Vieän giaùo vuï hay nhaø baêng Vatican
Vieän giaùo vuï hay nhaø baêng Vatican.
Phoûng vaán oâng Jean-Baptiste de Franssu, taân giaùm ñoác.
Roma (SD 9-07-2014; RG 10-07-2014; Vat. 23-07-2014) - Tröa ngaøy muøng 9 thaùng 7 naêm 2014, Ñöùc Hoàng Y Georg Pell, Toång tröôûng Vaên phoøng Toøa Thaùnh veà Kinh Teá, ñaõ môû cuoäc hoïp baùo ñeå giôùi thieäu khuoân khoå môùi veà kinh teá cuûa Toøa Thaùnh. Hieän dieän treân baøn chuû toïa taïi Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh coøn coù oâng Joseph Zahra, Phoù ñieàu hôïp vieân Hoäi ñoàng kinh teá vaø 2 quan chöùc khaùc laø oâng Ernst von Freyberg ngöôøi Ñöùc, chuû tòch maõn nhieäm cuûa Vieän giaùo vuï vaø oâng Jean Baptiste de Franssu, taân chuû tòch ngaân haøng Vatican.
Ñöùc Hoàng Y Pell ñaõ trình baøy Töï saéc môùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha quyeát ñònh chuyeån phaân boä thöôøng vuï cuûa toå chöùc APSA, Quaûn trò taøi saûn cuûa Toøa Thaùnh, sang Vaên Phoøng kinh teá cuûa Toøa Thaùnh do Ñöùc Hoàng Y ñieàu khieån. Phaân boä naøy coù nhieäm vuï quaûn trò taøi saûn, cung caáp löông boång vaø caùc dòch vuï khaùc cho caùc cô quan Toøa Thaùnh. Vaán ñeà tieàn höu boång cuûa caùc nhaân vieân cuûa Toøa thaùnh hoaøn toaøn ñöôïc baûo ñaûm. Moät UÛy ban ñöôïc thaønh laäp ñeå trong voøng 12 thaùng tôùi ñaây ñeà ra keá hoaïch caûi toå caùc cô quan truyeàn thoâng cuûa Toøa Thaùnh, tieát kieäm ñöôïc ngaân saùch ñoàng thôøi vaãn duy trì hieäu naêng vaø ñaùp öùng caùc nhu caàu môùi.
Veà ngaân haøng Vatican hay vieän giaùo vuï, trong voøng 3 naêm tôùi ñaây qui cheá cuûa vieän naøy seõ ñöôïc duyeät laïi ñeå cuûng coá neàn taûng kinh doanh cuûa vieän naøy, daàn daàn chuyeån taøi saûn cuûa Vieän naøy cho moät cô quan taân laäp ñeå quaûn lyù (VAM), cung caáp tö vaán vaø caùc dòch vuï traû tieàn cho giaùo só, caùc doøng tu vaø giaùo phaän, cuõng nhö caùc nhaân vieân Vatican. Hieän nay Vieän giaùo vuï ñang ôû trong moät giai ñoaïn chuyeån tieáp töø töø.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Jean-Baptiste de Franssu, taân chuû tòch ngaân haøng Vatican. OÂng taân chuû tòch naêm nay 51 tuoåi coù vôï vaø 4 con, vaø laø ngöôøi coù nhieàu kinh nghieäm trong hoaït ñoäng taøi chaùnh quoác teá.
Hoûi: Thöa oâng De Franssu, oâng nghó gì veà chöùc vuï maø Toøa Thaùnh vöøa uûy thaùc cho oâng?
Ñaùp: Ñoù laø moät nhieäm vuï lôùn ñöôïc giao cho toâi, nhaát laø bôûi vì toâi phaûi theo ñuoåi coâng vieäc toát cuûa oâng Ernst von Freyberg, chuû tòch maõn nhieäm. Ñaây laø moät nhieäm vuï ñoøi hoûi nhieàu khieâm toán, bôûi vì Vieän Giaùo Vuï coù moät vai troø quan troïng ñoái vôùi nhieàu doøng tu vaø nhieàu giaùo phaän treân theá giôùi. Noù cuõng coù vai troø quan troïng trong khung caûnh cuûa toaøn toå chöùc quaûn trò vaø taøi chaùnh cuûa Toøa Thaùnh. Vaø nhö theá noù laø moät nhieäm vuï quan troïng maø toâi ñaõ chaáp nhaän vôùi nieàm vui. Toâi coi noù khoâng gì khaùc hôn laø moät söù meänh, vaø toâi hy voïng coù theå thoûa maõn caùc chôø mong ñaõ ñöôïc ñaët treân vai toâi, khi nhieäm vuï naøy ñöôïc phoù thaùc cho toâi.
Hoûi: Vò tieàn nhieäm cuûa oâng ñaõ ñöôïc chæ ñònh trong moät boái caûnh khoù khaên. OÂng ta ñaõ goïi noù laø "moät söù meänh ñau ñôùn". Baây giôø böôùc sang giai ñoaïn II cuûa vieäc caûi toå, noù bao goàm nhöõng gì thöa oâng?
Ñaùp: Toâi coù lôïi theá lôùn hôn ñoái vôùi vò tieàn nhieäm: toâi tôùi sau khi oâng ñaõ laøm xong vieäc. Chaéc chaén ñaây laø moät lôïi theá quan troïng, vaø toâi quùy troïng oâng vì coâng vieäc oâng ñaõ ñaûm traùch. Coøn coù moät lôïi theá khaùc nöõa: ñoù laø toâi cuõng lieân luïy vôùi coâng vieäc trong UÛy ban Cosea töø thaùng 8 naêm 2013 tôùi ngaøy muøng 2 thaùng 5 naêm 2014 trong Ban coá vaán kinh teá cuûa Toøa thaùnh. Ñieàu naøy cho pheùp toâi coù moät söï hieåu bieát toát hôn veà hoaït ñoäng cuûa toå chöùc quaûn trò vaø taøi chaùnh cuûa Toøa Thaùnh, cuõng nhö vieäc ñieàu haønh maø Ñöùc Thaùnh Cha muoán trao ban cho toå chöùc. Vaø ñaây laø ñieàu quan troïng. Nhö vaäy toâi tôùi Vieän Giaùo Vuï vôùi moät söï hieåu bieát hoaøn toaøn hôn laø vò tieàn nhieäm cuûa toâi. Vì theá chuùng toâi bieát mình ñang ôû ñaâu, vaø ñieàu quan troïng nhaát laø Ñöùc Thaùnh Cha muoán chuùng toâi ñi ñaâu.
Hoûi: OÂng ñaõ gaëp Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong nhieàu dòp khaùc nhau, nhö laø thaønh vieân Ban coá vaán Kinh teá Toøa Thaùnh. Muïc ñích cuûa Vieän Giaùo vuï laø gì?
Ñaùp: Tröôùc heát toâi khoâng theå noùi nhaân danh Ñöùc Thaùnh Cha. Toâi chæ coù theå noùi leân caûm töôûng cuûa toâi, khi toâi hieåu caùc söù ñieäp maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chuyeån tôùi cho toâi. Ñaàu tieân söù meänh chình maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù trong trí khi noùi veà Vieän Giaùo Vuï, nhö cô quan qua ñoù Giaùo Hoäi, Toøa Thaùnh coù theå tieáp tuïc trôï giuùp vaø ngaøy caøng trôï giuùp nhieàu hôn caùc ngöôøi ngheøo tuùng vaø phoå bieán ñöùc tin. Töø ñoù naûy sinh ra caâu hoûi: ñaâu laø caùc duïng cuï chuùng ta coù theå duøng trong vieäc quaûn trò haèng ngaøy Vieän Giaùo Vuï, cho pheùp noù gia taêng caùc trôï giuùp daønh cho ngöôøi ngheøo vaø phoå bieán ñöùc tin treân theá giôùi? Ñoù laø yeáu toá thöù nhaát vaø laø moät ñaëc thaùi maø Ñöùc Thaùnh Cha ñeà ra: söï trong saùng lôùn nhaát. Vieäc thöïc thi söï trong saùng ñoù ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI baét ñaàu. Chính Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ chæ ñònh oâng Ernst von Freiberg laøm chuû tòch cô quan naøy. Nhö vaäy phaûi trong saùng hôn, vaø nhaát laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi caùc tieâu chuaån quoác teá. Vieän Giaùo Vuï khoâng ñöôïc khaùc vôùi taát caû caùc cô caáu ngaân haøng chính. Nhöng vôùi moät taäp trung quan troïng treân khaùch haøng: chuùng toâi phaûi baûo ñaûm ñaùp öùng caùc chôø mong cuûa khaùch haøng, cuûa caùc doøng tu vaø caùc giaùo phaän, treân bình dieän phaåm chaát cuûa vieäc phuïc vuï. Vaø ñaây laø ñaëc thaùi cuûa Vieän Giaùo Vuï trong giai ñoaïn hai cuûa vieäc taùi toå chöùc.
Hoûi: Thöa oâng taân chuû tòch, Vieän Giaùo Vuï cuõng phaûi theo heä thoáng kinh teá taøi chaùnh theá giôùi chöù, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Khoâng. Chuùng toâi khoâng phaûi theo heä thoáng kinh teá taøi chaùnh theá giôùi. Chuùng toâi phaûi toân troïng toång theå caùc luaät leä quoác teá moät caùch ñuùng ñaén nhö baát cöù ngaân haøng hay vieän taøi chaùnh naøo khaùc. Toâi xin ñöôïc nhaéc raèng chuùng toâi khoâng phaûi laø moät nhaø baêng, chuùng ta thöôøng noùi "nhaø baêng", nhöng trong quy cheá chuùng toâi khoâng phaûi laø moät nhaø baêng. Nhö vaäy taát caû moïi cô caáu taøi chaùnh khaùc treân theá giôùi phaûi toân trong caùc luaät leä naøy laø ñieàu bình thöôøng. Ñaây laø phaàn cuûa vieäc toaøn caàu hoùa kinh teá, nhöng neáu Toøa Thaùnh muoán coù theå coù caùc lieân laïc vôùi caùc quoác gia khaùc, thì chuùng toâi phaûi toân troïng tæ mæ caùc luaät leä vaø ñieàu khoaûn môùi naøy. Do ñoù töø laâu nay Toøa Thaùnh ñaõ daán thaân, vaø coâng vieäc cuûa oâng Ernst von Freiberg lieân quan tôùi Vieän Giaùo Vuï laø ñi theo chieàu höôùng naøy. Vaø ñöông nhieân laø chuùng toâi tieáp tuïc khía caïnh naøy trong caùc thaùng naêm tôùi.
Hoûi: Vieän Giaùo Vuï cuõng phaûi sinh lôøi nöõa. Vaäy laøm theá naøo ñeå coù theå laø maãu göông treân bình dieän luaân lyù ñaïo ñöùc vaø trong saùng thöa oâng?
Ñaùp: Vieän Giaùo Vuï phaûi sinh lôøi, nhöng tröôùc heát Vieän Giaùo Vuï phaûi phuïc vuï caùc cô caáu cuûa Toøa Thaùnh caàn thoâng truyeàn vaø chuyeån ngaân vôùi theá giôùi beân ngoaøi. Vì theá chuùng toâi caàn coù moät cô caáu töông ñöông vôùi moät nhaø baêng cho pheùp chuùng toâi laøm caùc vieäc chuyeån ngaân naøy. Thí duï chuùng toâi cuõng nghó tôùi caùc Vieän Baûo Taøng Vaticaên loâi cuoán haøng trieäu ngöôøi thaêm haøng naêm. Chuùng coù caùc chi tieâu vaø phaûi lieân lac vôùi beân ngoaøi. Theá roài cuõng coù moät nhaø saùch vaø bieát beo nhieâu ñieàu khaùc nöõa... Chuùng toâi caàn tieàn luaân löu, vaø vì theá chuùng toâi caàn coù moät nhaø baêng. Vaø ñoái vôùi Toøa thaùnh cô caáu naøy quan troïng - toâi xin laäp laïi moät laàn nöõa raèng ñaây khoâng phaûi laø moät nhaø baêng, maø laø moät vieän taøi chaùnh naèm giöõ vai troø naøy - vaø laø moät cô caáu naèm döôùi söï kieåm soaùt cuûa Toøa Thaùnh, ñeå Toøa Thaùnh bieát moät caùch chính xaùc ñieàu xaûy ra trong ñoù. Nhö vaäy ñieàu ñaàu tieân laø phuïc vuï Toøa Thaùnh, phuïc vuï caùc cô quan cuûa Toøa Thaùnh. Thöù hai ñoù laø chuyeän bình thöôøng caùc Boä, caùc Doøng tu vaø caùc Giaùo phaän maø chuùng toâi chia seû nieàm tin coâng giaùo, coù theå lieân lac vôùi moät cô caáu cuûa Toøa Thaùnh hôn laø vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc, maø chuùng toâi khoâng luoân luoân chia seû caùc giaù trò coâng giaùo cuûa chuùng toâi. Ngöôøi ta ñaõ luoân luoân noùi veà nhöõng gì ñaõ khoâng ñöôïc laøm, maø khoâng noùi veà nhöõng gì ñaõ ñöôïc laøm moät caùch toät ñeïp. Vaø coù bieát bao nhieâu ñieàu ñaõ ñöôïc laøm caùch toát ñeïp trong Vieän Giaùo Vuï, töø bieát bao laâu nay. Nhöng raát tieác laø vì ñaõ coù vaøi chuyeän khoâng xuoâi chaûy trong quùa khöù, nhö ñaùng lyù ra chuùng phaûi xuoâi chaûy, neân ñoâi khi ngöôøi ta coù caûm töôûng raèng cô quan naøy coù leõ khoâng ñuû khaù naêng chu toaøn vieäc phuïc vuï cuûa noù. Nhöng khoâng ñuùng nhö vaäy. Moät laàn nöõa taát caû nhöõng gì seõ ñöôïc laøm trong caùc thaùng naêm tôùi seõ cuûng coá nhieäm vuï naøy: ñoù laø phuïc vuï caùc khaùch haøng, theo luaân lyù ñaïo ñöùc coâng giaùo. Taát caû nhöõng gì chuùng toâi seõ laøm, taát caû caùc saûn phaåm maø chuùng toâi seõ phaùt trieån ñeå phuïc vuï, ñeå toân troïng caùc ngöôõng voïng vaø chôø mong cuûa khaùch haøng seõ ñöôïc taäp trung nôi ñöùc tin cuûa chuùng toâi, treân caùc giaù trò khieán cho caùc giaùo phaän vaø caùc doøng tu höôùng tôùi chuùng toâi vaø tín thaùc tieàn baïc cho chuùng toâi, vì bieát raèng moïi söï ñaõ ñöôïc chu toaøn trong söï "hieäp thoâng", neáu toâi coù theå noùi nhö vaäy...
Hoûi: Thöa oâng, ñaâu seõ laø leà haønh ñoäng cuûa oâng?
Ñaùp: Noù gioáng nhö cuûa taát caû moïi vò giaùm ñoäc moät cô caáu taøi chaùnh daán thaân thoa maõn caùc ñoøi hoûi cuûa khaùch haøng, baèng caùch moãi ngaøy tìm hoaït ñoäng toát chöøng naøo coù theå trong moät theá giôùi taøi chaùnh vaø kinh teá chaúc chaén laø khoâng deã daøng. Chuùng toâi seõ laøm toát heát söùc coù theå. Chuùng toâi seõ tìm ñaùp öùng taát caû moïi ñoøi hoûi. Chuùng toâi ñaõ ñeà ra caùc muïc tieâu raát chuyeân bieät. Baây giôø taát caû coù theå noù khoâng luoân luoân luoân hoaøn haûo, chuùng toâi xin caùc khaùch haønh thoâng caûm cho. Nhöng trong moïi tröôøng hôïp yù chí vaø coâng vieäc seõ coù ñoù ñeå ñoàng haønh vôùi chuùng toâi trong chieàu höôùng naøy.
Hoûi: Theo sau vaøi göông muø göông xaáu töø vaøi phía, ngöôøi ta ñaõ ñoøi ñoùng cöûa vónh vieãn Vieän Giaùo Vuï, coù ñuùng theá khoâng thöa oâng taân chuû tòch?
Ñaùp: Toâi tin raèng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ raát chinh xaùc lieân quan tôùi thoâng baùo ngaøy muøng 7 thaùng 4 naêm 2014. Vieäc phaân tích khaû theå ñoùng Vieän Giaùo Vuï ñaõ quan troïng, bôûi vì chæ khi nghieân cöùu khaû theå ñoùng noù, ngöôøi ta môùi yù thöùc ñöôïc raèng ngöôøi ta caàn söï hieän dieän cuûa noù.
Hoûi: OÂng ñaõ bieát caùc cô caáu kinh teá vaø taøi chaùnh cuûa quoác gia thaønh Vaticaêng. OÂng ñaõ khaùm phaù ra thöïc taïi naøo khi tôùi ñaây?
Ñaùp: Moät thöïc taïi raát ñôn sô, coù leõ ñaõ khoâng luoân luoân coù tieán boä trong suoát 15-20 naêm qua vôùi cuøng toác ñoä cuûa theá giôùi taøi chaùnh trong ñoù chuùng ta ñang soáng. Moät thöïc taïi, maø ñoâi khi - coù leõ vì thieáu moät soá nhaân vieân chuyeân nghieäp trong laõnh vöïc naøy ngaøy caøng phöùc taïp hôn vì söï phöùc taïp cuûa thò tröôøng cuõng nhö moâi tröôøng phaùo lyù - neân ñaõ khoâng giuùp ñôõ Toøa thaùnh. Ñoù laø ñieàu ñöông nhieân, khi caùc caùc ngöôøi cuûa Giaùo Hoäi, caùc linh muïc, caùc giaùm muïc, caùc hoàng y, ñöùng ñaàu moät cô quan taøi chaùnh, khoâng phaûi laø hoaït ñoäng thöù nhaát cuûa caùc vò, vaø caùc vò ñaõ khoâng nhaän ñöôïc moät söï ñaøo taïo thích hôïp naøo cho nhieäm vuï ñoù. Vì theá thaät laø quan troïng - vaø ñaây laø ñieàu Ñöùc Thaùnh Cha coù yù laøm - coù theâm caùc chuyeân vieân ngaøy caøng nhieàu hôn thuoäc moïi laõnh vöïc quaûn trò vaø taøi chaùnh. Hoâm nay chuùng ta noùi tôùi Vieän Giaùo Vuï, nhöng chuùng ta cuõng nhìn taát caû nhöõng gì ñang xaûy ra trong raát nhieàu laõnh vöïc khaùc, nhôø söï hieäp nhaát caùc yù höôùng vaø caùc coá gaéng giöõa caùc thaønh vieän cuûa haøng giaùo só vaø caùc chuyeân vieân coâng giaùo daán thaân. Taát caû laø ñeå trôï giuùp Giaùo Hoäi, ñeå cuûng coá hoïaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi vaø hoaït ñoäng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
(SD 9-7-2014; RG 10-7-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)