Ai thöông xoùt ta
neáu ta khoâng bieát thöông xoùt chính mình
Ai thöông xoùt ta, neáu ta khoâng bieát thöông xoùt chính mình?
Kuweit (Vat. 17-01-2014) - Ngaøy 15 thaùng Gieâng naêm 2014 haøng chuïc nöôùc aân nhaân cuûa Siria ñaõ keát thuùc cuoäc hoïp taïi Kuweit. Cuoäc hoïp ñaõ chæ thaønh coâng moät nöûa, vì ñaõ khoâng ñaït ñöôïc soá tieàn caàn coù ñeå cöùu trôï Siria. OÂng Ban Ki-Moon, Toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác, ñaõ toû veû thaát voïng, khi thoâng baùo soá tieàn caùc nöôùc naøy ñaõ ñoùng goùp chæ ñöôïc 2 tyû 400 trieäu myõ kim, töùc ít hôn moät phaàn ba ngaân khoaûn döï truø coù ñöôïc. Lieân Hieäp Quoác cuõng maïnh meõ toá caùo caùc vuï taøn saùt taäp theå do caùc löïc löôïng thaùnh chieán chuû möu, trong ñoù coù nhoùm "Nhaø nöôùc Hoài giaùo Irak" vaø "Maët trôøi moïc" gaén lieàn vôùi toå chöùc khuûng boá Al Qaeda. Treân bình dieän ngoaïi giao trong hai ngaøy 16 vaø 17 thaùng Gieâng naêm 2014 ñaïi dieän cuûa caùc chính quyeàn Nga, Iran vaø Siria ñaõ gaëp nhau taïi thuû ñoâ Matscôva. Tröôùc caùc khoù khaên maø vieäc cöùu trôï nhaân ñaïo phaûi ñoái phoù trong luùc naøy Ñöùc Toång Giaùm Muïc Mario Zenari, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Siria, ñaõ tha thieát keâu goïi coäng ñoàng quoác teá laéng nghe tieáng gaøo theùt tuyeät voïng cuûa ngöôøi daân Siria ñang ngaõ quïy trong côn loác baïo löïc, vaø mau choùng laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå cöùu soáng daân chuùng. Ñieàu caáp thieát nhaát hieän nay laø giuùp ñaït ñöôïc moät cuoäc ngöng baén ñeå coù theå chuyeån ñoà cöùu trôï tôùi cho caùc naïn nhaân, ñaëc bieät trong caùc tænh mieàn ñoâng vaø caû caùc vuøng chung quanh thuû ñoâ Damasco.
Ngöôøi ta khoâng bieát hoäi nghò Geneøve II khai dieãn vaøo ngaøy 22 thaùng Gieâng naêm 2014 vôùi söï tham döï cuûa caùc phe laâm chieán vaø ñaïi dieän cuûa caùc nöôùc coù lieân luïy trong cuoäc noäi chieán coù ñem laïi moät giaûi phaùp hoøa bình cho Siria hay khoâng. Caùc löïc löôïng caùch maïng ñoái laäp nhaát quyeát ñoøi toång thoáng Bashar al-Assad phaûi ra ñi, trong khi chính quyeàn Damasco vaãn luoân luoân coi caùc löïc löôïng noåi daäy laø caùc nhoùm khuûng boá phaù hoaïi. Vaø öôùc nguyeän cuûa toång thoång Bashar al-Assad laø "ñöôïc cheát treân queâ höông cuûa mình". Nhöng ñoù chæ laø kieåu noùi hoa myõ nhaèm che daáu tham voïng duy trì quyeàn löïc baèng moïi caùch, keå caû vôùi giaù maùu cuûa haøng traêm ngaøn ngöôøi daân vaø moät ñaát nöôùc ñoå naùt tan hoang, sau bao nhieâu thaäp nieân hy sinh coá gaéng xaây döïng ñeå ñaït ñöôïc söï phoàn thònh nhö cho tôùi caùch ñaây hôn ba naêm.
Vaán ñeà ñoù laø caû hai phe ñeàu döïa vaøo söï uûng hoä cuûa caùc nöôùc ngoaøi saün saøng cung caáp khí giôùi cho hoï taøn saùt laãn nhau. Nhö ñaõ bieát, chính quyeàn cuûa toång thoáng Bashar al-Assad ñöôïc Nga, Trung Quoác vaø Iran cung caáp khí giôùi, trong khi Hoa Kyø, AÂu chaâu vaø vaøi quoác gia A Raäp cung caáp khí giôùi cho caùc löïc löôïng caùch maïng. Töø nhieàu thaäp nieân qua soá vuõ khí Nga baùn cho Siria leân tôùi hôn 2 tyû myõ kim moãi naêm. Nhöng Siria cuõng mua khí giôùi cuûa vaøi nöôùc AÂu chaâu vaø nhôø kyõ thuaät caùc nöôùc naøy cung caáp ñaõ cheá ra caùc vuõ khí hoùa hoïc, hieän nay ñaõ bò tòch thu vaø seõ bò huûy boû. Siria trôû thaønh chôï trôøi vuõ khí: ñoù laø moät trong caùc lyù do khieán cho chieán tranh nöôùc naøy keùo daøi, khoù chaám döùt.
Ñaây cuõng laø moät söï thaät soáng söôïng, maø caùc phöông tieän truyeàn thoâng quoác teá thöôøng traùnh neù, ít khi daùm thaúng thaén ñeà caäp tôùi, hay phaân tích hoaëc maïnh daïn toá caùo: ñoù laø "chieán tranh thöông maïi" laøm giaàu cho caùc quoác gia coù kyõ ngheä cheá taïo vaø buoân baùn vuõ khí." Ñöùng ñaàu laø Hoa Kyø, Nga, Trung Quoác, roài ñeán caùc nöôùc AÂu chaâu, trong ñoù Anh, Ñöùc, Phaùp, Italia, Taây Ban Nha chieám vò theá öu tieân. Tieáp ñeán cho tôùi vaøi thaäp nieân gaàn ñaây laïi coù theâm caùc nöôùc coù neàn kinh teá ñang leân nhö AÁn Ñoä, Brasil vaø Nam Phi. Roài coøn coù caû caùc nöôùc A Raäp vaø nhieàu nöôùc Phi chaâu nhö Ai Caäp, A Raäp Sauñi, Camerun vv... Nhö theá chieán tranh laø moät lôïi nhuaän, ñem laïi caùc soá tieàn lôøi khoång loà haøng traêm tyû myõ kim haèng naêm, neân vieäc "taïo ra thò tröôøng tieâu thuï vuõ khí" cuõng laø moät khaâu khaùc cuûa kyõ ngheä cheá taïo vaø buoân baùn vuõ khí treân theá giôùi.
Tuy nhieân, ngaøy nay ngöôøi ta khoâng coøn coù theå chæ quy toäi cho caùc cöôøng quoác, hay caùc nöôùc taây aâu hoaëc ñoâng aâu, cheá taïo buoân baùn vuõ khí nöõa, maø traùch nhieäm cuõng tuøy thuoäc raát nhieàu nôi haøng laõnh ñaïo cuûa caùc nöôùc ngheøo ñang treân ñöôøng phaùt trieån. Söï kieän giôùi laõnh ñaïo caùc nöôùc ngheøo daønh raát nhieàu ngaân khoaûn cho vieäc mua vaø trang bò vuõ khí cho quaân ñoäi laø moät söï thaät quùa hieån nhieân, khoâng theå che daáu vaø choái caõi ñöôïc nöõa.
Ñieån hình nhö tình hình vuøng Ñoâng Nam AÙ hieän nay. Trung Quoác "xaác xöôïc" coi Bieån Ñoâng laø cuûa mình vaø uy hieáp caùc nöôùc nhoû trong vuøng, chæ vì muoán aên cöôùp taøi nguyeân, haûi saûn vaø moû daàu hoûa khoång loà naèm beân döôùi theàm luïc ñòa cuûa Vieät Nam vaø caùc nöôùc vuøng Ñoâng Nam AÙ. Nhöng caùc ñoäng thaùi khieâu khích, ñe doïa, traán aùp vaø xaâm laêng cuûa Trung Quoác khieán cho caùc nöôùc toaøn vuøng ôû trong trình traïng caêng thaúng baùo ñoäng, vaø laøm cho caùc chính quyeàn thi ñua nhau mua vuõ khí cuûa Hoa Kyø, Nga, AÂu chaâu vaø AÁn Ñoä. Keå caû chính quyeàn coäng saûn Vieät Nam, moät ñaøng thì ñaõ kyù thoûa hieäp ngaàm baùn nöôùc cho Trung Quoác töø laâu, nhaèm bieán Vieät Nam trôû thaønh moät tình cuûa Taàu, ñaøng khaùc laïi "giaû vôø ñoùng kòch hoát hoaûng" kyù thoûa hieäp mua khí giôùi cuûa Hoa Kyø vaø AÁn Ñoä goïi laø "ñeå ñöông ñaàu vôùi hoïa maát nöôùc". Trong khi ñoù nhaø nöôùc coäng saûn Vieät Nam laïi khoâng heà daùm môû mieäng leân tieáng phaûn ñoái caùc haønh ñoäng xaám laêng cuûa Trung Quoác cöôùp ñaát, cöôùp bieån, cöôûp haûi saûn vaø quaëng moû cuûa Vieät Nam, gieát ngö daân, ñeå cho ngöôøi Taàu tha hoà töï do sang Vieät Nam thaønh laäp nhieàu thaønh phoá laøng maïc buoân baùn vaø thoáng trò thò tröôøng saûn xuaát trong nöôùc, nhöng laïi thaúng tay ñaøn aùp sinh vieân hoïc sinh, caùc nhaø tranh ñaáu cho daân chuû vaø nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc bieåu tình phaûn ñoái chính saùch xaâm laêng cuûa Trung Quoác.
Nhö theá, cuõng nhö tröôøng hôïp cuûa Siria, neáu chính quyeàn vaø caùc löïc löôïng cuûa moät quoác gia maø khoâng bieát thöông xoùt daát nöôùc vaø daân toäc mình ñeå coá gaéng tìm ra giaûi phaùp hoøa bình, traùnh cho quoác qia khoûi bò dieät vong, thì ai laø ngöôøi coù theå thöông xoùt vaø laøm nhieäm vuï naøy thay cho hoï ñaây? Ai thöông xoùt ta, neáu ta khoâng bieát thöông xoùt chính mình?
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)