Cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu Toâng huaán
"Eveangelii Gaudium" Nieàm Vui Phuùc AÂm
Cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu Toâng huaán "Eveangelii Gaudium" Nieàm Vui Phuùc AÂm.
Vatican (Vat. 26-11-2013) - Luùc 11 giôø röôõi saùng thöù ba 26 thaùng 11 naêm 2013 taïi Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh ñaõ coù buoåi hoïp baùo giôùi thieäu Toâng huaán "Evangelii Gaudium - Nieàm Vui Phuùc AÂm" cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Chuû toïa cuoäc hoïp baùo coù Ñöùc Toång Giaùm Muïc Rino Fisichella, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh thaêng tieán vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Lorenzo Baldisseri, Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi, vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Claudio Maria Celli, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Truyeàn Thoâng Xaõ Hoäi.
Toâng huaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha khai trieån ñeà taøi loan baùo Tin Möøng trong theá giôùi ngaøy nay baét ñaàu vôùi caâu: "Nieàm vui cuûa Tin Möøng traøn ngaäp con tim vaø toaøn cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi gaëp gôõ Ñöùc Gieâsu". Toâng huaán laø keát quaû caùc ñoùng goùp cuûa caùc Nghò Phuï tham döï Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng dieãn ra taïi Vaticaêng trong caùc ngaøy töø muøng 7 tôùi 28 thaùng 10 naêm 2012. Vaøo cuoái thaùnh leã keát thuùc Naêm Ñöùc Tin saùng Chuùa Nhaät 24 thaùng 11 naêm 2013 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trao CD Toâng Huaán cho 38 ngöôøi thuoäc 18 quoác gia ñaïi dieän cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa naêm chaâu.
Toâng thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha neâu baät naêm ñieåm sau ñaây:
- thöù nhaát laø vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng vôùi nieàm vui;
- thöù hai, canh taân oùc saùng taïo trong vieäc loan baùo Tin Möøng;
- thöù ba, Giaùo Hoäi phaûi laø moät Giaùo Hoäi roäng môû, tieáp ñoùn vaø thöông xoùt;
- thöù boán Giaùo Hoäi phaûi ñoái thoaïi vaø vaëp gôõ;
- vaø thöù naêm Giaùo Hoäi phaûi laø tieáng noùi ngoân söù.
Ngoû lôøi vôùi caùc nhaø baùo Ñöùc Toång Giaùm Muïc Claudio Maria Celli, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Truyeàn Thoâng Xaõ Hoäi, neâu baät moät soá ñieåm cuûa Toâng Huaán lieân quan tôùi truyeàn thoâng. Tröôùc heát taøi lieäu coù gioïng vaên noùi chuyeän, vôùi ngoân töø thanh thaûn vaø thaân tình, nhö moïi ngöôøi ñaõ nhaän thaáy trong caùc thaùng qua trong trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Thöù hai laø vai troø cuûa truyeàn thoâng trong coâng taùc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng. Ñöùc Thaùnh Cha muoán chæ cho thaáy con ñöôøng cuûa Giaùo Hoäi trong caùc naêm tôùi. Ngaøi raát yù thöùc ñöôïc nhöõng gì ñang xaûy ra treân theá giôùi trong caùc laõnh vöïc söùc khoûe, giaùo duïc vaø truyeàn thoâng, caùc tieán boä, thaønh coâng vaø caùc kyõ thuaät taân tieán (s. 52).
Thaät theá, theá giôùi ngaøy nay traøn ngaäp caùc thoâng tin thuoäc ñuû loaïi coù aûnh höôûng treân caùc vaán ñeà luaân lyù, vì theá caàn phaûi giaùo duïc suy tö vôùi oùc pheâ bình giuùp tröôûng thaønh trong caùc giaù trò (s. 64). Caùc cô may truyeàn thoâng lôùn hôn naøy cuõng phaûi trôû thaønh caùc khaû theå gaëp gôõ giöõa taát caû moïi ngöôøi vôùi nhau. Vì theá caàn khaùm phaù ra vaø thoâng truyeàn söï thaàn bí vuûa vieäc chung soáng, hoøa troän vôùi nhau vaø gaëp gôõ nhau (s. 87). Ñöùc Thaùnh Cha yù thöùc raèng caùc neàn vaên hoùa môùi vaø caùc döõ kieän ñòa lyù coáng hieán cho kitoâ höõu caùc ñònh höôùng môùi cho cuoäc soáng, thöôøng khi traùi nghòch vôùi Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu (s. 73). Neàn vaên hoùa truyeàn thoâng vaø vaøi moâi tröôøng trí thöùc ñoâi khi thoâng truyeàn moät söï maát tin töôûng vaø moät loaïi vôõ moäng naøo ñoù ñoái vôùi söù ñieäp cuûa Giaùo Hoäi (s. 79).
Noùi tieáp trong cuoäc hoïp baùo Ñöùc Toång Giaùm Muïc Celli cho bieát Ñöùc Thaùnh Cha daønh moät phaàn roäng raõi cho kieåu thoâng truyeàn söù ñieäp Tin Möøng. Vieäc thoâng tin nhanh choùng ngaøy nay ñoâi khi khieán cho caùc phöông tieän truyeàn thoâng tuyeån löïa caùc noäi dung khaùc nhau theo sôû thích vaø quan ñieåm rieâng. Do ñoù coù nguy cô khieán cho söù ñieäp queø quaët vaø bò giaûm thieåu vaøo nhöõng khía caïnh phuï thuoäc. Vaø vaøi vaán ñeà trong giaùo huaán luaân lyù cuûa Giaùo Hoäi bò ñaët ngoaøi boái caûnh trao ban yù nghóa cho chuùng, hay bò ñoàng hoùa vôùi caùc khía caïnh phuï thuoäc khoâng dieãn taû troïng taâm ñích thaät söù ñieäp cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Vì theá Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh vieäc loan baùo phaûi taäp trung nôi ñieåm noøng coát, lieân quan tôùi nhöõng gì laø hay ñeïp hôn, lôùn lao hôn, haáp daãn hôn, ñoàng thôøi cuõng caàn thieát hôn cuûa Tin Möøng (s. 34).
Ñöùc Thaùnh Cha cuõng daønh nhieàu choã cho ñeà taøi ngoân ngöõ cuûa vieäc loan baùo Tin Möøng, laø moät thaùch ñoá lôùn ñoái vôùi Giaùo Hoäi ngaøy nay. Söï thaät laø chuùng ta seõ khoâng bao giôø coù theå khieán cho caùc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi trôû thaønh caùi gì ñeã hieåu vaø ñöôïc moïi ngöôøi öa chuoäng. Ñöùc tin luoân duy trì moät khía caïnh cuûa thaäp giaù, moät caùi gì môø toái, nhöng khoâng laáy ñi söï cöông quyeát gaén boù vôùi noù" (s. 42). Nhöng caàn phaûi lieân tuïc chuù yù tìm dieãn taû caùc söï thaät ngaøn ñôøi trong moät ngoân ngöõ cho pheùp nhaän ra söï môùi meû thöôøng haèng cuûa noù (s. 41).... Ngoaøi ra caàn coù con tim truyeàn giaùo, luoân luoân roäng môû, khoâng kheùp kín trong caùc chaéc chaén cuûa mình hay löïa choïn thaùi ñoä töï veä cöùng nhaéc (s. 45). Ñöùc Thaùnh Cha cuõng chuù yù tôùi baøi giaûng, phaûi bieát noùi gì, ra sao vaø khai trieån cuï theå theá naøo. Ngaøi khuyeán khích vieäc duøng caùc hình aûnh trong baøi giaûng, laøm theá naøo ñeå noù chöùa döïng "moät yù töôûng, moät taâm tình vaø moät hình aûnh." Vaø phaûi duøng moät thöù ngoân ngöõ ñôn sô, roõ raøng, tích cöïc vaø deã hieåu ñoái vôùi ngöôøi nghe, ñeå thoâng truyeàn caùc chaân lyù cuûa Chuùa vaø ñeán vôùi con tim cuûa hoï (s. 158). Caàn can ñaûm tìm ra caùc daáu chæ môùi, caùc bieåu töôïng môùi, moät thòt xaùc môùi, caùc hình thöùc khaùc nhau cuûa veû ñeïp trong caùc moâi tröôøng vaên hoùa khaùc nhau ñeå thoâng truyeàn Lôøi Chuùa (s. 167).
Trong baøi giôùi thieäu cuûa mình Ñöùc Toång Giaùm Muïc Lorenzo Baldisseri, Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi, neâu baät raèng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ söû duïng caùc ñeà nghò cuûa caùc Nghò Phuï, nhöng soaïn thaûo chuùng moät caùch caù nhaân. Ngaøi nhaán maïnh nieàm vui cuûa Tin Möøng vaø laäp laïi töø naøy ñeán 59 laàn, vaø trích caùc ñeà nghò cuûa caùc Nghò Phuï 27 laàn. Toâng huaán ñöôïc khai trieån trong khung giaùo thuyeát vôùi caùc trích daãn kinh thaùnh, huaán quyeàn vaø caùc giaùo phuï, chaúng haïn nhö thaùnh Ireneo, thaùnh Ambrogio vaø thaùnh Agostino, cuõng nhö caùc thaàn hoïc gia thôøi Trung Coå nhö chaân phöôùc Isacco della Stella, thaùnh Toma Aguino, Toma thaønh Kempis. Trong soá caùc thaàn hoïc gia taân thôøi coù chaân phöôùc John Henry Newman, Henri de Lubac, Romano Guardini vaø caùc vaên haøo khaùc, trong ñoù coù George Bernanos.
Toâng huaán cuõng quy chieáu caùc Toâng huaán nhö: Evangelii nuntiandi cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI; caùc Toâng huaán haäu thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc nhö Christifideles laici; Familiaris consortio; Pastores dabo vobis; Ecclesia in Africa, in Asia, in Oceania, in America, in Medio Oriente, in Europa; Verbum Domini. Theâm vaøo ñoù cuõng coù caùc taøi lieäu cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh nhö caùc taøi lieäu Puebla vaø Aparecida, cuõng nhö taøi lieäu cuûa khoùa hoïp thöù XVI cuûa caùc Thöôïng Phuï coâng giaùo Trung Ñoâng vaø caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÁn Ñoä, Hoa Kyø, Phaùp, Brasil, Philipines vaø Congo.
Tieáp ñeán Ñöùc Cha Baldisseri nhaán maïnh vaøi ñeà taøi trong Toâng huaán. Chaúng haïn nhö ñeà taøi "tính caùch thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc". Trong vieãn töôïng Giaùo Hoäi ra khoûi chính mình vaø tieán tôùi vôùi ngöôøi anh em (s.179) Ñöùc Thaùnh Cha ñeà nghò moät "muïc vuï hoaùn caûi" 360 ñoä, khôûi ñaàu töø giaùo xöù (s. 28), caùc coäng ñoaøn cô baûn, caùc phong traøo vaø hieäp hoäi (s. 29), caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông (s. 30) cho tôùi chöùc giaùo hoaøng (s. 32), ñaëc bieät laø thöïc thi moät caùch giaùm muïc ñoaøn quyeàn toái thöôïng cuûa Pheâroâ. Vì theá caû chöùc giaùo hoaøng vaø caùc cô caáu trung öông cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ cuõng caàn laéng nghe lôøi keâu goïi hoaùn caûi muïc vuï (s. 12).
Ñeà caäp tôùi Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II, töông töï nhö caùc Giaùo Hoäi Thöôïng Phuï Coå xöa, Ñöùc Thaùnh Cha caàu mong caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù theå phaùt trieån phaàn ñoùng goùp ña dieän vaø phong phuù ñeå tình meán giaùm muïc ñoaøn tìm ra caùc aùp duïng cuï theå (LG 22; EG 32).
Treân bình dieän ñaïi keát, nhôø söï hieän dieän taïi Thöôïng Hoâi Ñoàng Giaùm Muïc cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Costantinopoli vaø cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Canterbury (s. 245) tính caùch thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc ñöôïc dieãn taû trong caùch theá ñaëc bieät, bôûi vì qua söï ñoái thoaïi vôùi caùc anh em chính thoáng, tín höõu coâng giaùo coù khaû theå hoïc ñöôïc caùi gì hôn lieân quan tôùi yù nghóa cuûa tinh thaàn giaùm muïc ñoaøn vaø lieân quan tôùi kinh nghieäm cuûa tính caùch thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc (s. 246).
Tieáp tuïc baøi giôùi thieäu Toâng huaán Ñöùc Toång Giaùm Muïc Baldisseri noùi coù moät yeáu toá yù nghóa khaùc: ñoù laø söï kieän Toâng huaán laø taøi lieäu coù tính caùch ñaïi ñoàng, nhöng tieáp nhaän caùc kích thích muïc vuï ñeán töø caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông khaùc nhau treân theá giôùi. Ñieàu naøy cho thaáy tính caùch Giaùm muïc ñoaøn ñöôïc thöïc thi. Trong chieàu höôùng naøy Ñöùc Thaùnh Cha khích leä Giaùo Hoäi ra ñi truyeàn giaùo taïi nhöõng vuøng ngoaïi bieân, qua vieäc hoaùn caûi muïc vuï. Ngaøi döïa treân kinh nghieäm muïc vuï ñaõ coù taïi toång giaùo phaän Buenos aires, vaø vieäc soaïn thaûo taøi lieäu Aparecida cuûa Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc chaâu Myõ Latinh (s. 25). Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ daønh moät phaàn roäng raõi ñeå noùi veà loøng ñaïo ñöùc bình daân, maø beân chaäu Myõ Latinh vaø vuøng quaàn ñaûo Caraibi caùc Giaùm Muïc goïi laø "neàn tu ñöùc bình daân" hay "neàn thaàn bí bình daân". Ñaây laø moât "neàn tu ñöùc ñích thaät nhaäp theå trong neàn vaên hoùa cuûa nhöõng ngöôøi ñôn sô" (s. 124).
Laáy höùng töø ñònh nghóa cuûa thaùnh Toma Aquino, theo ñoù "Ôn thaùnh giaû thieát baûn chaát töï nhieân", vaø döïa treân taøi lieäu Puebla, Ñöùc Thaùnh Cha saùng cheá ra caâu noùi: "Ôn thaùnh giaû thieát neàn vaên hoùa, vaø ôn cuûa Thieân Chuùa nhaäp theå vaøo neàn vaên hoùa cuûa ngöôøi tieáp nhaän noù" (s. 115). Vieäc ñaùnh giaù cao caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau saün saøng ñoùn nhaän Tin Möøng vaø thoâng tin noù vôùi caùc phong phuù cuûa chuùng, daãn ñöa Ñöùc Thaùnh Cha tôùi choã taùi löôïng ñònh yeâu saùch tuyeät ñoái cuûa moät neàn vaên hoùa. Vì theá khoâng nhaát thieát phaûi aùp ñaët moät hình thöùc vaên hoùa xaùc ñònh, cuøng vôùi ñeà nghò tin möøng, cho duø noù coù xinh ñeïp vaø coå xöa tôùi ñaâu ñi nöõa (s. 117). Lieân quan tôùi vieäc naøy, caùc Giaùm Muïc Ñaïi döông chaâu ñaõ xin raèng taïi ñaây Giaùo Hoäi "phaùt trieån moät söï hieåu bieát vaø giôùi thieäu söï thaät cuûa Chuùa Kitoâ, khôûi haønh töø caùc truyeàn thoáng vaø caùc neàn vaên hoùa cuûa vuøng naøy" (s. 118).
Lieân quan tôùi vieäc ñoái thoaïi giöõa caùc toân giaùo ñöôïc ñaët ñeå trong thaùi ñoä côûi môû trong söï thaät vaø tình yeâu thöông, Ñöùc Thaùnh Cha trình baày noù tröôùc heát nhö laø moät söï hoaùn caûi trong cuoäc soáng con ngöôøi, hay moät caùch ñôn sô, nhö caùc Giaùm Muïc AÁn Ñoä ñeà nghò "moät thaùi ñoä roäng môû ñoái vôùi hoï, chia seû caùc vui buoàn khoå ñau cuûa hoï" (s. 250). Ñoái vôùi Hoài giaùo "caàn coù sö ñaøo taïo thích hôïp cuûa caùc ngöôøi ñoái thoaïi, ñeå hoï khoâng chæ coù khaû naêng nhaän bieát caùc giaù trò cuûa ngöôøi khaùc, maø cuõng hieåu bieát caùc lo aâu naèm beân döôùi caùc ñoøi hoûi cuûa hoï, vaø ñem ra aùnh saùng caùc xaùc tín chung... Tröôùc caùc vuï do khuynh höôùng cöïc ñoan baïo löïc gaây ra khieán cho chuùng ta lo laéng, loøng thöông meán ñoái vôùi caùc tín höõu ñích thaät cuûa Hoài giaùo phaûi daãn ñöa chuùng ta tôùi choã traùnh vieäc toång quaùt hoùa, vì nhö caùc Thöôïng phuï coâng giaùo vuøng Trung Ñoâng daäy, "chuùng ta bieát raèng Hoài giaùo ñích thaät vaø kinh Coran voâ toäi ñoái vôùi moïi baïo löïc" (s. 253).
Tieáp ñeán coøn coù chieàu kích xaõ hoäi cuûa vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng khieán cho Giaùo Hoäi chuù yù tôùi nhöõng ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi bò khai tröø, nhöõng ngöôøi bò aùp böùc (s. 176). Caàn phaûi hoäi nhaäp hoï vaøo xaõ hoäi. Giaùo Hoäi phaûi laéng nghe tieáng gaøo theùt ñoøi coâng lyù vaø phaåm giaù cuûa hoï (s. 186). Caàn phaûi chuù yù tôùi caùc lyù do gaây ra thaûm caûnh naøy, vaø phaûi thay ñoåi caùc cô caáu thoái naùt, naëng neà vaø voâ hieäu (s. 189). Ngoaøi ra cuõng caàn phaûi laéng nghe tieáng keâu cuûa nhieàu daân toäc ñoøi quyeàn cuûa hoï ñöôïc coù caùc quoác gia.
Sau cuøng laø töông quan giöõa coâng ích vaø neàn hoøa bình. Vieäc loan baùo hoøa bình khoâng phaûi laø loan baùo moät neàn hoøa bình ñöôïc thöông thuyeát, nhöng laø xaùc tín raèng söï hieäp nhaát cuûa Thaàn Khí laøm haøi hoøa taát caû moïi khaùc bieät (230), bôûi vì Thaàn Khí chính laø söï haøi hoøa.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)