Cho tôùi khi naøo con ngöôøi
thoâi tra taán nhau
Cho tôùi khi naøo con ngöôøi thoâi tra taán nhau?
Roma (Vat. 4-07-2014) - Ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2014 laø Ngaøy quoác teá choáng tra taán. Ngaøy naøy ñaõ do Lieân Hieäp Quoác thaønh laäp ñeå gaây yù thöùc cho ngöôøi daân treân theá giôùi lieân quan tôùi moät teä naïn chöùng minh cho söï taøn aùc cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau.
Hieäp Öôùc choáng tra taán ñöôïc Lieân hieäp Quoác pheâ chuaån ngaøy muøng 10 thaùng 12 naêm 1984 vaø baét ñaàu coù hieäu löïc töø ngaøy 26 thaùng 6 naêm 1987. Cho tôùi thaùng 6 naêm 2008 ñaõ coù 145 quoác gia pheâ chuaån Hieäp Öôùc naøy. Nhöng sau 30 naêm tình hình khoâng thay ñoåi bao nhieâu. Theo toå chöùc AÂn Xaù quoác teá trong 5 naêm qua naïn tra taán vaãn hieän dieän taïi 141 nöôùc treân theá giôùi.
Tra taán laø moät phöông theá cöôõng baùch theå lyù hay taâm lyù, ñöôïc aùp duïng nhaèm muïc ñích tröøng phaït hay khai thaùc tin töùc hoaëc caùc lôøi thuù toäi, hay ñe doïa hoaëc kyø thò. Raát thöôøng khi noù ñöôïc ñi keøm bôûi vieäc duøng caùc thöù duïng cuï ñaëc bieät thích hôïp cho vieäc tröøng phaït thaân xaùc vaø tinh thaàn con ngöôøi, taøn phaù baûn tính con ngöôøi, bieán naïn nhaân thaønh moät caùi maùy, moät duïng cuï ngoan ngoaõn trong tay keû tra taán.
Trong nghóa ñen vieäc tra taán bao goàm beû vaën tay chaân nhö ngöôøi ta thöôøng laøm thôøi Trung Coå vaø cho tôùi ngaøy nay, gaây ñau ñôùn ñeå baét naïn nhaân phaûi khai toäi hay khai teân caùc ngöôøi ñoàng loõa, hay aùp duïng cho caùc chöùng nhaân ñeå baét hoï moùi. Tuy nhieân tra taán cuõng bao goàm baát cöù loaïi baïo löïc naøo theå lyù hay taâm lyù hoaëc baèng caùch duøng thuoác aùp duïng cho caùc giaùn ñieäp hay tuø nhaân ñeå khai thaùc tin töùc coù tính caùch phaùp lyù hay quaân söï. Ñöôïc traûi daøi ra roäng raõi hôn, tra taán aùm chæ moïi hình thöùc cöôõng baùch theå lyù hay luaân lyù gaây toån thöông cho moät ngöôøi ñeå ñöôïc caùi gì ñoù, hay chæ vì söï taøn aùc ñoái vôùi hoï.
Vaøo thôøi ñeá quoác Hy laïp vaø Roma ngöôøi ta thöôøng aùp duïng caùc hình phaït tra taán cho caùc noâ leä, nhöng cuõng coù khi cho caùc coâng daân nöõa, nhö tröôøng hôïp trieát gia Socrate bò keát aùn töû baèng caùch uoáng thuoác ñoäc. Coù ba loaïi tra taán naëng nhaát. Tröôùc heát laø ñoùng ñinh naïn nhaân vaøo moät caây coät. Thöù hai laø ñoùng coïc töø haäu moân xuyeân leân tôùi coå. Thöù ba laø ñeo "goâng coät" hay "goâng baøn" goàm 5 loã cho ñaàu, hai tay vaø hai chaân trong hai ba ngaøy cho tôùi khi coù leänh ñaùnh vaøo ñaàu cho tôùi cheát. Kieåu tra taán naøy thöôøng ñi keøm vôùi caùc heä thoáng haønh khoå khaùc nhö ñoùng ñinh, treo leân, ñaùnh ñoøn, loät da, tra taán, ñoå giaám vaøo muõi, vaùc gaïch vv... Ngöôøi ta cuõng thöôøng duøng caùc thanh saét nung ñeå ñoát caùc phaàn khaùc nhau treân thaân theå naïn nhaân.
Thôøi xöa ngöôøi ta duøng nhieàu hình thöùc tra taán nhö baùnh xe: naïn nhaân bò coät vaøo moät baùnh xe vaø bò ñaùnh gaãy töøng xöông moät, hay bò neùm xuoáng vaùch ñaù nhoïn. Thieâu soáng laø hình phaït thöôøng daønh cho nhöõng ngöôøi laïc ñaïo hay bò toá caùo laø phuû thuûy: naïn nhaân bò troùi vaøo coät chung quanh chaát cuûi, caønh caây vaø rôm raï roài bò chaâm löûa. Ngöôøi ta cuõng duøng kieåu keùo giaõn chaân tay cho tôùi loïi caùc khôùp, raùch coät soáng vaø baép thòt. Kieåu tra taán naøy do ngöôøi Ai caäp vaø Babilonia cheá ra. Vaøo thôøi Trung Coå ngöôøi ta duøng baøn coù choâng saét nhoïn hay coù gaén caùc löôõi dao saéc. Theá roài cuõng coù vieäc caét chaët hay cöa chaân tay, thöôøng daønh cho caùc ngöôøi troäm cöôùp trong thôøi Trung Coå.
Cuõng coù kieåu tra taán baèng kìm keïp thöôøng laø nung ñoû ñeå nhoå töøng maûnh thòt cuûa naïn nhaân. Hay naïn nhaân bò treo leân moät caây coät hay ñaø ngang ñeå cho cheát daàn cheát moøn vì ñoùi khaùt, hay treo treân hai chóa moät döôùi caèm moät treân ngöïc, thöôøng aùp duïng cho ngöôøi laïc giaùo. Cuõng coù kieåu tra taán baèng caùch dìm nöôùc thöôøng ñöôïc aùp duïng cho caùc phuø thuûy: naïn nhaân bò troùi chaân tay vaø quaêng xuoáng nöôùc cho cheát. Moät hình thöùc khaùc ñöôïc aùp duïng cho nhöõng keû gieát cha meï laø boû vaøo moät caùi bao vôùi moät con meøo, moät con gaø, moät con khæ vaø moät con raén roài dìm xuoáng nöôùc. Cuõng coù hình phaït phanh thaây moå buïng moi ruoät ra. Hay naïn nhaân bò coät vaøo boán con ngöïa vaø bò keùo raùch thaønh boán maûnh, hoaëc bò loät da cho tôùi cheát. Hay naïn nhaân bò boû vaøo trong moät hoøm coù hình con boø coù caùc caây saùo ñeå khi ñoàng bò noùng leân tieáng roáng cuûa naïn nhaân gioáng nhö tieáng boø roáng. Hoaëc naïn nhaân bò nhoát trong moät hoøm gioáng hình phuï nöõ beân trong coù caùc muõi nhoïn choïc vaøo vuøng gan, thaän vaø maét. Khi hoøm bò ñoùng chaët, naïn nhaân seõ cheát vì maát maùu. Cuõng coù khi naïn nhaân bò ñoùng coïc ñaâm qua buïng roài döïng ñöùng leân vaø hoï seõ cheát trong vaøi ngaøy. Hay naïn nhaân bò nhoát trong cuõi heïp roài treo leân cao seõ cheát vì ñoùi khaùt vaø bò chim trôøi ruùc riaû.
Trong caùc xaõ hoäi taân tieán ngaøy nay tính taøn aùc khieán cho con ngöôøi coøn nghó ra nhieàu troø tra taán tinh vi hôn nhö duøng ñieän ñeå tra taán, dí cho ñieän giaät hay duøng thuoác laù ñoát caùc phaàn khaùc nhau treân thaân theå, keå caû vuù vaø boä phaän sinh duïc. Ngöôøi ta duøng tieáng ñoäng vaø aâm thanh hay aùnh saùng cöïc maïnh chieáu thaúng vaøo maét naïn nhaân khieán cho ñaàu oùc hoï ñieân loaïn. Naïn nhaân cuõng coù theå bò nhoát vaøo moät thuøng phi roãng hay ñaày nöôùc ñaäy naép laïi vaø ngöôøi ta goõ thaät maïnh beân ngoaøi. Caùc naïn nhaân cuõng coù theå bò troùi tay chaân treo cao leân vaø bò gioäng ñaàu vaøo töôøng. Ngöôøi ta duøng kim chaâm vaøo döôùi caùc moùng tay moùng chaân, hay duøng kìm nhoã caùc moùng tay moùng chaân. Naïn nhaân cuõng coù theå bò caùc lyù hình thay phieân nhau ñaùnh ñaäp, chöûi bôùi, ñe doïa vaø hoûi cung lieân tuïc khoâng ngöng nghæ.
Vaø hieän nay vaãn coøn coù caùc chính quyeàn ñoäc taøi thöôøng xuyeân tra taán toaøn daân baèng caùc buoåi tuyeân truyeàn, cöôõng baùch hoïc taäp, kieåm thaûo, toá caùo, bôùi loâng tìm veát, pheâ bình, chæ trích, leân aùn nhau; hay qua caùc baùo ñaøi vaø truyeàn hình thoâng tin moät chieàu, böng bít, gian doái, xuyeân taïc, ñaët ñieàu bòa chuyeän vu khoáng, gaùn gheùp toäi phaïm, heát thaäp nieân naøy sang thaäp nieân khaùc. Ñoù laø ñieàu ñang xaûy ra taïi caùc nöôùc coäng saûn nhö Trung Quoác, Baéc Haøn, Vieät Nam vaø Cuba.
Thaät vaäy, cho tôùi khi naøo phaåm giaù vaø caùc quyeàn con ngöôøi khoâng ñöïôc thöøa nhaän vaø toân troïng, thì naïn tra taán theå lyù vaø taâm lyù seõ coøn keùo daøi luoân maõi trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)