Chieán dòch thaêng tieán
quyeàn cuûa caùc phoâi thai ngöôøi
Chieán dòch thaêng tieán quyeàn cuûa caùc phoâi thai ngöôøi.
Roma (RG 25-08-2013) - Phoûng vaán oâng Carlo Casini, Chuû tòch phong traøo baûo veä söï soáng Italia.
Vaøo giöõa naêm 2012 phong traøo baûo veä söï soáng Italia ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch thu thaäp 20 trieäu chöõ kyù taïi 27 quoác gia thaønh vieân cuûa Lieân hieäp AÂu chaâu ñeå baûo veä quyeàn cuûa caùc phoâi thai coøn trong loøng meï. Chieán dòch coù teân goïi laø "Moät ngöôøi trong chuùng ta".
Chieán dòch ñaõ do oâng Carlo Casini, daân bieåu AÂu chaâu, kieâm chuû tòch Phong traøo baûo veä söï soáng Italia phaùt ñoäng. OÂng hy voïng chæ taïi Italia seõ coù ñöôïc 1 trieäu chöõ kyù. Danh saùch caùc chöõ kyù seõ ñöôïc ñeä trình leân quoác hoäi AÂu chaâu ñeå ban haønh luaät baûo veà quyeàn cuûa caùc phoâi thai.
YÙ töôûng noøng coát laøm naûy sinh ra chieán dòch naøy ñoù laø khoâng theå chòu traän tröôùc tö töôûng phaù thai laø moät söï kieän khoâng theå traùnh neù ñöôïc. Do ñoù caàn phaûi phoå bieán söù ñieäp tuyeät ñoái baûo veä quyeàn cuûa caùc treû em coøn trong loøng meï: vaø quyeàn ñaàu tieân laø quyeàn soáng töø luùc ñöôïc thuï thai. Vì phoâi thai laø "moät ngöôøi trong chuùng ta", laø moät ngöôøi vôùi taát caû moïi quyeàn laøm ngöôøi.
Daân bieåu Casini cho bieát cho tôùi nay vieäc thu thaäp chöõ kyù coøn haïn cheá treân giaáy, vaø trong ña soá caùc quoác gia thaønh vieân cuûa Lieân Hieäp AÂu chaâu chieán dòch vaãn chöa baét ñaàu, vì ngöôøi ta coøn chôø moät trang treân maïng ñeå coù theå kyù teân treân maïng. Ngaøy muøng 1 thaùng 11 naêm 2012 UÛy ban ñaõ ñöôïc pheùp coù ñòa chæ treân maïng, vaø vieäc kyù teân treân maïng ñaõ baét ñaàu taïi Italia. Trong khi taïi 20 nöôùc ñaõ coù UÛy ban quoác gia ñaëc traùch chieán dòch thu thaäp chöõ kyù. Caùc nöôùc nhö Taây Ban Nha, Ñöùc, Phaùp, Hungari ñaõ nhaäp cuoäc vôùi heä thoáng lieân maïng cuûa caùc nhoùm baûo veä sö soáng, ñöôïc caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñòa phöông nhieät lieät uûng hoä.
Italia laø quoác gia ñi tieân phong trong chieán dòch naøy. Ngaøy 20 thaùng 5 naêm 2013 saùng kieán naøy ñaõ ñöôïc giôùi thieäu trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI trong noäi thaønh Vaticaêng. Con soá 1 trieäu chöõ kyù cuûa Italia laø ñieàu coù theå thöïc hieän ñöôïc, vì tôùi nay ñaõ coù 800,000. Hoài naêm 1988 chieán dòch "Baûo veä söï soáng vaø phaåm giaù con ngöôøi" ñaõ khôi daäy trong quoác hoäi Italia moät cuoäc thaûo luaän soâi noåi, vaø ñaõ thu ñöôïc 2.3 trieäu chöõ kyù.
Daân bieåu Casini cuõng cho bieát vaên baûn cuûa chieán dòch "Phoâi thai laø moät ngöôøi trong chuùng ta" coù theå ñöôïc kyù nhaän vaøo ngaøy muøng 1 thaùng 11 naêm 2013. Noù ñoøi buoäc "söï baûo veä phaùp lyù phaåm giaù, quyeàn soáng vaø quyeàn toaøn veïn cho moãi baûn vò con ngöôøi töø luùc thuï thai". YÙ höôùng ñeà ra luaät "toân troïng phaåm giaù vaø söï toaøn veïn" cuûa baøo thai, nhaán maïnh söï tham döï cuûa ngöôøi daân AÂu chaâu nhö ñaõ ñöôïc ñeà ra trong thoûa hieäp Lisboa. OÂng Carlo Casini nhaán maïnh raèng ngaøy nay ngöôøi ta khoâng chæ yeâu saùch baûo ñaûm quyeàn phaù thai, maø coøn khích leä caû caùc hoaït ñoäng taïo thuaän tieän cho vieäc töï yù ngöng mang thai vaø loaïi boû phoâi thai nöõa. Ñoù laø ñieàu ngöôøi ta coù theå nhaän thaáy trong caùc chöông trình coå ñoäng phaù thai, ngöøa thai, vieân thuoác ngaøy hoâm sau, hieán tröùng, hieán tinh truøng, thuï thai trong oáng nghieäm, thai ñoâng laïnh, thöû nghieäm treân caùc baøo thai vv... do caùc toå chöùc quoác teá cuõng nhö caùc ñaûng phaùi chính trò, caùc chính quyeàn vaø caùc toå chöùc phi chính quyeàn coå voõ, vaø phaùt ñoäng trong laõnh vöïc y teá coâng coäng. Taát caû ñeàu hieäp nhaát trong vieäc choái boû söï kieän "phoâi thai laø khôûi ñaàu cuûa baûn vò con ngöôøi", laø ngöôøi.
Chính vì theá vaên baûn, do phong traøo baûo veä söï soáng phaùt ñoäng, yeâu caàu chaám döùt vieäc taøi trôï caùc hoaït ñoäng huûy hoaïi caùc phoâi thai ngöôøi. OÂng Casini ghi nhaän raèng trong caùc thaùng qua AÂu chaâu chæ thaûo luaän nhieàu veà cuoäc khuûng hoaûng taøi chaùnh kinh teá. Nhöng khoâng theå chæ chuù yù tôùi caùc vaán ñeà taøi chaùnh kinh teá maø thoâi. Vì coøn coù caùc ñeà taøi quan troïng khaùc nöõa nhö tính trung taâm cuûa con ngöôøi, neàn hoøa bình, vieäc toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi. Coù leõ trong luùc naøy ñaây Lieân hieäp AÂu chaâu phaûi taùi khaùm phaù ra linh hoàn ñích thaät cuûa mình.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Carlo Casini, Chuû tòch phong traøo baûo veä söï soáng Italia veà chieán dòch thu thaäp chöõ kyù thaêng tieán quyeàn cuûa caùc phoâi thai ngöôøi.
Hoûi: Thöa oâng Casini, muïc ñích cuûa chieán dòch laø thu thaäp ít nhaát 1 trieäu chöõ kyù taïi Iralia, ñeå coù söùc naëng chính trò maïnh meõ hôn ñöa tôùi choã thöøa nhaän caùc quyeàn cuûa caùc baøo thai chöa ñöôïc sinh ra, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng theá. Ñích nhaém 1 trieäu chöõ kyù noäi trong thaùng 11 tôùi ñaây. Nhöng ñaây chæ laø ñích ñieåm toái thieåu, moät ñích ñieåm phaùp lyù, nghóa laø noù khieán cho vaán ñeà phaûi ñöôïc Quoác hoäi thaûo luaän lieân quan tôùi nhöõng gì chuùng toâi yeâu caàu. Taïi quoác hoäi tröôùc UÛy ban AÂu chaâu, nhöng chuùng toâi muoán trao ban söùc maïnh cho yeâu caàu cuûa chuùng toâi, vì theá chuùng toâi caàu mong coù ñoâng ngöôøi uûng hoä hôn nöõa. Chuùng toâi coøn coù tröôùc maét hai thaùng nöõa ñeå thu thaäp caùc chöõ kyù.
Hoûi: Chieán dòch "Moät ngöôøi trong chuùng ta" yeâu caàu AÂu chaâu chaën ñöùng caùc thöû nghieäm loaïi boû caùc phoâi thai ngöôøi. Coù ñieàu gì ñang xaûy ra vaäy thöa oâng?
Ñaùp: Caâu hoûi chuyeân bieät naøy lieân quan moät caùch ñaëc bieät tôùi caùc teá baøo goác laáy töø phoâi thai ngöôøi, tuyeät ñoái khoâng duøng ñöôïc vieäc gì heát. Coù moät söï laãn loän raát lôùn: caùc teá baøo goác laø caùc teá baøo hieän dieän trong taát caû moïi phaàn cuûa cô theå con ngöôøi, chuùng raát ích lôïi cho vieäc nghieân cöùu vaø chöõa caùc beänh. Caùc teá baøo cuûa cô theå ngöôøi lôùn - khaùc vôùi caùc teá baøo cuûa caùc phoâi thai - ñaõ ñöôïc söû duïng vaø hieän ñang ñöôïc söû duïng moät caùch höõu hieäu. Coøn caùc teá baøo goác cuûa caùc phoâi thai coøn trong oáng nghieäm thì tuyeät ñoái voâ ích, khoâng ñöôïc vieäc gì caû. Theá nhöng ngöôøi ta laïi vaãn cöù tieáp tuïc coå voõ, vì caùc lyù do yù thöùc heä, muoán xin tieàn töø AÂu chaâu ñeå thöû nghieäm treân caùc teá baøo goác cuûa phoâi thai ngöôøi. Lyù do laø vì neáu qua ñöôïc söï kieän vôùi tieàn cuûa caùc chính quyeàn AÂu chaâu, ngöôøi ta coù theå huûy hoaïi caùc phoâi thai, vaø ñieàu ñoù coù nghóa laø caùc phoâi thai khoâng phaûi laø ngöôøi.
Hoûi: Vieäc thu thaäp caùc chöõ kyù ñeå baûo veä quyeàn soáng cuûa caùc phoâi thai ngöôøi taïi caùc nöôùc AÂu chaâu khaùc ra sao roài thöa oâng?
Ñaùp: Ngaøy nay Lieân Hieäp AÂu chaâu goàm 28 quoác gia thaønh vieân, vaø ñieàu hay ñeïp ñoù laø taát caû 28 nöôùc ñeàu ñang thu thaäp caùc chöõ kyù. Luaät leä ñieàu haønh laõnh vöïc naøy noùi raèng moät trieäu chöõ kyù thì khoâng ñuû, nhöng chieán dòch thu thaäp chöõ kyù phaûi ñöôïc thi haønh ít nhaát trong 7 nöôùc thaønh vieân. Khoâng phaûi moät chöõ kyù maø vôùi con soá toái thieåu vaø con soá toái thieåu ñoù thì ñaõ ñöôïc thu thaäp taïi 10 nöôùc thaønh vieân roài. Vì theá muïc tieâu ñoù laø ñaït tôùi trong taát caû 28 quoác gia thaønh vieân, nôi coù thieåu soá ngöôøi uûng hoä, laøm sao ñeå coù theå noùi raèng coù söï ñoàng yù trong taát caû moïi quoác gia thuoäc Lieân Hieäp AÂu chaâu.
Hoûi: Thöa daân bieåu Casini, ngaøy nay hieän töôïng "cho möôùn töû cung" hay "mang thai möôùn" ñang laø moät "moát" taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Treân bình dieän cuûa AÂu chaâu thì tình hình ra sao thöa oâng?
Ñaùp: Raát may laø hieän töôïng "cho möôùn töû cung" ôû AÂu chaâu khoâng ñöôïc luaät phaùp cho pheùp, ít nhaát laø trong AÂu chaâu maø toâi bieát, töùc laø coäng ñoàng AÂu chaâu. Naêm 1989 chính toâi ñaõ laø ngöôøi thaêng tieán vaø laø töôøng trình vieân cuûa moät nghò quyeát ñeå AÂu chaâu khoâng bao giôø cho pheùp vieäc mang thai möôùn. Nhö theá, vieäc cho möôùn töû cung hay mang thai möôùn khoâng xaûy ra taïi AÂu chaâu. Chöùc laøm meï laø moät ñieàu quùa quan troïng ñeå trôû thaønh ñoái töôïng cuûa thöông maïi. Taïi AÂu chaâu ngöôøi ta khoâng ñoàng yù ñeå cho thaân theå con ngöôøi coù theå trôû thaønh ñoái töôïng cuûa thöông maïi. Ñaây vaãn coøn laø ñieàu quùa ít oûi ñeå thöøa nhaän söï soáng cuûa taát caû moïi ngöôøi, nhöng ít nhaát noù laø moät caùi gì ñoù. Noù laø moät baäc thang trong thôøi gian giuùp ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu tham voïng hôn, nhö thöøa nhaän quyeàn soáng cuûa taát caû moïi ngöôøi töø luùc thuï thai, nhö chieán dòch "Moät ngöôøi trong chuùng ta" ñoøi hoûi.
Hoûi: Thöa oâng, vieäc phaûn ñoái vì lyù do löông taâm coù laø moät quyeàn ñoái vôùi coâng daân Italia vaø coâng daân AÂu chaâu khoâng?
Ñaùp: Coù chöù. Noù laø moät quyeàn thaùnh thieâng. Noù ñöôïc thieát ñònh bôûi Hieán phaùp vaø ñöôc Toøa aùn hieán phaùp Italia thöøa nhaän. Trong caùc nöôùc AÂu chaâu thì môùi ñaây noù cuõng ñöôïc thöøa nhaän bôûi Hoäi ñoàng quoác hoäi cuûa UÛy Ban AÂu chaâu. Phaûn ñoái vì lyù do löông taâm laø ñieàu raát bò taán coâng taïi Italia vaø trong AÂu chaâu, bôûi vì söï phaûn ñoái löông taâm cuûa baùc só gaây phieàn nhieãu cho nhöõng ai muoán ñöôïc "raûnh tay" söû duïng caùc phoâi thai ngöôøi. Ñeå coù theå "raûnh tay" caàn phaûi tin hay laøm cho ngöôøi ta tin raèng phoâi thai khoâng phaûi laø moät ngöôøi, maø chæ laø moät ñoà vaät, noù khoâng phaûi laø moät chuû theå maø laø moät söï vaät.
Ñeå laøm cho ngöôøi khaùc tin nhö theá vaø ñeå tin nhö theá baèng caùch töï löøa doái mình, thì phaûi coi nhöõng ngöôøi noùi khaùc mình laø nhöõng keû "ngu ñaàn". Vaø ñoù laø lyù do taán kích choáng laïi söï phaûn ñoái vì lyù do löông taâm. Noù khoâng nhaém laøm cho soá phaù thai gia taêng, nhöng moät caùch yù thöùc heä noù nhaém ngaên caûn chöùng taù cuûa nhöõng ngöôøi hieåu bieát hôn veà söï soáng con ngöôøi töùc laø caùc baùc só.
(RG 25-8-2013)
Linh Tieán khaûi
(Radio Vatican)