Giaûi thöôûng Templeton 2014
seõ ñöôïc trao cho Cha Tomas Halik
Giaûi thöôûng Templeton 2014 seõ ñöôïc trao cho Cha Tomas Halik.
London (WHÑ 13-03-2014) - Moät linh muïc vaø laø nhaø trieát hoïc ngöôøi Czech, chòu chöùc bí maät döôùi thôøi Coäng saûn, ñaõ ñöôïc trao taëng giaûi thöôûng Templeton naêm 2014 vì nhöõng tieán boä ñaït ñöôïc trong vieäc coå voõ caùc giaù trò tinh thaàn. Cha Tomas Halik, hieän laø giaùo sö xaõ hoäi hoïc veà toân giaùo taïi Univerzita Karlova v Praze (Ñaïi hoïc Charles ôû Praha), ñaõ daønh gaàn hai thaäp nieân döôùi cheá ñoä Coäng saûn ñeå toå chöùc moät maïng löôùi bí maät caùc hoïc giaû, nhaø thaàn hoïc vaø sinh vieân, nhaèm chuaån bò neàn taûng tri thöùc vaø tinh thaàn cho moät xaõ hoäi daân chuû trong töông lai.
Khi giaûi thöôûng naøy ñöôïc coâng boá taïi London vaøo ngaøy thöù Naêm 13 thaùng 03 naêm 2014, cha Halik noùi raèng ngaøi raát vui möøng vì ngaøy naøy cuõng laø ngaøy kyû nieäm troøn moät naêm Ñöùc hoàng y Bergoglio ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng. Cha ca ngôïi Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ laø ngöôøi ñaõ giôùi thieäu cho moïi ngöôøi "moät neàn vaên hoùa gaàn guõi".
Sau khi Böùc töôøng Berlin suïp ñoå, cha Halik ñaõ daønh moät thaùng laøm vieäc taïi Vatican vôùi Ñöùc giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñeå chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc giaùo hoaøng ñeán Coäng hoaø Lieân bang Czech vaø Slovakia; ñoù laø chuyeán toâng du ñaàu tieân cuûa Ñöùc giaùo hoaøng ñeán moät quoác gia haäu coäng saûn.
Keå töø ñoù ngaøi trôû thaønh moät nhaân vaät quoác teá noåi tieáng - ngoaøi caùc lónh vöïc khaùc - trong lónh vöïc coå voõ ñoái thoaïi lieân toân vaø cuøng daán thaân xaây döïng vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin. Cha quan nieäm lòch söû veà maët tri thöùc cuûa ñaïo Coâng giaùo laø chieác caàu noái raát hieäu quaû giöõa chuû nghóa theá tuïc phöông Taây, truyeàn thoáng toân giaùo vaø vaên hoùa Hoài giaùo.
"Toâi xem ñaây cuõng laø moät giaûi thöôûng daønh cho nhöõng ngöôøi thaày cuûa toâi, vì nhieàu vò laø linh muïc - hoï ñaõ traûi qua nhieàu naêm soáng trong caùc traïi taäp trung cuûa Coäng saûn, hoaëc caùc nhaø tuø vaø caùc moû uranium vaø hoï coù raát ít cô hoäi ñeå vieát hoaëc xuaát baûn saùch; nhieàu ngöôøi ñaõ cheát trong thôøi gian Coäng saûn naém quyeàn. Hoï truyeàn caûm höùng cho toâi veà maët ñaïo ñöùc vaø tri thöùc vaø toâi nghó raèng giaûi thöôûng naøy cuõng daønh cho hoï..."
"Toâi lôùn leân trong moät gia ñình Seùc trí thöùc, cha toâi laø moät nhaø vaên hoïc söû.... trong thö vieän cuûa oâng coù caùc taùc phaåm cuûa Chesterton vaø qua taùc gia naøy toâi khaùm phaù ñaïo Coâng giaùo laø moät nghòch lyù phong phuù... cuõng nhö qua caùc tieåu thuyeát cuûa Graham Greene; roài toâi tìm hieåu Ñöùc hoàng y Newman, thaáy raèng ngaøi nhaán maïnh ñeán löông taâm vaø ñoái vôùi toâi Giaùo hoäi Coâng giaùo Anh quoác laø moät Giaùo hoäi thieåu soá khoâng toû ra ñaéc thaéng vaø raát gaàn guõi vôùi traùi tim toâi..."
"Toâi nghó raèng böôùc ñaàu tieân cuûa toâi ñeán vôùi Coâng giaùo laø söùc haáp daãn veà maët tri thöùc naøy vaø moät phaàn nhoû laø do cuoäc bieåu tình chính trò choáng laïi vieäc nhaø nöôùc aùp ñaët chuû nghóa voâ thaàn. Nhöng sau ñoù toâi ñaõ gaëp caùc linh muïc ñaõ nhieàu naêm soáng trong tuø.... qua kinh nghieäm tuø ñaày hoï khaùm phaù ra ñieàu gì ñoù raát quan troïng ñoái vôùi Coâng ñoàng Vatican II: trong nhaø tuø hoï gaëp nhieàu ngöôøi khoâng Coâng giaùo vaø ngöôøi khoâng tin, hoï nhaän ra hoï coù nhieàu ñieåm chung neân hoï quan nieäm raèng söï ñaøy ñoaï naøy cuõng laø moät hình thöùc thanh taåy Giaùo hoäi... Hoï mô öôùc moät Giaùo hoäi khoâng hueânh hoang töï ñaéc, moät Giaùo hoäi phuïc vuï ngöôøi bò aùp böùc vaø ngöôøi ngheøo; toâi nghó ñoù chính laø söù ñieäp cuûa Vatican II vaø cuõng raát quan troïng ñoái vôùi Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ..."
"Toâi raát vui möøng khi ngaøy coâng boá giaûi thöôûng naøy cuõng laø ngaøy kyû nieäm moät naêm trieàu ñaïi Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ. Ñoái vôùi toâi cuõng nhö nhieàu ngöôøi ngoaøi Giaùo hoäi, Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ laø daáu chæ cuûa hy voïng. Ngaøi laø moät ngöôøi cho thaáy ñöôïc söï gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi. Toâi ñaõ vieát moät cuoán saùch nhan ñeà "Chaïm vaøo Veát thöông", ñoù laø caâu chuyeän trong Tin Möøng Gioan veà toâng ñoà Toâma chaïm vaøo veát thöông cuûa Chuùa Kitoâ vaø thoát leân "Laïy Chuùa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi!" Toâi nghó ñeán caùc vaán ñeà cuûa theá giôùi chuùng ta, noãi khoán khoå trong xaõ hoäi vaø nhöõng vaán ñeà taâm linh. Ñoù laø nhöõng veát thöông cuûa Chuùa Kitoâ hoâm nay vaø khi chuùng ta laøm ngô tröôùc nhöõng veát thöông cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta khoâng coù quyeàn noùi "Laïy Chuùa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi!".
Cha Halik ñaõ vieát nhieàu saùch, ñöôïc dòch sang 15 ngoân ngöõ, trong ñoù chuû yeáu taäp trung vaøo vieäc baét maïch tinh thaàn thôøi ñaïi hieän nay vaø vaøo coâng cuoäc ñoái thoaïi giöõa ñöùc tin vaø chuû nghóa voâ thaàn. Taùc phaåm "Kieân nhaãn vôùi Thieân Chuùa" cuûa cha ñaõ ñoaït danh hieäu "Saùch Thaàn hoïc chaâu AÂu" 2009-2010.
Vôùi giaûi thöôûng Templeton 2014, cha Halik ñaõ ghi teân mình vaøo danh saùch 43 ngöôøi töøng ñoaït giaûi thöôûng danh giaù naøy tröôùc ñaây, trong ñoù coù Meï Teresa (naêm 1973, naêm ñaàu tieân trao giaûi naøy), muïc sö Billy Graham (1982), Aleksandr Solzhenitsyn (1983) vaø Ñöùc Ñaït Lai Laït Ma (2012). Giaûi thöôûng Templeton naêm 2013 ñöôïc trao cho Toång giaùm muïc Anh giaùo ngöôøi Nam Phi Desmond Tutu.
Giaûi thöôûng Templeton, do Sir John Templeton - nay ñaõ qua ñôøi - thaønh laäp naêm 1972, nhaèm toân vinh nhöõng caù nhaân "coù nhöõng ñoùng goùp ñaëc bieät ñeå khaúng ñònh chieàu kích taâm linh cuûa cuoäc soáng". Giaûi seõ ñöôïc trao taïi moät buoåi leã coâng khai taïi London vaøo thaùng Naêm.
(Toång hôïp)
Minh Ñöùc