Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
vaø noã löïc baûo veä treû em
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø noã löïc baûo veä treû em.
Phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Maria Tomasi, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa thaùnh caïnh caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác ôû Geneøve.
Geneøve, Thuïy Só (RG 16-01-2014; SD 16-01-2014; Vat. 28-01-2014) - Hoâm 16 thaùng 1 naêm 2014 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Maria Tomasi, Quan saùt vieân thöôøng tröïc cuûa Toøa thaùnh caïnh caùc toå chöùc cuûa Lieân Hieäp Quoác ôû Geneøve beân Thuïy Só, ñaõ höôùng daãn phaøi ñoaøn Toøa Thaùnh tham döï khoùa hoïp laàn thöù 65 cuûa UÛy ban Hieäp Öôùc veà quyeàn cuûa caùc treû em. Trong phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh ngoaøi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Tomasi, coøn coù Ñöùc Cha Charles Scicluna, Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän La Valetta, Malta, nguyeân chöôûng tín taïi Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, chuyeân truy toá nhöõng vuï giaùo só laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân.
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho Ñaøi Vaticaêng Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Maria Tomasi baùc boû lôøi caùo buoäc cuûa hieäp hoäi caùc naïn nhaân bò giaùo só laïm duïng tính duïc, cho raèng Toøa thaùnh ñaõ ngaên caûn vieäc ñieàu tra vaø tieán trình cuûa coâng lyù veà nhöõng vuï naøy.
Trong thoâng caùo coâng boá ngaøy 16 thaùng 1 naêm 2014 cha Federico Lombardi, Giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, cho bieát Toøa Thaùnh laø moät trong nhöõng quoác gia ñaàu tieân ñaõ kyù nhaän Hieäp öôùc veà quyeàn cuûa caùc treû em hoài naêm 1990. Hieäp öôùc naøy tröôùc tieân lieân heä tôùi Quoác gia thaønh Vaticaêng, trong khi coäng ñoàng tín höõu coâng giaùo raûi raùc treân theá giôùi khoâng phaûi laø thaønh phaàn cuûa Quoác gia thaønh phoá Vaticaêng, maø tuøy thuoäc luaät phaùp caùc quoác gia lieân heä, nôi hoï soáng vaø hoaït ñoäng. Söï phaân bieät naøy quan troïng vì giuùp traùnh caùc laãn loän vaø hieåu laàm.
Cha Lombardi cuõng nhaän xeùt raèng nhieàu khi UÛy ban veà vieäc aùp duïng Hieäp öôùc neâu leân vôùi Toøa Thaùnh nhöõng caâu hoûi lieân quan tôùi vaán ñeà laïm duïng tính duïc treû em vò thaønh nieân, döôøng nhö hoï giaû thieát raèng caùc Giaùm Muïc hoaëc caùc Beà treân doøng tu haønh ñoäng nhö nhöõng ngöôøi ñaïi dieän ñaëc uûy cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng.
Ñaây laø ñieàu khoâng ñuùng, vaø khoâng coù caên cöù. Chaúng haïn hoï hoûi veà nhöõng vuï laïm duïng tính duïc trong caùc toå chöùc coâng giaùo ôû caùc nöôùc treân theá giôùi, nhö taïi Ai Len, hoaëc trong caùc cô sôû cuûa doøng Ñaïo Binh Chuùa Kitoâ. Nhöng nhöõng caâu hoûi ñoù khoâng lieân heä tôùi söï toân troïng cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi Hieäp öôùc naøy, vì ñoù laø nhöõng vuï thuoäc quyeàn taøi phaùn cuûa caùc nöôùc nôi xaûy ra caùc vuï ñoù.
Cuõng theá, theo Hieäp öôùc, Toøa Thaùnh khoâng buoäc phaûi traû lôøi nhöõng caâu hoûi yeâu caàu cung caáp thoâng tin veà nhöõng vuï ñöôïc xeùt xöû chieáu theo Giaùo Luaät. Cha Lombardi keát luaän raèng: "Söï tham gia mau leï vaø ñaày xaùc tín cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi Hieäp Öôùc veà caùc quyeàn cuûa treû em laø ñieàu phuø hôïp vôùi thaùi ñoä tröôùc sau nhö moät cuûa Giaùo Hoäi. Vì theá ngöôøi ta coù theå noùi raèng qua hoaït ñoäng cuûa mình Toøa Thaùnh thaêng tieán moät traøo löu roäng raõi voâ bieân treân toaøn theá giôùi, yeâu thöông vaø phuïc vuï thieän ích cuûa treû em. Söï höôùng daãn ñaày phaán khôûi vaø coù söùc loâi cuoán cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ mang laïi moät ñaø tieán môùi meû vaø hieån nhieân cho söï daán thaân naøy.
Trong baøi töôøng trình veà vieäc aùp duïng Thoûa hieäp naøy, vò Ñaïi dieän Toøa Thaùnh ñaõ khaúng ñònh raèng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo muoán neâu göông trong vieäc baûo veä treû em vaø choáng laïi caùc vuï laïm duïng tính duïc cuûa treû vò thaønh nieân. Quy chieáu caùc caâu vieát traû lôøi cho caùc caâu hoûi cuûa UÛy ban Lieân Hieäp Quoác, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvano Tomasi ñaõ trình baày moät caùch chi tieát daán thaân cuûa Giaùo Hoäi ñeå ñöông ñaàu vôùi toäi phaïm kinh khuûng cuûa caùc vuï laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân, treân bình dieän trung öông cuûa Toøa Thaùnh vôùi vieäc pheâ chuaån caùc Ñöôøng neùt höôùng daãn cho caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, cuõng nhö treân bình dieän haï taàng, trong caùc thöïc taïi khaùc nhau cuûa Giaùo Hoäi, ñaëc bieät laø trong caùc cô caáu giaùo duïc. Tieáp ñeán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi ñaõ nhaéc tôùi moät loaït caùc bieän phaùp ñaõ ñöôïc ñöa ra trong caùc naêm qua treân bình dieän noäi boä Giaùo Hoäi, cuõng nhö treân bình dieän quoác teá ñeå ñöông ñaàu vôùi hieän töôïng ñaùng buoàn naøy. Ñöùc Cha Tomasi noùi: ñaây laø moät daán thaân ñaõ ñöôïc caùc vò Giaùo Hoaøng môùi ñaây ñeà ra, ñaëc bieät laø Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI. Vaø giôø ñaây tôùi phieân Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, vôùi vieäc loan baùo thaønh laäp UÛy ban baûo veä treû em vò thaønh nieân. Khoâng theå coù söï bieän minh naøo cho baát cöù hình thöùc baïo löïc vaø khai thaùc treû em naøo. Ñöùc Cha Tomasi cuõng ñaõ keå ra caùc coät truï cuûa daán thaân naøy cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi treû em.
Trong baûn töôøng trình Vò Ñaïi Dieän Toøa Thaùnh cuõng ñeà caäp tôùi vieäc baûo veä phaåm giaù cuûa treû em trong taát caû moïi chieàu kích cuûa noù vaø ngay töø khi ñöôïc thuï thai; vieäc toân troïng vaø thaêng tieán caùc quyeàn cuûa gia ñình laø nôi treû em phaùt trieån vaø lôùn leân; quyeàn giaùo duïc con caùi töø phía caùc cha meï vaø quyeàn töï do toân giaùo. Keát thuùc baøi tham luaän Ñöùc Cha Tomasi noùi Toøa Thaùnh tieáp nhaän moïi gôïi yù vaø ñoùng goùp cuûa UÛy ban, trong vieäc thaêng tieán vaø toân troïng quyeàn cuûa caùc treû em vò thaønh nieân, ñeå coù ñöôïc söï thöïc thi höõu hieäu taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc thieát ñònh bôûi Hieäp Öôùc vaø caùc Bieân baûn cuûa noù.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Silvno Maria Tomasi veà taàm quan troïng cuûa khoùa hoïp noùi treân cuûa UÛy ban hieäp öôùc veà caùc quyeàn cuûa treû em.
Hoûi: Thöa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tomasi, hoâm 16 thaùng gieâng vöøa qua, UÛy ban Hieäp öôùc veà caùc quyeàn cuûa treû em ñaõ nhoùm khoùa hoïp thöù 65 taïi Geneøve vôùi söï tham döï cuûa phaùi ñoaøn cuûa Toøa Thaùnh, do Ñöùc Cha laøm tröôûng ñoaøn. Khoùa hoïp naøy coù muïc ñích naøo thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Khoùa hoïp laàn thöù 65 cuûa UÛy ban Hieäp öôùc veà caùc quyeàn cuûa treû em nhaèm muïc ñích duyeät xeùt caùc töôøng trình cuûa vaøi nöôùc nhö Nga, Ñöùc, Toøa Thaùnh, Boà Ñaøo Nha, Congo vaø Yemen. Caùc nöôùc naøy ñaõ trình baày moät baûn töôøng trình veà vieäc aùp duïng Hieäp öôùc veà caùc quyeàn cuûa treû em trong laõnh thoå cuûa mình. Ñaây laø ñoøi hoûi ñöôïc ñöa ra cho taát caû moïi quoác gia ñaõ kyù nhaän Hieäp öôùc. Vì theá caû Toøa Thaùnh laø quoác gia ñaõ pheâ chuaån Hieäp öôùc naêm 1990 cuõng coù boån phaän töôøng trình vieäc aùp duïng noù, xem mình ñaõ aùp duïng caùc ñoøi hoûi, caùc nguyeân taéc vaø caùc höôùng daãn cuûa Hieäp öôùc nhö theá naøo. UÛy ban trình baày caùc nhaän xeùt cuûa mình veà baûn töôøng trình ñaõ ñöa ra, vaø nhö theá baét ñaàu cuoäc ñoái thoaïi giöõa quoác gia lieân heä vaø caùc chuyeân vieân cuûa UÛy ban. Toøa Thaùnh tham döï vaøo sinh hoaït naøy nhö caùc quoác gia khaùc, vaø coi ñoù nhö laø moät dòp toát ñeå taùi khaúng ñònh caùc giaù trò vaø caùc cung caùch tieán haønh cuûa Hieäp öôùc, nhö Toøa Thaùnh ñaõ tuyeân boá khi pheâ chuaån Hieäp öôùc hoài naêm 1990. Nhö vaäy, ñaây laø moät thôøi ñieåm ích lôïi ñeå thaêng tieán vieäc baûo veä caùc treû em theân theá giôùi.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, töø vaøi phía cuõng ñaõ coù caùc chæ trích ñoái vôùi Toøa Thaùnh. Taïi sao vaäy, vaø Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Chæ trích thì deã laém. Ñoâi khi chuùng coù moät vaøi neàn taûng thöïc, baát cöù toäi phaïm naøo cuõng laø moät söï döõ, nhöng khi coù caùc treû em bò lieân luïy, thì noù trôû thaønh nghieâm troïng hôn nöõa. Lôøi toá caùo Toøa Thaùnh ñaõ ngaên caûn vieäc thöïc thi coâng lyù trong laõnh vöïc naøy, xem ra laø ñieàu ôû treân khoâng khí: ngaên caûn tieán trình cuûa coâng lyù trong baát cöù nöôùc naøo, gaây thieät haïi cho tính caùch phaùp lyù cuûa mình seõ laø moät can thieäp baát hôïp phaùp vaø baát coâng töø phía baát cöù chuû theå naøo. Toøa Thaùnh uûng hoä quyeàn vaø boån phaän cuûa moïi quoác gia truy naõ moïi toäi phaïm choáng laïi caùc treû em vò thaønh nieân. Nhö theá, lôøi chæ trích Toøa Thaùnh tìm can thieäp vaøo vaø ngaên caûn tieán trình cuûa coâng lyù, laø ñieàu khoâng ñöùng vöõng. Traùi laïi, nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ nhaán maïnh, Toøa Thaùnh muoán coù söï trong saùng vaø coâng lyù ñöôïc thöïc thi.
Hoûi: Ñaâu laø caùc vieãn töôïng töông lai lieân quan tôùi vaán ñeà naøy taïi Geneøve thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Toøa Thaùnh ñaõ daán thaân thöïc thi caùc nhieäm vuï quoác teá cuûa mình, bao goàm caû caùc nhieäm vuï phaùt xuaát töø vieäc pheâ chuaån Hieäp öôùc caùc quyeàn cuûa treû em. Toøa Thaùnh seõ nghieâm chænh cöùu xeùt caùc nhaän xeùt, caùc pheâ bình, gôïi yù maø UÛy ban caùc chuyeân vieân ñöa ra. Nhö theá Toøa Thaùnh seõ khoâng chæ thaêng tieán vieäc thöïc thi Hieäp öôùc, maø cuõng chuù yù nhieàu hôn tôùi vieäc baûo veä caùc treû em moät caùch caån thaän vaø höõu hieäu hôn. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ loan baùo vieäc thaønh laäp moät UÛy ban baûo veä caùc treû em vò thaønh nieân. Caùc chæ daãn cuûa UÛy ban Lieân Hieäp Quoác seõ ñöôïc nghieân cöùu moät caùch chaêm chuù bôûi UÛy ban naøy, laøm sao ñeå cuûng coá treân moïi bình dieän vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi, maø caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông ñaõ coáng hieán cho caùc treû em; nhöng nhaát laø daán thaân cuûa Toøa Thaùnh trong laõnh thoå cuûa mình vaø ñoái vôùi nhöõng gì thuoäc nhieäm vuï cuûa Toøa Thaùnh treân bình dieän quoác teá uûng hoä taát caû moïi khía caïnh vaø caùc yeáu toá seõ thöïc söï giuùp vieäc ñaøo taïo, baûo veä vaø tröôûng thaønh cuûa caùc treû em vò thaønh nieân, vaø cuûa caùc treû em treân toaøn theá giôùi.
(RG 16-1-2014; SD 16-1-2014)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)