Nhaïc só Toâ Haûi

cöïu ñaûng vieân Coäng saûn

gia nhaäp Ñaïo Coâng Giaùo

Nhaïc só Toâ Haûi, cöïu ñaûng vieân Coäng saûn, gia nhaäp Ñaïo Coâng Giaùo.

Saøi Goøn (VietCatholic News 28-05-2014) - "Treân theá gian naøy, moïi cuoäc caùch maïng ñeàu baét ñaàu baèng moät söï giaûi phoùng con ngöôøi vaø ñeàu keát thuùc baèng moät söï noâ leä hoùa con ngöôøi. Cuoái cuøng chæ coù Chuùa môùi laøm cuoäc caùch maïng thöôøng xuyeân giaûi phoùng chuùng ta", ñoù laø moät lôøi trích töø baøi giaûng ngaøy 25 thaùng 5 naêm 2014, cuûa cha Maùttheâu Vuõ Khôûi Phuïng trong thaùnh leã caàu nguyeän cho Coâng lyù vaø Hoaø bình taïi Doøng Chuùa Cöùu Theá Saøi Goøn.

Vaãn nhö moïi khi, nhöõng ngoïn neán laïi ñöôïc thaép leân ñeå caàu nguyeän cho moät ñaát nöôùc Vieät Nam ñöôïc thaät söï hoaø bình vaø phoàn thònh. Nhöng ñieåm nhaán cuûa toái qua laø nieàm vui möøng cuûa caùc tín höõu tham döï thaùnh leã khi ñöôïc ñoùn chaøo moät ngöôøi anh em môùi vaøo gia ñình Coâng Giaùo, nhaïc só Toâ Haûi.

Töôûng cuõng neân nhaéc laïi moät vaøi neùt veà cuoäc ñôøi cuûa nhaïc só naøy. Teân ñaày ñuû cuûa oâng laø Toâ Ñình Haûi, sinh ngaøy 24 thaùng 9 naêm 1927 taïi Haø Noäi, queâ ôû Tieàn Haûi - Thaùi Bình, hieän soáng taïi quaän Bình Thaïnh, thaønh phoá Saøigoøn.

Toâ Haûi hoïc nhaïc lyù vaø tham gia Ban ñoàng ca Saint-Joseph töø nhoû, töøng ñoaït giaûi thöôûng aâm nhaïc "Chim sôn ca" taïi Rallye Kieán An cuûa Höôùng ñaïo sinh toaøn Ñoâng döông. Sau Caùch maïng thaùng Taùm, oâng tham gia veä quoác ñoaøn, naêm 1949 oâng ñöôïc keát naïp thaønh ñaûng vieân Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam. Naêm 1951 oâng veà Ñoaøn vaên coâng khu IV, naêm 1954, oâng laøm tröôûng ñoaøn. Töø naêm 1961 oâng veà coâng taùc taïi Nhaø xuaát baûn aâm nhaïc vaø myõ thuaät.

Toâ Haûi laø nhaïc syõ ña phong caùch, saùng taùc nhieàu theå loaïi nhö ca khuùc, haønh khuùc, hôïp xöôùng, nhaïc kòch, nhaïc phim, khí nhaïc. Ngoaøi ra oâng coøn vieát nhieàu tieåu luaän, vaø vieát baùo veà aâm nhaïc.

OÂng laø moät nhaø caùch maïng laõo thaønh, nhaän ñöôïc raát nhieàu huaân chöông cuûa Nhaø Nöôùc, nhö: Huaân chöông Chieán coâng haïng Nhì, Ba; Huaân chöông Chieán thaéng haïng Ba, Huaân chöông Chieán só veû vang haïng Ba, Huaân chöông Khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc haïng Nhaát.

Sau khi töø boû Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam, OÂng cho ra ñôøi moät cuoán hoài kyù noåi tieáng ñöôïc xuaát baûn ôû Myõ coù teân Hoài kyù cuûa moät thaèng heøn. Cuoán saùch naøy gaây ra nhieàu tranh caõi vaø ngay sau ñoù ñaõ trôû thaønh moät cuoán saùch ñöôïc tìm kieám ñoïc nhieàu qua Internet.

Taäp hoài kyù naøy ñöôïc nhaø xuaát baûn Tieáng Queâ Höông ôû Virginia, Hoa Kyø in ra naêm 2009 döôùi baûn quyeàn cuûa chính taùc giaû.

Moät baøi haùt raát noåi cuûa oâng laø "Nuï Cöôøi Sôn Cöôùc". Trong ñoù coù ñoaïn vieát: "Toâi nhôù maõi moät chieàu xuaân.. chia phoâi, maây môø buoâng xuoáng nuùi ñoài, vaø trong loøng möa hôn caû ngoaøi trôøi."

Coù leõ loøng cuûa ngöôøi nhaïc só töï goïi mình laø "thaèng heøn" naøy ñaõ "möa hôn caû ngoaøi trôøi" vaøo toái qua. Caû coäng ñoàng ñaõ chöùng kieán caûnh nhaïc só Toâ Haûi xuùc ñoäng nhö theá naøo khi ñöôïc quay trôû veà queâ nhaø Giaùo Hoäi cuûa mình ôû tuoåi 87.

'Treân chuùng ta coøn moät theá giôùi lôùn hôn' giuùp chuùng ta daùm ñöùng leân ñeå noùi ñieàu phaûi vaø ñuùng.

Ngöôøi ñôõ ñaàu cho nhaïc só Toâ Haûi, vôùi vai troø naâng ñôõ oâng trong ñôøi soáng taâm linh laø cha Maùttheâu Vuõ Khôûi Phuïng, cuõng laø linh muïc giaûng leã hoâm ngaøy 25 thaùng 5 naêm 2014..

Chaøo ñoùn nhaïc só Toâ Haûi vaøo gia ñình chung Coâng Giaùo, vaø noùi veà nhöõng traûi nghieäm cuûa oâng tröôùc khi nhaän pheùp röûa toäi, cha giaûng leã phaùt bieåu döïa treân baøi ñoïc saùch Thaùnh:

"Thaàn oâ ueá laø gì? Laø thaáy ñieàu ñuùng khoâng daùm noùi, thaáy ñieàu phaûi khoâng daùm beânh. Hay gian doái, thaáy söï thaät khoâng daùm noùi. Khoâng phaûi mình xaáu ñaâu. Coù nhöõng luùc mình sôï....Töï nhieân coù luùc ñöôïc ôn trong ñôøi, maø mình thoaùt khoûi mình, thaàn sôï haõi, gian doái, ích kyû ñi khoûi mình. Khi ñoù mình nhaän ra Chuùa Gieâsu vaø vui möøng ñi theo ngöôøi. Baét ñaàu tìm thaáy nieàm tin lôùn hôn mình vaø cöù con ñöôøng ñoù maø ñi. Moãi ngaøy thaáy mình sinh hoa traùi theâm."

Linh muïc Maùttheâu Phuïng noùi tieáp: "Hoâm nay, chuùng ta tuï hoïp nhau ñoâng ñuùc, caàu nguyeän cho coâng lyù cho hoaø bình, cho söï thaät, cho queâ höông, toâi troäm nghó khoâng phaûi taát caû chuùng ta ñeàu maïnh ñaâu... choáng laïi nhö chaâu chaáu ñaù xe. Nhöng taïi sao laïi coù nhöõng con ngöôøi daùm ñöùng leân chòu bao baùch haïi chæ ñeå noùi leân nhöõng ñieàu mình cho laø phaûi vaø ñuùng."

"Taïi sao? Bôûi vì chuùng ta nhaän ra raèng: khoâng chæ caù nhaân chuùng ta vôùi söùc maïnh rieâng tö maø treân chuùng ta coøn moät caùi lôùn hôn baûn thaân chuùng ta vaø caùc theá löïc ñang chi phoái ôû theá gian naøy."

"Treân chuùng ta coù moät theá giôùi maø chuùng ta khaùm phaù ra," vò linh muïc nhaán maïnh: "ñoù laø theá giôùi cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta vui möøng maø ñi theo ngöôøi."

"Söï laønh, söï cheát, coâng lyù, söï thaät, khoâng chæ laø caùi maùu anh huøng rieâng tö cuûa moãi moät ngöôøi trong chuùng ta maø noù laø theá giôùi cuûa Chuùa."

Moät ñieåm raát ñaùng löu yù nöõa trong baøi giaûng naøy maø moãi ngöôøi trong chuùng ta phaûi suy ngaãm moät caùch nghieâm tuùc vaø saâu saéc laø thaùch thöùc naøo ñaët ra cho chuùng ta trong thôøi ñaïi naøy? Linh muïc Maùttheâu traû lôøi: "Thaùch thöùc thôøi ñaïi ngaøy nay laø vôùi söï tieán boä cuûa theá giôùi ngaøy nay veà moïi maët, hoûi raèng taäp theå coäng ñoàng xaõ hoäi cuûa chuùng ta coù ñuû söùc ñeå chaáp nhaän moät thaùch thöùc, khoâng phaûi laø ñi tìm chieán tranh, khoâng phaûi laø ñi tìm ñoå maùu, nhöng laø moät cuoäc ñaáu tranh hoaø bình, vì coâng lyù, moät cuoäc ñaáu tranh vì leõ phaûi, trong söï hieäp nhaát vôùi taát caû nhöõng ngöôøi thieän chí ôû treân theá gian naøy. Thaùch thöùc naøy ñaët ra tröôùc löông taâm cuûa nhaân loaïi."

"Vaø chuùng ta tin raèng: cuoái cuøng leõ phaûi vaø coâng lyù vaø quyeàn soáng cuûa con ngöôøi tuy coù leõ laø nhoû beù hôn ngöôøi khaùc, tuy coù theå laø yeáu hôn ngöôøi khaùc nhöng khoâng phaûi vì theá maø ngöôøi maïnh coù quyeàn chaø ñaïp quyeàn soáng vaø nhaân phaåm cuûa ngöôøi yeáu."

Chuùng ta phaûi höôùng ñeán moät theá giôùi maø theo linh muïc Maùttheâu Phuïng, laø moät theá giôùi maø con ngöôøi ta khoâng coøn leä thuoäc vaøo söï baét naït cuûa keû maïnh. Con ngöôøi ta khoâng coøn phaûi cuùi ñaàu tröôùc nhöõng nguyeân taéc vaø chaân lyù aùp ñaët, nguî taïo cuûa keû maïnh.

Ñaët ra caâu hoûi: lieäu chuùng ta coù theå laøm ñöôïc hay khoâng, caâu hoûi treân cuõng ñaõ töøng ñöa nhaïc só Toâ Haûi rôi vaøo tình traïng maát heát nieàm tin, keå caû nieàm tin vaøo söï thay ñoåi cuûa daân toäc Vieät Nam.

Nhaïc só Toâ Haûi, coù nieàm tin thì mình seõ phaán ñaáu ñeå soáng cho ñeán ngaøy caùi aùc noù phaûi ñi.

Cuõng neân nhaéc laïi veà caâu chuyeän cuûa ngöôøi con Toâ Haûi vaø con ñöôøng ñöa oâng veà vôùi Meï Hoäi Thaùnh, vôùi Chuùa Gieâsu.

Linh muïc Phuïng goïi oâng laø con ngöôøi ñaõ ñi cho ñeán cuøng con ñöôøng cuûa mình khi nhaéc laïi lôøi cuûa linh muïc quaù coá Chaân Tín: "Treân theá gian naøy, moïi cuoäc caùch maïng ñeàu baét ñaàu baèng moät söï giaûi phoùng con ngöôøi vaø ñeàu keát thuùc baèng moät söï noâ leä hoùa con ngöôøi. Cuoái cuøng chæ coù Chuùa môùi laøm cuoäc caùch maïng thöôøng xuyeân giaûi phoùng chuùng ta".

"OÂng Toâ Haûi ñaõ khôûi ñi töø nhöõng cuoäc caùch maïng giaûi phoùng con ngöôøi, nhöng nhöõng cuoäc caùch maïng chính trò xaõ hoäi aáy cuûa theá gian cuõng gioáng nhö oâng Adam vaø baø Eva trong vöôøn ñòa ñaøng: ñang vui veû, töï nhieân aên traùi caám vaøo vaø söï vui veû maát heát. Nhieàu coâng trình theá gian cuõng gioáng nhö vaäy."

Sau moät thôøi gian phaùt hieän ra con ñöôøng mình ñi cuøng Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam laø con ñöôøng sai laàm, oâng Toâ Haûi ñaõ muoán thoaùt khoûi noù nhöng vaãn e ngaïi, maø ñuùng hôn laø lo sôï ñeán söï an nguy vaø söï nghieäp cuûa baûn thaân vaø gia ñình. OÂng giaèng co trong caùi söï maát nieàm tin to lôùn, cho ñeán khi töôûng chöøng nhö tuyeät voïng. OÂng töøng taâm söï:

"Söï maát nieàm tin caøng baùm toâi. Toâi quay laïi vaø hoûi taïi sao mình khoâng tìm ra moät nieàm tin gì? Moät nieàm tin maø ngaøy xöa mình nghó noù tröøu töôïng quaù, noù khoù vôùi tôùi quaù, thì ngay hoâm nay, mình thaáy raèng coù caùi nieàm tin ñoù, nieàm tin maø toâi vieát trong baøi haùt naøy (oâng ñang noùi ñeán baøi haùt do oâng saùng taùc: Laïy Chuùa Cöùu Vôùt Keû Laïc Ñöôøng), raèng toâi laø keû laïc ñöôøng, neáu maø coù ñöôïc caùi nieàm tin thì mình seõ phaán ñaáu ñeå soáng cho ñeán ngaøy caùi aùc noù phaûi ñi."

Vaø söï chuyeån ñoåi naøy khoâng bao giôø laø deã daøng. Noù ñöôïc ghi daáu baèng moät quaù trình ñaáu tranh kòch lieät trong oâng maø veà sau oâng ñaõ keå laïi trong taäp hoài kyù cuûa mình.

Xin ñaêng laïi ñoaïn môû ñaàu trong taùc phaåm "Hoài Kyù moät thaèng heøn" ñeå baïn ñoïc coù theå hieåu ñöôïc ñoâi chuùt veà chaëng ñöôøng khoù khaên oâng Toâ Haûi ñaõ ñi qua vaø nhöõng ñaáu tranh noäi taâm maø oâng ñaõ vöôït leân ñeå laáy laïi nieàm tin vaøo cuoäc soáng ôû caùi tuoåi ngoaøi taùm möôi.

"Tôùi naêm 2003, mang baûn thaûo ra ñoïc laïi, thaáy ngoøi buùt cuûa mình sao vaãn coøn ruït reø, vaãn coøn laáp löûng. Môùi bieát mình vaãn coøn chöa heát sôï söùc maïnh taøn baïo cuûa neàn 'chuyeân chính voâ saûn' maø mình töøng neám traûi. Nhaát laø sôï roài ñaây vôï con mình seõ phaûi chòu ñöïng nhöõng ñoøn thuø baån thæu cuûa baày daõ thuù ñoäi loát ngöôøi, neáu chaúng may nhöõng gì mình vieát ra rôi vaøo tay chuùng.

"Toâi thaáy mình caàn phaûi söûa laïi cuoán saùch - töø caùch vieát, töø caùi nhìn chöa ñuû tinh töôøng veà nhöõng söï kieän lòch söû - vaø vieát theâm veà nhöõng con ngöôøi caàn ñöôïc nhaéc tôùi, moãi ngöôøi laø moät maûnh göông nhoû, nhöng goäp laïi ngöôøi ñoïc coù theå thaáy hình aûnh moät thôøi ñaïi."

"Vaø vieát theâm moät chöông 'Toâi Ñaõ Heát Heøn'!"

"Nhöng ñaõ ñeán chöa, caùi thôøi cô coù theå ñöa cuoán saùch maø toâi aáp uû baáy laâu ra trình dieän ngöôøi ñoïc? Vaãn coøn chöa phaûi luùc chaêng? Ngaãm ra, tuy vieát laø 'Toâi ñaõ heát heøn', nhöng trong thöïc teá caùi heøn vaãn coøn ñoù, noù vaãn baùm chaèng chaèng, nhö moät boä phaän cuûa cô theå, caùi söï mình khaúng ñònh vôùi mình raèng ñaõ heát heøn môùi chæ laø söï maïnh daïn vôùi baûn thaân khi caàm buùt maø thoâi!"

"Coøn ñaáu tranh tröïc dieän vôùi caùi söùc maïnh taêm toái ñang cai trò ñaát nöôùc, kìm haõm söï phaùt trieån cuûa caû moät daân toäc laø chuyeän khaùc, khoâng phaûi laø ñieàu ai cuõng daùm laøm!"

John Phaïm

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page