Söù ñieäp Muøa Chay ñaàu tieân
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ naêm 2014
Söù ñieäp Muøa Chay ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ naêm 2014.
Vatican (Vat. 4-02-2014) - Saùng ngaøy 4 thaùng 2 naêm 2014, Ñöùc Hoàng Y Robert Sarah, ngöôøi Guineùe Equatoriale, beân Phi chaâu, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh Cor Unum (Ñoàng Taâm) ñaõ giôùi thieäu Söù ñieäp Muøa Chay ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Hieän dieän trong treân baøn chuû toïa cuoäc hoïp baùo coøn coù 2 vò Toång thö kyù vaø Phoù Toång thö kyù cuûa Hoäi ñoàng Ñoàng Taâm vaø oâng Baø Davide Dotta vaø Anna Zumbo, thöøa sai giaùo daân taïi Haiti.
Sau ñaây laø toaøn vaên Söù Ñieäp Muøa Chay naêm 2014 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
"Ngaøi ñaõ trôû neân ngheøo ñeå laøm cho chuùng ta ñöôïc giaøu coù nhôø caùi ngheøo cuûa Ngaøi" (Xc 2 Cr 8,9)
Anh chò em thaân meán,
Nhaân dòp Muøa Chay, toâi muoán coáng hieán anh chò em vaøi suy tö coù theå giuùp anh chò em trong haønh trình hoaùn caûi baûn thaân vaø coäng ñoàng. Toâi laáy höùng töø caâu noùi cuûa thaùnh Phaoloâ: "Thöïc vaäy, anh chò em bieát loøng quaûng ñaïi cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta: Ngaøi giaøu sang, nhöng ñaõ trôû neân ngheøo vì anh chò em, ñeå anh chò em trôû neân giaøu sang nhôø caùi ngheøo cuûa Ngaøi" (2 Cr 8,9). Thaùnh Toâng Ñoà ngoû lôøi vôùi caùc tín höõu Kitoâ thaønh Corintoâ ñeå khích leä hoï quaûng ñaïi trong vieäc giuùp ñôõ caùc tín höõu thaønh Jerusalem ôû trong tình traïng tuùng thieáu. Nhöõng lôøi naøy cuûa thaùnh Phaoloâ noùi gì vôùi caùc Kitoâ höõu chuùng ta ngaøy nay? Lôøi nhaén nhuû trôû neân ngheøo khoù, soáng thanh baàn theo tinh thaàn Tin Möøng coù yù nghóa gì ñoái vôùi chuùng ta ngaøy nay?
AÂn suûng cuûa Chuùa Kitoâ
Tröôùc tieân nhöõng lôøi aáy noùi vôùi chuùng ta ñaâu laø ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa. Thieân Chuùa khoâng toû mình baèng nhöõng phöông theá quyeàn löïc vaø giaøu sang cuûa traàn theá, nhöng baèng nhöõng phöông theá yeáu ñuoái vaø ngheøo naøn: "Ngaøi giaøu sang, nhöng ñaõ trôû neân ngheøo vì anh chò em...". Chuùa Kitoâ, Con vónh cöûu cuûa Thieân Chuùa, ñoàng haøng vôùi Chuùa Cha veà quyeàn naêng vaø vinh quang, ñaõ trôû neân ngheøo; Ngaøi ñaõ xuoáng giöõa chuùng ta, trôû neân gaàn guõi vôùi moãi ngöôøi chuùng ta; Ngaøi ñaõ côûi boû, "trôû neân troáng roãng", ñeå trôû neân gioáng chuùng ta hoaøn toaøn (Xc Pl 2,7; Dt 4,15). Maàu nhieäm nhaäp theå cuûa Thieân Chuùa cao caû döôøng naøo! Chính tình yeâu cuûa Thieân Chuùa laø nguyeân nhaân maàu nhieäm aáy, moät tình yeâu laø aân suûng, loøng quaûng ñaïi, öôùc muoán trôû neân gaàn guõi, vaø khoâng do döï hieán thaân vaø hy sinh vì nhöõng thuï taïo maø Ngaøi yeâu meán. Loøng baùc aùi, tình yeâu, coù nghóa laø chia seû trong moïi söï soá phaän cuûa ngöôøi mình yeâu. Tình yeâu laøm cho trôû neân gioáng nhau, kieán taïo söï bình ñaúng, phaù ñoå caùc böùc töôøng vaø nhöõng ngaên caùch. Vaø ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa ñaõ laøm vôùi chuùng ta. Thöïc vaäy, Chuùa Gieâsu "ñaõ laøm vieäc baèng ñoâi baøn tay cuûa con ngöôøi, ñaõ suy nghó vôùi trí thoâng minh cuûa con ngöôøi, ñaõ haønh ñoäng vôùi yù chí cuûa con ngöôøi, ñaõ yeâu thöông vôùi traùi tim cuûa con ngöôøi. Sinh bôûi Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Ngaøi ñaõ thöïc söï trôû neân moät ngöôøi trong chuùng ta, gioáng chuùng ta trong moïi söï ngoaïi tröø toäi loãi" (Gaudium et Spes, 22,2).
Lyù do thuùc ñaåy Chuùa Gieâsu trôû neân ngheøo khoâng phaûi laø söï ngheøo naøn töï noù, nhöng - nhö thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi - ".. laø ñeå anh chò em trôû neân giaøu sang nhôø caùi ngheøo cuûa Ngaøi". Ñaây khoâng phaûi laø moät kieåu chôi chöõ, moät kieåu noùi ñeå gaây aán töôïng! Traùi laïi ñoù laø moät söï toång loâ-gíc cuûa Thieân Chuùa, loâ-gíc yeâu thöông, loâ-gíc Nhaäp Theå vaø Thaäp Giaù. Thieân Chuùa ñaõ khoâng laøm cho ôn cöùu ñoä rôi xuoáng chuùng ta töø treân cao, nhö keû thöông ngöôøi laáy cuûa dö thöøa cuûa mình maø laøm phuùc boá thí. Ñoù khoâng phaûi laø tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ! Khi Chuùa Gieâsu böôùc xuoáng soâng Giordano vaø chòu pheùp röûa cuûa Gioan Taåy Giaû, Ngaøi khoâng haønh ñoäng vì thaáy caàn phaûi thoáng hoái, hoaùn caùi; Ngaøi laøm nhö theá ñeå nhaäp haøng giöõa daân chuùng laø nhöõng ngöôøi ñang caàn ôn tha thöù, Ngaøi ôû giöõa chuùng ta laø nhöõng ngöôøi toäi loãi, vaø gaùnh laáy toäi loãi cuûa chuùng ta. Ñoù chính laø con ñöôøng Ngaøi choïn ñeå an uûi chuùng ta, cöùu thoaùt chuùng ta, giaûi phoùng chuùng ta khoûi tình traïng laàm than. Chuùng ta coù aán töôïng maïnh vì Thaùnh Toâng Ñoà noùi raèng chuùng ta ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt khoâng phaûi nhôø söï giaøu sang cuûa Chuùa Kitoâ, nhöng nhôø caùi ngheøo cuûa Ngaøi. Tuy Thaùnh Phaoloâ bieát roõ "nhöõng söï phong phuù khoân löôøng cuûa Chuùa Kitoâ" (Ep 3,8), "laø ngöôøi ñöôïc thöøa töï moïi söï" (Dt 1,2).
Nhö theá, caùi ngheøo maø Chuùa Gieâsu duøng ñeå giaûi thoaùt chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta trôû neân giaøu sang, laø gì? Thöa ñoù chính laø caùch thöùc Ngaøi yeâu thöông chuùng ta, Ngaøi trôû neân ngöôøi thaân caän cuûa chuùng ta nhö Ngöôøi Samaritano nhaân laønh ñeán gaàn ngöôøi bò boû maëc giôû soáng giôû cheát beân veä ñöôøng (Xc Lc 10,25tt). Ñieàu mang laïi cho chuùng ta töï do chaân thöïc, ôn cöùu ñoä thöïc söï vaø haïnh phuùc ñích thöïc chính laø tình yeâu thöông xoùt, dòu daøng vaø chia seû cuûa Ngaøi. Caùi ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ laøm cho chuùng ta ñöôïc giaøu sang chính laø söï kieän Ngaøi laøm ngöôøi, gaùnh laáy nhöõng yeáu ñuoái cuûa chuùng ta, toäi loãi cuûa chuùng ta, thoâng truyeàn cho chuùng ta löôïng töø bi voâ bieân cuûa Thieân Chuùa. Caùi ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ laø söï giaøu sang lôùn nhaát: Chuùa Gieâsu giaøu loøng tín thaùc voâ bieân nôi Thieân Chuùa Cha, tín thaùc nôi Cha trong moïi luùc, luoân luoân vaø chæ tìm kieám thaùnh yù vaø vinh danh Thieân Chuùa. Ngaøi giaøu sang nhö moät treû em giaøu sang khi caûm thaáy ñöôïc yeâu thöông vaø meán yeâu cha meï, vaø khoâng nghi ngôø moät giaây phuùt naøo veà tình thöông vaø söï dòu daøng cuûa cha meï. Söï giaøu sang cuûa Chuùa Gieâsu chính laø Con Thieân Chuùa; töông quan coù moät khoâng ai vôùi Chuùa Gieâsu chính laø ñaëc aân cao caû nhaát cuûa Ñaáng Messia ngheøo khoù naøy. Khi Chuùa Gieâsu môøi goïi chuùng ta haõy mang laáy "aùch nheï nhaøng" cuûa Ngaøi, Ngaøi môøi goïi chuùng ta haõy trôû neân giaøu coù baèng "caùi ngheøo giaøu sang" vaø "söï giaøu sang ngheøo" cuûa Ngaøi, chia seû vôùi Ngaøi tinh thaàn con thaûo vaø huynh ñeä, trôû neân con caùi trong Con cuûa Ngaøi, laø anh em trong ngöôøi Anh Tröôûng Töû (Xc Rm 8,29).
Ngöôøi ta noùi raèng coù moät ñieàu saàu muoän duy nhaát, ñoù laø saàu muoän vì khoâng ñöôïc neân thaùnh (L. Bloy); chuùng ta cuõng coù theå noùi raèng coù moät söï laàm than ñích thöïc duy nhaát, ñoù laø: khoâng soáng nhö con caùi Thieân Chuùa vaø nhö nhöõng ngöôøi em cuûa Chuùa Kitoâ.
Chöùng taù cuûa chuùng ta
Chuùng ta coù theå nghó raèng "con ñöôøng" ngheøo nhö theá laø con ñöôøng cuûa Chuùa Gieâsu, trong khi chuùng ta, laø nhöõng ngöôøi ñeán sau Ngaøi, chuùng ta coù theå cöùu vôùt theá giôùi baèng nhöõng phöông theá thích hôïp cuûa con ngöôøi. Khoâng phaûi nhö vaäy. Trong moïi thôøi ñaïi vaø moïi nôi, Thieân Chuùa tieáp tuïc cöùu vôùt con ngöôøi vaø theá giôùi nhôø caùi ngheøo cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng trôû neân ngheøo trong caùc Bí tích, trong Lôøi Chuùa vaø trong Giaùo Hoäi cuûa Ngaøi, laø moät daân toäc goàm nhöõng ngöôøi ngheøo. Söï giaøu sang cuûa Thieân Chuùa khoâng theå ñeán vôùi chuùng ta qua söï giaøu sang cuûa chuùng ta, nhöng luoân luoân vaø chæ qua caùi ngheøo cuûa chuùng ta, baûn thaân vaø coäng ñoaøn, ñöôïc Thaàn Khí cuûa Chuùa Ktioâ linh hoaït.
Noi göông Thaày Chí Thaùnh, caùc Kitoâ höõu chuùng ta ñöôïc keâu goïi haõy nhìn ñeán tình caûnh laàm than cuûa anh chò em chuùng ta, ñoäng chaïm ñeán, gaùnh laáy vaø hoaït ñoäng cuï theå ñeå thoa dòu nhöõng laàm than aáy. Laàm than (miseria) khoâng ñoàng nghóa vôùi ngheøo (povertaø); laàm than laø söï ngheøo naøn khoâng coù loøng tín thaùc, khoâng coù tình lieân ñôùi, khoâng coù hy voïng. Chuùng ta coù theå phaân bieät ba loaïi laàm than: laàm than vaät chaát, laàm than luaân lyù vaø laàm than tinh thaàn. Laàm than vaät chaát vaãn thöôøng ñöôïc goïi chung laø söï ngheøo khoå vaø ñeø naëng treân nhöõng ngöôøi soáng trong hoaøn caûnh khoâng xöùng ñaùng vôùi con ngöôøi: nhöõng ngöôøi bò thieáu caùc quyeàn cô baûn vaø nhu yeáu phaåm nhö löông thöïc, nöôùc, nhöõng ñieàu kieän veä sinh, coâng aên vieäc laøm, khaû naêng phaùt trieån vaø taêng tröôûng veà vaên hoùa. Ñöùng tröôùc laàm than naøy, Giaùo Hoäi coáng hieán dòch vuï cuûa mình, diakonia, ñeå ñi gaëp gôõ nhöõng ngöôøi tuùng thieáu vaø chöõa laønh nhöng veát thöông laøm xaáu xí khuoân maët cuûa nhaân loaïi. Nôi nhöõng ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi roát cuøng, chuùng ta nhìn thaáy toân nhan cuûa Chuùa Kitoâ; khi yeâu thöông vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo, chuùng ta yeâu meán vaø phuïng söï Chuùa Kitoâ. Söï daán thaân cuûa chuùng ta cuõng nhaém laøm sao ñeå chaám döùt nhöõng vuï vi phaïm phaåm giaù con ngöôøi treân theá giôùi, nhöõng kyø thò vaø laïm duïng laø nguoàn goác gaây ra laàm than trong bao nhieâu tröôøng hôïp. Khi quyeàn löïc, sa hoa vaø tieàn baïc trôû thaønh thaàn töôïng, thì ngöôøi ta coi chuùng quan troïng hôn ñoøi hoûi phaûi phaân phoái coâng baèng nhöõng cuûa caûi. Vì theá, caùc löông taâm caàn hoaùn caûi, trôû veà vôùi coâng lyù, söï bình ñaúng, söï ñieàu ñoä vaø chia seû.
Ñieàu khoâng keùm phaàn gaây lo aâu chính laø laàm than luaân lyù, noù heä taïi trôû neân noâ leä cho nhöõng taät xaáu vaø toäi loãi. Bao nhieâu gia ñình lo aâu vì coù moät trong nhöõng phaàn töû cuûa mình, thöôøng laø ngöôøi treû, nghieän ngaäp röôïu, ma tuùy, côø baïc vaø daâm oâ! Bao nhieâu ngöôøi ñaõ ñaùnh maát yù nghóa cuoäc soáng, thieáu nhöõng vieãn töôïng töông lai vaø maát hy voïng! Vaø bao nhieâu ngöôøi bò boù buoäc soáng trong laàm than luaân lyù do nhöõng ñieàu kieän xaõ hoäi baát coâng, thieáu coâng aên vieäc laøm, khieán hoï khoâng coøn phaåm giaù mang mang côm baùnh veà nhaø, thieáu bình ñaúng trong caùc quyeàn giaùo duïc vaø söùc khoûe. Trong nhöõng tröôøng hôïp aáy, laàm than luaân lyù coù theå ñöôïc goïi laø moät söï baét ñaàu töï saùt. Hình thöùc laàm than naøy cuõng laø nguyeân nhaân laøm cho neàn kinh teá suy suïp, noù luoân gaén lieàn vôùi laàm than tinh thaàn maø chuùng ta khi chuùng ta xa lìa Thieân Chuùa vaø töø khöôùc tình thöông cuûa Ngaøi. Neáu chuùng ta cho raèng mình khoâng caàn Thieân Chuùa, Ñaáng ñang giô tay cho chuùng ta trong Chuùa Kitoâ, vì chuùng ta nghó mình töï maõn, thì chuùng ta ñang ñi vaøo con ñöôøng thaát baïi. Thieân Chuùa laø Ñaáng duy nhaát coù theå cöùu vôùt vaø giaûi thoaùt chuùng ta thöïc söï.
Tin Möøng laø thuoác giaûi ñoäc ñích thöïc choáng laïi laàm than tinh thaàn: Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi mang vaøo moïi moâi tröôøng lôøi loan baùo giaûi thoaùt, theo ñoù coù söï tha thöù toäi loãi ñaõ phaïm, Thieân Chuùa cao caû hôn toäi loãi chuùng ta vaø Ngaøi yeâu thöông chuùng ta moät caùch nhöng khoâng, luoân luoân, vaø chuùng ta ñöôïc döïng neân ñeå hieäp thoâng vaø soáng vónh cöûu. Chuùa môøi goïi chuùng ta haõy trôû thaønh nhöõng ngöôøi haân hoan loan baùo söù ñieäp töø bi vaø hy voïng aáy! Thaät laø ñeïp khi caûm nghieäm nieàm vui loan truyeàn tin möøng ñoù, chia seû kho taøng ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho chuùng ta, ñeå an uûi nhöõng con tim tan vôõ vaø mang laïi hy voïng cho bao nhieâu anh chò em chuùng ta ñang bò boùng ñeâm bao phuû. Vaán ñeà ôû ñaây laø ñi theo vaø noi göông Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ ñi ñeán vôùi ngöôøi ngheøo vaø toäi nhaân nhö moät muïc töû ñi tìm con chieân bò laïc maát, vaø Ngaøi ñeán gaëp chuùng ta vôùi ñaày tình yeâu thöông. Khi hieäp nhaát vôùi Chuùa, chuùng ta coù theå can ñaûm môû ra nhöõng con ñöôøng môùi ñeå loan baùo Tin Möøng vaø thaêng tieán con ngöôøi.
Anh chò em thaân meán, öôùc gì Muøa chay naøy thaáy ñöôïc toaøn theå Giaùo hoäi saün saøng vaø mau maén laøm chöùng cho nhöõng ngöôøi ñang soáng trong tình traïng laàm than vaät chaát, luaân lyù vaø tinh thaàn: laøm chöùng veà söù ñieäp Tin Möøng, ñöôïc toùm taét trong vieäc loan baùo tình thöông cuûa Chuùa Cha töø bi, saün saøng oâm laáy moãi ngöôøi trong Chuùa Kitoâ. Chuùng ta coù theå thi haønh ñieàu aáy theo möùc ñoä chuùng ta ñöôïc trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ trôû neân ngheøo vaø laøm cho chuùng ta ñöôïc giaøu sang baèng caùi ngheøo cuûa Ngaøi. Muøa Chay laø muøa thích hôïp ñeå côûi boû, laøm cho chuùng ta töï hoûi ñaâu laø ñieàu chuùng ta coù theå chòu thieáu ñeå giuùp ñôõ vaø laøm cho ngöôøi khaùc trôû neân phong phuù nhôø caùi ngheøo cuûa chuùng ta. Chuùng ta ñöøng queân raèng söï ngheøo naøn ñích thöïc gaây ñau khoå: moät söï côûi boû maø khoâng coù chieàu kích thoáng hoái thì khoâng coù giaù trò. Toâi khoâng tín nhieäm vieäc laøm phuùc maø chaúng laøm cho chuùng ta maát maùt hoaëc khoâng gaây ñau ñôùn naøo.
Xin Chuùa Thaùnh Linh, - nhôø Ngaøi "chuùng ta voán laø ngöôøi ngheøo, nhöng coù khaû naêng laøm bao nhieâu ñieàu phong phuù: nhö ngöôøi khoâng coù gì caû, nhöng laïi sôû höõu taát caû" (2 Cr 6,10),- naâng ñôõ nhöõng quyeát taâm treân ñaây cuûa chuùng ta vaø cuûng coá trong chuùng ta moái quan taâm vaø traùch nhieäm ñoái vôùi söï laàm than cuûa con ngöôøi, ñeå chuùng ta trôû neân töø bi vaø laø nhöõng ngöôøi thöïc thi loøng töø bi. Vôùi lôøi caàu chuùc aáy, toâi höùa caàu nguyeän cho anh chò em, ñeå moãi tín höõu vaø moãi coäng ñoaøn Giaùo Hoäi tieán böôùc moät caùch hieäu quaû trong haønh trình Muøa Chay, vaø toâi xin anh chò em caàu nguyeän cho toâi. Xin Chuùa chuùc laønh cho anh chò em vaø xin Ñöùc Meï gìn giöõ anh chò em.
Vatican ngaøy 26 thaùng 12 naêm 2013
Leã Thaùnh Stephano, Phoù Teá vaø laø Vò Töû Ñaïo tieân khôûi
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P, chuyeån yù
(Radio Vatican)