Khi coù Chuùa Kitoâ laø trung taâm
caû nhöõng luùc toái taêm nhaát trong cuoäc ñôøi
cuõng ñöôïc soi saùng
Khi coù Chuùa Kitoâ laø trung taâm, caû nhöõng luùc toái taêm nhaát trong cuoäc ñôøi cuõng ñöôïc soi saùng.
Vatican (Vat. 24-11-2013) - Khi coù Chuùa Kitoâ ôû trung taâm cuoäc soáng, chuùng ta coù theå quy chieáu veà Ngöôøi caùc nieàm vui vaø nieàm hy voïng, caùc noãi buoàn vaø lo laéng trong cuoäc ñôøi chuùng ta. Caû nhöõng luùc ñen toái nhaát cuoäc soáng cuõng ñöôïc soi saùng vaø Ngöôøi ban cho chuùng ta nieàm hy voïng, nhö xaûy ra ñoái vôùi ngöôøi troäm laønh trong Phuùc aâm hoâm nay.
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ noùi nhö treân vôùi hôn 60,000 tín höõu vaø du khaùch tham döï thaùnh leã beá maïc Naêm Ñöùc Tin taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ saùng Chuùa Nhaät leã Chuùa Kitoâ Vua 24 thaùng 11 naêm 2013.
Thaùnh leã ñaõ baét ñaàu luùc 10 giôø röôõi saùng. Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha coù khoaûng 80 Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc, Giaùm Muïc vaø 1,200 linh muïc. Ñaûm traùch phaàn thaùnh ca coù ca ñoaøn Sistina cuûa Toøa Thaùnh, ca ñoaøn cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Thaùnh Nhaïc vaø ca ñoaøn Mater Ecclesiae cuõng nhö Daøn nhaïc hoøa taáu cuûa tænh Bari nam Italia.
Trong khi chôø ñôi Daøn nhaïc ñaõ trình taáu vaø caùc ca ñoaøn ñaõ haùt thaùnh ca chuaån bò tinh thaàn cho tín höõu. Haøng traêm ngöôøi thieän nguyeän ñaõ ñi quyeân tieàn trôï giuùp caùc naïn nhaân baõo luït Hayan beân Philippinnes. Töø 15 naêm qua ñaây laø laàn ñaàu tieân coù vieäc quyeân tieàn trong thaùnh leã taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ. Soá tieàn naøy seõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha chuyeån tôùi caùc naïn nhaân trong nhöõng ngaøy tôùi.
Luùc 9 giôø 45 hoøm ñöïng xöông Thaùnh Pheâroâ ñaõ ñöôïc röôùc ra vaø ñeå treân ñeá cao phía beân traùi baøn thôø. Hoøm xöông thaùnh baèng ñoàng daøi 30 cm roäng 10 cm coù 8 maûnh xöông, moãi maûnh daøi 2-3 cm. Treân hoøm thaùnh tích coù vieát haøng chöõ: "Töø caùc xöông tìm thaáy trong loøng ñaát cuûa Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ ñöôïc coi laø cuûa Toâng Ñoà Pheâroä Dieãm Phuùc". Thaùnh tích naøy ñaõ ñöôïc trao taëng Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI naêm 1971, vaø töø ñoù ñöôïc giöõ trong Nhaø nguyeän rieâng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng trong Dinh Toâng Toøa. Trong caùc naêm qua Thaùnh tích ñöôïc tröng baày trong nhaø nguyeän naøy moãi ngaøy 29 thaùng 6.
Hoâm Chuùa Nhaät 24 thaùng 11 naêm 2013 laø laàn ñaàu tieân Thaùnh tích ñöôïc tröng baày taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ cho tín höõu toân kính. Theo hai buùt tích "Söï leân trôøi cuûa Isaia" vaø "Saùch Khaûi huyeàn cuûa Pheâroâ" Toâng Ñoà Pheâroâ ñaõ chòu töû ñaïo döôùi thôøi hoaøng ñeá Neron naêm 64, vaø ñöôïc choân caát trong nghóa trang beân caïnh hyù tröôøng Neron vaø Caligula. Buùt tích ñaàu tieân nhaéc tôùi moä cuûa Thaùnh Pheâroâ thuoäc hai theá kyû thöù II-III laø cuûa Giaùm Muïc Eusebio, söû gia cuûa Giaùo Hoäi. Ñöùc Cha Eusebio keå lai lôøi cuûa moät linh muïc Roma teân laø Gaio noùi veà phaàn moä, maø cha ñònh nghóa laø "chieán tích" cuûa Pheâroâ taïi Vaticaêng.
Vaøo ñaàu theá kyû thöù IV hoaøng ñeá Costantino ñaõ cho laáp nghóa trang naøy ñeå xaây ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ, nhöng treân daáu tích moä cuûa thaùnh nhaân. Chæ vaøo naêm 1939 döôùi thôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XII môùi coù caùc cuoäc ñaøo bôùi khaûo coå. Tuy nhieân, vieäc ñieàu haønh thieáu soùt ñaõ khoâng ñöa tôùi caùc keát quûa mong muoán, maø chæ cung caáp moät soá döõ kieän, maø sau naøy nhaø nöõ khaûo coå Margherita Guarducci ñaõ duøng ñeå döïng laïi khung caûnh lòch söû cuûa caùc bieán coá.
Thaät ra, beân döôùi baøn thôø Tuyeân Xöng Ñöùc Tin trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ hieän nay coù moät loaït caùc baøn thôø coù leõ ñöôïc döïng ñeå kính thaùnh Pheâroâ giöõa caùc naêm 321-326. Ñeàn thôø do hoaøng ñeá Costantino cho xaây caát bao truøm moät böùc töôøng thuoäc haäu baùn theá kyû thöù III, moät phaàn moä goïi laø "chieán tích cuûa Gaio" töïa vaøo moät böùc töôøng traùt vöõa maàu ñoû vaø moät moä nhoû treân maët ñaát goïi laø "terragna" ôû beân trong phaàn moä noùi treân.
Naêm 1952 baø Guarducci ñoïc ra teân cuûa thaùnh Pheâroâ baèng tieáng Hy laïp maø tín höõu vaïch treân töôøng. Theá roài thaùng 9 naêm 1953 baø Guarducci tìm ra moät chieác hoäp bò boû queân trong moät nôi aåm thaáp. Baø giao cho caùc khoa hoïc gia khaûo xeùt trong ñoù coù oâng Venerando Correnti chuyeân vieân nhaân chuûng hoïc. Keát luaän ñoù laø xöông cuûa moät ngöôøi ñaøn oâng khoaûng 60-70 tuoåi boïc trong moät maûnh vaûi ñieàu coù theâu chæ vaøng. Vaø caùc veát ñaát thuoäc loaïi ñaát cuûa moä choân saùt ñaát "terragna". Ñoù laø baèng chöùng trong moä coù xöông cuûa thaùnh Pheâroâ tröôùc khi ñöôïc hoaøng ñeá Costantino chuyeån rôøi. Trong caùc chöõ vaïch treân töôøng coù caùc chöõ Hy laïp "Pheâroâ ôû trong naøy". Ngaøy 26 thaùng 6 naêm 1968 Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI chính thöùc loan baùo tin naøy trong buoåi tieáp kieán chung ngaøy thöù tö, khi noùi: "Caùc ñieàu tra raát kieân nhaãn vaø caån thaän ñaõ ñöôïc thöïc thi vôùi keát quûa maø chuùng toâi, ñöôïc cuûng coá bôûi phaùn quyeát cuûa caùc chuyeân vieân coù giaù trò vaø thaän troïng, chuùng toâi tin laø tích cöïc: caû caùc thaùnh tích cuûa Thaùnh Pheâroâ cuõng ñaõ ñöôïc nhaän dieän moät caùch, maø chuùng ta coù theå coi laø thuyeát phuïc".
Trong thaùnh leã, caùc baøi Saùch Thaùnh ñaõ ñöôïc ñoïc trong caùc thöù tieáng Anh, Taây Ban Nha vaø YÙ. Giaûng trong thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha baày toû loøng bieát ôn Ñöùc Bieån Ñöùc XVI ñaõ tuyeân boá Naêm Ñöùc Tin coáng hieán cho toaøn Giaùo Hoäi cô may taùi khaùm phaù ra veû ñeïp cuûa loä trình ñöùc tin, baét ñaàu vôùi bí tích Röûa Toäi bieán chuùng ta trôû thaønh con caùi Thieân Chuùa vaø anh em vôùi nhau trong Giaùo Hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng chaøo möøng caùc Thöôïng Phuï, Toång Giaùm Muïc Tröôûng cuûa caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông, vaø qua caùc vò tín höõu caùc coäng ñoaøn cuûa caùc vò haèng neâu göông trung thaønh vôùi giaù traû ñaét ñoû cho loøng trung kieân aáy. Qua caùc vò Ñöùc Thaùnh Cha cuõng göûi lôøi chaøo thaân aùi tôùi taát caû moïi kitoâ höõu beân Thaùnh Ñòa, Siria vaø toaøn vuøng Ñoâng Phöông vaø caàu mong taát caû ñöôïc ôn hoøa bình vaø hoøa hôïp.
Tieáp ñeán ngaøi ñaõ quaûng dieãn yù nghóa caùc baøi ñoïc noùi veà Chuùa Kitoâ trung taâm cuûa thuï taïo, cuûa daân Chuùa vaø cuûa lòch söû. Thaùnh Phaoloâ trình baøy Chuùa Kitoâ nhö laø Tröôûng töû cuûa moïi thuï taïo: trong Ngöôøi, nhôø Ngöôøi vaø cho Ngöôøi maø moïi söï ñöôïc taïo döïng. Ngaøi laø Chuùa cuûa söï taïo döïng, Chuùa cuûa söï hoøa giaûi. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích theâm nhö sau:
Hình aûnh naøy giuùp chuùng ta hieåu raèng Chuùa Gieâsu laø trung taâm cuûa vieäc taïo döïng, vaø vì theá thaùi ñoä ñoøi hoûi nôi tín höõu, neáu hoï muoán laø tín höõu, laø thaùi ñoä nhaän bieát vaø tieáp ñoùn tính caùch trung taâm aáy cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ trong cuoäc soáng, trong tö töôûng, lôøi noùi vaø vieäc laøm. Khi ñoù caùc tö tö töôûng caùc vieäc laøm caùc lôøi noùi cuûa chuùng ta seõ laø caùc tö töôûng kitoâ, caùc tö töôûng, vieäc laøm vaø lôøi noùi cuûa Chuùa Kitoâ. Traùi laïi, khi ñaùnh maát ñi trung taâm aáy vì thay theá noù vôùi caùi gì khaùc, thì chæ phaùt sinh ra caùc thieät haïi cho moâi tröôøng chung quanh vaø cho chính con ngöôøi.
Ngoaøi vieäc laø trung taâm cuûa thuï taïo, vaø cuûa söï hoøa giaûi, Chuùa Kitoâ laø trung taâm cuûa daân Thieân Chuùa. Chính hoâm nay Ngöôøi ôû ñaây, giöõa chuùng ta. Baây giôø vaø ôû ñaây trong Lôøi Ngöôøi vaø seõ ôû ñaây treân baøn thôø, soáng ñoäng, hieän dieän giöõa chuùng ta laø daân cuûa Ngöôøi. Ñoù laø ñieàu ñöôïc chæ cho chuùng ta thaáy trong baøi ñoïc thöù nhaát trích töø saùch Samuel II, keå laïi ngaøy daân Israel ñeán tìm Ñavít vaø xöùc daàu taán phong oâng laø vua treân Israel (x.2 Sm 5,1-3). Qua vieäc tìm kieám göông maët lyù töôûng cuûa nhaø vua, caùc ngöôøi aáy ñaõ kieám tìm chính Thieân Chuùa: moät vì Thieân Chuùa ñeán gaàn con ngöôøi, chaáp nhaän ñoàng haønh vôùi con ngöôøi vaø trôû thaønh anh cuûa hoï.
Chuùa Kitoâ doøng doõi vua Ñavít chính laø "ngöôøi anh", chung quanh Ngöôøi daân ñöôïc thaønh laäp, laø Ñaáng saên soùc daân Ngöôøi, saên soùc taát caû chuùng ta vôùi giaù cuoäc soáng Ngöôøi. Nôi Ngöôøi chuùng ta laø moät, moät daân duy nhaát: hieäp nhaát vôùi Ngöôøi chuùng ta chia seû moät con ñöôøng, moät soá phaän duy nhaát. Nôi Ngöôøi chuùng ta coù caên tính nhö laø daân Thieân Chuùa.
Vaø sau cuøng Chuùa Kitoâ laø trung taâm cuûa lòch söû nhaân loaïi vaø cuõng laø trung taâm lòch söû cuûa moãi moät ngöôøi. Chuùng ta coù theå quy chieáu veà Ngöôøi caùc nieàm vui vaø nieàm hy voïng, caùc noãi buoàn vaø lo laéng trong cuoäc ñôøi chuùng ta. Khi Chuùa Gieâsu ôû trung taâm, caû nhöõng luùc ñen toái nhaát cuoäc soáng cuõng ñöôïc soi saùng vaø Ngöôøi ban cho chuùng ta nieàm hy voïng, nhö xaûy ra ñoái vôùi ngöôøi troäm laønh trong Phuùc aâm hoâm nay.
Trong khi taát caû caùc ngöôøi khaùc höôùng tôùi Chuùa Gieâsu vôùi söï khinh reû, hoï noùi: "Neàu oâng laø Ñöùc Kitoâ, Vua Cöùu Theá, thì haõy töï xuoáng khoûi thaäp giaù ñi", thì oâng naøy, laø ngöôøi ñaõ sai laïc trong cuoäc soáng, hoái haän baùm chaët laáy Ñöùc Gieâsu chòu ñoùng ñònh vaø naøi xin: "Xin nhôù ñeán toâi, khi Ngaøi vaøo Nöôùc cuûa Ngaøi" (Lc 23,42). Vaø Chuùa Gieâsu höùa vôùi oâng: "Hoâm nay con seõ ôû treân thieân ñaøng cuøng Ta" (c.43). Chuùa Gieâsu chæ noùi leân lôùi tha thöù chöù khoâng keát aùn; vaø khi con ngöôøi tìm ra can ñaûm xin ôn tha thöù aáy, Chuùa khoâng bao giôø boû rôi moät lôøi xin nhö vaäy.
Hoâm nay, taát caû chuùng ta coù theå nghó tôùi lòch söû cuûa mình, con ñöôøng cuûa mình. Moãi ngöôøi trong chuùng ta coù lòch söû cuûa mình: moãi ngöôøi trong chuùng ta, caû khi coù caùc sai laàm, toäi loãi, caùc luùc sung söôùng vaø toái taêm. Trong ngaøy naøy, thaät laø ích lôïi, khi nghó tôùi lòch söû cuûa chuùng ta vaø nhìn leân Chuùa Gieâsu, vaø töø taän ñaùy loøng, moãi ngöôøi trong chuùng ta haõy laäp laïi vôùi Ngöôøi bieát bao laàn, nhöng vôùi con tim thinh laëng, raèng: "Laäy Chuùa, xin nhôù tôùi con, baây giôø Chuùa ñang ôû trong Nöôùc Chuùa. Laäy Chuùa Gieâsu, xin nhôù tôùi con vì con muoán soáng toát laønh, con muoán trôû thaønh ngöôøi toát laønh, nhöng con khoâng coù söùc maïnh, con khoâng theå, con laø keû toäi loãi. Nhöng laäy Chuùa Gieâsu, xin nhôù tôùi con. Chuùa coù theå nhôù tôùi con, bôûi vì Chuùa ôû trung taâm, Chuùa ôû trong Nöôùc Chuùa". Thaät ñeïp bieát bao! Hoâm nay taát caû chuùng ta haõy laøm ñieàu ñoù, moãi ngöôøi trong con tim mình, laäp laïi thaät nhieàu laàn: "Laäy Chuùa, xin nhôù tôùi con, Chuùa laø trung taâm, Chuùa ôû trong Nöôùc Chuùa!"
Lôøi Chuùa Gieâsu höùa vôùi oâng troäm laønh trao ban cho chuùng ta moât nieàm hy voïng raát lôùn: noù noùi vôùi chuùng ta raèng ôn thaùnh Chuùa luoân luoân phong phuù hôn lôøi caàu xin. Chuùa luoân ban cho chuùng ta nhieàu hôn ñieàu chuùng ta xin Ngöôøi: baïn xin Chuùa nhôù tôùi baïn, vaø Ngaøi ñem baïn vaøo trong Nöôùc Ngaøi! Chuùa Gieâsu chính laø trung taâm caùc öôùc mong, nieàm vui vaø ôn cöùu ñoä cuûa chuùng ta.
Lôøi nguyeän giaùo daân ñaõ ñöïôc ñoïc trong caùc thöù tieáng: A raäp, Phaùp, Taàu, Boà Ñaøo Nha vaø Philippines, xin Chuùa Kitoâ Vua giöõ gìn tín höõu trong ñöùc tin ñöùc caäy vaø ñöùc meán; xin Ngaøi chuùc laønh, naâng ñôõ vaø khieán cho coâng vieäc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, caùc Giaùm Muïc, linh muïc, phoù teá vaø caùc ngöôøi loan baùo Tin Möøng ñöôïc höõu hieäu; xin Ngaøi chieán thaéng thuø haän giöõa caùc daân toäc, roäng môû con tim cho söï tha thöù vaø ban traøn ñaày an bình cho taát caû moïi ngöôøi; xin Ngaøi giaûi thoaùt caùc ngöôøi toäi loãi, caùc ngöôøi khoâng tin vaø caùc ngöôøi nghi ngôø khoûi quyeàn löïc cuûa toái taêm, soi saùng taâm trí hoï, hoaùn caûi vaø thanh taåy con tim hoï vôùi loøng xoùt thöông cuûa Ngaøi; xin Chuùa an uûi, laøm vôi nheï khoå ñau vaø ban nieàm vui cho caùc gia ñình, nhöõng ngöôøi ngheøo tuùng vaø soáng trong coâ ñôn khoâng coù tình thöông.
Haøng traêm Linh Muïc ñaõ giuùp Ñöùc Thaùnh Cha cho tín höõu röôùc Mình Thaùnh Chuùa. Sau lôøi nguyeän cuoái leã Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trao bieåu töôïng CD Toâng huaán "Evangelii Gaudium Nieàm vui Phuùc AÂm" cho 36 ngöôøi thuoäc 18 nöôùc, ñaïi dieän cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa treân naêm chaâu. Trong soá ñoù coù moät taân Giaùm Muïc ngöôøi Lettonia, moät taân linh muïc Tanzania, vaø moät taân phoù teá Australia. Ngoaøi ra cuõng coù caùc tu só nam nöõ, caùc ngöôøi môùi laõnh bí tich Theâm Söùc, moät chuûng sinh, moät nöõ taäp sinh, moät gia ñình, caùc giaùo lyù vieân vaø moät ngöôøi muø.
Tröôùc khi ñoïc Kinh Truyeàn Tin Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caùm ôn tín höõu vaø du khaùch haønh höông, caùc gia ñình, caùc nhoùm giaùo xöù, hieäp hoäi vaø phong traøo, ñeán töø nhieàu nöôùc, caùc tham döï vieân ñaïi hoäi toaøn quoác Italia loøng Thöông Xoùt Chuùa, coäng ñoaøn tín höõu Ucraine nhaân kyû nieäm 80 naêm dieät chuûng vì naïn ñoùi do cheá ñoä lieân xoâ gaây ra khieán cho haøng trieäu ngöôøi cheát. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng baày toû loøng bieát ôn caùc thöøa sai ñaõ loan baùo Tin Möøng ñoù ñaây treân theá giôùi, trong ñoù coù chaân phöôùc Junipeùro Serra, thöøa sai doøng Phanxicoâ, ngöôøi Taây Ban Nha nhaân kyû nieäm 300 naêm ngaøy chaân phöôùc sinh ra. Ngaøi ñaëc bieät noàng nhieät caùm ôn Ñöùc Toång Giaùm Muïc Fisichella vaø caùc coäng söï vieân cuûa UÛy ban Naêm Ñöùc Tin ñaõ hoaït ñoäng tích cöïc trong naêm qua.
Thaùnh leã ñaõ keát thuùc vôùi kinh Truyeàn Tin vaø pheøp laønh toøa thaùnh Ñöùc Thaùnh Cha ban cho moïi ngöôøi. Ngaøi xin moïi ngöôøi caàu nguyeän ñaëc bieät cho bieát bao nhieâu kitoâ höõu ñang bò baùch haïi vì ñöùc tin treân theá giôùi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)