaõ taïo ra bao nhieâu vaán ñeà trong ngaøy leã thaùnh boån maïng cuûa giaùo phaän. Nhöng toâi ñaõ khoâng bieát ñieàu naøy. Khi toâi ñieän thoaïi cho Ñöùc Giaùm Muïc ñeå noùi vôùi ngaøi laø toâi muoán ñeán thaêm vôùi tö caùch caù nhaân moät ngöôøi baïn laø muïc sö Traettino, Ñöùc Cha ñaõ noùi vôùi toâi: "A, chính trong ngaøy leã boån maïng". Vaø toâi nghó ngay: "Ngaøy hoâm sau baùo chí seõ noùi: "Trong ngaøy leã boån maïng giaùo phaän Caserta Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñeán thaêm caùc anh em tin laønh." Töïa ñeà hay quùa coù phaûi khoâng? Vaø nhö theá chuùng toâi ñaõ saép xeáp caâu chuyeän hôi voäi vaõ moät chuùt, nhöng Ñöùc Giaùm Muïc ñaõ giuùp toâi vaø caû caùc nhaân vieân Phuû Quoàc Vuï Khanh nöõa. Toâi ñaõ noùi vôùi vò phuï taù Quoác Vuï Khanh khi toâi goïi cho ngaøi: "Xin laøm ôn laáy caùi daây ra khoûi coå cho toäi". Vaø vò aáy ñaõ laøm toát. Xin caùm ôn caùc cha veà nhöõng caâu hoûi caùc cha seõ ñöa ra, chuùng ta coù theå baét ñaàu ñöôïc roài. Caùc cha cöù hoûi roài toâi seõ xem, neáu chuùng ta coù theå doàn hai ba caâu vaøo moät, neáu khoâng thì toâi seõ traû lôøi töøng caâu hoûi moät.
Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con xin caùm ôn. Con laø linh muïc Pasquariello, cha chính giaùo phaän Caserta. Xin heát loøng caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán thaêm Caserta. Con muoán hoûi thieän ích maø Ñöùc Thaùnh Cha ñang ñem laïi cho Giaùo Hoäi vôùi caùc baøi giaûng thöôøng ngaøy, caùc taøi lieäu chính thöùc, ñaëc bieät laø Thoâng ñieäp "Nieàm Vui Phuùc AÂm" ñeàu mang daáu aán söï hoaùn caûi tinh thaàn, thaân tình, caù nhaân. Theo thieån yù con ñoù laø moät cuoäc caûi caùch chæ lieân quan tôùi laõnh vöïc thaàn hoïc, chuù giaûi Thaùnh Kinh vaø trieát lyù. Nhöng beân caïnh ñoù cuõng caàn phaûi loâi cuoán daân Chuùa vaøo cuoäc nöõa. Vaán ñeà laø trong giaùo phaän cuûa chuùng con, laø giaùo phaän ñaõ coù töø 900 naêm nay, caùc ranh giôùi thaät voâ lyù. Vaøi phaàn ñaát cuûa tænh bò chia moät nöûa vôùi giaùo phaän Capua vaø vôùi giaùo phaän Acerra. Nhaø ga xe löûa thaønh phoá Caserta, caùch toøa thò saûnh gaàn moät caây soá, laïi thuoäc Capua. Con xin Ñöùc Thaùnh Cha moät can thieäp vôùi giaûi phaùp ñeå caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng con khoûi phaûi ñau khoå vì caùc di chuyeån voâ ích vaø ñeå cho söï hieäp nhaát muïc vuï cuûa coäng ñoaøn khoûi phaûi khoù khaên. Roõ raøng laø trong soá 10 Thoâng ñieäp "Nieàm vui Phuùc AÂm" Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng ñaây laø caùc chuyeän thuoäc toøa Giaùm Muïc. Nhöng con coøn nhôù caùch ñaây 47 naêm khi con coøn laø linh muïc treû, chuùng con ñaõ cuøng Ñöùc oâng Roberti, xuaát thaân töø Phuû Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh, leân trình baày vaán ñeà ôû Phuû Quoác Vuï Khanh, thì ñöôïc traû lôøi laø: "Caùc cha saép xeáp vôùi caùc Giaùm Muïc ñi, roài chuùng toâi seõ kyù". Thaät laø hay, nhöng maø khi naøo caùc Giaùm Muïc môùi ñoàng yù vôùi nhau, thöa Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Coù vaøi söû gia cuûa Giaùo Hoäi noùi raèng trong vaøi Coâng Ñoàng caùc Giaùm Muïc cuõng coøn ñaùnh nhau nöõa, nhöng roài laïi ñoàng yù vôùi nhau. Vaø ñaây laø moât daáu chæ xaáu. Thaät laø xaáu, khi caùc Giaùm Muïc noùi xaáu nhau, hay vaøo huøa vôùi nhau. Toâi khoâng noùi laø phaûi coù söï hieäp nhaát tö töôûng hay tu ñöùc, bôûi vì ñaây laø ñieàu toát, nhöng toâi noùi "theo ñuoâi nhau" trong nghóa tieâu cöïc cuûa töø naøy. Ñieàu naøy xaáu, vì noù beû gaãy söï hieäp nhaát trong Giaùo Hoäi. Ñieàu naøy khoâng phaûi laø cuûa Thieân Chuùa. Laø Giaùm Muïc chuùng toâi phaûi neâu göông hieäp nhaát, maø Chuùa Gieâsu ñaõ xin Thieân Chuùa Cha ban cho Giaùo Hoâi. Khoâng theå ñi noùi xaáu nhau ñöôïc: "OÂng naøy laøm theá naøy, oâng kia ôû ñoù laøm theá noï". Haõy ñi noùi thaúng vaøo maët nhau. Caùc cha oâng cuûa chuùng ta trong caùc Coâng Ñoàng ñaùnh nhau, vaø toâi thích hoï la heùt nhau, roài oâm nhau laøm hoøa hôn laø ñi noùi xaáu, noùi chuøng noùi leùn nhau. Ñoù laø nguyeân taéc chung.
Trong söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi söï hieäp nhaát giöõa caùc Giaùm Muïc laø ñieàu quan troïng. Theá roài, cha cuõng nhaán maïnh moät con ñöôøng maø Chuùa ñaõ muoán cho Giaùo Hoäi. Söï hieäp nhaát naøy giöõa caùc Giaùm Muïc laø söï hieäp nhaát taïo thuaän tieän cho vieäc thoûa thuaän vôùi nhau treân caùc ñieàu naøy ñieàu noï. Trong moät nöôùc kia, khoâng phaûi taïi Italia ñaâu, nhöng ôû moät phaàn khaùc cuûa theá giôùi, coù moät giaùo phaän coù ranh giôùi ñöôïc vaïch laïi, nhöng vì lyù do ñaët kho taøng cuûa nhaø thôø chính toøa, theá laø xaûy ra tranh chaáp kieän tuïng nhau leân tôùi caùc toøa aùn keùo daøi hôn 40 naêm trôøi. Chæ vì tieàn thoâi: thaät laø khoâng hieåu noåi! Vaø ñieåm naøy laø nôi ma quûy möøng leã! Chính noù ñöôïc lôïi. Thaät laø ñeïp, khi cha noùi raèng caùc Giaùm Muïc phaûi luoân luoân ñoàng yù vôùi nhau: nhöng ñoàng yù trong söï hieäp nhaát, khoâng phaûi trong söï ñoàng nhaát. Moãi ngöôøi coù ñaëc suûng cuûa mình, moãi ngöôøi coù kieåu suy tö, nhìn caùc söï vaät: söï khaùc bieät ñoù ñoâi khi laø keát quûa cuûa sai laàm, nhöng bieát bao laàn noù laø hoa traùi cuûa chính Thaàn Khí. Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ muoán raèng trong Giaùo Hoäi coù caùc ñaëc suûng khaùc nhau. Chính Thaàn Khí laøm ra söï khaùc bieät, roài laïi thaønh coâng laøm ra söï hieäp nhaát: moät söï hieäp nhaát trong söï khaùc bieät cuûa töøng ngöôøi, maø khoâng ai phaûi maát ñi baûn vò cuûa mính. Toâi caàu mong raèng ñieàu cha noùi ñoù tieán tôùi. Theá roài chuùng ta taát caû ñeàu toát laønh, bôûi vì chuùng ta ñeàu coù nöôùc Thaùnh Taåy, chuùng ta coù Chuùa Thaùnh Thaàn trôï giuùp chuùng ta tieán tôùi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con laø linh muïc Angelo Piscopo, cha sôû giaùo xöù Thaùnh Pheâroâ Toâng Ñoà vaø giaùo xöù Ngai toøa thaùnh Pheâroâ. Caâu hoûi cuûa con laø: trong Thoâng ñieäp "Nieàm vui Phuùc AÂm" Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ môøi goïi khích leä vaø cuûng coá loøng ñaïo ñöùc bình daân, laø kho taøng cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo. Ñoàng thôøi Ñöùc Thaùnh Cha cuõng cho thaáy nguy cô coù thaät cuûa vieäc phoå bieán moät thöù kitoâ giaùo caù nhaân chuû nghóa vaø tình caûm, chuù yù nhieàu hôn tôùi caùc hình thöùc truyeàn thoáng vaø maïc khaûi, maø laïi thieáu caùc khía caïnh neàn taûng cuûa ñöùc tin vaø thieáu aên saâu vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha coù theå gôïi leân cho chuùng con moät kieåu muïc vuï, theá naøo ñeå ñöøng gaây thieät haïi cho loøng ñaïo ñöùc bình daân, maø laïi coù theå taùi trao ban quyeàn toái thöôïng cho Tin Möøng hay khoâng? Con xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Ngöôøi ta nghe noùi raèng ñaây laø thôøi ñieåm, trong ñoù loøng ñaïo haïnh ñaõ xuoáng doác, nhöng toâi khoâng tin laém. Bôûi vì coù caùc traøo löu, caùc tröôøng ñaïo haïnh duy taâm tình, kieåu ngoä ñaïo thöïc thi moät loaïi muïc vuïc gioáng moät lôøi caàu nguyeän tieàn kitoâ, moät lôøi caàu tieàn kinh thaùnh, vaø thuyeát ngoä ñaïo ñaõ böôùc vaøo trong Giaùo Hoäi qua caùc nhoùm ñaïo ñöùc duy taâm tình aáy: toâi goïi ñieàu naøy laø chuû thuyeát duy taâm tình. Chuû thuyeát duy taâm tình khoâng toát, noù laø moät ñieàu cho toâi, toâi an taâm, toâi caûm thaáy mình traøn ñaày Thieân Chuùa. Noù cuõng gioáng phong traøo Thôøi Môùi. Coù loøng ñaïo haïnh, ñuùng, nhöng laø moät thöù ñaïo haïnh ngoaïi giaùo, hay caû laïc giaùo nöõa. Chuùng ta khoâng ñöôïc sôï haõi noùi leân töø naøy, bôûi vì thuyeát ngoä ñaïo laø moät lac giaùo, noù ñaõ laø laïc giaùo thöù nhaát trong Giaùo Hoäi. Khi toâi noùi tôùi loøng ñaïo haïnh, toâi noùi veà kho taøng ñaïo ñöùc, vôùi bieát bao nhieâu giaù trò, maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ mieâu taû trong Toâng huaán "Loan baùo Tin Möøng". Caùc cha haõy nghó tôùi taøi lieäu Aparecida cuûa Hoäi nghò laàn thöù V cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh, trong ñoù ôû ñoaïn cuoái cuøng, phaûi lui laïi ñaøng sau 40 naêm ñeå laáy laïi moät ñoaïn cuûa Toâng huaán, laø taøi lieäu muïc vuï thôøi haäu coâng ñoàng vaãn coøn raát thôøi söï. Trong taøi lieäu naøy, Ñöùc Phaoloâ VI mieâu taû loøng ñaïo ñöùc bình daân baèng caùch khaúng ñònh raèng ñoâi khi caàn phaûi phuùc aâm hoùa noù. Vaâng, bôûi vì cuõng nhö moïi loøng ñaïo ñöùc, noù coù nguy cô sai laïc, vaø khoâng dieãn taû ñöùc tin maïnh meõ.
Nhöng loøng ñaïo ñöùc maø ngöôøi daân coù, loøng ñaïo ñöùc ñi saâu vaøo trong con tim vôùi bí tích Röûa Toäi laø moät söùc maïnh khoång loà, tôùi ñoä daân Chuùa coù loøng ñaïo ñöùc naøy, noùi chung, khoâng theå sai laàm, noù chaéc chaén, nhö khaúng ñònh trong soá 12 cuûa Hieán cheá veà Giaùo Hoäi. Loøng ñaïo ñöùc bình daân naûy sinh töø yù thöùc cuûa ñöùc tin, maø taøi lieäu coâng ñoàng noùi tôùi vaø höôùng daãn trong vieäc suøng kính caùc Thaùnh, Ñöùc Meï, caû qua caùc kieåu dieãn taû daân ca vuõ, trong nghóa toát cuûa töø naøy. Vì theá loøng ñaïo ñöùc bình daân moät caùch neàn taûng ñöôïc hoäi nhaäp vaên hoùa, khoâng theå laø moät loøng ñaïo ñöùc ñöôïc laøm trong phoøng thí nghieäm, nhöng luoân luoân naûy sinh töø cuoäc soáng. Ngöôøi ta coù theå phaïm caùc loãi nhoû, vì theá caàn phaûi tænh thöùc, nhöng loøng ñaïo haïnh bình daân laø moät duïng cuï rao truyeàn Tin Möøng.
Chuùng ta haõy nghó tôùi caùc ngöôøi treû ngaøy nay. Ngöôøi treû, ít nhaát laø trong kinh nghieäm toâi ñaõ coù trong giaùo phaän, giôùi treû, caùc phong traøo giôùi treû taïi Buenos Aires ñaõ khoâng hoaït ñoäng. Taïi sao vaäy? Ngöôøi ta ñaõ noùi vôùi hoï raèng chuùng ta haõy hoïp nhau ñeå noùi chuyeän... vaø sau cuøng thì giôùi treû buoàn chaùn. Nhöng khi caùc cha xöù tìm ra con ñöôøng loâi cuoán giôùi treû trong caùc cuoäc truyeàn giaùo nhoû, ñi truyeàn giaùo trong kyø heø, daäy giaùo lyù cho nhöõng ngöôøi caàn, trong caùc vuøng heûo laùnh xa xoâi khoâng coù linh muïc, khi ñoù giôùi treû tham gia. Ngöôøi treû muoán kieåu taùc nhaân truyeàn giaùo naøy vaø töø ñoù hoï hoïc soáng moät hình thöùc ñaïo coù theå goïi laø ñaïo ñöùc ñöùc bình daân: vieäc toâng ñoà truyeàn giaùo cuûa ngöôøi treû cuõng coù theå noùi laø ñaïo ñöùc bình daân. Ñöùc Phaoloâ VI noùi: loøng ñaïo ñöùc bình daân tích cöïc noù laø moät yù thöùc cuûa ñöùc tin saâu ñaäm, maø chæ nhöõng ngöôøi ñôn sô vaø khieâm toán môùi coù khaû naêng coù. Vaø ñieàu naøy thaät laø lôùn lao! Chaúng haïn trong caùc ñeàn thaùnh ngöôøi ta thaáy xaûy ra caùc pheùp laï.
Ngaøy 27 thaùng 7 haèng naêm toâi ñeàu ñeán Ñeàn thaùnh Pantaleone ôû Buenos Aires vaø giaûi toäi töø saùng. Nhöng khi trôû veà nhaø toâi ñöôïc ñoåi môùi nhôø kinh nghieäm naøy, tOÂi trôû veà nhaø xaáu hoå vì söï thaùnh thieän maø toâi ñaõ tìm thaáy nôi caùc tín höõu sôn ñôn sô naøy, coù toäi nhöng thaùnh thieän, bôûi vì hoï noùi leân caùc toäi cuûa hoï vaø keå laïi hoï soáng ra sao, con trai con gaùi hoï coù vaán ñeà gì, hay ngöôøi naøy ngöôøi kia coù khoù khaên naøo, hoï ñi thaêm caùc beänh nhaân laøm sao. Toûa saùng ra moät yù thöùc tin möøng. Ngöôøi ta tìm thaáy caùc ñieàu naøy trong caùc Ñeàn thaùnh. Caùc toøa giaûi toäi taïi caùc Ñeàn thaùnh laø moät nôi canh taân cho chuùng ta laø caùc linh muïc giaùm muïc: noù laø moät khoùa hoïc canh taân tinh thaàn vì tieáp xuùc vôùi loøng ñaïo ñöùc bình daân. Khi hoï ñeán xöng toäi, caùc tín höõu keå cho baïn nghe caùc baàn cuøng cuûa hoï, nhöng baïn thaáy ñaøng sau caùc baàn cuøng aáy ôn thaùnh Chuùa höôùng daãn hoï tôùi thôøi ñieåm naøy. Vieäc tieáp xuùc naøy vôùi daân Chuùa caàu nguyeän, haønh höông bieåu loä ñöùc tin cuûa hoï trong hình thöùc ñaïo ñöùc naøy, giuùp chuùng ta bieát bao nhieâu trong cuoäc soáng linh muïc cuûa chuùng ta.
Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con ñaõ laø hoïc sinh ñöôïc caùc cha doøng Teân ñaøo taïo vaên hoùa vaø linh muïc. Caên tính cuûa linh muïc trong thieân nieân kyû thöù ba laø quaân bình nhaân baûn vaø tinh thaàn, yù thöùc truyeàn giaùo, roäng môû ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo khaùc cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng coù toân giaùo. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laøm moät cuoäc caùch maïng veà ngoân ngöõ, kieåu soáng, thaùi ñoä haønh xöû vaø chöùng taù lieân quan tôùi caùc ñeà taøi quan troïng nhaát treân bình dieän quoác teá, caû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi voâ thaàn vaø nhöõng ngöôøi soáng xa Giaùo Hoäi coâng giaùo. Con xin pheùp hoûi Ñöùc Thaùnh Cha: trong xaõ hoäi tieán trieån sinh ñoäng vaø xung khaéc vaø thöôøng xa caùch caùc giaù trò tin möøng naøy, laøm sao Giaùo Hoäi caàu mong lôùn leân vaø phaùt trieån laïi thöôøng chaäm chaïp nhö vaäy? Cuoäc caùch maïng ngoân töø, yù nghóa, vaên hoùa vaø chöùng taù tin möøng cuûa Ñöùc Thaùnh CHa ñang khôi daäy trong caùc löông taâm moät cuoäc khuûng hoaûng hieän sinh ñoái vôùi caùc linh muïc chuùng con. Xin Ñöùc Thaùnh Cha gôïi leân cho chuùng con caùc con ñöôøng saùng taïo giuùp thaéng vöôt hay ít ra laøm giaûm thieåu cuoäc khuûng hoaûng maø chuùng con caûm thaáy naøy.
Ñaùp: Laøm sao Giaùo Hoäi ñang lôùn leân vaø phaùt trieån coù theå tieán tôùi? Cha ñaõ ñöa ra vaøi ñieàu roài: söï quaân bình, thaùi ñoä roäng môû ñoái thoaïi. Cha ñaõ noùi moät ñieàu toâi raát thích: ñoù laø oùc saùng taïo: moät töø thieân linh vaø neáu noù laø nhaân baûn thì ñoù laø moät ôn cuûa Thieân Chuùa. Thieân Chuùa ñaõ ra leänh cho Adam "Haõy ñi vaø laøm cho traùi ñaát lôùn leân. Haõy coù oùc saùng taïo. Ñoù cuõng laø giôùi raên maø Chuùa Gieâsu ñaõ ban cho caùc moân ñeä trong caùc töông quan vôùi Do thaùi giaùo: thaùnh Phaoloâ ñaõ laø moät ngöôøi coù oùc saùng taïo; thaùnh Pheâroâ ñaõ laøm moät ñieàu môùi meû, saùng taïo. Lôøi noùi laø söï saùng taïo. Laøm sao tìm ñöôïc söï saùng taïo naøy? Ñaây laø ñieàu kieän neáu chuùng ta muoán saùng taïo trong Thaàn Khí, nghóa laø trong Thaàn Khí cuûa Chuùa Gieâsu. Khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc ngoaøi con ñöôøng caàu nguyeän.
Moät Giaùm Muïc maø khoâng caàu nguyeän, moät linh muïc maø khoâng caàu nguyeän thì ñaõ ñoùng cöûa, thì ñaõ ñoùng con ñöôøng cuûa oùc saùng taïo. Chính trong lôøi caàu nguyeän khi Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho baïn nghe ñöôïc moät ñieàu, thì ma quûy tôùi laøm cho baïn nghe thaáy moät ñieàu khaùc. Nhöng caàu nguyeän laø ñieàu kieän ñeå tieán tôùi. Caû khi nhieàu luùc xem ra lôøi caàu coù buoàn chaùn ñi nöõa. Lôøi caàu quan troïng bieát bao. Khoâng phaûi chæ laø lôøi caàu nguyeän cuûa kinh thaàn vuï vaø phuïng vuï Thaùnh Leã, thanh thaûn, soát meán, lôøi caàu caù nhaân vôùi Chuùa. Neáu chuùng ta khoâng caàu nguyeän coù leõ chuùng ta seõ laø caùc doanh nhaân muïc vuï vaø tinh thaàn, nhöng Giaùo Hoäi maø khoâng coù lôøi caàu nguyeän thì trôû thaùnh moät toå chöùc phi chính quyeàn, maø khoâng ñöôïc xöùc daàu cuûa Thaàn Khí. Lôøi caàu nguyeän laø böôùc ñaàu tieân bôûi vì ñoù laø roäng môû cho Thieân Chuùa ñeå coù theå roäng môû cho tha nhaân. Chính Chuùa noùi cho baïn phaûi ñi ñaây ñi kia, laøm caùi naøy caùi noï vaø daáy leân oùc saùng taïo, khieán cho nhieàu vò Thaùnh phaûi traû giaù maéc moû. Haõy nghó tôùi chaân pöhôùc Antonio Rosmini, ngöôøi ñaõ vieát taùc phaãm "Naêm veát thöông cuûa Giaùo Hoäi". Ngaøi ñaõ laø moät ngöôøi coù oùc pheâ bình saùng taïo, bôûi vì ñaõ caàu nguyeän vaø ñaõ vieát nhöõng gì Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ cho caûm thaáy. Nhöng chính vì theá maø ngaøi ñaõ phaûi vaøo tuø tinh thaàn, nghóa laø nhaø cuûa ngaøi: khoâng theå noùi, khoâng theå daäy doã, khoâng theå vieát, caùc saùch cuûa ngaøi bò xeáp vaøo danh saùch caùc saùch caám ñoïc. Nhöng ngaøy nay ngaøi laø chaân phöôùc.
Bieát bao nhieâu laàn söï saùng taïo ñem theo thaäp giaù, nhöng khi phaùt xuaát töø lôøi caàu nguyeän, noù ñem laïi hoa traùi. Ñaây khoâng phaûi söï saùng taïo kieåu "caùch maïng" thôøi thöôïng ngaøy nay khoâng phaûi laø cuûa Thaàn Khí, nhöng laø oùc saùng taïo ñeán töø Thaàn Khí vaø naûy sinh töø lôøi caàu nguyeän. Noù coù theå taïo ra caùc vaán ñeà cho baïn. Söï saùng taïo ñeán töø lôøi caàu nguyeän coù moät chieàu kích nhaân chuûng cuûa söï sieâu vieät, bôûi vì qua lôøi caàu nguyeän baïn roäng môû cho söï sieâu vieät, cho Thieân Chuùa. Nhöng cuõng coù söï sieâu vieät roäng môû cho tha nhaân. Khoâng caàn phaûi laø moät Giaùo Hoäi ñoùng kín trong chính mình, chæ nhìn loã roán cuûa mình, moät Giaùo Hoäi töï quy chieáu veà mình, nhìn chính mình vaø khoâng coù khaû naêng sieâu vieät. Söï sieâu vieät hai chieàu raát quan troïng: höôùng tôùi Thieân Chuùa vaø höôùng tôùi tha nhaân. Ra khoûi chính mình khoâng phaûi laø moät cuoäc phieâu löu maïo hieåm, nhöng laø moät loä trình maø Thieân Chuùa ñaõ chæ cho con ngöôøi ngay töø ñaàu khi Thieân Chuùa noùi vôùi toå phuï Abraham: "Haõy rôøi boû ñaát cuûa ngöôi". Ra khoûi mình. Khi toâi ra khoûi mình, toâi gaëp gôõ Thieân Chuùa vaø tha nhaân. Nhöng phaûi gaëp tha nhaân laøm sao töø xa hay töø gaàn. Caàn phaûi gaëp hoï töø gaàn. Söï saùng taïo, söï sieâu vieät vaø söï gaàn guõi. Söï gaàn guõi laø moät töø chìa khoùa. Gaàn guõi khoâng hoaûng sôï. Khi thaáy caùc ngaãu töôïng taïi Atheønes thaùnh Phaoloâ ñaõ khoâng hoaûng sôï, nhöng ñeán gaàn vaø trích caû caùc thi só Hy laïp nöõa. Mgaøi tôùi gaàn moät neàn vaên hoùa, gaàn con ngöôøi gaàn kieåu suy tö, caùc khoå ñau vaø caùc thuø haän cuûa hoï. Bieát bao laàn söï gaàn guõi laø moät vieäc haõm mình, bôûi vì chuùng ta phaûi nghe caùc ñieàu nhaøm chaùn, caùc ñieàu xuùc phaïm.
Caùch ñaây hai naêm coù moät linh muïc thuoäc toång giaùo phaän Buenos Aires ñi truyeàn giaùo taïi moät giaùo phaän mieàn nam trong vuøng töø nhieàu naêm nay khoâng coù linh muïc coâng giaùo, nhöng coù caùc ngöôøi tin laønh. Cha aáy keå cho toâi nghe raèng cha ñeán thaêm moät phuï nöõ, hieäu tröôûng tröôøng hoïc vuøng ñoù. Baø môøi cha ngoài roài baét ñaàu chöûi cha raát döõ: "Caùc cha ñaõ boû rôi chuùng toâi moät mình, toâi caàn Lôøi Chuùa neân toâi ñaõ phaûi tham döï phuïng töï tin laønh vaø toâi ñaõ theo tin laønh". Vò linh muïc naøy treû tuoåi, caàu nguyeän nhieàu vaø raát hieàn dòu. Khi baø noï ñaõ ngöng chöûi bôùi cha lieán noùi: "Thöa baø toâi chæ xin noùi moät lôøi thoâi: "Xin loãi. Xin baø tha loãi cho chuùng toâi. Chuùng toâi ñaõ boû ñaøn chieân". Vaø baø noï ñoåi gioïng ngay. Baø môøi cha uoáng caø pheâ. Vò linh muïc cuõng khoâng ñeà caäp tôûi vaán ñeà toân giaùo thaät. Vaø khi ngaøi chuaån bò ra veà baø ta noùi: "Xin cha döøng laïi vaø ñeán ñaây". Baø ñöa cha vaøo phoøng nguû vaø keùo hoäc tuû ra, beân trong coù hình Ñöùc Meï vaø noùi: "Toâi ñaõ khoâng bao giôù boû Meï. Toâi ñaõ daáu vaøo ñaây vì oâng muïc sö, nhöng trong nhaø coù Ñöùc Meï". Caâu chuyeän daäy cho chuùng ta bieát raèng söï gaàn guõi söï dòu hieàn ñaõ khieán cho phuï nöõ ñoù giao hoøa vôùi Giaùo Hoäi. Nhöng toâi ñaõ hoûi cha aáy caâu chuyeän keát thuùc ra sao, maø ñaùng lyù ra khoâng bao giôø ñöôïc hoûi. Cha cho bieát ngaøi ñaõ khoâng hoûi gì caû cuõng khoâng môøi baø trôû laïi vôù Giaùo Hoäi coâng giaùo. Baø ta tieáp tuïc tham döï caùc buoåi phuïng töï tin laønh. Nhöng cha noùi: "Baø laø moät ngöôøi caàu nguyeän, xin Chuùa Gieâsu laøm".
Gaàn guõi cuõng coù nghóa laø ñoái thoaïi. Caàn ñoïc Thoâng ñieäp "Giaùo Hoäi Ngöôøi" cuûa Ñöùc Phaoloâ VI noùi veà ñoái thoaïi. Ñoái thoaïi thaät laø quan troïng. Nhöng ñeå ñoái thoaïi caàn phaûi coù hai ñieàu: khôûi haønh töø caên tính cuûa mình vaø hieåu ngöôøi khaùc, khoâng leân aùn tieân thieân. Neáu toâi khoâng chaéc chaén veà caên tính cuûa mình maø ñi ñoái thoaïi, toâi seõ laãn loän nieàm tin cuûa toâi. Moãi moät ngöôøi ñeàu coù caùi gì ñoù ñeå cho chuùng ta, lich söû, hoaøn caûnh soáng cuûa hoï, chuùng ta phaûi laéng nghe noù. Roài söï thaän troïng caûu Chuùa Thaùnh Thaàn seõ cho chuùng ta bieát phaûi traû lôøi theá naøo. Ñoái thoaïi khoâng phaûi laø hoä giaùo. Ñoái thoaïi laø nhaân baûn, caùc con tim vaø caùc linh hoàn noùi chuyeän vôùi nhau. Ñöøng sôï haõi ñoái thoaïi vôùi baát cöù ai. Coù ngöôøi noùi chôi raèng thaùnh Philippo Neri, toâi khoâng nhoù roõ vò thaùnh naøo, coù khaû naêng ñoái thoaïi vôùi caû ma quûy. Taïi sao vaäy? Bôûi vì ngöôøi coù söï töï do laéng nghe taát caû moïi ngöôøi, nhöng khôûi haønh töø caên tính rieâng. Ngaøi raát chaéc chaén. Nhöng chaêc chaén veà caên tính cuûa mình khoâng coù nghóa laø chieâu duï tín ñoà. Chieâu duï tín ñoà laø moät caùi baãy maø Chuùa Gieâsu cuõng leân aùn. Giaùo Hoâi khoâng lôùn leân vì chieâu duï tín ñoà, nhöng vì loâi keùo. Loâi cuoán laø söï thaáu hieåu ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn höôùng daãn.
Nhö theá göông maët cuûa linh muïc trong theá kyû tuïc hoùa naøy laø moät ngöôøi coù oùc saùng taïo thöïc thi leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa laø "taïo döïng caùc söï vaät" moät ngöôøi cuûa söï sieâu vieät vôùi Thieân Chuùa qua lôøi caàu nguyeän vaø vôùi tha nhaân, moät con ngöôøi cuûa söï gaàn guõi daân chuùng. Moät linh muïc khoâng laøm cho ngöôøi ta xa laùnh.
Hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, caâu hoûi cuûa con lieân quan tôùi nôi soáng laø giaùo phaän, vôùi caùc Giaùm Muïc vaø trong töông quan vôùi caùc anh em linh muïc. Ngaøy nay daân chuùng chôø ñôïi nôi caùc linh muïc moät chöùng taù roõ raøng, côûi môû vaø töôi vui. Nhö vaäy theo Ñöùc Thaùnh Cha ñaâu laø neùt chuyeân bieät vaø neàn taûng cuûa moät neàn tu ñöùc cuûa linh muïc giaùo phaän? Xem ra con nhôù ñaõ ñoïc ôû ñaâu lôøi Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng: "linh muïc khoâng phaûi laø ngöôøi chieâm nieäm". Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ môøi goïi cho "caùc söï môùi meû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn". Con khoâng bieát Ñöùc Thaùnh Cha coù theå cho chuùng con moät hình aûnh caàn chuù yù cho söï taùi sinh vaø söï gia taêng hieäp thoâng cuûa giaùo phaän chuùng con khoâng. Ñieàu con chuù yù laø laøm sao caùc linh muïc chuùng con coù theå trung thaønh vôùi con ngöôøi ngaøy nay, chöù khoâng cho laém vôùi Thieân Chuùa?
Ñaùp: Cha ñaõ noùi "caùc söï môùi meû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn". Ñuùng theá. Nhöng Thieân Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa caùc ngaïc nhieân, Ngaøi luoân luoân khieán cho chuùng ta ngaïc nhieân. Khi ñoïc Phuùc AÂm chuùng ta ñi töø ngaïc nhieân naøy sang ngaïc nhieân khaùc. Chuùa Gieâsu luoân ñi tröôùc, tìm kieám vaø chôø ñôïi chuùng ta. Toâi khoâng nhôù tieân tri Isaia hay tieân tri Gieâreâmia noùi Thieân Chuùa gioáng nhö hoa haïnh nhaân, laø caây ñaàu tieân nôû hoa vaøo muøa xuaân. Thieân Chuùa luoân luoân laø Ñaáng ñaàu tieân.
Lieân quan tôùi tu ñöùc cuûa linh muïc giaùo phaän, Linh muïc chieâm nieäm, nhöng khoâng phaûi nhö moät ñan só chieâm nieäm taïi ñan vieän Certosa. Vò linh muïc phaûi coù moät söï chieâm nieäm, moät khaû naêng chieâm nieäm ñoái vôùi Thieân Chuùa cuõng nhö ñoái vôùi con ngöôøi. Linh muïc laø moät ngöôøi nhìn, laøm ñaày ñoâi maét vaø con tim cuûa mình vôùi söï chieâm nieäm naøy: vôùi Tin Möøng tröôùc maët Thieân Chuùa, vaø vôùi caùc vaán ñeà cuûa con ngöôøi tröôùc con ngöôøi. Linh muïc chieâm nieäm trong nghóa ñoù. Nhöng khoâng neân laãn loän vôùi ñan só chieâ mnieäm.
Theá thì trung taâm neàn tu ñöùc cuûa linh muïc giaùo phaän ôû ñaâu? Theo toâi ñoù laø nôi tính caùch giaùo phaän. Nghóa laø coù khaû naêng roäng môû cho tính caùch giaùo phaän. Tu ñöùc cuûa moät tu só laø roäng môû cho Thieân Chaùu vaø cho tha nhaân trong coäng ñoaøn cho duø coù nhoû maáy ñi nöõa. Traùi laïi tu ñöùc cuûa linh muïc giaùo phaän laø roäng môû cho giaùo phaän tính. Coøn caùc tu só laøm vieäc trong caùc giaùo xöù thì phaûi coù caû hai söï tuøy thuoäc, vì theá Boä caùc doøng tu ñang duyeät xeùt laïi taøi lieäu "Mutuae relationes".
Giaùo phaän tính coù nghóa laø coù moät töông quan vôùi Giaùm Muïc baûn quyeàn vaø caùc anh em linh muïc khaùc trong giaùo phaän. Linh muïc giaùo phaän khoâng theå taùch rôøi khoûi Giaùm Muïc. Vò Giaùm Muïc duø coù tính xaáu ñi nöõa cuõng laø Giaùm Muïc, vaø baïn phaûi tìm caùch duy trì töông quan vôùi ngaøi, caû trong thaùi ñoä khoâng tích cöïc. Nhöng ñaây laø luaät tröø. Laø linh muïc giaùo phaän toâi coù töông quan vôùi Giaùm Muïc, moät töông quan caàn thieát. Thaät laø raát yù nghóa trong leã truyeàn chöùc vò linh muïc höùa vaâng lôøi Ñöùc Giaùm Muïc vaø caùc ngöôøi keá vò. Giaùo phaän tính coù nghóa laø coù moät töông quan vôùi Giaùm Muïc caàn phaûi thöïc thi vaø laøm cho noù lôùn leân. Trong ña soá caùc tröôøng hôïp, noù khoâng phaûi laø moät vaán ñeà tai hoïa maø laø chuyeän bình thöôøng.
Thöù hai laø töông quan vôùi caùc linh muïc khaùc vôùi toaøn linh muïc ñoaøn. Khoâng coù tu ñöùc linh muïc giaùo phaân naøo maø khoâng coù hai töông quan naøy. Chuùng caàn thieát. Coù cha noùi: "vôùi Giaùm Muïc thì toâi khoâng coù vaán ñeà, nhöng toâi khoâng ñi hoïp vôùi caùc linh muïc vì hoï noùi caùc chuyeän taàm phaøo". Nhöng vôùi thaùi ñoä naøy laø baïn thieáu tinh thaàn tu ñöùc thöïc söï cuûa linh muïc giaùo phaän. Taát caû laø ôû ñoù: ñôn sô nhöng khoâng deã daøng. Bôûi vi moãi ngöôøi coù moät kieåu suy nghó rieâng nhöng coù theå thaûo luaän vôùi nhau. Neáu caàn to tieáng thì cöù to tieáng. Nhöng khi ngoaïi giao böôùc vaøo trong hai töông quan naøy thì khoâng coù Thaàn Khí Chuùa, bôûi vì thieáu tinh thaàn töï do. Caàn phaûi coù can ñaûm noùi: "Toâi khoâng nghó nhö theá, toâi nghó khaùc" vaø cuõng caàn phaûi coù söï khieâm toán nhaän moät söûa loãi. Ñaây laø ñieàu raát quan troïng. Vaø Ai laø keû thuø lôùn nhaát cuûa hai töông quan naøy? Caùc beùp xeùp. Bieát bao nhieâu laàn chuùng ta coù caùm doã naøy trong mình, vaø ma quûy bieát laø haït gioáng ñoù ñem laïi boäng haït vaø noù gieo toát. Vaø toâi nghó khoâng bieát noù coù phaûi laø moät haäu quûa cuûa moät cuoäc soáng ñoäc thaân caèn coãi, khoâng phong phuù khoâng. Moät ngöôøi cay ñaéng khoâng phong phuù vaø beùp xeùp, noùi xaáu noùi haønh ngöôøi khaùc. Ñoù laø moät khoâng khí khoâng toát. Chính noù ngaên caûn töông quan vôùi Giaùm Muïc vaø vôùi linh muïc ñoaøn. Caùc beùp xeùp laø keû thuû maïnh nhaát cuûa giaùo phaän tính, nghóa laø neàn tu ñöùc linh muïc giaùo phaän. Neáu baïn laø ngöôøi tröôûng thaønh vaø thaáy nôi ngöôøi anh em linh muïc ñieàu baïn khoâng thích hay tin raèng sai, haõy ñi noùi vôùi anh aáy, hay neàu thaáy anh aáy khoâng chòu ñöôïc söï söûa loãi thì trình vôùi Giaùm Muïc hay moät ngöôøi baïn thaân ôn cuûa linh muïc ñoù ñeå hoï coù theå giuùp cha aáy söûa mình. Nhöng ñöøng noùi vôùi caùc ngöôøi khaùc: bôûi vì ñieàu ñoù laøm haïi nhau. Ma quûy haïnh phuùc vôùi "böõa tieäc ñoù", vì chính nhö theá maø noù taán coâng trung taâm tu ñöùc cuûa haøng giaùo só giaùo phaän. Ñoái vôùi toâi caùc beùp ñeùp gaây ra bieát bao nhieäu laø thieät hai. Chuùng ñaõ laø moät thöïc taïi hieän dieän trong thôøi Giaùo Hoäi khai sinh, chöù khoâng phaûi laø ñieàu môùi laï sau Coâng Ñoàng, bôûi vì ma quûy khoâng muoán raèng Giaùo Hoäi laø moät ngöôøi meï phong phuù, hieäp nhaát vaø töôi vui. Khi caùc töông quan giöõa linh muïc vaø Giaùm Muïc, giöõa linh muïc vaø linh muïc ñoaøn toát ñeïp, thì hoa traùi laø nieàm vui, laø daáu chæ moïi söï hoaït ñoäng toát ñeïp. Trong khi söï cay ñaéng laø ñaáu chæ khoâng coù tinh thaàn tu ñöùc giaùo phaän ñích thöïc. Coù moät laàn noï moät linh muïc noùi vôùi toâi: "Con thaáy bieát bao laàn chuùng ta laø moät Giaùo Hoäi cuûa nhöõng ngöôøi giaän döõ, luoân luoân giaän döõ ngöôøi naøy choáng laïi ngöôøi kia. Chuùng ta luoân coù chuyeän ñeå giaän döõ".
Ñieàu naøy ñem laïi buoàn saàu vaø cay ñaéng: khoâng coù nieàm vui. Khi trong giaùo phaän chuùng ta thaáy moät linh muïc soáng giaän döõ caêng thaúng nhö theá chuùng ta nghó: vò naøy aên saùng vôùi giaám chua, buoåi tröa aên rau vôùi giaám chua vaø ban chieàu uoáng chanh chua". Linh muïc ñoù laø hình aûnh Giaùo Hoäi cuûa nhöõng ngöôøi giaän döõ. Ngöôøi ta coù theå giaän döõ vaø cuõng caàn giaän döõ moät laàn. Nhöng tình traïng giaän döõ khoâng phaûi laø cuûa Chuùa vaø noù ñem laïi söï buoán saàu vaø khoâng hieäp nhaát.
Sau cuøng laø trung thaønh vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi con ngöôøi ñoù laø hai chieàu kích cöûa söï sieâu vieät maø chuùng ta ñaõ ñeà caäp tôùi treân kia. Trung thaønh vôùi Thieân Chuùa, tìm kieám Ngöôøi, roäng môû cho Ngöôøi trong lôøi caàu nguyeän, ñeå roài roäng môû cho con ngöôøi vôùi söï toân troïng, phuïc vuï con ngöôøi vaø kieân nhaãn coù lôøi noùi ñuùng ñaén vôùi con ngöôøi.
(SD 27-7-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)