Ñöùc Phanxicoâ tôùi Beâlem
Ñöùc Phanxicoâ tôùi Beâlem.
Jordan (VietCatholic News 25-05-2014) - Ñöùc Phanxicoâ ñaõ tôùi Beâlem thuoäc West Bank trong chuyeán vieáng thaêm Ñaát Thaùnh ba ngaøy cuûa ngaøi. Ngaøi ñaõ cöû haønh thaùnh leã ngoaøi trôøi caïnh Nhaø Thôø Giaùng Sinh ôû ñaây cho khoaûng 8,000 Kitoâ höõu ñòa phöông.
Muïc ñích chính cuûa chuyeán ñi laø caûi thieän caùc lieân heä vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng. Tuy nhieân, caùc phoùng vieân cho raèng ngöôøi Palestine hy voïng coù ñöôïc moät söï bieåu loä hoã trôï do chuyeán vieáng thaêm naøy ñem laïi vì Ñöùc Giaùo Hoaøng tôùi chæ sau khi caùc cuoäc ñaøm phaùn hoøa bình vôùi Israel bò ñoå vôõ.
Caùc vieân chöùc Palestine voán nhaán maïnh raèng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ seõ laø vò giaùo hoaøng ñaàu tieân du haønh thaúng tôùi West Bank hôn laø qua ngaû Israel. Nhieàu ngöôøi Palestine coi vieäc ñoù nhö moät thöøa nhaän ñoái vôùi coá gaéng nhaèm vaän ñoäng cho tö caùch nhaø nöôùc cuûa hoï.
Gaàn tôùi chuyeán ñi, Quoác Vuï Khanh Toøa Thaùnh laø Hoàng Y Pietro Parolin leân tieáng beânh vöïc quyeàn cuûa Palestine coù moät queâ höông "coù chuû quyeàn vaø ñoäc laäp" vaø cho raèng cuoäc du haønh cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ daãn tôùi "caùc quyeát ñònh can ñaûm" veà hoøa bình.
Caùc baïo haønh ñoái vôùi Kitoâ höõu Palestine
Lela Gilbert cuûa FoxNews cho hay hoâm Chuùa Nhaät (25/05/2014) vaø thöù Hai (26/05/2014), Ñöùc Phanxicoâ seõ tôùi thaêm caùc laõnh thoå Palestine vaø Do Thaùi. Ngaøi seõ daønh phaàn lôùn ngaøy Chuùa Nhaät ñeå vieáng Beâlem, nôi ñöôøng xaù ñaõ ñöôïc söûa chöõa, côø quaït ñöôïc giaêng leân, caùc ban nhaïc quaân haønh ñöôïc taäp döôït, vaø caùc chuaån bò veà an ninh ñaõ ñöôïc toå chöùc kyõ löôõng.
Coâng chuùng seõ chaøo ñoùn Ñöùc Giaùo Hoaøng taïi Nhaø Thôø Giaùng Sinh, nôi truyeàn tuïng Chuùa Gieâsu ñaõ sinh ra, vaø laø nôi Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ cöû haønh Thaùnh Leã luùc 11 giôø saùng. Vieäc ngaøi ñeán seõ ñöôïc haøng ñoaøn ngöôøi ñòa phöông haân hoan ñoùn chaøo, mong nghe ñöôïc nhöõng lôøi chuùc laønh vaø höùa heïn hoøa bình.
Coøn Ñöùc Giaùo Hoaøng, ngaøi seõ nghe ñöôïc gì ôû Beâlem? Trong moät cuoäc gaëp gôõ döï truø vôùi Thaåm Quyeàn Palestine, chaéc chaén ngaøi seõ ñöôïc nghe caùc chính trò gia ñòa phöông noùi tôùi söï kieän thaønh phoá chòu nhieàu ñau khoå veà kinh teá do haøng raøo an ninh cuûa Do Thaùi bao vaây. Ngaøi cuõng döï tính seõ gaëp caùc treû em Palestine taïi traïi tò naïn Dehaishe vaø taïi ñaây, chaéc chaén ngaøi seõ nhaän ñöôïc nhieàu ta thaùn veà cuoäc "chieán ñoùng".
Gilbert töï hoûi: nhöng laø cuoäc chieám ñoùng naøo? Coâ cho raèng trong nhieàu theá kyû, Beâlem voán laø thaønh phoá Kitoâ Giaùo, vôùi tín höõu chieám tôùi 80% daân soá chæ caùch nay chöøng 50 naêm. Tuy nhieân, ngaøy nay, hoï chæ chieám chöa tôùi 15% vaø tyû soá naøy tieáp tuïc xuoáng doác. Beâlem caøng ngaøy caøng bò ngöôøi Hoài Giaùo "chieám ñoùng", vaø khoâng ít ngöôøi trong soá hoï ñang taïo aùp löïc maïnh leân caùc ngöôøi laùng gieàng Kitoâ Giaùo cuûa hoï.
Christy Anastas, moät Kitoâ höõu treû, ñaõ daùm phaù im laëng ra moät cuoán video hoài thaùng Tö vöøa qua moâ taû thöïc traïng cuoäc soáng cuûa coâ vaø cuûa gia ñình coâ taïi Beâlem: hoï phaûi chòu nhieàu baát coâng, thieáu töï do ngoân luaän vaø phuï nöõ bò baïo haønh. Chuù coâ vì töø khöôùc khoâng traû thueá toân giaùo ñaõ bò haï saùt ngay tröôùc cöûa nhaø.
Nhôø loøng can ñaûm cuûa Christy, nhieàu Kitoâ höõu khaùc cuõng ñaõ leân tieáng veà caùc baïo haønh do ngöôøi Hoài Giaùo Palestine gaây ra cho hoï. Gilbert mong Ñöùc Phanxicoâ nghe ñöôïc tieáng noùi cuûa hoï, thay vì chæ bò bao quanh bôûi 1 chieàu dö luaän thuaàn Palestine.
UÛng hoä nhaø nöôùc Palestine
Karin Laub vaø Nicole Winfield cuûa Associated Press cuõng cho raèng Ñöùc Phanxicoâ tôùi Beâlem ñeå uûng hoä giaûi phaùp nhaø nöôùc Palestine. Baèng chöùng: ngaøi tôùi thaúng West Bank, khoâng qua ngaû Israel nhö caùc vò giaùo hoaøng tröôùc ngaøi. Ñuùng theá, ngaøi duøng tröïc thaêng cuûa Gioùcñaêng bay thaúng töø Amman tôùi Beâlem vaø tieán thaúng vaøo nghi thöùc nghinh ñoùn chính thöùc vaø gaëp gôõ chuû tòch Mahmoud Abbas.
Theo Hanan Ashrawi, moät Kitoâ höõu Palestine vaø laø vieân chöùc cao caáp trong Toå Chöùc Giaûi Phoùng Palestine, thì ñaây laø moät thöøa nhaän maëc nhieân ñoái vôùi nhaø nöôùc Palestine.
Thaùng 11 naêm 2012, Ñaïi Hoäi Ñoàng Lieân Hieäp Quoác ñaõ aùp ñaûo thöøa nhaän "nhaø nöôùc Palestine" ôû West Bank, Gaza vaø Ñoâng Gieârusalem, caùc laõnh thoå bò Israel chieám ñoùng trong cuoäc chieán tranh naêm 1967, nhö laø moät quan saùt vieân khoâng phaûi laø thaønh vieân. Söï thöøa nhaän naøy hieän coù yù nghóa heát söùc nhoû nhoi treân thöïc teá, vì Israel vaãn ñang kieåm soaùt troïn veïn Ñoâng Gieârusalem vaø West Bank.
Tuy nhieân, söï thöøa nhaän treân cuõng ñuû cho pheùp Palestine baét ñaàu tìm kieám tö caùch thaønh vieân cuûa moät soá cô quan Lieân Hieäp Quoác vaø tham döï caùc qui öôùc quoác teá ñeå thaêng tieán tö caùch cuûa mình.
Ngöôøi ta mong ñôïi Ñöùc Phanxicoâ seõ ñaåy maïnh lôøi keâu goïi cuûa Vatican veà giaûi phaùp hai nhaø nöôùc cho cuoäc tranh chaáp Israel - Palestine trong cuoäc hoäi kieán vôùi Abbas vaø sau ñoù khi tôùi Israel.
UÛng hoä hai nhaø nöôùc
CNN khi töôøng thuaät vieäc Ñöùc Phanxicoâ, taïi Beâlem, keâu goïi thöøa nhaän nhaø nöôùc Palestine, cho hay ngaøi cuõng keâu goïi vieäc thöøa nhaän nhaø nöôùc Israel nhö theá. Thöïc vaäy, ngaøi keâu goïi "moïi ngöôøi thöøa nhaän quyeàn cuûa hai nhaø nöôùc ñöôïc hieän höõu vaø soáng trong hoøa bình vaø an ninh beân trong caùc bieân giôùi ñöôïc quoác teá nhìn nhaän".
Ñöùng beân caïnh Chuû Tòch Palestine Mahmoud Abbas, ngaøi goïi caùc laõnh thoå naøy laø Nöôùc Palestine. Ngaøi noùi vôùi oâng Abbas taïi moät cuoäc hoïp baùo raèng "cuoäc gaëp gôõ môùi ñaây cuûa chuùng ta taïi Vatican vaø söï hieän dieän cuûa toâi taïi Palestine laøm chöùng cho caùc lieân heä toát ñeïp hieän coù giöõa Toøa Thaùnh vaø Nhaø Nöôùc Palestine".
Nhöng ngaøi cuõng keâu goïi moïi phía trì chí trong vieäc theo ñuoåi con ñöôøng hoøa bình vôùi nhau chöù khoâng haønh ñoäng ñôn phöông ñeå phaù hoaïi noù. "Toâi chæ coù theå phaùt bieåu nieàm hy voïng saâu xa cuûa toâi raèng moïi phía seõ töï cheá ñöa ra caùc saùng kieán vaø haønh ñoäng maâu thuaãn vôùi öôùc muoán töøng ñöôïc noùi ra trong vieäc ñaït tôùi moät thoûa hieäp chaân thöïc, vaø raèng hoøa bình phaûi ñöôïc theo ñuoåi vôùi moät quyeát taâm vaø trì chí khoâng meät moûi"
Chính phuû Israel töøng phaûn ñoái caùc saùng kieán ñôn phöông cuûa Palestine nhaèm tìm söï thöøa nhaän quoác teá tö caùch nhaø nöôùc cuûa mình. Coøn ngöôøi Palestine thì phaûn ñoái caùc saùng kieán cuûa Israel nhaèm môû roäng caùc khu ñònh cö taïi West Bank. Caùc nhaø laõnh ñaïo Palestine cuõng coù truyeàn thoáng baùc boû vieäc thöøa nhaän söï hieän höõu cuûa nhaø nöôùc Israel.
Baûo veä ngöôøi Kitoâ höõu
Traùi vôùi lo ngaïi cuûa Gilbert treân ñaây, Ñöùc Phanxicoâ hieåu roõ soá phaän ngöôøi Kitoâ höõu Palestine. Thöïc vaäy, ngaøi nhaéc tôùi Beâlem nhö laø nôi sinh cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ngaøi goïi laø Hoaøng Töû Hoøa bình, roài keâu goïi oâng Abbas che chôû quyeàn lôïi toân giaùo cuûa ngöôøi Coâng Giaùo Palestine.
Vatican luoân toû quan ngaïi ñoái vôùi vieäc di cö cuûa Kitoâ höõu Palestine. Ñoàng thôøi, Ñöùc Phanxicoâ cuõng leân tieáng beânh vöïc ngöôøi ngheøo, ngöôøi ñau khoå vì caùc caêng thaúng giöõa ngöôøi Do Thaùi vaø ngöôøi Palestine. Ngaøi noùi "duø khoâng coù baïo löïc, baàu khí baát oån vaø thieáu hieåu bieát nhau cuõng ñaõ taïo ra baát an toaøn, vi phaïm nhaân quyeàn, coâ laäp hoùa vaø troán chaïy cuûa toaøn boä nhieàu coäng ñoaøn, tranh chaáp, khan hieám vaø ñau khoå ñuû loaïi".
Cöû haønh thaùnh leã
Sau khi gaëp gôõ oâng Abbas, Ñöùc Phanxicoâ duøng giaùo hoaøng xa chaïy qua ñaùm ñoâng goàm haøng nghìn ngöôøi Coâng Giaùo vaø nhieàu khaùch baøng quan khaùc tuï taäp nhau taïi Coâng Tröôøng Giaùng Sinh, nôi hoï ñöùng chôø Thaùnh Leã ñaïi traøo.
Caùc linh muïc vaø giaùo daân laéc lö theo ñieäu nhaïc toân giaùo, trong khi nhieàu ngöôøi vaãy côø ñoû, xanh, ñen vaø traéng cuûa Palestine cuõng nhö côø vaøng vaø traéng cuûa Vatican. Ñöùc Giaùo Hoaøng thænh thoaûng laïi rôøi giaùo hoaøng xa ñeå baét tay vôùi ngöôøi trong ñaùm ñoâng.
Haøng nghìn ngöôøi thôø phöôïng nghinh ñoùn ngaøi khi ngaøi tôùi coâng tröôøng ñeå cöû haønh thaùnh leã caïnh ñòa ñieåm nôi ngöôøi ta tin raèng Chuùa Gieâsu ñaõ sinh ra. Trong baøi giaûng leã, ngaøi noùi tôùi söï quan troïng cuûa vieäc chaêm soùc treû em, leân aùn soá phaàn treû em ñi lính, treû em laøm vieäc vaø thanh thieáu nieân tò naïn.
Ngoû lôøi vôùi Abbas
Taïi Phuû Chuû Tòch, Ñöùc Phanxicoâ ngoû nhöõng lôøi sau ñaây vôùi Mahmoud Abbas, chuû tòch Palestine: "haøng nhieàu thaäp nieân qua, Trung Ñoâng ñaõ chòu nhieàu haäu quaû bi ñaùt cuûa cuoäc tranh chaáp keùo daøi töøng gaây neân nhieàu veát thöông khoù maø haøn gaén ñöôïc. Duø khoâng coù baïo löïc, baàu khí baát oån vaø thieáu hieåu bieát nhau cuõng ñaõ taïo ra baát an toaøn, vi phaïm nhaân quyeàn, coâ laäp hoùa vaø troán chaïy cuûa toaøn boä nhieàu coäng ñoaøn, tranh chaáp, khan hieám vaø ñau khoå ñuû loaïi.
"Trong khi baøy toû söï gaàn guõi cuûa toâi vôùi nhöõng ngöôøi ñau khoå nhaát do cuoäc tranh chaáp naøy gaây ra, toâi muoán xaùc quyeát xaùc tín taän ñaùy loøng toâi raèng giôø ñaõ ñeán ñeå chaám döùt tình traïng hieän trôû neân caøng ngaøy caøng khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc naøy. Vì lôïi ích cuûa moïi ngöôøi, caàn phaûi taêng cöôøng caùc coá gaéng vaø saùng kieán nhaèm taïo ra caùc ñieàu kieän cho moät neàn hoøa bình beàn vöõng ñaët caên baûn treân coâng lyù, treân söï thöøa nhaän quyeàn cuûa moïi caù nhaân, vaø treân söï an toaøn hoã töông. Giôø ñaõ ñeán ñeå moïi ngöôøi tìm ñöôïc can ñaûm ñeå trôû neân can ñaûm vaø coù oùc saùng taïo trong vieäc phuïc vuï ích chung, loøng can ñaûm quyeát taïo hoøa bình döïa treân söï nhìn nhaän cuûa moïi ngöôøi ñoái vôùi quyeàn cuûa hai nhaø nöôùc ñöôïc hieän höõu, ñöôïc sinh toàn trong hoøa bình vaø an toaøn beân trong caùc bieân giôùi ñöôïc quoác teá thöøa nhaän.
"Vì muïc tieâu naøy, toâi chæ coù theå phaùt bieåu nieàm hy voïng saâu xa cuûa toâi raèng moïi phía seõ töï cheá ñöa ra caùc saùng kieán vaø haønh ñoäng maâu thuaãn vôùi öôùc muoán töøng ñöôïc noùi ra trong vieäc ñaït tôùi moät thoûa hieäp chaân thöïc, vaø raèng hoøa bình phaûi ñöôïc theo ñuoåi vôùi moät quyeát taâm vaø trì chí khoâng meät moûi. Hoaø bình seõ mang laïi voâ vaøn hieän ích cho nhaân daân vuøng naøy vaø cho toaøn theá giôùi. Vaø do ñoù, phaûi theo ñuoåi noù moät caùch cöông quyeát, cho duø moãi beân phaûi chòu moät hy sinh naøo ñoù.
Toâi caàu xin ñeå nhaân daân Palestine vaø nhaân daân Israel cuøng caùc nhaø laõnh ñaïo lieân heä cuûa hoï seõ tieáp nhaän cuoäc haønh trình hoøa bình ñaày höùa heïn naøy vôùi cuøng moät loøng can ñaûm vaø kieân ñònh caàn thieát ñoái vôùi moïi cuoäc haønh trình. Hoøa bình trong an toaøn vaø tin töôûng nhau seõ trôû thaønh chieác khung tham chieáu vöõng vaøng giuùp ta saün sang chaïm traùn vaø giaûi quyeát moïi vaán ñeà khaùc, vaø nhôø theá cung caáp ñöôïc moät cô hoäi ñeå phaùt trieån quaân bình, ñöôïc duøng laøm khuoân thöôùc cho caùc laõnh vöïc khuûng hoaûng khaùc.
"ÔÛ ñaây, toâi muoán noùi ít lôøi veà coäng ñoàng Kitoâ höõu raát tích cöïc ñang goùp phaàn moät caùch coù yù nghóa vaøo ích chung cuûa xaõ hoäi, chia seû nieàm vui vaø noãi ñau cuûa toaøn theå nhaân daân. Caùc Kitoâ höõu mong ñöôïc tieáp tuïc vai troø naøy trong tö caùch coâng daân troïn veïn, cuøng vôùi caùc ñoàng baøo coâng daân, nhöõng ngöôøi ñöôïc hoï coi nhö anh chò em.
"Thöa Toång Thoáng, ngaøi laø ngöôøi cuûa hoøa bình vaø laø ngöôøi taïo ra hoøa bình. Cuoäc gaëp gôõ môùi ñaây cuûa chuùng ta taïi Vatican vaø söï hieän dieän cuûa toâi taïi Palestine laøm chöùng cho caùc lieân heä toát ñeïp hieän coù giöõa Toøa Thaùnh vaø Nhaø Nöôùc Palestine. Toâi tin töôûng raèng caùc lieân heä naøy seõ phaùt trieån hôn nöõa vì lôïi ích moïi ngöôøi. Veà phöông dieän naøy, toâi baøy toû söï ñaùnh giaù cao ñoái vôùi caùc coá gaéng ñang ñöôïc ñöa ra nhaèm soaïn thaûo moät thoûa hieäp giöõa caùc beân lieân quan tôùi nhieàu khía caïnh khaùc nhau trong sinh hoaït cuûa coäng ñoàng Coâng Giaùo taïi ñaát nöôùc naøy, nhaát laø phaûi chuù yù ñaëc bieät tôùi töï do toân giaùo. Toân troïng nhaân quyeàn caên baûn naøy, thöïc teá, laø moät trong caùc ñieàu kieän chuû yeáu xaây döïng hoøa bình, tình huynh ñeä vaø hoøa hôïp. Noù cho theá giôùi hay raèng xaây ñaép hoøa hôïp vaø hieåu bieát nhau giöõa caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo laø ñieàu khaû höõu vaø caàn thieát. Noù cuõng chöùng thöïc cho söï kieän naøy: vì nhöõng ñieàu ta chia seû thì nhieàu voâ keå, neân ta coù theå tìm ñöôïc phöông tieän cho moät cuoäc chung soáng thanh thaûn, coù lôùp lang vaø ñaày hoøa bình, bieát chaáp nhaän caùc dò bieät vaø vui möøng bieát raèng vì laø con caùi cuûa cuøng moät Thieân Chuùa, neân taát caû chuùng ta ñeàu laø anh chò em.
'Thöa Toång Thoáng, thöa caùc baïn tuï hoïp nhau taïi Beâlem: xin Thieân Chuùa Toaøn Naêng chuùc laønh cho quí vò, che chôû quí vò vaø ban cho quí vò söï khoân ngoan vaø söùc maïnh caàn thieát ñeå tieáp tuïc moät caùch can ñaûm con ñöôøng hoøa bình, ñeå göôm giaùo bieán thaønh löôõi caøy vaø maûnh ñaát naøy moät laàn nöõa laïi pha`t trieån trong thònh vöôïng vaø hoøa hôïp. Chaøo bình an!".
Vuõ Vaên An