Ngaøy caàu nguyeän
cho caùc thöøa sai töû ñaïo
Ngaøy caàu nguyeän cho caùc thöøa sai töû ñaïo.
Phoûng vaán baø Francesca Lanciotti vaø cha Fabien Bizimana.
Roma (RG 24-03-2014; Vat. 8-04-2014) - 24 thaùng 3 naêm 2014 laø Ngaøy aên chay caàu nguyeän cho caùc thöøa sai töû ñaïo laàn thöù 22. Ngaøy naøy do Phong traøo treû cuûa caùc Hieäp Hoäi Giaùo Hoaøng Truyeàn Giaùo thaønh laäp trong naêm töôûng nieäm Ñöùc Cha Oscar Arnulfo Romero, Toång Giaùm Muc San Salvador, bò aùm saùt ngaøy 24 thaùng 3 naêm 1982 ñang khi Ñöùc Cha daâng thaùnh leã taïi moät nhaø thôø thuû ñoâ. Ñeà taøi cuûa ngaøy naøy laø "Chöùng taù" nhaèm nhaéc laïi chieàu kích noøng coát cuûa kinh nghieäm ñöùc tin: ñoù laø vieäc laøm chöùng taù cho Tin Möøng cuûa bieát bao nhieâu anh chò em kitoâ ñaõ hy sinh maïng soáng vì loan baùo Tin Möøng cho theá giôùi. Trong soá caùc vò aáy coù cha Nazareno Lanciotti, linh muïc Hoàng AÂn Ñöùc Tin, bò saùt haïi beân Brasil hoài naêm 2001 sau 30 naêm phuïc vuï caùc anh chò em ngheøo nhaát. Cha ñaõ bò saùt haïi vì ñöùng haøng ñaàu trong vieäc ngaên caûn caùc döï aùn cuûa caùc tay buoân baùn ma tuùy vaø toå chöùc maïi daâm trong bang Mato Grosso.
Theo thoáng keâ cuûa haõng thoâng taán Fides cuûa Boä Truyeàn Giaùo trong naêm 2013 ñaõ coù 23 nhaân vieân muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi bò saùt haïi, töùc gaáp ñoâi so vôùi naêm 2012 vaø ña soá laø linh muïc.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán baø Francesca Lanciotti em gaùi cuûa cha Nazareno veà chöùng taù naøy.
Hoûi: Thöa baø Francesca, cha Nazareno ñaõ soáng chöùng taù cho Tin Möøng nhö theá naøo?
Ñaùp: Cha aáy ñaõ soáng chöùng taù heát mình. Cha ñaõ soáng ngheøo naøn nhö daân ngheøo, bôûi vì cha thöôøng noùi raèng cha khoâng theå soáng giöõa nhöõng ngöôøi ngheøo maø khoâng caûm thaáy mình nhö hoï. Cha ñaõ hieåu töôøng taän caùc nhu caàu vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa hoï. Cha ñaõ xaây moät nhaø thôø, nhöng ngaøi cuõng nghó tôùi moät nhaø thöông vaø moät tröôøng hoïc. Cha ñaõ loâi cuoán daân chuùng vaø hoï caûm thaáy raèng caùc cô caáu naøy seõ laø cuûa hoï. Cha ñaõ baét ñaàu xaây moät chuûng vieän, vaø töø ñoù ñaõ xuaát thaân nhieàu linh muïc. Vaø giôø ñaây moät trong caùc linh muïc ñoù laø thænh nguyeän vieân phong thaùnh cho cha beân Brasil.
Hoûi: Cha Nazareno ñaõ tin vaøo nhöõng gì, vaø taïi sao cha laïi choïn ra ñi truyeàn giaùo, thöa baø?
Ñaùp: Ngaøi ñaõ coù ñöôïc neàn ñaøo taïo theo tinh thaàn Bieån Ñöùc: "Caàu nguyeän vaø laøm vieäc". Ngaøi ñaõ tham gia vaøo moät chieán dòch hoaït ñoäng cho ngöôøi ngheøo thuoäc caùc nöôùc ngheøo ñang treân ñöôøng phaùt trieån trong bang Mato Grosso. Cha ñaõ soáng moät kinh nghieäm töông töï beân Bolivia, vaø ñaõ hieåu raèng caùc vuøng naøy caàn raát nhieàu linh muïc.
Hoûi: Ba möôi naêm laøm vieäc lieân læ. Ñaâu laø caùc söùc maïnh ñaõ khieán cho cha hoaït ñoäng nhieàu trong caùc boái caûnh khoù khaên nhö theá?
Ñaùp: Cha Nazareno raát suøng kính Ñöùc Meï vaø bí tích Thaùnh Theå, bôûi vì cha chaàu Mình Thaùnh Chuùa haøng ngaøy, caû khi ñi vaøo trong röøng. Vaø cha phoå bieán Kinh Maân Coâi raát maïnh meõ. Vaø cha thöôøng noùi: moïi chuyeän khaùc laø hoa traùi cuûa Chuùa Quan Phoøng. Cuoäc ñôøi cuûa cha thaät ñaõ laø moät pheùp laï bôûi vì tröôùc heát cha luoän luoân coù trong tim Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Meï vaø cha ñem caùc Ngaøi ñeán cho ngöôøi khaùc. Cha yeâu daân chuùng nhö yeâu gia ñình mình vaäy.
Hoûi: Nghóa laø nhö cha aáy thöôøng noùi: "moät cuoäc ñôøi taän hieán cho ngöôøi ngheøo", coù ñuùng theá khoâng thöa baø?
Ñaùp: Vaâng ñuùng vaäy, cho ngöôøi ngheøo, nhöng vôùi raát nhieàu loøng suøng moä vaø taâm tình toân giaùo. Thaät theá, cha ñaõ bò gieát bôûi vì daân chuùng ñaõ ñöôïc ñaøo taïo toát treân con ñöôøng ñöùc tin: hoï caàu nguyeän, hoï raát naêng lui tôùi caùc nhaø thôø, vaø khoâng coù ma tuùy cuõng khoâng coù maïi daâm. Daân chuùng maïnh meõ trong loøng tin vaø trong cuoäc soáng luaân lyù nöõa, ñeán ñoä caùc tay toäi phaïm hieåu raèng taát caû moïi söï tuøy thuoäc nôi vò linh muïc naøy, vaø vì theá hoï ñaõ leân chöông trình möu saùt cha. Ngöôøi gieát cha ñaàu truøm kín tôùi gaàn cha vaø noùi: "Tao laø quûy döõ, vaø maøy ñaõ gaây raát nhieàu phieàn toaùi cho chuùng tao roài. Tao tôùi ñeå gieát maøy ñaây".
Hoûi: Cha Nazareno cuõng ñaõ tha thöù cho keû gieát cha aáy coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Ñuùng vaäy, cha ñaõ tha thöù cho nhöõng keû möu saùt. Cha coøn ñuû thôøi giôø vaø saùng suoát ñeå daâng hieán maïng soáng caàu nguyeän cho Ñöùc Giaùo Hoaøng, cho Giaùo Hoäi vaø cho caùc linh muïc.
Hoûi: Toâi xin noùi vôùi baø ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi lieân quan tôùi caùc thöøa sai: "Hoï laø caùc tín höõu kitoâ daán thaân yeâu thöông cho ñeán cuøng vì Chuùa Kitoâ". Baø nghó sao?
Ñaùp: Vaâng ñuùng theá, yeâu thöông cho ñeán cuøng. Cha Nazareno ñaõ bò ñe doïa gieát nhieàu laàn, vaø vaø cha cuõng chôø ñôïi ñieàu ñoù xaûy ra. Ngoaøi ra cha cuõng laø vò ñieàu hôïp Phong traøo linh muïc thaùnh maãu, vaø söï thaùnh hieán cuûa caùc cha laø daâng leân cho Chuùa caû maùu cuûa mình nöõa, neáu caàn. Vì theá ngaøi ñaõ saün saøng ñoùn nhaän moïi söï.
Hoûi: Ngöôøi anh linh muïc cuûa baø ñaõ daäy baø nhöõng gì vôùi cuoäc soáng, chöùng taù vaø daán thaân cuûa cha aáy?
Ñaùp: Anh aáy daäy toâi raèng caàn phaûi laøm chöùng ngaøy naøy qua ngaøy khaùc, vaø khoâng bao giôø boû yù thöùc traùch nhieäm cuûa chuùng ta ñoái vôùi tha nhaân. Chuùng ta khoâng ñöôïc laø caùc "kitoâ höõu hình aûnh", nhöng phaûi laø caùc kitoâ höõu cuï theå, bôûi neáu khoâng thì chuùng ta khieán cho ngöôøi ta xa laùnh.
* * *
Cuõng lieân quan tôùi vieäc laøm chöùng taù cho Chuùa Kitoâ vaø Tin Möøng sau ñaây laø baøi phoûng vaán cha Fabien Bizimana, veà kinh nghieäm cuûa cha trong cuoäc dieät chuûng taïi Rwanda hoài naêm 1994. Cha ñaõ laø Beà treân caùc cha doøng Barnabít. Trong soá haøng traêm ngaøn ngöôøi bò saùt haïi hoài ñoù cuõng coù 3 Giaùm Muïc, haøng traêm linh muïc vaø tu só nam nöõ vaø caùc chuûng sinh. Raát nhieàu tu só nam nöõ bò caàm tuø vaø chính cha Fabien cuõng ñaõ laø naïn nhaân cuûa moät cuoäc taán coâng. Baøi phoûng vaán cuûa Gabriella Ceraso.
Hoûi: Thöa cha 20 naêm ñaõ qua keå töø khi xaûy ra cuoäc dieät chuûng taïi Rwanda. Cha nghó gì veà bieán coá naøy?
Ñaùp: Toâi thöøa nhaän raèng tuy bieán coá ñoù ñaõ thaät laø moät thaûm hoïa, nhöng noù cuõng laø moät thôøi ñieåm raát ñònh ñoaït cho vieäc laøm chöùng. Caùc kitoâ höõu ñaõ bò thöû thaùch, vaø ñoù ñaõ laø moät dòp ñeå chöùng minh raèng Tin Möøng khoâng phaûi laø moät nguï ngoân, maø laø moät thöïc taïi, laø cuoäc soáng.
Hoûi: Laøm chöùng taù trong caùc tình huoáng nhö theá coù nghóa laø gì? Che chôû, yeâu thöông hay theá naøo?
Ñaùp: Ñoái vôùi toâi noù coù nghóa laø khieán cho Tin Möøng trôû thaønh moät thöïc taïi vaø toaùt yeáu cuûa Tin Möøng laø tình yeâu. Nhö theá coù nghóa laø laøm chöùng cho tình yeâu vaø nieàm hy voïng ôû trong chuùng ta.
Hoûi: Cha ñaõ laø chöùng nhaân, troâng thaáy caùc tu só maát maïng soáng trong thôøi gian ñoù, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Naêm 1994 toâi soáng taïi nhaø ñaøo taïo cuûa doøng ôû Cyangugu beân Rwanda. Vaø chuùng toâi ñaõ troâng thaáy taän maét caùc linh muïc bò saùt haïi, nhöng khoâng phaûi chæ coù caùc linh muïc thoâi, maø coøn coù caû daân chuùng bò nhaän cheát chìm trong hoà Kivu beân caïnh ñoù. Chuùng toâi ñaõ thoaùt ñöôïc bôûi vì chuùng toâi laø ngöôøi Congo, chæ vì vaäy thoâi, chöù neáu khoâng thì hoï cuõng ñaõ gieát taát caû chuùng toâi roài.
Hoûi: Ngöôøi ta phaûi laøm gì ñeå giuùp ñôõ daân chuùng, khi coù nhieàu thuø haän nhö vaäy hay trong caùc vuøng khaùc cuûa theá giôùi, khi coù caùc toå chöùc toäi phaïm vaø coù nhieàu baïo löïc gaén lieàn vôùi naïn buoân baùn ma tuùy chaúng haïn?
Ñaùp: Vò thöøa sai, chuùng ta haõy noùi theá ñi, neáu chaáp nhaän cuoäc soáng cuûa mình thì trôû thaønh moät cuûa leã, khoâng caàn nhieàu dieãn vaên ñeå tröôùc heát giuùp hieåu raèng vò aáy ñöùng veà phía daân chuùng. Vò aáy seõ ñaùng tin caäy vôùi chính caùc vieäc laøm cuûa mình, vôùi cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa mình. Sau ñoù thì dieãn vaên cuûa vò thöøa sai trôû thaønh trong saùng, trôû thaønh thöïc taïi. Theo toâi, coù nhieàu linh muïc ñaõ ñöôïc cöùu thoaùt vì caùc giaùo daân trong xöù hay caùc tín höõu ñaõ thöïc söï tin nôi caùc vò, vì caùc vò soáng ñieàu caùc vò rao giaûng.
Hoûi: Traûi roäng hình aûnh cuûa nöôùc Rwanda ra, raát tieác toaøn ñaïi luïc Phi chaâu laø moät caùi loø cuûa bieát bao nhieâu baïo löïc, trong ñoù coù ñaày daãy caùc vò töû ñaïo, coù ñuùng theá khoâng? Theo kinh nghieäm cuûa cha, thì ñaâu laø ñieàu ngöôøi ta coù theå noùi laø quan troïng trong moät ngaøy kyû nieäm caùc thöøa sai töû ñaïo, nhö ngaøy naøy?
Ñaùp: Phi chaâu seõ chæ ñöôïc cöùu thoaùt, khi bieát trôû veà vôùi caùc giaù trò khieán cho caùc tieàn nhaân, caùc theá heä oâng baø cha meï chuùng toâi ñaõ luoân minh nhieân, nghóa laø tình lieân ñôùi. ÔÛ ñaây toâi nhôù tôùi moät trong caùc vò töû ñaïo cuûa nöôùc Congo laø Ñöùc Cha Musiro, laø ngöôøi ñaõ noùi: "Khoâng phaûi loãi cuûa ai heát neáu moät ngöôøi sinh ra laø Tutsi, laø ngöôøi Rwanda, thay vì sinh ra laø ngöôøi Hutu hay cuûa moät chuûng toäc khaùc". Chuùng ta taát caû laø anh em vôùi nhau. Ñeán khi naøo chuùng toâi môùi thöïc söï hieåu raèng, chæ coù tình huynh ñeä ñaïi ñoàng, chæ coù tình lieân ñôùi môùi coù theå cöùu hay trao ban cho Phi chaâu moät kyû nguyeân phaùt trieån môùi?
Hoûi: Vaø coù theå laøm chöùng cho ñieàu maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ noùi, nghóa laø "caùc vò töû ñaïo laø caùc moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ hoïc yù nghóa cuûa töø "yeâu thöông" cho tôùi cuøng", coù ñuùng theá khoâng thöa cha?
Ñaùp: Vaâng, chính toâi cuõng ñaõ laø naïn nhaân cuûa moät vuï taán kích bôûi nhöõng ngöôøi vuõ trang trong giaùo xöù. Chuùng toâi chæ coù hai ngöôøi, toâi vaø moät cha khaùc cuøng doøng ñeâm hoâm ñoù. Trong khi toâi bò ñaùnh ñaäp toùe maùu, thì ñaõ coù ba ngöôøi bò gieát trong soá nhöõng ngöôøi ñeán cöùu chuùng toâi. Vaø toâi ñaõ taän maét chöùng kieán moät ngöôøi coù theå ñi tôùi choã hy sinh maïng soáng mình cho moät ngöôøi anh em khaùc nhö theá naøo.
Hoûi: Vaø trong tröôøng hôïp naøy ñoái vôùi caùc kitoâ höõu coù nghóa laø yeâu thöông cho tôùi cuøng?
Ñaùp: Ñuùng theá, ñoù laø ñònh nghóa cuûa kitoâ höõu. Kitoâ höõu laø ngöôøi yeâu thöông cho tôùi cuøng. Tin Möøng ñöôïc toùm taét vôùi töø "tình yeâu".
(RG 24-3-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)