Khuûng boá Hoài Giaùo ñaët bom noå tung
haøng loaït nhaø thôø Kitoâ Giaùo vaø Hoài Giaùo Shiite
taïi mieàn baéc Iraq
Khuûng boá Hoài Giaùo ñaët bom noå tung haøng loaït nhaø thôø Kitoâ Giaùo vaø Hoài Giaùo Shiite taïi mieàn baéc Iraq.
Mosul,
Iraq (VietCatholic News 6-06-2014) - Tin töùc töø thaønh phoá Mosul, Iraq
cho bieát quaân khuûng boá Hoài Giaùo Sunni ñang dieãn laïi nhöõng
gì ñaõ xaûy ra khi boïn khuûng boá Taliban cho giaät saäp töôïng
Phaät ôû A Phuù Haõn. Trong vaøi ngaøy qua, chuùng ñaõ cho ñaët bom
noå tung nhieàu nhaø thôø Coâng Giaùo nghi leã Chanñeâ vaø caû
nhöõng ñeàn thôø Hoài Giaùo Shiite.
|
Khuûng boá Hoài Giaùo ñaët bom noå tung haøng loaït nhaø thôø Kitoâ Giaùo vaø Hoài Giaùo Shiite taïi mieàn baéc Iraq. |
Quaân khuûng boá Hoài Giaùo trong caùi goïi laø Nhaø Nöôùc Hoài Giaùo taïi Iraq vaø Syria (ISIS) (laø nhöõng ngöôøi theo Hoài Giaùo Sunni) ñaõ chieám ñöôïc Mosul moät thaùng tröôùc ñaây, ñeâm thöù Hai 9 thaùng 6 raïng ngaøy thöù ba 10 thaùng 6 naêm 2014, caùc chieán binh Hoài Giaùo cöïc ñoan laàn löôït chieám ñöôïc saân bay Mosul, ñaøi truyeàn hình vaø vaên phoøng thoáng ñoác, phaù caùc nhaø tuø vaø giaûi thoaùt hôn 1,000 tuø nhaân.
Caûnh saùt vaø binh lính boû chaïy chöù khoâng choáng cöï. Caùc chieán binh Hoài Giaùo tieáp thu thaønh phoá deã daøng nhö vaøo choán khoâng ngöôøi.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Emil Shimoun Nona cuûa Coâng Giaùo nghi leã Chanñeâ noùi vôùi thoâng taán xaõ Coâng Giaùo Fides laø haàu heát nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo trong vuøng ñaõ chaïy thoaùt khoûi khu vöïc naøy. Tuy nhieân, hoâm thöù Ba 1 thaùng 7 naêm 2014, hai nöõ tu vaø moät giaùo daân ñaõ bò quaân khuûng boá ISIS baét.
Quaân khuûng boá ISIS ñaõ ñoát phaù nhieàu nhaø thôø Coâng Giaùo. Tuy nhieân, trong nhöõng ngaøy qua khi quaân chính phuû taùi chieám ñöôïc moät vaøi thò traán gaàn Tirik, laø queâ höông cuûa Saddam Hussein, ISIS ñaõ cho noå tung nhieàu ñeàn thôø Hoài Giaùo Shiite.
Muhammad ñaõ saùng laäp ra ñaïo Hoài vaøo naêm 620 sau Chuùa Giaùng Sinh. Khi oâng qua ñôøi vaøo naêm 632, vaán ñeà ai laø ngöôøi keá vò Muhammad trong vai troø "Ñaáng Thoáng Lónh Caùc Tín Ñoà" - maø töø chuyeân moân cuûa Hoài Giaùo goïi laø Caliph, ñaõ gaây ra chia reõ trong ngöôøi Hoài Giaùo. Nhöõng ngöôøi Hoài Giaùo Shiite cho raèng chæ nhöõng ngöôøi laø haäu dueä tröïc tieáp vôùi Muhammad nhö Ali bin Abu Talib, laø con reå vaø cuõng laø ngöôøi con coâ caäu vôùi Muhammad, môùi xöùng ñaùng keá vò Muhammad.
Trong khi ñoù, nhöõng ngöôøi Hoài Giaùo Sunni chuû tröông raèng chöùc vuï "Ñaáng Thoáng Lónh Caùc Tín Ñoà" coù theå ñöôïc baàu leân, khoâng caàn phaûi coù huyeát thoáng vôùi Muhammad.
Vì theá, Abu Bakr, cha vôï cuûa Muhammad laø "Ñaáng Thoáng Lónh Caùc Tín Ñoà" ñaàu tieân keá vò Muhammad, vaø sau ñoù laø Umar ibn al-Khattab, "moät ngöôøi döng nöôùc laïnh" hoaøn toaøn khoâng coù chuùt huyeát thoáng naøo vôùi Muhammad laø ngöôøi Caliph thöù hai.
Ali bin Abu Talib cuoái cuøng cuõng ñöôïc laøm "Ñaáng Thoáng Lónh Caùc Tín Ñoà" thöù Tö, nhöng ít laâu sau oâng bò aùm saùt cheát. Con trai oâng laø al-Hussein cuõng bò taøn saùt cuøng vôùi caùc thuû haï taïi Karbala, moät thaønh phoá lôùn cuûa Iraq.
Tuy cuøng tuaân giöõ 5 coät truï cuûa Hoài Giaùo laø: Tin vaøo moät Thieân Chuùa duy nhaát, caàu nguyeän haèng ngaøy, chay tònh, laøm phuùc boá thí, vaø hajj - töùc laø haønh höông ñeán thaùnh ñòa Mecca, hai heä phaùi Sunni vaø Shiite taøn saùt laãn nhau.
Trong vuøng Trung Ñoâng, Iran ñöôïc keå laø quoác gia may maén. Ñaát nöôùc naøy coù 95% daân theo Hoài Giaùo Shiite. Tranh chaáp giöõa hai heä phaùi chöa coù cô hoäi daãn ñeán baïo löïc. Nhöng taïi nöôùc laùng gieàng Iraq nôi 65% theo Hoài Giaùo Shiite vaø hôn 30% theo Hoài Giaùo Sunni, baïo löïc giöõa hai beân ñaõ daãn ñeán haøng loaït caùc cuoäc aùm saùt vaø baïo loaïn trong lòch söû.
Syria laø moät quoác gia ña soá ngöôøi Sunni, nhöng cheá ñoä cuûa Toång thoáng Bashar al-Assad laø moät ñoàng minh thaân caän cuûa ngöôøi Shiite chieám öu theá ôû Iran. Bashar al-Assad laø ngöôøi Hoài Giaùo Alawite (nghóa laø nhöõng ngöôøi theo Ali bin Abu Talib), thöôøng ñöôïc xem laø moät nhaùnh cuûa Hoài Giaùo Shiite.
Ngöôøi Hoài Giaùo Sunni chieám khoaûng 85 phaàn traêm ngöôøi Hoài giaùo treân theá giôùi (bao goàm caû ñaïi ña soá ngöôøi Hoài giaùo ôû Myõ).
Nguyeãn Vieät Nam
