Alloâ? Toâi laø Phanxicoâ ñaây"
moät cuoán saùch trình baày
ñaëc suûng truyeàn thoâng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Alloâ? Toâi laø Phanxicoâ ñaây": moät cuoán saùch trình baày ñaëc suûng truyeàn thoâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Roma (RG 6-07-2014; Vat. 16-07-2014) - "Alloâ? Toâi laø Phanxicoâ ñaây". Ñoù laø töïa ñeà cuoán saùch trình baày kieåu truyeàn thoâng caùch maïng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong gaàn moät naêm röôõi giöõ chöùc vuï Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Cuoán saùch duyeät qua caùc kieåu truyeàn thoâng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ duøng: töø caùc cuù ñieän thoaïi tröïc tieáp cho tôùi caùc söù ñieäp ngaén phoùng leân maïng Tweeter, töø caùc baøi giaûng thaùnh leã cöû haønh moãi saùng trong nguyeän ñöôøng Nhaø troï thaùnh Marta cho tôùi caùc baøi huaán duï trong caùc buoåi tieáp kieán ngaøy thöù tö haøng tuaàn hay ñoïc kinh Truyeàn Tin tröa Chuùa Nhaät vôùi tín höõu vaø du khaùch haønh höông, cuõng nhö caùc dieãn vaên vaø baøi giaûng trong caùc chuyeán coâng du vaø vieáng thaêm muïc vuï trong vaø ngoaøi nöôùc Italia. Chính kieåu truyeàn thoâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha loâi cuoán tín höõu tuoán veà Roma, ñaït con soá kyû luïc vöôït caû thôøi Ñöùc Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI.
Söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø moät nhaø truyeàn thoâng qua caùc lôøi noùi, cöû chæ cuûa ngaøi laø ñieàu ai cuõng nhaän ra ngay trong nhöõng laàn xuaát hieän ñaàu tieân sau khi ngaøi ñöôïc Hoàng Y Ñoaøn baàu laøm Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Söï ñôn sô, khoâng trònh troïng quan caùch ngay trong thaùnh leã ñaàu tieân vôùi caùc Hoàng Y cho chuùng ta thaáy ñieàu ñoù. Sau Phuùc AÂm ngaøi ñöùng giaûng nhö moät cha sôû, chöù khoâng ngoài nhö caùc Giaùo Hoaøng thöôøng laøm. Tieáp ñeán sau thaùnh leã thay vì ngoài treân ngai, ngaøi ñöùng baét tay caùc Hoàng Y vaø nhaän söï vaâng phuïc cuûa caùc vò. Ñeán löôït Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn, Toång Giaùm Muïc Saøi Goøn, khi nghe Ñöùc Hoàng Y töï giôùi thieäu ngaøi noùi ngay "Giaùo Hoäi Vieät Nam töû ñaïo", roài khieâm nhöôøng cuùi xuoáng hoân tay vaø nhaãn Ñöùc Hoàng Y, qua ñoù ngaøi hoân Giaùo Hoäi töû ñaïo Vieät Nam. Ngaøi cuõng laøm nhö theá ñoái vôùi Ñöùc Hoàng Y Hoàng Koâng.
Töø khi laøm Giaùo Hoaøng Ñöùc Phanxicoâ ôû laïi trong nhaø troï thaùnh Marta chöù khoâng ôû trong Dinh Toâng Toøa. Saùng naøo ngaøi cuõng daâng thaùnh leã coù caùc linh muïc ñoàng teá vaø tín höõu tham döï, vaø giaûng sau Phuùc AÂm. Caùc baøi giaûng cuûa ngaøi ñôn sô, ngaén goïn, nhöng raát cuï theå, deã hieåu vaø khoâng keùm phaàn saâu saéc.
Öôùc muoán gaàn guõi vaø tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi daân chuùng khieán cho Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ töø choái duøng xe díp boïc kính chaén ñaïn trong caùc chuyeán coâng du vaø trong caùc buoåi tieáp kieán chung. Moãi khi baét ñaàu buoåi tieáp kieán hay hoïc Kinh Truyeàn Tin tröa Chuùa Nhaät ngaøi luoân noùi: "Chaøo anh chò em" ñôn sô nhö ngöôøi thaân hay baïn beø chaøo nhau. Buoåi tieáp kieán saùng thöù tö haøng tuaàn chính thöùc baét ñaàu luùc 10 giôø 30, nhöng Ñöùc Phanxicoâ bao giôø cuõng ra quaûng tröôøng tröôùc 45 phuùt ñeå chaøo daân chuùng, hoân caùc treû em, vuoát ve, xoa ñaàu caùc em, baét tay tín höõu. Ñoâi khi gaëp caùc cuï giaø boån ñaïo cuõ cuûa ngaøi taïi Buenos Aires reùo goïi, ngaøi nhaän ra hoï vaø baûo taøi xeá döøng xe díp ñeå ngaøi xuoáng oâm hoân vaø noùi chuyeän vôùi caùc cuï. Cuõng thöôøng xaûy ra laø caùc nhoùm treû reùo goïi vaø ngaøi xuoáng baét tay hoûi chuyeän caùc em.
Khi leân tôùi khaùn ñaøi Ñöùc Phanxicoâ bao giôø cuõng baét tay chaøo caùc Ñöùc oâng vaø linh muïc thuoäc Phuû Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh coù nhieäm vuï giôùi thieäu caùc nhoøm haønh höông, toùm taét baøi huaán duï vaø dòch lôøi chaøo cuûa ngaøi baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau. Huaán duï thöôøng chæ daøi 10 phuùt vaø keå caû caùc lôøi toùm taét vaø lôøi chaøo nöõa, toång coäng laø 30 phuùt. Nhöng sau khi ban pheùp laønh cho moïi ngöôøi Ñöùc Thaùnh Cha coøn ñöùng chaøo caùc Hoàng Y, Giaùm Muïc, linh muïc, nhaân vieân ngoaïi giao ñoaøn vaø khaùch, coù khi caû traêm ngöôøi. Tieáp ñeán ngaøi chaøo vaø noùi chuyeän vôùi tín höõu ñöùng hai beân khaùn ñaøi, roài tôùi phieân caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi. Khi coù ñoâng ngöôøi beänh vaø taøn taät ngoài treân xe laên, Ñöùc Thaùnh Cha daønh giôø ñeå chaøo, hoân, vuoát ve vaø noùi chuyeän vôùi hoï coù khi caû giôø ñoàng hoà. Trong nhöõng ngaøy heø noùng nöïc, caùc beänh nhaân vaø ngöôøi taøn taät ñöôïc tuï taäp trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI. Ñöùc Thaùnh Cha ñeán chaøo vaø ban pheùp laønh cho hoï tröôùc khi ra quaûng tröôøng chaøo tín höõu vaø chuû söï buoåi tieáp kieán chung.
Moãi moät buoåi tieáp kieán chung ñeàu vui nhö leã hoäi, caùc treû em vaø hoïc sinh la heùt vaø khoâng ngôùt reùo goïi teân Ñöùc Thaùnh Cha. Haøng chuïc treû em, coù em môùi maáy thaùng, ñöôïc caùc caän veä beá leân cho Ñöùc Thaùnh Cha hoân, chuùc laønh vaø vuoát ve, xoa ñaàu caùc em, khieán cho caùc baø meï raát vui söôùng. Thænh thoaûng coù em nhaùt, sôï quùa khoùc theùt leân, nhöng cuõng coù em cöù oâm laáy coå vaø naém aùo Ñöùc Thaùnh Cha vaø khoâng muoán rôøi nöõa. Moät ñoâi khi coù em daïn hôn vöôït raøo caûn chaïy leân xe díp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha oâm chaân ngaøi vaø xin ngoài treân gheá cuûa ngaøi. Ñöùc Thaùnh Cha mæm cöôøi cho pheùp vaø noùi chuyeän vôùi em. Trong caùc buoåi tieáp kieán tín höõu thöôøng taëng "muõ caloát" traéng cho Ñöùc Thaùnh Cha. Thôøi gian ban ñaàu ngaøi laáy muõ môùi ñoäi ngay vaø cho hoï caùi muõ cuûa ngaøi ñeå laøm kyû nieäm. Sau naøy coù leõ coù caùi khoâng vöøa, neân ngaøi chæ laáy muõ giaùo daân muoán taëng ñoäi leân ñaàu roài traû laïi cho hoï. Tín höõu cuõng taëng khaên, taëng aùo thun Ñöùc Thaùnh Cha. Vaø cuõng coù ngöôøi ñöa nöôùc ngoït cho ngaøi uoáng. Ngaøi ñôn sô caàm uoáng ngay. Chính cung caùch yeâu thöông, giaûn dò, ñôn sô, khoâng kieåu caùch naøy ñaõ loâi keùo tín höõu vaø du khaùch naêm chaâu tuoán veà Roma ñeå gaëp gôõ vò Chuû Chaên Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Hoaøn Vuõ. Noù chuùng minh cho ñaëc suûng truyeàn thoâng cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi gôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Massimo Enrico Milone, taùc giaû cuoán saùch noùi treân vaø laø ngöôøi phuï traùch ñaøi phaùt thaùnh Rai Vatican.
Hoûi: Thöa oâng Milone, cuoán saùch treân ñaây cuûa oâng coù daïng thaùi nhö theá naøo?
Ñaùp: Noù laø moät loaïi ghi cheùp nhaät kyù doïc daøi moät naêm caùc suy tö maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ muoán hieán taëng cho caùc nhaân vieân truyeàn thoâng xaõ hoäi, vaø ngaøi ñaõ muoán laøm lieân quan tôùi laõnh vöïc truyeàn thoâng. Haàu nhö noù laø moät loaïi Thoâng ñieäp veà truyeàn thoâng xaõ hoäi. Ngay sau Maät nghò Hoàng Y baàu Giaùo Hoaøng, Ñöùc Phanxicoâ ñaõ xin keå laïi söï thaät, loøng toát vaø veû ñeïp. Söï caùch maïng naøy cuûa tinh thaàn, cuoäc caùch maïng cuûa moät Giaùo Hoäi, coáng hieán ñeà nghò caùch maïng cuûa Tin Möøng, hai ngaøn naêm sau, trong chìa khoùa taân tieán cuûa söï ñoàng haønh vôùi tín höõu vaø nhöõng ngöôøi khoâng tin. Töø chuyeán coâng du ñaàu tieân sang Rio de Janeiro cho tôùi baøi phoûng vaán daønh cho nguyeät san Vaên Minh Kitoâ, cho tôùi cuoäc noùi chuyueän vôùi oâng Scalfari, caùc cuoäc ñieän thoaïi, caùc tö töôûng ñöa leân maïng Tweeter, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñi qua ñi laïi vaø thaêm laïi taát caû caùc khoaûn luaät cuûa vieäc truyeàn thoâng taán tieán,
Hoûi: Töø caùc cuoäc noùi chuyeän baèng ñieän thoaïi cho tôùi caùc tö töôûng cuûa ngaøi, töø caùc baøi giaûng cho tôùi caùc chuyeán coâng du quoác teá, kieåu truyeàn thoâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ di chuyeån töø caù nhaân sang taäp theå, vaø ñaây laø ñieàu khieán cho ngöôøi ta raát thích. Coù theå noùi tôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ nhö moät trong nhöõng nhaø truyeàn thoâng lôùn nhaát theá kyû XX khoâng thöa oâng?
Ñaùp: Chaéc chaén laø coù theå roài. Ñöùc Phanxicoâ laø moät trong nhöõng nhaø truyeàn thoâng lôùn nhaát. Khoâng phaûi laø toâi noùi ñaâu, nhöng laø chính caùc nhaø bình luaän vaø caùc ngöôøi chuyeân ñöa ra caùc yù kieán treân toaøn theá giôùi ñaõ neâu baät nhö vaäy. Chæ caàn nhôù raèng naêm 2013 khi tôø Thôøi baùo Times ñaõ bình choïn ngaøi laø nhaân vaät soá moät cuûa theá giôùi, hay khi hình Ñöùc Phanxicoâ ñöôïc ñaêng taûi treân trang bìa cuûa nguyeät san nhaïc rock Rolling Stones. Taát caû caùc giôùi truyeàn thoâng quoác teá ñeàu ñaõ thöøa nhaän ñaëc suûng naøy cuûa ngaøi: moät vò Giaùo Hoaøng coâ ñoïng, luoân luoân nhaém vaøo traùi tim con ngöôøi vaø ñöông nhieân nhaém vaøo traùi tim cuûa ñeà nghò kitoâ.
Hoûi: Khaû naêng truyeàn thoâng naøy cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng phaûn aûnh treân tín höõu coâng giaùo vaø khoâng coâng giaùo nhö theá naøo thöa oâng?
Ñaùp: Tröôùc heát ñoù ñaõ laø moät cuù roi quaát vaøo theá giôùi coâng giaùo coù leõ ñang nguû gaø nguû gaät hôn laø nguû say. Vaø noù cuõng laø moät cuù ñaùnh ñoái vôùi nhöõng tín höõu khoâng coâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi khoâng tin, vaø chaéc cuõng laø moät khaû theå cuûa moät cuoäc gaëp gôõ nöõa. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñoàng haønh vôùi chuùng ta haèng ngaøy doïc daøi caùc con ñöôøng cuûa moät cuoäc tìm kieám. doái vôùi caùc ngöôøi khoâng coâng giaùo ñoù laø khaû theå cuûa moät caùnh cöûa roäng môû. Söï deã daøng gaëp gôõ ñaõ laø moät chìa khoùa chieán thaéng vaø cuõng vì theá noù laø caùch maïng.
Hoûi: Ñaâu laø söù ñieäp vaø cöû chæ cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ñaùnh ñoäng oâng nhaát treân bình dieän söï höõu hieäu cuûa vieäc truyeàn thoâng?
Ñaùp: Ñoù laø cuoäc hoïp baùo trong ñoù Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi taát caû moïi vaán ñeà maø khoâng daáu ñieám baát cöù gì treân maùy bay trôû veà Roma sau caùc ngaøy tuyeät dieäu taïi Rio de Janeiro. Tuy meät, nhöng ngaøi ñaõ traû lôøi moïi caâu hoûi cuûa caùc nhaø baùo lieân quan tôùi caùc vaán ñeà noäi boä cuûa Giaùo Hoäi, töông quan vôùi xaõ hoäi, con ngöôøi cuûa ngaøi, vaø lyù do taïi sao cuûa moät vaøi löïa choïn. Cuoäc hoïp baùo traû lôøi 360 ñoä ñoù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha maø khoâng coù löôùi an toaøn, khoâng coù baát cöù löôùi an toaøn naøo, ñöôïc quay phim vaø thu baêng tröïc tieáp, ñaõ laø neàn taûng maïnh meõ trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, vaø ñoù laø ñieàu chuùng ta ñaõ troâng thaáy trong caùc thaùng qua.
(RG 6-7-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)