Moät baøi giaûng coù giaù trò
Moät baøi giaûng coù giaù trò.
Roma (WHÑ 16-12-2013) - Toâng huaán ñaàu tieân cuûa Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ, Evangelii gaudium (Nieàm vui Phuùc AÂm), ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng Phanxicoâ kyù vaøo ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2013, ngaøy leã Chuùa Kitoâ Vua, ngaøy beá maïc Naêm Ñöùc Tin, vaø ñöôïc coâng boá vaøo ngaøy 26 thaùng 11 naêm 2013. Toâng huaán goàm 5 chöông vaø 288 soá. Ñöùc giaùo hoaøng ñaõ trình baøy Toâng huaán baèng moät gioïng vaên ñôn sô, deã hieåu, vaø ñoâi khi dí doûm. Ngaøi cho thaáy raèng Tin Möøng cuûa Ñöùc Gieâsu laø moät Tin Möøng veà tình yeâu, Tin Möøng naøy raát deã hieåu.
Ngaøi ñaõ daønh haún moät chöông (chöông III, töø soá 111 ñeán soá 173) ñeå noùi veà vieäc "loan baùo Tin Möøng"; vaø trong chöông naøy, ngaøi daønh moät phaàn daøi ñeå noùi veà "vieäc rao giaûng trong phuïng vuï", nghóa laø "baøi giaûng vaø vieäc chuaån bò", bôûi vì "coù raát nhieàu ngöôøi than phieàn veà taùc vuï quan troïng naøy" (135). Chuùng ta coù theå ñoïc töø soá 135 ñeán soá 159 (hoaëc ñeán taän soá 175) ñeå ñoùn nhaän giaùo huaán cuûa Ñöùc giaùo hoaøng veà baøi giaûng.
Ñoái vôùi Ñöùc Phanxicoâ, "baøi giaûng coù moät giaù trò ñaëc bieät vì phaùt sinh töø boái caûnh Thaùnh Theå, laø ñieàu laøm cho baøi giaûng vöôït treân moïi hình thöùc daïy giaùo lyù bôûi vì ñaây laø moät cuoäc ñoái thoaïi tuyeät vôøi nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø daân Ngaøi, tröôùc khi hieäp thoâng Bí Tích" (137).
Do taàm quan troïng cuûa baøi giaûng, Ñöùc giaùo hoaøng phaùc ra caû moät loä trình cho vieäc doïn baøi giaûng (145-159). Ngaøi khuyeân caùc muïc töû "daønh nhieàu thì giôø ñeå hoïc hoûi, caàu nguyeän, suy nieäm vaø saùng taïo muïc vuï": "moãi tuaàn daønh rieâng moät phaàn thì giôø caù nhaân vaø coäng ñoàng ñuû daøi cho coâng taùc naøy" (145). Ngaøi khoâng chaáp nhaän baát cöù lyù do naøo, keå caû baän quaù nhieàu coâng vieäc, ñeå khoâng doïn baøi giaûng cho kyõ; traùi laïi, phaûi bôùt moät soá coâng vieäc, cho duø quan troïng, ñeå chuaån bò baøi giaûng. Ngaøi nhaán maïnh raèng moät muïc töû maø khoâng doïn baøi giaûng cho kyõ thì khoâng "thuoäc linh", khoâng laøm vieäc döôùi söï soi saùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø "thieáu traùch nhieäm ñoái vôùi nhöõng hoàng aân maø mình ñaõ nhaän ñöôïc" (145). Ngaøi daïy: "Ai muoán giaûng daïy, tröôùc tieân phaûi saün saøng ñeå cho Lôøi chaïm ñeán mình vaø laøm cho Lôøi nhaäp theå trong cuoäc soáng cuï theå cuûa mình" (150; x. 153).
Ñöùc giaùo hoaøng khuyeán caùo laø caùc baøi giaûng phaûi ngaén goïn, vì ñaây khoâng phaûi laø "moät baøi dieãn vaên hoaëc moät baøi thuyeát trình", hay laø moät baøi hoïc chuù giaûi veà Kinh Thaùnh (138, 142), caøng khoâng phaûi laø moät coâng vieäc "quaûng caùo": caùc baøi giaûng phaûi "ñoát chaùy loøng ngöôøi", vaø khoâng ñöôïc giôùi haïn vaøo vieäc khuyeân raên luaân lyù (142).
Ngaøi noùi theâm: "Baøi giaûng khoâng theå laø moät hình thöùc trình dieãn ñeå giaûi trí, nhö ñöôïc trình baøy treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng, nhöng phaûi ñem laïi söï nhieät thaønh vaø yù nghóa cho buoåi leã", roài ngaøi xaùc ñònh raèng lôøi cuûa nhaø giaûng thuyeát "khoâng ñöôïc chieám moät choã quaù ñaùng, ñeå Chuùa toûa saùng hôn nhaø giaûng thuyeát" (138). Ñaây laø laõnh vöïc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, neân caàn caàu nguyeän vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, laéng nghe Chuùa Thaùnh Thaàn laø Thaày daïy söï thaät, vaø ñeå Ngöôøi daãn daét (151).
Khi ñoù, "moät baøi giaûng hay phaûi coù moät yù töôûng, moät taâm tình vaø moät hình aûnh" (157), baøi giaûng luoân luoân coù tính tích cöïc, ñem laïi hy voïng, chöù khoâng giam haõm caùc tín höõu trong "nhöõng ñieàu tieâu cöïc" (159). "Baøi giaûng coù theå thöïc söï laø moät kinh nghieäm maõnh lieät vaø haïnh phuùc veà Chuùa Thaùnh Thaàn, moät cuoäc gaëp gôõ ñaày an uûi vôùi Lôøi Chuùa, moät nguoàn maïch khoâng ngöøng ñöa ñeán vieäc canh taân vaø taêng tröôûng" (135; x. 151).
Baøi giaûng cuõng phaûi dieãn taû "tinh thaàn maãu töû vaø Hoäi Thaùnh": ñaây laø ñieàu khieán chuùng ta ngôõ ngaøng ñeán ñoä xuùc ñoäng khi nghe Ñöùc giaùo hoaøng dieãn taû ngöôøi rao giaûng nhö ngöôøi meï chuaån bò böõa côm cho gia ñình. Ngöôøi giaûng phaûi soáng tình maãu töû, ñaëc bieät baèng "thaùi ñoä gaàn guõi, gioïng noùi aám aùp, caùch noùi dòu daøng, caùc cöû chæ dieãn taû nieàm vui" (140), bôûi vì "baøi giaûng tieáp tuïc cuoäc ñoái thoaïi ñaõ ñöôïc môû ra giöõa Thieân Chuùa vaø daân Ngaøi" (137).
Nhöng muoán "ñoùn nhaän kho baùu cao sieâu cuûa Lôøi ñöôïc maëc khaûi", caàn "phaûi môû caùnh cöûa hoïc hoûi Kinh Thaùnh ra cho taát caû caùc tín höõu". Ñöùc giaùo hoaøng ñaõ daïy nhö vaäy, roài ngaøi keâu goïi "caùc giaùo phaän, caùc giaùo xöù vaø caùc nhoùm Coâng giaùo ñeà ra moät chöông trình hoïc hoûi Kinh Thaùnh nghieâm tuùc vaø kieân trì" (175).
UB Kinh Thaùnh tröïc thuoäc HÑGMVN