Kyû nieäm moät naêm Giaùo Hoaøng
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
Kyû nieäm moät naêm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Vatican (Vat. 13-03-2014) - Hoâm 13 thaùng 3 naêm 2014, Giaùo Hoäi ñaõ möøng kyû nieäm 1 naêm Ñöùc Hoàng Y Jorge Bergoglio SJ ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng Phanxicoâ.
Cha Lombardi, Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh cho bieát, ngaøy kyû nieäm 1 naêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khoâng coù gì ñaëc bieät: Ñöùc Giaùo Hoaøng caàu nguyeän vaø trong moät Tweet, ngaøi xin moïi ngöôøi caàu nguyeän cho ngaøi.
Raát nhieàu ñieän vaên ñaõ ñöôïc göûi veà Vatican ñeå chuùc möøng Ñöùc Thaùnh Cha, trong khi ngaøi vaø caùc vò laõnh ñaïo taïi Toøa Thaùnh tham döï tuaàn tónh taâm muøa chay taïi Ariccia (caùch Roma 30 caây soá) töø chieàu 9 ñeán saùng 14 thaùng 3 naêm 2014.
Ngoaøi ñieän vaên cuûa caùc vò laõnh ñaïo Coâng Giaùo, ngöôøi ta cuõng ñaëc bieät chuù yù ñeán ñieän vaên cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Kirill I, Giaùo Chuû Chính Thoáng Nga, trong ñoù coù ñoaïn vieát: "Naêm ñaàu tieân trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng cuûa Ngaøi ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng hy voïng lôùn vaø nhöõng coâng trình quan troïng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.. Söï daán thaân cuûa Ngaøi trong vieäc laøm cho caùc lyù töôûng Tin Möøng hieän dieän trong ñôøi soáng xaõ hoäi hieän ñaïi ñaõ mang laïi nhöõng thaønh quaû... Söï chaêm soùc vaø quan taâm cuûa ÑGH ñoái vôùi ngöôøi ñau khoå nhaéc nhôù cho moïi ngöôøi veà nghóa vuï yeâu thöông huynh ñeä".
Ñöùc Thöôïng Phuï Kirill cuõng nhaán maïnh raèng "Caùc quan heä song phöông giöõa Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng Nga ñaõ ñöôïc phaùt trieån theâm trong naêm qua.. Toâi ñaùnh giaù möùc ñoä cao trong söï caûm thoâng vaø daán daán cuûa hai beân nhaém cuûng coá söï coäng taùc giöõa Chính Thoáng vaø Coâng Giaùo, trong vieäc cuûng coá caùc giaù trò luaân lyù, tinh thaàn Kitoâ giaùo trong theá giôùi ngaøy nay, vieäc baûo veä nhöõng ngöôøi bò aùp böùc vaø chaân thaønh phuïc vuï tha nhaân", ñoù laø nhöõng laõnh vöïc coäng taùc giöõa Giaùo Hoäi Chính Thoáng vaø Giaùo hoäi Coâng Giaùo Roma" (AGI 13-3-2014)
Moät soá nhaän ñònh vaø caûm töôûng
Phaùi vieân haõng tin Coâng Giaùo Hoa Kyø ôû Roma ñaõ thu thaäp caûm töôûng vaø nhaän ñònh cuûa moät soá Hoàng Y veà naêm ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, nhaân dòp caùc vò veà Roma tham döï coâng nghò ñaëc bieät cuûa hoàng y ñoaøn veà caùc vaán ñeà muïc vuï gia ñình vaø leã phong 19 Hoàng y môùi (töø 21 ñeán 23 thaùng 2 naêm 2014):
- Ñöùc Hoàng Y Donald Wuerl, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Washington, thuû ñoâ Hoa kyø, nhaän ñònh raèng "Naêm qua thaät laø moät naêm ngoaïi thöôøng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ coù theå giuùp daân chuùng nhìn thaáy khuoân maët cuûa Chuùa Kitoâ höõu hình trong Giaùo Hoäi cuûa Ngaøi. Thaät laø moät moùn quaø ñaëc bieät vaø laø moät thaùch ñoá cho taát caû chuùng ta".
- Ñöùc taân Hoàng Y Vincent Nichols, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Westminster Thuû ñoâ Anh quoác, thì noùi: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ mang laïi nhöõng moùn quaø ñaëc bieät cho vai troø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Ngaøi mang cho moãi ngöôøi moät ñoäng löïc haêng haùi lôùn lao vaø nieàm vui ñöôïc laø ngöôøi Coâng Giaùo, moät thaùch thöùc saâu ñaäm laøm sao ñeå cuoäc soáng cuûa chuùng ta coù Chuùa Kitoâ laø trung taâm. Ngaøi môøi goïi ñoåi môùi quyeát lieät trong Giaùo Hoäi baét ñaàu töø goác reã. Ñöùc Giaùo Hoaøng ñi tôùi troïng taâm söï hieän höõu cuûa Giaùo Hoäi, cho thaáy lyù do taïi sao Giaùo Hoäi hieän höõu: nghóa laø chuùng ta laø nhöõng moân ñeä thöøa sai cuûa Chuùa. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi thaùp tuøng Chuùa vaø ñöôïc keâu goïi ñi ra ngoaøi ñeå chia seû Tin Möøng".
- Ñöùc Hoàng Y Luis Tagle, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Manila, Philippines, noùi: "Ñoái vôùi toâi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laø moät ngöôøi coù nieàm vui saâu xa trong noäi taâm. Naêm ñaàu tieân cuûa ngaøi bieåu loä raát nhieàu ñieàu maø toâi tin töôûng. Ví duï Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi Giaùo Hoäi caàn phaûi khieâm toán hôn, laø moät Giaùo Hoäi laéng nghe, moät Giaùo Hoäi khoâng töï phuï laø coù moïi caâu traû lôøi, moät Giaùo Hoäi coù theå bò hoang mang nhö nhöõng ngöôøi khaùc khi cuoäc soáng cuûa hoï bò xaùo troän, moät Giaùo Hoäi im laëng - thöù im laëng cuûa ngöôøi chieâm nieäm, chöù khoâng phaûi im laëng vì phaãn noä.. Nhieàu ngöôøi quí chuoäng ñieàu ñoù, nhöng moät soá thaønh phaàn trong Giaùo Hoäi thì khoâng. Hoï giaûi thích söï thaùi ñoä caûm thoâng, thinh laëng, laéng nghe cuûa baïn nhö moät söï khuaát phuïc ñoái vôùi theá gian vaø laø moät söï lô laø vôùi söù vuï ngoân söù. Nhöng söù vuï ngoân söù laø ñieàu roäng raõi hôn laø thaùi ñoä phaãn noä. Toâi nghó cöù la où, la laøng, ñoù khoâng phaûi laø phöông thöùc thích hôïp ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà.."
Ñöùc Hoàng Y Tagle noùi theâm raèng: "Toâi raát vui möøng vì Ñöùc Thaùnh Cha trôû laïi vôùi loái soáng hôïp vôùi Tin Möøng hôn, moät loái soáng daãn ñöa chuùng ta ñeán choã töï pheâ bình veà nhöõng gì chuùng ta ñaõ thöøa höôûng vaø thanh taåy nhöõng ñieàu ñoù döôùi aùnh saùng Phuùc AÂm".
- Ñöùc Hoàng Y Oswald Gracias, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Mumbai AÁn ñoä vaø laø moät trong 8 Hoàng Y coá vaán cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhaän xeùt raèng "Trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ taïo neân söï khaùc bieät cho Giaùo Hoäi, Giaùo Hoäi taïi AÁn ñoä chaúng haïn, vaø Giaùo Hoäi taïi AÙ chaâu. Chuùng toâi ñaõ tìm ñeán vôùi ngöôøi ngheøo nhieàu hôn, vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng laøm cho chuùng toâi suy nghó laïi, cöùu xeùt cuoäc soáng vaø hoaït ñoäng veà phöông dieän chaát löôïng, chöù khoâng phaûi chæ veà soá löôïng maø thoâi, daønh öu tieân cho söï tieáp xuùc vôùi con ngöôøi. Ñoù laø ñieàu Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc nhôû chuùng toâi. Vaø cuõng caàn phaûi soáng ñôn sô, Ñöùc Giaùo Hoaøng thuùc ñaåy chuùng toâi trôû veà nhöõng ñieàu caên baûn, bieán chuùng toâi thaønh Giaùo Hoäi nhö Chuùa Gieâsu mong muoán".
Ñöùc Hoàng Y Gracias cuõng keå raèng khi ngöôøi ta hoûi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ xem ñieàu gì môùi meû ngaøi ñang mang laïi cho Giaùo Hoäi, ngaøi ñaùp: "Taát caû nhöõng gi toâi muoán cho Giaùo Hoäi chính laø Chuùa Gieâsu Kitoâ". Ñöùc Hoàng Y noùi tieáp: "Toâi raát vui möøng vì caû theá giôùi ñaõ phaûn öùng tích cöïc. Ñoù thöïc laø moät thaùch ñoá ñoái vôùi moïi vò taân Giaùo Hoaøng. Coù theå noùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ gaûy vaøo daây ñaøn ñuùng! Toâi hy voïng taát caû caùc Hoàng Y chuùng toâi coù theå coäng taùc vôi nhau vaø uûng hoä Ñöùc Giaùo Hoaøng veà nhöõng gì ngaøi muoán laøm cho Giaùo Hoäi, nghóa laø laøm cho Hoäi Thaùnh ñöôïc sinh ñoäng hôn. Toâi thöïc söï caûm thaáy Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laøm cho Giaùo Hoäi taùi trôû thaønh tieán noùi cuûa ngöôøi ngheøo, laø tieáng noùi luaân lyù treân theá giôùi, vaø daân chuùng laén gnghe ngaøi. Toâi hy voïng daân chuùng khoâng nhöõng chæ laéng nghe Ñöùc Giaùo Hoaøng nhöng coøn haønh ñoäng theo nhöõng gì ngaøi noùi".
- Ñöùc Hoàng Y Wilfrid Napier doøng Phanxicoâ, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Durban, Nam Phi, nhaän xeùt raèng: "Ñöùc Giaùo Hoaøng Phancixoâ ñaõ trao taëng ñöùc tin, loái soáng Coâng Giaùo vôùi moät saéc thaùi, moät tinh thaàn vaø moät söï nhaán maïnh khaùc. Toâi coù theå noùi ñieàu coát yeáu cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laø: neáu toâi nhìn xem toâi laø ai, toâi coù theå thaáy taát caû nhöõng ñieàu sai laàm vôùi toâi, vaø chæ nhôø ôn Chuùa maø toâi khoâng phaûi laø con ngöôøi sai laàm maø toâi coù theå trôû thaønh, vì vaäy sôû dó toâi ñöôïc nhö hieän nay laø nhôø ôn Chuùa. Coù hai cöïc: toâi laø ngöôøi toäi loãi vaø ôn thaùnh cuûa Chuùa ñang bieán ñoåi toâi".
"Ngaøi khoâng phaûi laø ñieàu ngaøi ñang laø vì ñòa vò ngaøi ñöôïc, nhöng vì moät quan heä vôùi Thieân Chuùa vaø quan heä vôùi Chuùa Gieâsu, chính ñieàu ñoù laøm cho ngaøi khaùc ngöôøi. Dó nhieân ñoái vôùi toâi, trong tö caùch laø tu só Phanxicoâ, coù hai thaùch ñoá maø Ñöùc Giaùo Hoaøng ñang ñöông ñaàu, nghóa laø ngaøi laø moät tu só doøng Teân soáng theo ñöôøng loái Phanxicoâ hôn toâi. Ñoái vôùi toâi ñoù laø moät thaùch ñoá toát ñeïp maø toâi coù theå chia seû vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, caùi yù töôûng soáng nhö thaùnh Phanxicoâ Assisi" (CNS 4-3-2014)
Nhaän ñònh cuûa Cha Lombardi SJ
Trong soá nhöõng ngöôøi coù moät vai troø quan saùt ñaëc bieät ñoái vôùi trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laø cha Federico Lombardi, doøng Teân, Toång giaùm ñoác ñaøi Vatican vaø Giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh. Cha ñaõ daønh cho haõng tin Zenith ôû Roma moät cuoäc phoûng vaán veà Ñöùc ñöông kim Giaùo Hoaøng:
Hoûi: Thöa cha Lombardi, vieäc baàu cöû Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ thay ñoåi hoaøn toaøn thaùi ñoä cuûa caùc cô quan truyeàn thoâng ñoái vôùi chöùc vuï Giaùo Hoaøng. Ñaâu laø bí quyeát cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong vaán ñeà naøy vaø khaû naêng ñaû thoâng cuûa Ngaøi vôùi daân chuùng ñaõ thu phuïc ñöôïc giôùi truyeàn thoâng nhö vaäy?
Ñaùp: Coù moät söï thay ñoåi veà ngoân ngöõ, khoâng nhöõng veà lôøi noùi nhöng caû nhöõng cöû chæ vaø thaùi ñoä nöõa. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñaùnh ñoäng ñöôïc taâm hoàn cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät laø ngaøi vöôït leân treân ñöôïc khoaûng caùch vaø caùc haøng raøo. Troïng taâm cuûa ngoân ngöõ môùi naøy laø vieäc loan baùo tình thöông cuûa Chuùa Kitoâ cho taát caû moïi ngöôøi, ñeà taøi loøng töø bi vaø tha thöù cuûa Chuùa cho moïi ngöôøi. Tröôùc ñoù, trong giôùi truyeàn thoâng coù moät thaønh kieán ñöôïc phoå bieán, ngöôøi ta nghó raèng Giaùo Hoäi luoân noùi "khoâng" vaø khoâng gaàn guõi vôùi daân chuùng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ thaønh coâng trong vieäc giuùp daân chuùng hieåu ñöôïc coù moät caùch khaùc ñeå ñoïc söù ñieäp cuûa Thieân Chuùa vaø töông quan cuûa Giaùo Hoäi vôùi daân chuùng.
Hoûi: Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ thöôøng öùng khaåu noùi vôùi daân chuùng, vaø ngaøi cuõng traû lôøi phoûng vaán cho nhöõng ngöôøi xin, vaø ngaøi cuõng ñieän thoaïi rieâng cho nhieàu ngöôøi. Trong boái caûnh ñoù, ñaâu laø nhöõng vaán ñeá maø vò Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh gaëp phaûi?
Ñaùp: Vaán ñeà toâi gaëp phaûi trong nhöõng tình traïng nhö theá cuõng gioáng nhö vaán ñeà cuûa caùc hieán binh Vatican khi Ñöùc Giaùo Hoaøng muoán ñeán gaàn, tieáp xuùc vôùi daân chuùng, vaø töø choái khoâng chòu duøng xe chaén ñaïn. Chuùng toâi phuïc vuï Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø chuùng toâi hoïc veà loái haønh ñoäng, caùch soáng vaø phöông thöùc ñaû thoâng cuûa ngaøi vôùi daân chuùng. Toâi phaûi hieåu: toâi coù theå coäng taùc vaøo söï truyeàn thoâng cuûa ngaøi nhö theá naøo. Khi Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi, traû lôøi phoûng vaán, noùi tröïc tieáp vôùi daân chuùng, toâi khoâng gì ñeå noùi theâm, toâi chæ can thieäp khi xaûy ra vaøi vaán ñeà caàn laøm saùng toû.
Hoûi: Moät naêm ñaõ troâi qua trong trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Phanxicoâ vaø taïp chí Time cuûa Myõ ñaõ choïn ngaøi laøm ngöôøi noåi baät nhaát trong naêm 2013. Cha coù theå bình luaän gì veà söï choïn löïa nhö theá?
Ñaùp: Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ khoâng phaûi laø ngöôøi tìm kieám thaønh coâng hoaëc söï noåi tieáng. Moät laàn khi ngöôøi ta hoan hoâ ngaøi, ngaøi noùi: "Anh chò em ñöøng noùi "Viva il Papa, Hoan hoâ Ñöùc Giaùo Hoaøng!" Nhöng haõy noùi "Viva Gesuø!", Hoan hoâ Chuùa Gieâsu. Ñoàng thôøi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxcioâ coù theå chaáp nhaän laø "Ngöôøi noåi baät nhaát trong naêm" theo taïp chí Time. Neáu söï choïn löïa cuûa taïp chí naøy coù nghóa laø laøm cho muïc ñích söù maïng cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc nhìn nhaän, vaø söù ñieäp maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ thoâng truyeàn, thì ñoù laø ñieàu toát, ñaùng chaøo möøng, neáu khoâng thì chaéc chaén ñoái vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, ñieàu ñoù chaúng mang laïi ñieàu gì cho ngaøi.
Hoûi: Thöa cha Lombardi, coù nhöõng lôøi khuyeân naøo cha muoán noùi vôùi caùc kyù giaû khoâng ñeå hoï caûi tieán vieäc truyeàn thoâng cuûa hoï, nhaát laø veà Ñöùc Giaùo Hoaøng, veà Giaùo trieàu Roma vaø Giaùo Hoäi noùi chung?
Ñaùp: Ñieàu thöôøng thieáu nôi caùc kyù giaû, ñoù laø yù höôùng söù maïng cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng. Nhieàu khi caùc kyù giaû ñoïc caùc bieán coá vaø ñöa ra nhöõng giaûi thích xa laï vôùi thöïc taïi cuûa Giaùo Hoäi, ví duï hoï nhìn vaø giaûi thích döôùi khía caïnh chính trò hoaëc kinh teá. Vì theá, veà Giaùo Hoäi, chæ thæ nhìn döôùi khía caïnh tranh giaønh quyeàn bính hoaëc lôïi loäc kinh teá phe phaùi. Ñoù laø tình traïng bi thaûm döôùi thôøi Vatileaks vôùi nhöõng taøi lieäu cuûa Toøa Thaùnh bò thaát thoaùt vaø ñaêng taûi treân baùo chí. Traùi laïi, ñoù laø moät tieán trình tìm kieám cuoäc soáng vaø haønh ñoäng phuø hôïp vôùi Phuùc AÂm, canh taân noäi taâm vaø thanh taåy.
Hoûi: Trong boái caûnh ñoù, nhieàu kyù giaû chæ nhìn söï canh taân giaùo trieàu Roma nhö moät söï ñoåi môùi thuoäc loaïi chính trò. Cha coù theå noùi gì veà söï kieän naøy?
Ñaùp: Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ thaønh coâng trong vieäc giuùp ngöôøi ta hieåu raèng Giaùo Hoäi hieän höõu laø ñeå noùi vôùi daân chuùng raèng hoï ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Vì theá vieäc caûi toå giaùo trieàu Roma chæ laø ñieàu phuï thuoäc: vieäc caûi toå naøy giuùp Giaùo Hoäi loan baùo söù ñieäp Tin Möøng höõu hieäu hôn, khoâng phaûi ôû Vatican maø thoâi, nhöng trong caùc giaùo phaän vaø caùc khu vöïc ven bieân. Cac cô caáu trung öông Toøa Thaùnh hieän höõu khoâng phaûi ñeå thoáng trò, nhöng ñeå phuïc vuï vaø trôï giuùp: vieäc caûi toå nhaém tôùi muïc ñích ñoù.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)