Theâm hai nöõ tu vaø ba linh muïc Ba Lan
ñöôïc truy taëng danh hieäu
"Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc"
Theâm hai nöõ tu vaø ba linh muïc Ba Lan ñöôïc truy taëng danh hieäu "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc".
Balan (WHÑ 13-06-2014) - Hoâm 11 thaùng 06 naêm 2014, hai nöõ tu vaø ba linh muïc Coâng giaùo Ba Lan ñaõ ñöôïc truy taëng danh hieäu "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" taïi Warszawa, vì ñaõ coù coâng cöùu maïng ngöôøi Do Thaùi trong thaûm hoaï dieät chuûng Shoah.
Trong thôøi gian Ñöùc Quoác xaõ chieám ñoùng, hai nöõ tu Adela Rosolinska vaø Kornelia Jankowska ñang laøm coâng vieäc coi soùc traïi treû moà coâi cuûa caùc Nöõ tu Doøng Thaùnh Danh Chuùa Gieâsu ôû Suchedniow.
Hai sô ñaõ nhaän moät beù gaùi Do Thaùi 3 tuoåi laø Joan Kirsten vaø ñaët teân laø Joanna Przygoda ñeå traùnh bò nghi ngôø, vì theá ñaõ cöùu em khoûi bò Ñöùc Quoác xaõ saùt haïi.
Con gaùi cuûa ngöôøi ñöôïc cöùu thoaùt laø Karen Kirsten, sinh taïi Australia vaø ñang soáng cuøng gia ñình taïi New York, ñaõ ñeán Warszawa ñeå tham döï buoåi leã truy taëng danh hieäu noùi treân.
Tröôùc khi leân ñöôøng, coâ ñaõ vieát treân blog: "Neáu nhöõng con ngöôøi duõng caûm naøy khoâng coù maët ôû ñoù, neáu hoï khoâng can ñaûm choáng laïi, toâi ñaõ chaúng hieän dieän ôû ñaây ñeå vieát nhöõng doøng naøy".
Ñeå cöùu coâ beù Joanna, sinh ra ôû ghetto (khu bieät cö) Warsawa vaø ra khoûi ñoù caùch bí maät, phaûi coù caû moät maïng löôùi goàm nhieàu ngöôøi tieáp tay laøm ñieàu toát, vaø trong caùc maét xích aáy, coù moät só quan cuûa Ñöùc Quoác xaõ...
Cha Jan Raczkowski (1914-1990) laø cha phoù giaùo xöù Thaùnh Vinh sôn Phaoloâ ôû Otwock, Warsawa. Cha ñaõ cöùu thoaùt caùc thaønh vieân cuûa naêm gia ñình, vaø ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù cha ñaõ thaønh laäp moät maïng löôùi lieân keát caùc nöõ tu, caùc linh muïc vaø caùc gia ñình ôû Otwock.
Hai cha Mikolaj Ferenc (1896-1944, bò aùm saùt) vaø Antoni Kania (1901-1965) ñaõ cöùu maïng Ewa Turzynska-Trauenstein vaø con trai baø laø Leùon nhôø giaáu hoï trong caùc nhaø thôø Markowa vaø Nowa Huta. Ñeå toû loøng quyù meán vaø bieát ôn, gia ñình Turzynski goïi hai cha laø "linh muïc cuûa chuùng toâi".
Berta Turzynka, vôï cuûa Leùon, ñaõ ñeà nghò Ñaøi Töôûng nieäm Yad Vashem truy taëng danh hieäu "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" cho hai cha Ferenc vaø Kania. "Choàng toâi, em choàng toâi vaø toâi ñaõ soáng soùt nhôø söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng con ngöôøi duõng caûm. Sau khi choàng toâi maát naêm 2011, toâi quyeát ñònh ñi tìm laïi caùc gia ñình cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ giuùp ñôõ chuùng toâi ñeå caûm ôn hoï. Vaø ñoù laø lyù do taïi sao toâi ñeà nghò "caùc linh muïc cuûa chuùng toâi" cuõng ñöôïc coâng nhaän laø nhöõng "Ngöôøi Coâng chính".
Berta noùi theâm: "Toâi muoán nhaán maïnh raèng choàng toâi luoân ñoàng thuaän vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo. Sau khi ñöôïc caùc linh muïc cöùu maïng, oâng ñaõ xaây Domus Galilaeae ôû Israel, nôi ñaây seõ coù moät Chuûng vieän ñaøo taïo linh muïc töông lai".
Ba Lan laø quoác gia coù soá "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" nhieàu nhaát. Theo Yad Vashem, coù hôn 1,000 linh muïc vaø nöõ tu Ba Lan ñaõ tham gia cöùu maïng ngöôøi Do Thaùi ôû Ba Lan trong thaûm hoaï dieät chuûng Do Thaùi cuûa Ñöùc Quoác xaõ. Tính ñeán ngaøy 01 thaùng 01 naêm 2014, Yad Vashem ñaõ trao taëng danh hieäu "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" cho 6,454 ngöôøi Ba Lan, trong ñoù 704 ngöôøi ñaõ qua ñôøi.
Moät trong nhöõng "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" noåi tieáng nhaát laø Oskar Schindler, moät doanh nhaân ngöôøi Ñöùc, oâng ñaõ cöùu ñöôïc 1,200 ngöôøi Do Thaùi khi thu nhaän hoï laøm vieäc trong xí nghieäp cuûa mình.
Trong soá nhöõng "Ngöôøi Coâng chính giöõa caùc Daân toäc" coù moät ngöôøi Vieät Nam laø oâng Paul Nguyeãn Coâng Anh - ñöôïc Yad Vashem trao taëng danh hieäu naøy ngaøy 30 thaùng 04 naêm 2007. OÂng maát moät naêm sau ñoù ôû tuoåi 89.
(Theo Zenit)
Minh Ñöùc