Caûm thöùc ñöùc tin (sensus fidei)
trong ñôøi soáng Giaùo hoäi
Caûm thöùc ñöùc tin (sensus fidei) trong ñôøi soáng Giaùo hoäi*
Roma (La Croix 18-06-2014 / WHÑ 22-06-2014) - UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá** vöøa hoaøn thaønh moät coâng trình keùo daøi hai naêm röôõi veà "caûm thöùc ñöùc tin" cuûa caùc tín höõu vaø moái gaén keát cuûa caûm thöùc aáy vôùi Huaán quyeàn.
Khoâng laãn loän khaùi nieäm naøy vôùi coâng luaän, taøi lieäu cuûa Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá nhìn nhaän raèng coù theå coù nhöõng baát ñoàng vaø phaùc hoaï moät lôøi giaûi ñaùp.
Tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa nhieàu ngöôøi, hoài thaùng Möôøi Moät naêm 2013 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ quyeát ñònh tham khaûo roäng raõi yù kieán caùc tín höõu, qua moät baûn caâu hoûi göûi ñeán caùc giaùo xöù, tröôùc khi dieãn ra Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc veà Gia ñình taïi Roma töø ngaøy 05 ñeán 19 thaùng Möôøi naêm 2014. "Cuoäc gaëp gôõ quan troïng naøy lieân quan ñeán toaøn theå Daân Chuùa, goàm caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só nam nöõ vaø giaùo daân thuoäc caùc Giaùo hoäi ñòa phöông treân toaøn theá giôùi, laø nhöõng ngöôøi ñang tham gia tích cöïc vaøo vieäc chuaån bò Thöôïng Hoäi ñoàng qua nhöõng kieán nghò cuï theå cuõng nhö khoâng theå thieáu söï naâng ñôõ baèng lôøi caàu nguyeän", Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieát nhö treân trong thö göûi cho caùc gia ñình hoài thaùng Hai naêm 2014. Ñaây laø moät trong nhieàu daáu hieäu cho thaáy Ñöùc Thaùnh Cha ñeà cao caûm thöùc ñöùc tin cuûa caùc tín höõu, maø coù khi ngaøi so saùnh vôùi vieäc nhöõng con cöøu "ñaùnh hôi ñeå tìm ra nhöõng loái ñi môùi treân ñöôøng"...
Tham khaûo tröôùc vôùi caùc tín höõu
Taøi lieäu veà caûm thöùc ñöùc tin trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi, vöøa ñöôïc Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá coâng boá sau hai naêm röôõi soaïn thaûo vaø ñöôïc pheâ chuaån ngaøy 05 thaùng Naêm, ñaõ xuaát hieän ñuùng luùc. Bôûi vì khaùi nieäm naøy -voán döïa vaøo Kinh Thaùnh, vaø ñaëc bieät vaøo "ôn Chuùa Thaùnh Thaàn" ñöôïc Thaùnh Gioan moâ taû laø môû ra cho "caùc tín höõu ñaït ñöôïc söï hieåu bieát söï thaät toaøn veïn"- khoâng phaûi laø khoâng ñaët ra nhieàu vaán ñeà: laøm sao xaùc ñònh ñöôïc caûm thöùc ñöùc tin, nhaát laø khi coù moät ñoä cheânh giöõa nhöõng lôøi daïy cuûa Huaán quyeàn vaø cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa moät soá ngöôøi Coâng giaùo, chaúng haïn veà vieäc ngöøa thai, hay vieäc laõnh nhaän bí tích ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ly dò vaø taùi hoân? Cuõng nhö laøm sao nhaän ra caûm thöùc ñöùc tin trong nhieàu hình thöùc ñaïo ñöùc bình daân? "Trong nhöõng ñieàu kieän naøo ñieàu maø moät tín höõu ñaõ chòu pheùp Theâm söùc hieåu bieát thöïc söï theå hieän "tieáng noùi" cuûa toaøn Giaùo hoäi?" Ñöùc giaùm muïc Eric Moulins-Beaufort, Chuû tòch Uyû ban Giaùo lyù cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Phaùp ñaõ vieát nhö treân trong lôøi noùi ñaàu cho aán baûn tieáng Phaùp cuûa taøi lieäu naøy saép xuaát baûn. Vaø nhaát laø, "moái quan heä giöõa caûm thöùc ñöùc tin vôùi giaùo huaán cuûa Ñöùc giaùo hoaøng vaø caùc giaùm muïc, cuõng nhö vôùi thaàn hoïc laø gì?"
Caùc nhaø thaàn hoïc cuûa Ñöùc giaùo hoaøng khaúng ñònh: "Coù nhieàu caâu hoûi caàn ñöôïc giaûi ñaùp neáu chuùng ta muoán hieåu ñaày ñuû hôn khaùi nieäm caûm thöùc ñöùc tin vaø tin töôûng hôn khi söû duïng khaùi nieäm naøy trong Giaùo hoäi ngaøy nay". Taøi lieäu cuûa Uyû ban, daøi boán möôi trang, khoâng che giaáu nhöõng caêng thaúng maø khaùi nieäm naøy ñaõ coù theå hay seõ coøn gaây ra. Thaäm chí taøi lieäu coøn nhaéc laïi, khaùi nieäm naøy laø moät naïn nhaân cuûa "böùc tranh bieám hoïa veà moät haøng giaùo phaåm chuû ñoäng vaø moät haøng giaùo daân thuï ñoäng", vaø ñaõ bò lu môø bôûi Phong traøo Choáng Caûi caùch, nhöng ñeå laøm noåi baät hôn vieäc taùi phaùt hieän khaùi nieäm aáy vaøo theá kyû XIX, döôùi aûnh höôûng cuûa caùc nhaø thaàn hoïc nhö Ñöùc hoàng y John Henry Newman. Caùc tín ñieàu Ñöùc Meï Voâ nhieãm nguyeân toäi, roài Ñöùc Meï leân trôøi, ñaõ ñöôïc ñònh tín sau khi "tham khaûo yù kieán" cuûa caùc tín höõu. "Nhö theá trong caû hai tröôøng hôïp naøy, vieäc coâng boá cuûa Ñöùc giaùo hoaøng ñaõ xaùc nhaän vaø bieåu döông nieàm tin vöõng chaéc cuûa caùc tín höõu", theo taøi lieäu cuûa Uyû ban. Nhöng chính Coâng ñoàng Vatican II, khi nhaán maïnh ñeán söï tham gia cuï theå cuûa giaùo daân vaøo ñôøi soáng vaø söù vuï ngoân söù cuûa Hoäi Thaùnh, môùi ñem ñeán cho khaùi nieäm naøy taát caû yù nghóa cao quyù cuûa noù.
Moät tieâu chuaån keùp
Cha Serge-Thomas Bonino, Toång thö kyù Tieåu ban, cho bieát: Uyû ban ñaõ khoâng phuû nhaän moät caùch giaûn ñôn raèng vaãn coù theå coù nhöõng caêng thaúng phaùt sinh giöõa Huaán quyeàn vaø "yù kieán ##chung cuûa caùc tín höõu", "cuõng khoâng loaïi boû moïi traùch nhieäm cuûa nhöõng giaùo daân bò coi laø ñöôïc ñaøo taïo keùm hay nhöõng tín höõu toài", nhöng traùi laïi ñaõ tìm caùch thaùo gôõ vaán ñeà. Cha khaúng ñònh: vôùi söï nhaát trí cao, Uyû ban thuoäc thaåm quyeàn cuûa Boä Giaùo lyù Ñöùc tin naøy ñaõ ñi ñeán choã loaïi boû "nhöõng aùp duïng khoâng phuø hôïp" khaùi nieäm caûm thöùc ñöùc tin, nhöõng "caùch duøng nguî taïo". Caûm thöùc ñöùc tin khoâng phaûi laø "phaùt bieåu cuûa ña soá caùc tín höõu". Taøi lieäu caån troïng nhaéc laïi moät "tieâu chuaån keùp" ñeå xaùc ñònh theá naøo laø caûm thöùc ñöùc tin: thöù nhaát veà khaùch quan phaûi phuø hôïp vôùi Truyeàn thoáng; vaø thöù hai, chuû quan hôn, nhôø ñoù maø "ngöôøi tín höõu tham döï vaøo caûm thöùc ñöùc tin hoaøn toaøn nhö khi tham gia vaøo ñöùc tin vaø ñôøi soáng cuûa Hoäi Thaùnh". Vaø vì theá, seõ laéng nghe vaø ñoùn nhaän Lôøi Chuùa trong phuïng vuï, "tìm kieám moät ñôøi soáng thaùnh thieän trong khieâm toán, töï do vaø vui töôi"...
Cha Bonino noùi: "Cuõng nhö khoâng phaûi moïi lôøi töø mieäng cuûa Ñöùc giaùo hoaøng ñeàu coù ôn baát khaû ngoä, cuõng theá khoâng phaûi yù kieán naøo cuûa caùc tín höõu ñeàu laø caûm thöùc ñöùc tin". Theo cha, Huaán quyeàn vaø caûm thöùc ñöùc tin taùc ñoäng laãn nhau "trong moät taùc ñoäng hoã töông lieân tuïc". Huaán quyeàn giuùp cho caûm thöùc ñöùc tin töï thanh luyeän, vaø caûm thöùc ñöùc tin giuùp Huaán quyeàn xaùc ñònh roõ hôn caùc giaùo huaán cuûa mình, ñeå taäp trung vaøo ñieàu chính yeáu, duø coù phaûi boû ñi nhöõng loái dieãn taû coù theå gaén vôùi moät boái caûnh lòch söû.
Ñaây seõ laø caû moät thaùch ñoá ñoái vôùi Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc saép tôùi veà gia ñình ...
(La-Croix)
- - - - - - - -
* Trong keá hoaïch naêm naêm laàn thöù taùm, Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá ñaõ nghieân cöùu veà baûn chaát cuûa caûm thöùc ñöùc tin (sensus fidei) vaø vai troø cuûa noù trong ñôøi soáng Giaùo hoäi. Coâng vieäc naøy ñöôïc tieán haønh trong moät tieåu ban döôùi söï chuû trì cuûa Ñöùc oâng Paul McPartlan vaø goàm caùc thaønh vieân sau ñaây: cha Serge-Thomas Bonino, O.P. (Toång thö kyù); nöõ tu Sara Butler, M.S.B.T.; cha Antonio Castellano, S.D.B.; cha Adelbert Denaux; cha Tomislav Ivancic, Ñöùc giaùm muïc Jan Liesen; cha Leonard Santedi Kinkupu; giaùo sö Thomas Soding vaø cha Jerzy Szymik.
Caùc cuoäc thaûo luaän chung veà chuû ñeà naøy ñaõ dieãn ra trong nhieàu cuoäc hoïp cuûa tieåu ban, vaø trong caùc phieân hoïp toaøn theå cuûa UÛy ban töø naêm 2011 ñeán naêm 2014. Taøi lieäu mang teân "Caûm thöùc ñöùc tin trong ñôøi soáng Giaùo hoäi", ñaõ ñöôïc ña soá thaønh vieân cuûa Uyû ban thoâng qua theo hình thöùc ñaëc bieät vôùi vieäc boû phieáu baèng vaên baûn, vaø sau ñoù ñöôïc Ñöùc hoàng y Gerhard Ludwig Muller, Boä tröôûng Boä Giaùo lyù Ñöùc Tin, pheâ chuaån vaø cho coâng boá.
** "Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá" laø moät trong saùu Uyû ban cuûa Toaø Thaùnh, ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng Phaoloâ VI thaønh laäp ngaøy 11-04-1969. Nhieäm vuï cuûa Uyû ban laø "giuùp Toøa Thaùnh, vaø ñaëc bieät laø Boä Giaùo lyù Ñöùc tin, trong vieäc nghieân cöùu caùc vaán ñeà thaàn hoïc coù taàm quan troïng". Chuû tòch Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá laø Boä tröôûng Boä Giaùo lyù Ñöùc tin - hieän nay laø Ñöùc hoàng y Gerhard Ludwig Muller. Uyû ban Thaàn hoïc Quoác teá goàm 30 thaønh vieân, ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng boå nhieäm vôùi nhieäm kyø naêm naêm vaø coù theå ñöôïc taùi boå nhieäm moät laàn. Hoài thaùng Gieâng 2014, Uyû ban naøy ñaõ coâng boá moät taøi lieäu veà thuyeát ñoäc thaàn vaø baïo löïc, ñeà caäp ñeán moái lieân heä giöõa vieäc toân thôø Thieân Chuùa vaø toân troïng con ngöôøi.
Huy Hoaøng chuyeån ngöõ