Leã Phuïc Sinh
taïi Thaùnh Ñòa vaø beân Philippines
Leã Phuïc Sinh taïi Thaùnh Ñòa vaø beân Philippines.
Phoûng vaán Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Fouad Twal vaø Linh Muïc Sebastiano D'Ambra, thöøa sai PIME.
Roma (RG 27-04-2014; Vat. 6-05-2014) - "Söï Phuïc Sinh cuûa Ñöùc Gieâsu laø vieäc can thieäp cuûa Thieân Chuùa Cha, ôû nôi ñaâu nieàm hy voïng cuûa con ngöôøi bò tan vôõ". Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi hôn 70,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông tham döï buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö Tuaàn Thaùnh 16 thaùng 4 naêm 2014. Caùc lôøi naøy cuõng vang voïng maïnh meõ taïi Thaùnh Ñòa, taïi caùc nôi ghi daáu söï hieän dieän vaø böôùc chaân cuûa Chuùa Gieâsu, nhöng cho ñeán nay vaãn chöa coù hoøa bình. Saùng thöù Baåy Tuaàn Thaùnh 19 thaùng 4 naêm 2014 taïi Gieârusalem ñaõ xaûy ra caùc vuï ñuïng ñoä giöõa ngöôøi Palestine vaø ngöôøi Do thaùi treân saân Ñeàn thôø hoài giaùo. Ñaõ coù 16 ngöôøi bò baét giöõ. Maëc duø coù caùc caêng thaúng nhöng leã Phuïc Sinh ñaõ ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Fouad Twal cöû haønh vôùi söï tham döï cuûa ñoâng ñaûo caùc tín höõu vaø du khaùch haønh höông.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Thöôïng Phuï veà yù nghóa cuûa leã Phuïc Sinh cöû haønh trong vöông cung thaùnh ñöôøng Soáng Laïi bao truøm Moä thaùnh vaø Ñoài Canveâ.
Hoûi: Thöa Ñöùc Thöôïng Phuï, naêm nay leã Phuïc Sinh cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo truøng ngaøy vôùi leã cuûa Giaùo Hoäi chính thoáng. Noù coù yù nghóa gì trong vieãn töôïng chuyeán coâng du Thaùnh Ñòa cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaøo thaùng 5 tôùi ñaây?
Ñaùp: Nhö moïi leã Phuïc Sinh, ñaây laø leã Phuïc Sinh ñeïp nhaát treân theá giôùi vaø toâi hy voïng raèng noù seõ giuùp chuùng toâi coù moät böôùc nhaûy veà phaåm ñeå coù hoøa bình hôn, tình yeâu hôn vaø söï trung thaønh vôùi Chuùa hôn. Ñoù laø moät leã Vöôït Qua, moät söï Phuïc Sinh, moät söï vöôït qua, töø tình traïng naøy sang tình traïng khaùc: chuùng toâi hy voïng sau ñoù seõ coù baùc aùi hôn, coâng baèng hôn vaø nhieàu coäng taùc hôn giöõa taát caû moïi phía. Theá roài naêm nay coù theâm moät yeáu toá nöõa, chuùng toâi taát caû cuøng cöû haønh leã Vöôït Qua: caùc anh em Do thaùi cöû haønh leã cuûa hoï, caùc anh em Chính thoáng vaø caùc tín höõu Coâng Giaùo. Ñaây laø öôùc mong cuûa Chuùa, di chuùc cuûa Ngöôøi vaø cuõng laø öôùc mong cuûa bieát bao nhieâu kitoâ höõu. Toâi hy voïng laø vôùi bieán coá Ñöùc Thaùnh Cha ñeán Thaùnh Ñòa, yù muoán ñoù, öôùc mong taïo ra hieäp thoâng hôn, hieäp nhaát hôn, coäng taùc hôn luoân luoân lôùn hôn trong con tim cuûa caùc tín höõu.
Hoûi: Lôøi môøi goïi cuûa leã Phuïc Sinh laø lôøi môøi goïi hy vong voâ bieân nôi Thieân Chuùa, laø Ñaáng roäng môû ra con ñöôøng giöõa noãi khoå ñau cuûa chuùng ta. Ñaâu laø noãi khoå ñau cuûa Thaùnh Ñòa, thöa Ñöùc Thöôïng Phuï?
Ñaùp: Caùc khoå ñau cuûa chuùng toâi nhieàu bieát bao nhieâu. Ñaõ hôn moät laàn toâi goïi Giaùo Hoäi taïi ñaây laø "Giaùo Hoäi cuûa nuùi Soï" vì tình hình chính trò hieän nay, vì söï chieám ñoùng quaân söï cuûa ngöôøi Do thaùi ñaõ keùo daøi töø 66 naêm qua. Maëc duø coù caùc can thieäp, caùc cuoäc gaëp gôõ, caùc lôøi höùa heïn, caùc nghò quyeát, chuùng toâi vaãn coøn ôû trong tình traïng chính trò naøy. Noù khoù khaên ñeán ñoä aûnh höôûng treân caû tình hình kinh teá cuûa daân chuùng: coù bieát bao nhieâu ngöôøi bò boù buoäc phaûi di cö, phaûi boû Thaùnh Ñòa. Trong soá caùc ngöôøi naøy coù bieát bao nhieâu ngöôøi treû ñaõ hoïc haønh. Toâi ñònh nghóa noù laø "moät maát maùu nhaân löïc" voâ taän. Chuùng toâi coù bieát bao nhieâu vaán ñeà. Chuùng toâi khoâng theå queân tình hình beân Giordania vôùi moät trieäu ngöôøi tò naïn Siri vôùi caùc gia ñình, thanh thieáu nieân, caùc baø meï, caùc phuï nöõ caùc treû em vaø ngöôøi giaø caû. Cuøng vôùi caùc toå chöùc nhaân ñaïo khaùc Giaùo Hoäi laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå trôï giuùp hoï, nhöng tình hình raát laø theâ thaûm. Nhöng maø Giaùo Hoäi cuûa chuùng toâi cuõng laø Giaùo Hoäi cuûa söï Phuïc Sinh, cuûa nieàm hy voïng, cuûa nieàm vui soáng, loan baùo tin Möøng, laøm vieäc, tieáp ñoùn, coäng taùc vaø luoân luoân hy voïng.
Hoûi: Trong Muøa Chay naêm nay Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh raèng Chuùa Kitoâ ñaõ trôû neân ngheøo naøn ñeå khieán cho chuùng ta ñöôïc giaàu coù vôùi söï ngheøo naøn cuûa Ngöôøi. Ñaâu laø söù ñieäp Phuïc Sinh cuûa Thaùnh Ñòa cho taát caû moïi kitoâ höõu, thöa Ñöùc Thöôïng Phuï?
Ñaùp: Chuùng toâi muoán coù moät neàn hoøa bình cho taát caû moïi ngöôøi; chuùng toâi soáng ngheøo naøn, hy voïng, töôi vui vaø töï do. Chuùng toâi ngheøo naøn trong taát caû moïi nghóa! Chuùng toâi ñaõ luoân luoân keâu goïi hoøa bình cho Thaùnh Ñòa, chuùng toâi muoán coù hoøa bình. Tuy nhieân, khoâng coù moät hoøa bình cho moät daân toäc maø laïi khoâng coù hoøa bình cho daân toäc khaùc. Toâi caàu chuùc hoøa bình cho taát caû moïi ngöôøi daân soáng taïi Thaùnh Ñòa: do thaùi, hoài giaùo hay kitoâ. Chuùng toâi hy voïng raèng vôùi söï Phuïc Sinh vaø leã Vöôït Qua naøy Chuùa ban cho chuùng toâi ñieàu chuùng toâi caàu chuùc: hoøa bình, thanh thaûn, vaø yeân haøn cho taát caû moïi ngöôøi, vaø söï tin töôûng laãn nhau, laø ñieàu ñang thieáu trong luùc naøy.
* * *
Töø Thaùnh Ñòa chuùng ta böôùc sang Philippines, laø quoác gia coâng giaùo haøng ñaàu cuûa chaâu AÙ. Leã Phuïc Sinh naêm nay coù moät yù nghóa ñaëc bieät sau söï taøn phaù cuûa traän baõo Hayan hoài thaùng 11 naêm 2013 khieán cho hôn 6,000 ngöôøi cheát, 30,000 bò thöông vaø haøng chuïc ngaøn ngöôøi taûn maùc, vôùi caùc thieät haïi khoâng theå tính toaùn ñöôïc, nhaát laø trong vuøng Visayas. Taïi mieàn nam vuøng naøy laø ñaûo Mindanao, nôi môùi ñaây ñaõ coù cuoäc kyù keát thoûa hieäp hoøa bình giöõa löïc löôïng phieán quaân Maët traän giaûi phoùng hoài giaùo vaø chính quyeàn Phi, ñeå chaám döùt 40 naêm chieán tranh du kích nhaèm taùch rôøi Mindanao khoûi Philippines. Treân ñaûo naøy coù Linh Muïc Sebastiano D'Ambra, thöøa sai YÙ thuoäc Hieäp Hoäi truyeàn giaùo nöôùc ngoaøi Milano, goïi taét laø PIME, laø ngöôøi ñaõ laøm vieäc taïi ñaây töø 35 naêm qua, vaø laø ngöôøi saùng laäp ra Phong trao ñoái thoaïi lieân toân "Silsilah".
Hoûi: Thöa cha D'Ambra, leã Phuïc Sinh naêm nay taïi Philippines ñaõ nhö theá naøo?
Ñaùp: Hoâm nay taïi Philippines leã Phuïc Sinh laø moät leã töôi vui, caû khi raát tieác laø ñaõ coù tai öông kinh khuûng trong caùc thaùng qua. Ngöôøi daân vaãn coøn ñau khoå. Trong ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, ñaëc bieät taïi Zamboanga daân chuùng ñi röôùc kieäu ngoaøi ñöôøng phoá cuõng ñaõ nghó tôùi chieán tranh ñaõ xaûy ra trong vuøng ñaát naøy. Vì theá caùc khoå ñau cuûa Chuùa Gieâsu ñöôïc hieäp nhaát vôùi caùc khoå ñau cuûa daân chuùng.
Hoûi: Thöa cha, ñaây cuõng laø leã Phuïc Sinh ñaàu tieân sau caùc taøn phaù cuûa traän baõo Hayan, ñaõ khieán cho Philippines ngaõ quïy. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân vaø göûi ñoùng goùp cöùu trôï cho daân chuùng bò naïn. Tình hình caùc vuøng bò baõo ra sao roài?
Ñaùp: Daân chuùng töø töø sinh hoaït trôû laïi. Raát tieác ñoù laø caùc tai öông traàm troïng vöôt quùa moïi döï ñoaùn, vaø vì theá coù raát nhieàu vieäc phaûi laøm.
Hoûi: Taïi Manila ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh ñaõ coù cuoäc ñi ñaøng Thaùnh Giaù khaån caàu an ninh vaø chôû che cho khoûi caùc tai öông thieân nhieân, coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy, vaø ñoù laø ñeà taøi ñaõ ñöôïc ñöa ra khoâng phaûi chæ trong thuû ñoâ Manila maø treân toaøn nöôùc Philippines, bôûi vì ngöôøi ta coøn ngöûi ñöôïc trong khoâng khí muøi cuûa caùc tai öông naøy. Trong ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh coù truyeàn thoáng cöû haønh Baåy Lôøi cuûa Chuùa: nhieàu ngöôøi ñaõ minh nhieân noãi khoå ñau cuûa daân chuùng vaø noãi khoå ñau cuûa Chuùa Gieâsu.
Hoûi: Taïi Mindanao tín höõu cuõng cöû haønh nhö vaäy hay sao thöa cha?
Ñaùp: Chaéc chaén roài. Taïi Mindanao, vaø ñaëc bieät taïi Zamboanga, nôi toâi ñang soáng, ñaõ coù cuoäc chieán vôùi bieát bao nhieâu ngöôøi cheát, vaø haøng traêm ngaøn ngöôøi phaûi di taûn. Hoâm nay toâi cuõng ñi trôï giuùp caùc anh chò em naøy. ÔÛ ñaây thöïc taïi khaùc nhau hôn, bôûi vì daân chuùng theo Hoài giaùo vaø Kitoâ giaùo. Ngöôøi Hoài khoâng bieát leã Phuïc Sinh laø gì, hoï bieát laø leã vì caùc kitoâ höõu cöû haønh noù. Vì vaäy kitoâ höõu chuùng toâi phaûi chieáu saùng leân nieàm hy voïng cuûa Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh, laø Chuùa Kitoâ cuûa tình yeâu, laø Thieân Chuùa yeâu thöông taát caû moïi ngöôøi.
Hoûi: Lieân quan tôùi Mindanao hoài thaùng 3 vöøa qua chính quyeàn Philipines ñaõ kyù thoûa hieäp hoøa bình vôùi Maët traän giaûi phoùng Moro hoài giaùo. Thoûa hieäp ñaõ ñem laïi nhöõng gì thöa cha?
Ñaùp: Noù ñaõ ñem laïi moät daáu chæ hy voïng, nhöng con ñöôøng coøn daøi, bôûi vì coù caùc khoù khaên trong vieäc toân troïng noù giöõa caùc nhoùm hoài khaùc nhau. Nhöng chính phuû ñang laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå thoûa hieäp naøy ñöôïc caùc phe khaùc nhau tuaân haønh.
Hoûi: Cha ñaëc traùch veà ñoái thoaïi lieân toân. Daán thaân naøy ra sao beân Philippines?
Ñaùp: Ñaây laø daán thaân toâi ñaõ laøm töø 30 naêm nay. Thaät theá, trong hai tuaàn nöõa chuùng toâi seõ möøng kyû nieäm 30 naêm thaønh laäp phong traøo "Silsilah", ñeå moät laàn nöõa noùi raèng ñoái thoaïi phaûi ñöôïc xaây döïng treân tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø tình yeâu ñoái vôùi tha nhaân.
Hoûi: Vaøo leã Phuïc Sinh Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ xin moïi ngöôøi tieáp nhaän ôn loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Ñaâu laø lôøi cha caàu chuùc cho daân nöôùc Philippines?
Ñaùp: Lôøi caàu chuùc ñoù laø ngöôøi ta thöïc söï thaéng vöôït ñöôïc caùc xung ñoät vaø bieát nhìn nhaän nhau nhö anh chò em. Thaät vaäy, nhö theá chuùng toâi seõ baét ñaàu moät giai ñoaïn xaây döïng moät nhaø nguyeän môùi. Thaùnh giaù cuûa nhaø nguyeän seõ ñöôc laøm baèng hai maûnh goã löôïm ñöôïc trong vuøng ñaõ coù chieán tranh. Toâi seõ vieát treân ñoù caâu naøy: "Laäy Chuùa xin tha thöù".
(RG 27-4-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)