Caùc taán kích choáng laïi gia ñình
Caùc taán kích choáng laïi gia ñình.
Phoûng vaán Ñöùc Cha Jan Franciszek Watroba, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan.
Roma (RG 6-02-2014; Vat. 12-03-2014) - Hoài ñaàu thaùng 2 naêm 2014 caùc Giaùm Muïc Ba Lan ñaõ veà Roma vieáng moä hai thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ Phaoloâ vaø thaêm Toøa Thaùnh. Ngaøy thöù tö 5 thaùng 2 naêm 2014 caùc vò ñaõ tham döï buoåi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ tieáp kieán chung tín höõu taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Chaøo caùc Giaùm Muïc Ba Lan Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ xin caùc vò chuyeån lôøi chaøo thaêm cuûa ngaøi tôùi caùc linh muïc, tu só vaø giaùo daân nam nöõ cuûa Giaùo Hoäi Ba Lan. Ngaøi noùi: "Toâi baûo ñaûm vôùi anh em lôøi caàu nguyeän cuûa toâi cho anh em vaø nhöõng ngöôøi maø Chuùa ñaõ tín thaùc cho söï chaêm soùc cuûa anh em. Xin anh em cuõng ceàu nguyeän cho toâi. Xin Chuùa chuùc laønh cho anh em vaø cho Giaùo Hoäi Ba Lan." Ñeà taøi chính ñöôïc caùc Giaùm Muïc Ba Lan ñeà caäp tôùi trong caùc ngaøy vieáng thaêm taïi Roma laø tình hình cuûa caùc gia ñình.
Nhaän xeùt veà cuoäc gaëp gôõ cuûa caùc Giaùm Muïc Ba Lan vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ Ñöùc cha Piotr Libera, Giaùm Muïc Plock, cho bieát ñoù ñaõ laø moät cuoäc gaëp gôõ raát ñôn sô vaø raát huynh ñeä. Môû ñaàu cuoäc gaëp gôõ Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm Muïc Cracovia ñaõ trình baày tình hình cuûa Giaùo Hoäi Ba Lan, tình hình cuûa caùc Giaùo Tænh. Sau ñoù Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ngoû lôøi vaø môøi chuùng toâi ñaët caâu hoûi. Vaø chuùng toâi ñaõ baét ñaàu ñöa ra moät loaït caùc caâu hoûi vaø caùc suy tö, baét ñaàu vôùi tình hình cuûa caùc gia ñình ngaøy nay, roài tôùi caùc vaán ñeà cuûa soá sinh giaûm suùt vaø caùc kieåu khuûng hoaûng khaùc nhau trong gia ñình. Chuùng toâi cuõng ñaõ ñeà caäp tôùi vaán ñeà raát quan troïng laø vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng. Lieân quan tôùi vaán ñeà naøy toâi ñaõ ñöa ra moät caâu hoûi, ñoù laø: "Laøm theá naøo ñeå ñeå cho muïc vuï gia ñình cuûa chuùng toâi trong caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông mang tính caùch rao truyeàn giaùo lyù Tin Möøng hôn? Bôûi vì vieäc rao truyeàn giaùo lyù Tin Möøng gaëp khoù khaên. Caùc linh muïc cao nieân khoâng quen vôùi kieåu giaûng rao truyeàn Tin Möøng naøy. Ñoâi khi hoï hôi kheùp kín. Cuõng coù theå noùi raèng caùc vò hôi sôï haõi söï môùi meû naøy moät chuùt, lieân quan tôùi ñeà taøi taäp rao truyeàn giaùo lyù Tin Möøng". Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ traû lôøi moät caùch ñôn sô raèng caàn phaûi baét ñaàu töø caùc chuûng vieän: caùc chuûng sinh phaûi taäp coù tinh thaàn truyeàn giaùo. Roài Ñöùc Thaùnh Cha chuyeån sang ñeà taøi giaûng: phaûi giaûng nhö theá naøo, ngaøy nay phaûi giaûng daäy ra sao. Ngaøi noùi raèng caùc baøi giaûng khoâng neân daøi quùa. Ñöùc Giaùm Muïc toång tuyeân uùy quaân ñoäi Ba Lan thì trình baày tình hình khoù khaên cuûa caùc binh só Ba Lan töø Afghanistan trôû veà queâ höông, raát thöôøng khi hoï mang theo bieát bao nhieâu veát thöông noäi taâm. Vaø ngaøi hoûi Ñöùc Thaùnh Cha laøm sao coù theå giuùp ñôõ hoï. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa coâng taùc muïc vuï cho caùc quaân nhaân gaëp khoù khaên trong vieäc hoäi nhaäp xaõ hoäi vaø thaønh laäp moät gia ñình toát. Sau cuøng chuùng toâi ñaõ moät laàn nöõa môøi Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm Ba Lan vaø chuû söï Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû taïi Cracovia.
Ñöùc Cha Wojciech Polak, Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Gniezno vaø laø Toång thö kyù Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan, thuoäc nhoùm cuoái cuøng veà Roma vieáng moä hai thaùnh Toâng Ñoà vaø thaêm Toøa Thaùnh, thì cho bieát caùc Giaùm Muïc raát haøi loøng veà chuyeán vieáng thaêm vaø gaëp gôõ Ñöùc Thaùnh Cha vaø soáng tình hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Caùc vò ñaõ soáng kinh nghieäm tình yeâu thöông hieàn phuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Caùc lôøi khích leä cuûa ngaøi ñaõ trao ban can ñaûm vaø höôùng daãn cho töông lai. Giaùo Hoäi taïi Ba lan ñang phaûi soáng caùc thaùch ñoá cuûa theá giôùi ngaøy nay, nhaát laø caùc thaùch ñoá lieân quan tôùi söï soáng con ngöôøi, vieäc baûo veä söï soáng töø luùc thuï thai cho tôùi luùc cheát töï nhieân, cuõng nhö vieäc baûo veä gia ñình. Ñoù laø taát caû caùc vaán ñeà muïc vuï quan troïng ñoái vôùi xaõ hoäi. Caùc Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc cuûng coá bôûi caùc lôøi nhaén nhuû cuûa Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhö bôûi caùc cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc Boä vaø cô quan khaùc nhau cuûa Trung Öông Toøa Thaùnh. Söï tieáp ñoùn noàng haäu cuõng khích leä chuùng toâi ñeà ra chöông trình cho caùc döï aùn muïc vuï cuûng coá Giaùo Hoäi Ba Lan trong tình hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi Roma vaø Giaùo Hoäi hoaøn vuõ.
Ba Lan roäng gaàn 314 ngaøn caây soá vuoâng, coù 38.6 trieäu daân, gaàn 97% laø goác Ba Lan, soá coøn laïi goàm caùc nhoùm nhoû goác Ñöùc, Ucraina, Bielorussia vaø Do thaùi. Ñaïi ña soá daân Ba lan theo Coâng Giaùo nhöng chæ coù 46% ñi tham döï thaùnh leã Chuùa Nhaät, khoaûng 30-40% trong caùc thaønh phoá, vaø 70-80% taïi vuøng queâ. Giaùo Hoäi chính thoáng coù khoaûng nöûa trieäu tín höõu, trong khi tín höõu tin laønh ñöôïc khoaûng 100 ngaøn, tín ñoà Chöùng nhaân Gieâhoâva hôn 125 ngaøn. Tín höõu do thaùi hoài naêm 1939 ñöôïc 3 trieäu nhöng ñaõ bò Ñöùc Quoác Xaõ truy luøng vaø tieâu dieät trong cuoäc dieät chuûng Shoah. Nhöõng ngöôøi soáng soùt di cö sang Hoa Kyø, Anh quoác, Phaùp, vaø Israel.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Cha Jan Franciszek Watroba, Giaùm Muïc Rzeszow, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan, veà caùc taán kích choáng laïi gia ñình. Baøi phoûng vaán do Stefano Leszczynski thuoäc chöông trình tieáng Ba Lan ñaøi Vaticaêng, thöïc hieän.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Watroba, ñaâu laø thaùi ñoä cuûa tín höõu Ba Lan ñoái vôùi gia ñình ngaøy nay?
Ñaùp: Ña soá ngöôøi Ba Lan tuyeân boá mình tin Thieân Chuùa vaø laø thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo. Nhieàu ngöôøi treû hieåu ra raèng ñoái vôùi hoï gia ñình laø moät nôi hoï coù theå hoïc soáng laøm ngöôøi, hoïc bieát caùc giaù trò kitoâ, laø nôi hoï coù theå caûm thaáy an ninh. Vì theá thaät laø laï laïi coù moät söï taán kích nhaèm phaù huûy gia ñình. Môùi ñaây coù vaøi hieäp hoäi ñaõ thaêng tieán yù thöùc heä gioáng trong caùc tröôøng hoïc. Hoï muoán thay ñoåi ñònh nghóa veà gia ñình, phaû huûy caên tính cuûa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Vaán ñeà raát nghieäm troïng, cuõng bôûi vì Boä Giaùo Duïc Ba Lan ñaõ khoâng leân tieáng choáng laïi caùc vieäc naøy. Coù moät vaán ñeà khaùc ñoù laø soá ngöôøi treû chung soáng khoâng laáy nhau gia taêng. Trong tröôøng hôïp hoï coù con vôùi nhau, thì con caùi hoï khoâng ñöôïc giaùo duïc trong ñöùc tin kitoâ.
Hoûi: Tình hình tuïc hoùa naëng neà maø Ñöùc Cha ñaõ mieâu taû vaø noù aûnh höôûng treân caùc gia ñình Ba Lan, coù giaù trò ñoái vôùi nhöõng ngöôøi Ba Lan soáng taïi haûi ngoaïi khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Coù raát nhieàu gia ñình Ba Lan soáng caûnh di cö vì nhieàu lyù do, nhaát laø vì coâng aên vieäc laøm. Coù bieát bao nhieâu treû em chæ nhìn thaáy cha meï trong caùc dòp leã. Nhö theá tieán trình giaùo duïc nhieàu khi bò ñaûo loän bôûi söï coâ ñôn cuûa caùc treû em, chæ soáng vôùi cha hay vôùi meï, hoaëc vôùi oâng baø noäi ngoaïi trong caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät. Caùc lieân heä gia ñình ñoâi khi bò beû gaãy, vaø tieán trình giaùo duïc toân giaùo bò ñeå trong tay caùc thaày coâ hay caùc linh muïc.
Hoûi: Ñaây laø moät tình caûnh raát khoù khaên cuûa gia ñình beân Ba Lan, nhöng moät ít cuõng laø tình caûnh trong caùc nöôùc khaùc cuûa AÂu chaâu. Nhöng cuõng coù caùc khía caïnh tích cöïc coù theå neâu baät trong coâng taùc muïc vuï cho caùc gia ñình taïi Ba Lan, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy. Coù caùc aùnh saùng cho pheùp nhìn töông lai vôùi söï laïc quan, maëc duø coù nhöõng ñieàu tieâu cöïc nhö ñaõ keå treân ñaây. Hieän nay chuùng toâi coù moät trong caùc heä thoáng muïc vuï gia ñình toát nhaát. Trong Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù moät trung taâm vôùi vò giaùm ñoác phoái hôïp taát caû caùc saùng kieán thaêng tieán söï soáng.
Trong taát caû moïi giaùo phaän ñeàu coù caùc trung taâm, nôi caùc ngöôøi treû ñính hoân coù theå chuaån bò laõnh bí tích Hoân Phoái. Chuùng toâi nhaän thaáy hôn 90% caùc baïn treû ñaõ ñinh hoân tham döï caùc khoùa giaùo lyù tieàn hoân nhaân. Caùc trung taâm muïc vuï gia ñình cuõng trôï giuùp caùc caëp hoân nhaân gaëp khuûng hoaûng vaø thaêng tieán moät kieåu soáng kitoâ trong gia ñình. Coù moät lyù do laøm cho chuùng toâi vui söôùng nöõa, ñoù laø nhaän thaáy söï gia taêng lieân tuïc cuûa caùc phong traøo coâng giaùo, nôi giaùo daân ñöôïc môøi goïi coáng hieán moät chöùng taù töôi vui cuûa cuoäc soáng kitoâ trong gia ñình.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, caùc giaùo phaän Ba Lan ñang chuaån bò cho Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi veà gia ñình nhö theá naøo?
Ñaùp: Ñaây laø ñieàu raát môùi meû. Beân ba Lan chuùng toâi nhaän thaáy coù raát nhieàu saùng kieán giuùp laøm cho giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi lieân quan tôùi gia ñình hieän dieän trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy. Nhieàu giaùo daân ñaõ traû lôøi cho cuoäc thaêm doø yù kieán. Ho ñaõ traû lôøi caùc caâu hoûi maø Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñöa ra lieân quan tôùi lyù do cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi khoùa ñaëc bieät veà gia ñình. Hoï ñaõ trình baày quan ñieåm cuûa hoï vaø ñaõ thaûo luaän vôùi caùc linh muïc ñeå coù theå hieåu caên tính giaùo daân cuûa hoï moät caùch toát ñeïp hôn trong Giaùo Hoäi.
(RG 6-2-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)