Baøi phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
daønh cho caùc nhaø baùo treân chuyeán bay
töø Rio de Janeiro trôû veà Roma
Baøi phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daønh cho caùc nhaø baùo treân chuyeán bay töø Rio de Janeiro trôû veà Roma.
Roma (SD 29-07-2013; Vat. 31-07-2013) - Ngaøy 29 thaùng 7 naêm 2013 trong chuyeán bay töø Rio de Janeiro veà Roma Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh cho caùc phoùng vieân thuoäc nhieàu nöôùc khaùc nhau moät cuoäc phoûng vaán daøi 80 phuùt, lieân quan tôùi nhieàu vaán ñeà cuûa theá giôùi vaø Giaùo Hoäi. Ngöôøi ñieàu hôïp buoåi hoïp baùo naøy laø Linh Muïc Federico Lombardi, Giaùm ñoác Phoøng baùo chí cuûa Toøa Thaùnh, kieâm Toång giaùm ñoác Ñaøi phaùt thanh Vaticaêng.
Môû ñaàu cha Lombardi baày toû nieàm vui vì coù Ñöùc Thaùnh Cha cuøng bay chung chuyeán veà Roma, vaø ñaëc bieät vì ngaøi saün saøng daønh thôøi giôø roäng raõi ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa caùc nhaø baùo thuoäc nhieàu ngoân ngöõ vaø quoác tòch khaùc nhau. Tröôùc heát laø vaøi lôøi môû ñaàu cuûa cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Nhaän Micro töø tay cha Lombardi Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Chaøo caùc baïn vaø xin caùm ôn caùc baïn raát nhieàu. Toâi haøi loøng. Ñaây ñaõ laø moät chuyeán du haønh ñeïp ñem laïi thieän ích cho toâi trong tinh thaàn. Toâi hôi meät, nhöng vôùi con tim töôi vui vaø toâi khoûe, chuyeán ñi ñaõ ñem laïi thieän ích cho toâi treân bình dieän tinh thaàn. Ñi ñeán vôùi daân chuùng ñem laïi thieän ích, bôûi vì Chuùa hoaït ñoäng nôi moãi moät ngöôøi trong chuùng ta, Ngaøi laøm vieäc trong con tim chuùng ta, vaø söï phong phuù cuûa Chuùa thì nhieàu laém, vaø chuùng ta luoân luoân nhaän ñöôïc bieát bao nhieâu ñieàu toát ñeïp töø caùc ngöôøi khaùc. Ñieàu naøy taïo thieän ích cho toâi. Ñoù laø toång keát ñaàu tieân.
Theá roài coøn coù loøng toát, con tim vó ñaïi cuûa ngöôøi daân Brasil nöõa, ñuùng theá, con tim vó ñaïi. Hoï laø moät daân toäc raát deã thöông, moät daân toäc yeâu thích leã hoäi, vaø caû trong dau khoå vaãn luoân luoân tìm ra moät con ñöôøng ñeå kieám thieän ích töø moïi phía. Ñieàu naøy toát: ñoù laø moät daân toäc töôi vui, moät daân toäc ñaõ ñau khoå bieát bao nhieâu! Nieàm töôi vui cuûa ngöôøi daân Brasil hay laây lan! Daân toäc naøy coù con tim vó ñaïi.
Roài tôùi nhöõng ngöôøi toå chöùc, töø phía chuùng toâi cuõng nhö phía ngöôøi Brasil. Toâi caûm thaáy mình ôû caïnh moät maùy vi tính, maùy vi tính nhaäp theå. Ñuùng vaäy, taát caû ñeàu ñaõ ñöôïc caên töøng phuùt! Thaät laø ñeïp! Chuùng toâi ñaõ coù caùc vaán ñeà vôùi giaû thuyeát an ninh: maø an ninh ôû ñaây, an ninh ôû kia: trong caùc ngay qua ñaõ chaúng coù gì xaûy ra trong toaøn thaønh phoá Rio de Janeiro, vaø taát caû ñeàu ñaõ töï phaùt. Vôùi ít an ninh hôn toâi ñaõ coù theå ôû vôùi daân chuùng, oâm hoï, chaøo hoï, maø khoâng coù caùc xe boïc saét... An ninh laø tin töôûng nôi moät daân toäc; coù ñuùng thaät laø luoân luoân coù nguy cô coù moät ngöôøi ñieân, phaûi khoâng, vaâng coù moät ngöôøi ñieân laøm moät caùi gì ñoù, nhöng maø cuõng coù Chuùa nöõa chöù coù phaûi khoâng naøo? Nhöng taïo ra moät khoaûng khoâng boïc saét giöõa Giaùm Muïc vaø daân chuùng laø moät ñieân loaïn, vaø toâi thích caùi ñieân loaïn naøy hôn: ñoù laø ôû beân ngoaøi vaø coù nguy cô gaëp phaûi caùi ñieân loaïn kia. Caùi ñieân loaïn naøy: ôû beân ngoaøi. Söï gaàn guõi khieán cho moïi ngöôøi ñöôïc thieän ích.
Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc tôùi vieäc toå chöùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû, khoâng phaûi ngaøy chính xaùc naøy, maø taát caû: phaàn ngheä thuaät, phaàn toân giaùo, phaàn daäy giaùo lyù, phaàn phuïng vuï ñaõ raát laø ñeïp! Caùc baïn treû ñaõ coù moät khaû naêng dieãn taû trong ngheä thuaät, ñuùng theá khoâng? Chaúng haïn ngaøy hoâm qua, ho ñaõ laøm nhöõng ñieàu raát ñeïp, raát ñeïp! Theá roài coøn coù Aparecida nöõa: ñoái vôùi toâi Aparecida ñaõ laø moät kinh nghieäm toân giaùo maïnh meõ. Toâi nhôù hoài nhoùm hoäi nghò Celam laàn thöù V, toâi ñaõ ôû ñoù ñeå caàu nguyeän. Toâi ñaõ muoán ñi moät mình nhö theå laø leùn uùt, nhöng ñaõ coù moät ñaùm ñoâng gaây aán töôïng. Nhöng maø thaät laø ñieàu khoâng theå ñöôïc, toâi ñaõ bieát ñieàu ñoù tröôùc khi tôùi nôi. Vaø chuùng toâi ñaõ caàu nguyeän. Toâi khoâng bieát... coù moät ñieàu... nhöng maø veà phía caùc baïn cuõng theá coù phaûi khoâng? Ngöôøi ta noùi vôùi toâi raèng coâng vieäc cuûa caùc baïn toát, toát laém - toâi ñaõ khoâng ñoïc baùo trong caùc ngaøy naøy vì khoâng coù giôø, toâi ñaõ khoâng coi truyeàn hình, khoâng coù gì heát - vaø xin caùm ôn, xin caùm ôn söï coäng taùc maø caùc baïn ñaõ daønh cho toâi.
Theá roài soá ngöôøi, soá ngöôøi treû tham döï. Toâi khoâng theå tin ñöôïc, nhöng hoâm nay oâng thoáng ñoác ñaõ noùi laø tôùi 3 trieäu ngöôøi. Toâi khoâng theå tin ñöôïc. Nhöng töø baøn thôø, toâi thaáy toaøn baõi bieån ñaày kín ngöôøi cho tôùi khuùc cong, daøi hôn 4 caây soá. Coù bieát bao nhieâu, bieát bao nhieâu ngöôøi treû. Vaø ngöôøi ta noùi, Ñöùc Cha Tempesta ñaõ noùi laø hoï thuoäc 178 quoác gia, 178 quoác gia. Caû Phoù toång thoáng cuõng ñaõ noùi vôùi toâi nhö vaäy. Ñaây laø ñieàu chaéc chaén. Vaø ñoù laø ñieàu quan troïng. Thaät laø tuyeät vôøi!
Sau moät soá caûm töôûng ñuùc keát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, cha Lombardi baét ñaàu nhöôøng lôøi cho caùc nhaø baùo theo thöù töï nhö trong danh saùch ghi teân.
1. Baét ñaàu laø caâu hoûi cuûa oâng Juan de Lara, phoùng vieân cuûa haõng thoâng taán Taây Ban Nha EFE.
OÂng noùi: Con xin chaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Nhaân danh taát caû moïi nhaø baùo con xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vì nhöõng ngaøy naøy maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ban taëng cho chuùng con taïi Rio de Janeiro, vì coâng vieäc Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ laøm vaø coá gaéng Ngaøi ñaõ ñaët ñeå vaøo ñoù. Vaø cuõng nhaân danh taát caû caùc nhaø baùo Taây Ban Nha chuùng con xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân cuûa tai naïn xe löûa ôû Santiago de Compostella. Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha raát nhieàu. Caâu ñaàu tieân con muoán hoûi khoâng lieân quan nhieàu tôùi chuyeán ñi naøy, nhöng con muoán lôïi duïng dòp may naøy ñeå hoûi Ñöùc Thaùnh Cha: trong boán thaùng naøy cuûa trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng chuùng con ñaõ thaáy raèng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ thaønh laäp nhieàu UÛy ban khaùc nhau ñeå caûi toå caùc Cô quan trung öông Toøa Thaùnh. Con muoán hoûi Ñöùc Thaùnh Cha coù trong trí loaïi caûi toå naøo, Ñöùc Thaùnh Cha ñang suy nghó khaû theå deïp boû Vieän toân giaùo vuï, ñöôïc bieát nhö laø Nhaø baêng Vaticaêng, coù phaûi theá khoâng? Con xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Caùc böôùc ñi maø toâi ñang thi haønh trong boán thaùng röôõi naøy ñeán töø hai khía caïnh: noäi dung ñieàu maø chuùng toâi taát caû phaûi laøm ñeán töø Phieân hoäi toaøn theå cuûa caùc Hoàng Y. Ñaây laø moät ñieàu maø caùc Hoàng Y chuùng toâi ñaõ xin ngöôøi seõ laø vò Taân Giaùo Hoaøng laøm. Toâi nhôù laø caùc Hoàng Y ñaõ thænh caàu raát nhieàu ñieàu... Chuùng toâi xin chaúng haïn nhö thaønh laäp UÛy ban 8 Hoàng Y: coù söï coá vaán töø beân ngoaøi laø ñieàu quan troïng, khoâng phaûi kieåu hoûi yù maø ngöôøi ta laøm, nhöng maø hoûi töø beân ngoaøi. Ñieàu naøy ôû trong ñöôøng neùt maø toâi coi nhö laø moät söï tröøu töôïng - nhöng khi nghó vaø giaûi thích - thì noù ñi trong ñöôøng höôùng cuûa töông quan chín muøi giöõa thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc tính vaø quyeàn toái thöôïng cuûa Giaùo Hoaøng, moãi khi coù. Neáu 8 Hoàng Y naøy taïo thuaän tieän cho hoäi ñoàng giaùm muïc tính thì seõ giuùp caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khaùc nhau treân theá giôùi, ñöôïc dieãn taû ra trong chính vieäc cai quaûn cuûa Giaùo Hoäi. Ñaõ coù raát nhieàu ñeà nghò ñöôïc ñöa ra vaø chuùng phaûi ñöôïc thöïc haønh nhö vieäc caûi toå vaên phoøng thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, trong phöông phaùp laøm vieäc; nhö UÛy ban haäu thöôïng hoäi ñoàng Giaùm Muïc coù tính caùch coá vaán thöôøng xuyeân; nhö caùc Maät nghò Hoàng Y, vôùi caùc deà taøi khoâng hình thöùc - nhö trong vieäc phong hieån thaùnh... Yeáu toá noäi dung phaùt xuaát töø ñaây.
Khía caïnh thöù hai laø cô may. Toâi thuù thaät laø thaùng ñaàu tieân cuûa Trieàu ñaïi Giaùo Hoaøng ñaõ khoâng vaát vaû ñoái vôùi toâi: toå chöùc UÛy ban 8 Hoàng Y laø moät chuyeän... coøn phaàn kinh teá toâi ñaõ nghó laø cöùu xeùt vaøo naêm tôùi, bôûi vì noù khoâng phaûi laø vaán ñeà quan troïng nhaát maø toâi phaûi ñöông ñaàu. Nhöng chöông trìmh laøm vieäc ñaõ thay ñoåi, vì caùc traïng huoáng maø quùy vò bieát vaø chuùng thuoäc laõnh vöïc coâng coäng vaø seõ minh nhieân moät vaán ñeà phaûi ñöôïc ñöông ñaàu. Tröôùc heát laø vaán ñeà cuûa toå chöùc IOR Vieän toân giaùo vuï hay nhaø baêng Vaticaêng: laøm theá naøo ñeå noù tieán böôùc, laøm theá naøo ñeå ñònh höôùng cho noù, laøm theá naøo ñeå caûi toå noù, laøm theá naøo ñeå laønh maïnh hoùa ñieàu caàn phaûi laønh maïnh hoùa. ÔÛ ñaây coù UÛy ban töôøng trình ñaàu tieân, ñoù laø teân goïi cuûa noù... Caàn phaûi coù baûn vaên vieát tay... Chuùng toâi ñaõ coù phieân hoïp 15 Hoàng Y ñaëc traùch caùc khía caïnh kinh teá cuûa Toøa Thaùnh: caùc vò ñeán töø moïi mieàn treân theá giôùi. Khi chuaån bò phieân hoïp naøy ñöôïc minh nhieân söï caàn thieát thaønh laäp moät UÛy ban töôøng trình veà taát caû moïi vaán ñeà kinh teá cuûa Toøa Thaùnh. Vaán ñeà kinh teá ngoaøi chöông trình cuõng ñaõ ñöôïc baøn thaûo, nhöng caùc ñieàu naøy xaûy ra trong vaên phoøng cuûa Phuû thoáng ñoác... Ñôøi soáng laø nhö theá, vaø ñieàu naøy cuõng laø neùt ñeïp cuûa cuoäc soáng thoâi. Toâi xin laäp laïi caâu hoûi cuûa quùy vò veà Vieän toân giaùo vuï IOR, xin loãi toâi ñang noùi tieáng Taây Ban Nha. Caâu traû lôøi baèng tieáng Taây Ban Nha, xin quùy vò tha loãi cho...
Sau khi nhaän ra ngaøi ñang traû lôøi baèng tieáng Taây Ban Nha, Ñöùc Thaùnh Cha xin loãi caùc nhaø baùo vaø chuyeån qua tieáng YÙ. Ngaøi noùi: lieân quan lôùi caâu hoûi quùy vò ñaët cho toâi veà toå chöùc IOR: toâi khoâng bieát toå chöùc IOR seõ keát thuùc nhö theá naøo. Coù vaøi ngöôøi noùi raèng coù leõ toát hôn neân ñeå noù thaønh moät nhaø baêng, ngöôøi khaùc cho raèng ñeå noù laø moät ngaân quõy trôï giuùp; ngöôøi khaùc nöõa thì noùi neân ñoùng cöûa noù. Ngöôøi ta nghe caùc tieáng noùi naøy. Toâi khoâng bieát. Toâi tin töôûng nôi coâng vieäc cuûa caùc nhaân vieân toå chöùc IOR, ñang laøm vieäc veà ñieàu naøy, caû UÛy ban nöõa. Vò chuû tòch toå chöùc ôû laïi nhö tröôùc ñaây; traùi laïi vò giaùm ñoác vaø phoù giaùm ñoác ñaõ töø chöùc. Nhöng toâi khoâng bieát noùi vôùi quùy vò laø caâu chuyeän naøy seõ keát thuùc ra sao. Vaø caû ñieàu naøy nöõa cuõng ñeïp, bôûi vì chuùng ta tìm thaáy, chuùng ta tìm kieám: chuùng ta laø ngöôøi trong ñieàu naøy; chuùng ta phaûi tìm ra ñieàu toát ñeïp nhaát. Phaûi, ñieàu toát ñeïp nhaát thì phaûi tìm. Nhöng caùc ñaëc thaùi cuûa toå chöùc IOR laø nhaø baêng, laø ngaân quõy trôï giuùp, hay baát cöù caùi gì khaùc phaûi laø söï trong saùng vaø lieâm chính. Noù phaûi laø nhö theá. Xin caùm ôn quùy vò.
2. Cha Lombardi caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vaø giôùi thieäu moät ñaïi dieän cuûa caùc nhaø baùo Italia, maø Ñöùc thaùnh Cha bieát roõ, ñoù laø oâng Andrea Tornielli.
OÂng hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con coù moät caâu hoûi coù leõ khoâng kín ñaùo: hình Ñöùc Thaùnh Cha leo leân thang maùy bay vôùi caùi caëp ñen treân tay ñaõ chu du khaép theá giôùi. Coù caùc baøi baùo khaép theá giôùi ñaõ bình luaän veà söï môùi meû naøy: vaâng, vieäc Ñöùc Thaùnh Cha leân maùy bay... vôùi haønh lyù treân tay laø chuyeän ñaõ xaûy ra bao giôø ñaâu. Vì theá cuõng ñaõ coù caùc giaû thieát lieân quan tôùi nhöõng gì coù trong chieác caëp ñen aáy. Caùc caâu hoûi cuûa con laø: thöù nhaát, taïi sao Ñöùc Thaùnh Cha laïi mang caùi caëp ñen aáy nhö vaäy, maø khoâng ñeå cho moät vò coäng taùc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha mang noù, vaø thöù hai, Ñöùc Thaùnh Cha coù theå cho chuùng con bieát trong ñoù coù nhöõng gì khoâng? Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Khoâng coù chìa khoùa bom nguyeân töû ñaâu! Nhöng toâi mang noù bôûi vì toâi ñaõ luoân luoân laøm nhö theá: khi toâi du haønh, toâi mang noù... Vaø ôû trong ñoù coù caùi gì? Coù daïo caïo raâu neø, coù saùch Thaàn vuï neø, coù soå tay laøm vieäc neø, coù moät cuoán saùch ñeå ñoïc - toâi ñaõ mang theo moät cuoán saùch veà Thaùnh Nöõ Teârxeâxa Haøi Ñoàng Gieâsu, maø toâi raát suøng kính... Toâi ñaõ luoân luoân du haønh vôùi caùi caëp aáy: ñoù laø ñieàu bình thöôøng thoâi. Vaø chuùng ta phaûi laø nhöõng ngöôøi bình thöôøng... toâi khoâng bieát, noù hôi laï ñoái vôùi toâi ñieàu quùy vò noùi laø caùi hình aáy ñaõ ñi voøng quanh theá giôùi? Nhöng chuùng ta phaûi laøm quen vôùi vieäc laø ngöôøi bình thöôøng, ñuùng theá khoâng? Söï bình thöôøng cuûa cuoäc soáng. Toâi khoâng bieát. Andrea, toâi ñaõ traû lôøi cho caâu hoûi cuûa anh chöa?
3. Tieáp tuïc baøi phoûng vaán cha Lombardi giôùi thieäu chò Aura Miguel thuoäc ñaøi phaùt thanh Renascenza, ñaïi dieän cho caùc nhaø baùo noùi tieáng Boà Ñaøo Nha.
Chi hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha con muoán hoûi taïi sao Ñöùc Thaùnh Cha laïi xin tín höõu caàu nguyeän cho mình moät caùch tha thieát nhö vaäy? Khoâng phaûi laø ñieàu bình thöôøng nghe thaáy moät vò Giaùo Hoaøng laïi xin ngöôøi ta caàu nguyeän cho mình nhieàu nhö vaäy...
Ñaùp: Toâi ñaõ luoân luoân xin ñieàu naøy: khi toâi laø linh muïc toâi ñaõ xin tín höõu caàu nguyeän cho toâi, nhöng khoâng phaûi moät caùch thöôøng xuyeân nhö vaäy. Toâi ñaõ baét ñaàu xin moät caùch thöôøng xuyeân hôn trong coâng vieäc cuûa Giaùm Muïc, bôûi vì toâi caûm thaáy raèng neáu Chuùa khoâng trôï giuùp trong coâng vieäc giuùp ñôõ daân Chuùa tieán tôùi, toâi moät ngöôøi khoâng theå laøm ñöôïc... Thaät vaäy, toâi caûm thaáy mình coù bao nhieâu haïn heïp, vôùi bieát bao nhieâu vaán ñeà, caû laø keû toäi loãi nöõa: quùy vò bieát ñaáy! Vaø toâi phaûi xin ñieàu ñoù. Nhöng noù ñeán töø beân trong. Caû vieäc xin Ñöùc Meï nöõa. Toâi xin Ñöùc Meï caàu Chuùa cho toâi. Ñaây laø moät thoùi quen, nhöng laø moät thoùi quen ñeán töø con tim vaø caû töø söï caàn thieát maø toâi coù ñoái vôùi coâng vieäc cuûa toâi. Toâi caûm thaáy raèng mình phaûi xin... toâi khoâng bieát. Nhöng noù laø nhö vaäy.
4. Tieáp ñeán cha Lombardi giôùi thieäu moät nhaø baùo thuoäc haõng thoâng taán Reuter, ñaïi dieän cho nhoùm caùc nhaø baùo noùi tieáng Anh.
OÂng hoûi: Con xin nhaân danh nhoùm nhaø baùo noùi tieáng Anh caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha vì söï saün saøng cuûa ngaøi. Nhaø baùo De Lara ñaõ hoûi caâu maø chuùng con muoán hoûi, vì theá con cuõng theo ñöôøng neùt aáy moät chuùt thoâi. Trong coá gaéng ñöa ra nhöõng thay ñoåi naøy, con nhôù laø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi vôùi moät nhoùm chaâu Myõ Latinh raèng coù bieát bao nhieâu ngöôøi thaùnh laøm vieäc trong Vaticaêng, nhöng cuõng coù nhöõng ngöôøi ít thaùnh hôn, coù ñuùng theá khoâng aï? Ñöùc Thaùnh Cha coù gaëp phaûi söï khaùng cöï laïi öôùc mong cuûa Ñöùc Thaùnh Cha thay ñoåi caùc söï vieäc taïi Vaticaêng hay khoâng? Ñöùc Thaùnh Cha coù tìm thaáy söï khaùng cöï khoâng? Caâu hoûi thöù hai: Ñöùc Thaùnh Cha soáng moät caùch raát khaéc khoå, ñaõ ôû laïi trong nhaø troï thaùnh Marta vv.... Ngaøi muoán raèng caùc coäng söï vieân cuûa mình, keå caû caùc Hoàng Y, theo göông naøy, hay coù leõ caùc vò soáng trong coäng ñoaøn, hay ñoù chæ laø chuyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha thoâi?
Ñaùp: Caùc thay ñoåi, caùc thay ñoãi cuõng ñeán töø hai phía: ñieàu maø caùc Hoàng Y chuùng toâi ñaõ yeâu caàu, vaø ñieàu ñeán töø con ngöôøi cuûa toâi. Quùy vò nhaéc tôùi söï kieän toâi ôû laïi trong nhaø troï thaùnh Marta, nhöng maø toâi khoâng theå soáng moät mình trong Dinh Toâng Toøa, vaø noù khoâng sang troïng ñaâu nheù! Caên hoä giaùo hoaøng khoâng sang troïng laém ñaâu! Noù roäng, noù lôùn, nhöng khoâng sang troïng. Nhöng toâi khoâng theå soáng moät mình, hay vôùi moät nhoùm nhoû! Toâi caàn ngöôøi ta, toâi caàn tìm ngöôøi ta, noùi chuyeân vôùi hoï ... Chính vì theá caùc thieáu nieân caùc tröôøng doøng Teân ñaõ hoûi toâi: "Taïi sao vaäy Ngaøi? vì khoå haïnh, vì ngheøo khoù, vì taát caû...?" Khoâng, khoâng phaûi theá, nhöng vì caùc lyù do taâm thaàn, moät caùch ñôn sô thoâi, bôûi vì toâi khoâng theå soáng nhö theá treân bình dieän taâm thaàn.
Moãi ngöôøi phaûi ñem cuoäc soáng cuûa mình tieán tôùi, vôùi kieåu soáng, kieåu laø cuûa mình. Caùc Hoàng Y laøm vieäc trong Trung Öông Toøa Thaùnh, nhöng caùc vò khoâng soáng nhö nhöõng ngöôøi giaàu hay xa hoa ñaâu; caùc vò soáng trong moät caên hoä, caùc vò khaéc khoå, caùc vò soáng khaéc khoå. Nhöõng vò maø toâi quen bieát, caùc caên hoä naøy toå chöùc APSA caáp cho caùc Hoàng Y. Roài xem ra coù moät ñieàu khaùc nöõa maø toâi muoán noùi... Moãi ngöôøi phaûi soáng nhö Chuùa xin hoï soáng. Nhöng söï khaéc khoå, moät söï khaéc khoå toång quaùt thì toâi tin laø noù caàn thieát cho taát caû moïi ngöôøi laøm vieäc phuïc vuï Giaùo Hoäi. Coù bieát bao nhieâu saéc thaùi lieân quan tôùi söï khaéc khoå... moãi ngöôøi phaûi tìm ra con ñöôøng cuûa mình. Ñoái vôùi caùc thaùnh thì ñieàu naøy laø thaät, phaûi khoâng? Coù caùc thaùnh: caùc Hoàng Y, Giaùm Muïc, Linh Muïc, nöõ tu giaùo daân. Nhöõng ngöôøi caàu nguyeän, nhöõng ngöôøi laøm vieäc nhieàu bieát bao nhieâu, vaø cuõng coù ngöôøi ñi tôùi vôùi ngöôøi ngheøo nöõa... moät caùch leùn luùt. Toâi bieát coù vaøi vò lo laéng cho ngöôøi ngheøo aên, hay khi coù giôø raûnh caùc vò ñi thi haønh söù vuï trong moät nhaø thôø naøy hay moät nhaø thôø kia... Caùc vò laø linh muïc. Coù caùc thaùnh trong Caùc cô quan trung öông Toøa Thaùnh. Vaø cuõng coù ngöôøi khoâng thaùnh bao nhieâu ñuùng khoâng? Vaø nhöõng ngöôøi naøy laø nhöõng ngöôøi gaây oàn aøo nhaát: quùy vò bieát laø moät caây ñoå thì oàn aøo hôn laø caû moät caùnh röøng ñang lôùn leân. Vaø ñieàu naøy laøm cho toâi ñau ñôùn, khi coù nhöõng chuyeän nhö vaäy. Coù vaøi ngöôøi gaây göông muø göông xaáu: coù vaøi ngöôøi. Chuùng toâi coù Ñöùc OÂng ôû trong tuø, toâi tin laø coøn tieáp tuïc ôû tuø. Ngaøi khoâng ñi tuø vì gioáng nöõ chaân phöôùc Imelda moät caùch chính xaùc nheù, ngaøi ñaõ khoâng phaûi laø moät chaân phöôùc. Ñoù laø caùc vuï xì caêng ñan laøm haïi. Coù moät ñieàu maø toâi ñaõ khoâng bao giôø noùi, nhöng toâi ñaõ nhaän ra: toâi tin raèng Trung Öông Toøa Thaùnh ñaõ rôi xuoáng thaáp hôn möùc ñoä moät thôøi ñaõ coù ñöôïc, cuûa caùc vò laõo thaønh laøm vieäc trong caùc Cô quan trung öông Toøa Thaùnh... chaân dung cuûa ngöôøi laøm vieäc trong giaùo trieàu xöa kia, trung thaønh laøm coâng vieäc cuûa mình ... Chuùng ta caàn nhöõng ngöôøi naøy. Toâi tin laø coù nhöõng ngöôøi nhö vaäy, nhöng khoâng nhieàu nhö tröôùc kia. Chaân dung cuûa nhaân vieân Toøa Thaùnh xöa kia: toâi xin noùi nhö theá. Chaân dung aáy chuùng ta phaûi coù nhieàu hôn, caàn nhieàu ngöôøi nhö theá hôn. Toâi coù tìm thaáy söï khaùng cöï hay khoâng? Neáu coù söï khaùng cöï khoâng, thì toâi chöa troâng thaáy. Coù thaät laø toâi ñaõ khoâng laøm nhieàu ñieàu, nhöng coù theå noùi raèng toâi ñaõ tìm ra söï trôï giuùp, vaø toâi cuõng ñaõ tìm thaáy nhöõng ngöôøi lieâm chính. Chaúng haïn toâi thích khi moät ngöôøi noùi vôùi toâi raèng: "Toâi khoâng ñoàng yù", vaø ñieàu naøy thì toâi ñaõ tìm thaáy. Khi moät ngöôøi noùi: "Nhöng ñieàu naøy toâi khoâng thaáy noù, toâi khoâng ñoàng yù, toâi noùi leân ñieàu ñoù, ngaøi cöù laøm". Ñoù laø moät coäng söï vieân ñích thaät, ñuùng khoâng? Vaø toâi ñaõ tìm thaáy ñieàu naøy trong caùc Cô quan trung öông cuûa Toøa Thaùnh. Noù laø ñieàu toát. Nhöng khi coù nhöõng ngöôøi noùi: "A ñeïp quùa, ñeïp quùa, ñeïp quùa", roài phía khaùc laïi noùi ngöôïc laïi, thì toâi chöa nhaän ra. Coù leû coù, coù vaøi ngöôøi, nhöng toâi ñaõ khoâng nhaän ra. Söï khaùng cöï, trong boán thaùng qua khoâng theå tìm ra nhieàu laém...
5. Tieáp tuïc danh saùch cha Lombardi giôùi thieäu chò Patricia Zorzan ngöôøi Brasil ñaët caâu hoûi nhaân danh caùc nhaø baùo Brasil.
Chò hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha xaõ hoäi ñaõ thay ñoåi, ngöôøi treû ñaõ thay ñoåi vaø taïi Brasil chuùng con coù raát nhieàu ngöôøi treû... Theá maø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khoâng ñeà caäp tôùi phaù thai, hoân nhaân ñoàng phaùi. Taïi Brasil luaät phaù thai ñaõ ñöôïc nôùi roäng vaø hoân nhaân ñoàng phaùi cuõng ñaõ ñöôïc pheùp... Taïi sao Ñöùc Thaùnh Cha laïi ñaõ khoâng ñeà caäp tôùi caùc vaán ñeà naøy?
Ñaùp: Giaùo Hoäi ñaõ baày toû moät caùch toaøn veïn veà caùc vaán ñeà naøy. Khoâng caàn phaûi trôû laïi nöõa. Cuõng nhö toâi ñaõ khoâng noùi tôùi naïn löøa ñaûo, doái traù, hay caùc ñieàu khaùc maø Giaùo Hoäi ñaõ coù moät giaùo lyù roõ raøng roài.
Hoûi: Nhöng maø ngöôøi treû chuù yù tôùi caùc vaán ñeà naøy thöa Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Vaâng, nhöng khoâng caàn ñeà caäp tôùi vaán ñeà naøy, neáu khoâng phaûi laø nhöõng chuyeän tích cöïc laøm cho ngöôøi treû böôùc ñi. Ngoaøi ra, giôùi treû bieát ñaâu laø laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi caùch hoaøn haûo.
Hoûi: Vaäy thì ñaâu laø laäp tröôøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, ngaøi coù theå noùi cho chuùng con bieát khoâng?
Ñaùp: Ñoù laø laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi. Toâi laø con cuûa Giaùo Hoäi.
6. Tieáp ñeán Cha Lombardi giôùi thieäu oâng Antoine Marie Izoard ñaïi dieän cho caùc nhaø baùo noùi tieáng Phaùp.
OÂng hoûi: Con xin chaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Ñaïi ñieän cho caùc nhaø baùo noùi tieáng Phaùp, chuùng con laø 9 ngöôøi heát thaûy treân chuyeán bay naøy, con xin thöa raèng ñoái vôùi moät vò Giaùo Hoaøng khoâng muoán ñöôïc phoûng vaán, thì quaû thaät chuùng con raát bieát ôn Ñöùc Thaùnh Cha. Töø ngaøy 13 thaùng 3 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ töï giôùi thieäu nhö laø "Giaùm Muïc Roma", vôùi söï moät tha thieát raát lôùn vaø raát maïnh meõ. Vì theá, chuùng con muoán hieåu yù nghóa saâu xa cuûa vieäc nhaán maïnh naøy, neáu tình côø ngöôøi ta noùi tôùi phong traøo ñaïi keát thay vì Giaùm Muïc ñoaøn, hay tình côø laø "ngöôøi thöù nhaát giöõa caùc vò baèng nhau" caûu Giaùo Hoäi? Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Vaâng ñieàu naøy khoâng ñöôïc ñi tröôùc hôn ñieàu ngöôøi ta noùi. Giaùo Hoaøng laø Giaùm Muïc, Giaùm Muïc cuûa Roma, vaø bôûi vì laø Giaùm Muïc Roma neân laø Ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ, Ñaïi dieän Chuùa Kitoâ coù phaûi khoâng naøo? Coù caùc töôùc hieäu khaùc phaûi khoâng, nhöng töôùc hieäu thöù nhaát laø "Giaùm Muïc Roma" vaø taát caû ñeán töø ñoù. Noùi raèng, suy tö raèng ñeàu naøy muoán noùi laø "ngöôøi ñaàu tieân giöõa caùc ngöôøi baèng nhau" thì khoâng, noù khoâng phaûi laø hieäu quûa cuûa vieäc naøy ñaâu. Moät caùch ñôn sô noù laø töôùc hieäu ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoaøng ñuùng khoâng? Giaùm Muïc Roma. Nhöng cuõng coù nhöõng töôùc hieäu khaùc nöõa... Toâi tin raèng anh ñaõ noùi tôùi phong traøo ñaïi keát: toâi tin raèng ñieàu naøy taïo ra moät chuùt thuaän tieän cho phong traøo ñaïi keát. Nhöng chæ nhö theá thoâi...
7. Tieáp ñeán laø caâu hoûi cuûa anh Dario Menor Torres ngöôøi Taây Ban Nha.
Anh hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, caùch ñaây maáy tuaàn coù moät em beù hoûi Ñöùc Thaùnh Cha caûm thaáy gì, laøm Giaùo Hoaøng thì laøm sao, vaø em coù theå hy voïng trôû thaønh Giaùo Hoaøng khoâng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ traû lôøi phaûi laø ngöôøi ñieân. Sau kinh nghieäm khaùc bieät nhö vaäy, caùc ngaøy ôû Rio de Janeiro naøy ñaõ ra sao, vaø Ñöùc Thaùnh Cha coù theå cho chuùng con bieát ngaøi caûm thaáy gì khi laø Giaùo Hoaøng: ñoù laø moät vieäc cam go, Ñöùc Thaùnh Cha coù haïnh phuùc khoâng, vaø neáu coù thì trong kieåu naøo ñöùc tin cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc gia taêng hay traùi laïi, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù vaøi nghi ngôø?
Ñaùp: Laøm vieäc cuûa Giaùm Muïc laø moät ñieàu ñeïp, raát ñeïp. Vaán ñeà laø khi moät ngöôøi tìm coâng vieäc aáy vaø caùi ñoù thì khoâng ñeïp laém ñaâu, noù khoâng phaûi laø cuûa Chuùa. Nhöng khi Chuùa keâu goïi moät Linh Muïc trôû thaønh Giaùm Muïc, thì ñieàu ñoù ñeïp. Luoân luoân coù nguy cô nghó mình cao hôn ngöôøi khaùc moät chuùt, khoâng nhö nhöõng ngöôøi khaùc, laø "oâng hoaûng" moät chuùt. Chuùng laø caùc nguy hieåm vaø laø toäi coù ñuùng khoâng? Nhöng coâng vieäc cuûa Giaùm Muïc thì ñeïp chöù, bôûi vì giuùp caùc anh em khaùc tieán tôùi. Vò Giaùm Muïc ñi tröôùc giaùo daân ñeå ghi daáu con ñöôøng; vò Giaùm Muïc ôû giöõa giaùo daân ñeå giuùp söï thoâng truyeàn; vaø vò Giaùm Muïc ôû trong tín höõu, bôûi vì bieát bao nhieâu laàn tín höõu ñaùnh hôi ñöôøng ñi gioûi hôn; vò Giaùm Muïc phaûi laø nhö vaäy. Anh hoûi toâi coù thích khoâng. Toâi thích laøm Giaùm Muïc, toâi thích chöù. Taïi Buenos Aires toâi ñaõ haïnh phuùc bieát bao, haïnh phuùc bieát chöøng nao! Thaät vaäy, toâi ñaõ haïnh phuùc bieát bao! Chuùa ñaõ trôï giuùp toâi trong chöùc vuï ñoù. Nhöng nhö laø Linh Muïc toâi cuõng ñaõ haïnh phuùc roài, vaø nhö laø Giaùm Muïc toâi ñaõ haïnh phuùc. Trong nghóa naøy toâi noùi raèng toâi thích chöù!
Hoûi: Theá coøn laøm Giaùo Hoaøng thì sao?
Ñaùp: Cuõng theá, cuõng theá! Khi Chuùa ñaët ñeå baïn ôû ñoù, neáu baïn laøm ñieàu Chuùa muoán, thì baïn haïnh phuùc. Nhöng ñoù laø taâm tình cuûa toâi, laø ñieàu toâi caûm thaáy.
8. Cha Lombardi giôùi thieäu moät nhaø baùo khaùc thuoäc nhoùm Italia laø Salvatore Mazza cuûa nhaät baùo Töông Lai cô quan ngoân luaän chinh thöùc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia.
OÂng hoûi: Con xin loãi Ñöùc Thaùnh Cha, con khoâng theå ñöùng leân ñöôïc vì caùc daây nhôï döôùi chaân con. Trong caùc ngaøy qua chuùng con ñaõ thaáy Ñöùc Thaùnh Cha traøn ñaày naêng löïc caû khi luùc chieàu muoän. Baây giôø chuùng con troâng thaáy Ñöùc Thaùnh Cha vôùi maùy bay gioáng nhö vaäy maø vaãn ñöùng im khoâng moät chuùt do döï. Chuùng con muoán hoûi raèng ngöôøi ta noùi tôùi caùc chuyeán vieáng thaêm saép tôùi: beân AÙ chaâu, taïi Gieârusalem, beân Argentina... Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù lòch trình xaùc ñònh ít nhieàu cho naêm tôùi chöa hay laø coøn caàn phaûi xem ñaõ?
Ñaùp: Xaùc dònh, xaùc xònh, chaû coù gì heát. Nhöng toâi coù theå noùi cho anh bieát veà ñieàu maø toâi ñang nghó tôùi. Xin loãi, ñaõ xaùc ñònh laø ngaøy 22 thaùng 9 ñi thaêm Cagliari. Roài ngaøy muøng 4 thaùng 10 ñi thaêm Assisi. Trong trí, taïi Italia naøy thì toâi muoán ñi thaêm thaân nhaân cuûa toâi moät ngaøy; ñi maùy bay ban saùng vaø trôû veà ban chieàu, vì nhöõng ngöôøi thaân cuûa toâi ngheøo, hoï ñieän thoaïò cho toâi vaø chuùng toâi giöõ lieân laïc toát vôùi nhau. Nhöng chæ trong moät ngaøy thoâi.
Ngoaøi Italia thì Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios I muoán coù moät cuoâc gaëp gôõ ñeå kyû nieäm 50 naêm Ñöùc Athenagora vaø Ñöùc Phaoloâ VI gaëp nhau taïi Gieârusalem. Caû chính quyeàn Israel cuõng ñaõ ñaëc bieät môøi toâi vieán thaêm Gieârusalem. Toâi tin raèng chính quyeàn Palestine cuõng ñaõ laøm nhö theá. Ñieàu naøy thì toâi coøn ñang nghó: chöa bieát roõ laø coù ñi hay khoâng ñi.. Theá roài taïi chaâu Myõ Latinh toâi tin raèng khoâng coù khaû theå trôû laïi, bôûi vì Giaùo Hoaøng laø ngöôøi Myõ chaâu Latinh, chuyeán coâng du ñaàu tieân taïi Myõ cheâu Latinh... Noùi laø heïn gaëp laïi nhau! Nhöng cuõng phaûi ñôïi moät chuùt chöù! Toâi tin laø coù theå ñi AÙ chaâu, nhöng ñieàu naøy coøn ôû trong khoâng khí. Toâi ñaõ coù lôøi môøi töø Sri Lanka vaø caû Philippines nöõa... Nhöng caàn phaûi ñi thaêm AÙ chaâu. Bôûi vì Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI chöa coù giôø ñi AÙ chaâu. Ñaây laø ñieàu quan troïng. Ngaøi ñaõ ñi UÙc chaâu roài AÂu chaâu vaø chaâu Myõ Latinh, nhöng AÙ chaâu thì chöa... Ñi Argentina, trong luùc naøy toâi tin raèng coù theå chôø moät chuùt, bôûi vì taát caû caùc chuyeán ñi coù moät thöù töï öu tieân naøo ñoù. Toâi ñaõ muoán ñi Costantinopoli ngaøy 30 thaùng 9, ñeå thaêm Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomaios I nhöng khoâng theå ñöôïc ñoái vôùi lòch trình laøm vieäc cuûa toâi. Neáu chuùng toâi gaëp nhau thì seõ gaëp nhau taïi Gieârusalem.
Coù nhaø baùo hoûi: Theá coøn Fatima, Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: cuõng coù lôøi môøi töø Fatima, vaâng ñuùng theá, ñuùng theá. Coù lôøi môøi ñi Fatima.
Moät ngöôøi khaùc ôû xa hoûi Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, 30 thaùng 9 hay 30 thaùng 11? Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi: Thaùng 11, thaùng 11, dòp leã thaùnh Anreâ.
9. Cha Lombardi noùi baây giôø chuùng ta voøng laïi Hoa Kyø vaø nhöôøng lôøi cho chò Ada Messia cuûa phaùt thanh truyeàn hình CNN.
Chò hoûi: Con xin chaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Ñöùc Thaùnh Cha ñöùng vöõng hôn con treân maùy bay. Caâu hoûi cuûa con laø khi gaëp giôùi treû Argentina, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi ñuøa, nhöng coù leõ cuõng hôi nghieâm chænh raèng ñoâi khi Ñöùc Thaùnh Cha cuõng caûm thaáy bò nhoát trong chuoàng. Chuùng con muoán bieát Ñöùc Thaùnh Cha aùm chæ moät caùch chính xaùc ñieàu gì?
Ñaùp: Chò bieát laø ñoâi khi toâi ñaõ muoán ñi ra ngoaøi ñöôøng phoá Roma... Bôûi vì taïi Buenos Aires toâi thích ñi ra ñöôøng phoá, toâi thích laém! Trong nghóa naøy toâi caûm thaáy nhö bò nhoát trong loàng. Nhöng toâi phaûi noùi ñieàu naøy, bôûi vì caùc caûnh binh Vaticaêng raát laø toát, toát, toát laêm, vaø toâi raát bieát ôn hoï. Baây giôø hoï ñeå cho toâi laøm moät caùi gì hôn nöõa, toâi tin theá... nhöng maø nhieäm vuï cuûa hoï laø giöõ gìn an ninh maø. Bò nhoát trong loàng laø theo nghóa ñoù. Toâi thì toâi thích ñi ra ngoai ñöôøng phoá, nhöng toâi hieåu laø khoâng theå ñöôïc, toâi hieåu chöù. Toâi ñaõ noùi ñieàu aáy trong nghóa naøy. Bôûi vì thoùi quen cuûa toâi - nhö chuùng toâi quen noùi taïi Buenos Aires - toâi ñaõ laø moät linh muïc ñöôøng phoá.
Khi cha Lombardi môøi moät nhaø baùo ngöôøi Brasil laø Marcio Campos leân ñaët caâu hoûi thì Ñöùc Thaùnh Cha noùi: Toâi ñaõ hoûi giôø, bôûi vì hoï phaûi doïn böõa aên toái. Maø caùc anh caùc chò khoâng ñoùi aø? Moïi ngöôøi nhao nhao thöa: Khoâng aï, khoâng aï.
Ngaøy mai chuùng toâi seõ töôøng thuaät cuøng quùy vò vaø caùc baïn phaàn hai cuûa baøi phoûng vaán daøi haáp daãn naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Cho tôùi nay chöa coù vò Giaùo Hoaøng naøo ñeå cho caùc nhaø baùo phoûng vaán nhieàu vaø daøi nhö vaäy.
Baøi phoûng vaán Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ daønh cho caùc nhaø baùo treân chuyeán bay töø Rio de Janeiro veà Roma (phaàn 2)
Roma (SD 29-07-2013; Vat. 1-08-2013) - Chuùng toâi ñaõ göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn phaàn ñaàu baøi phoûng vaán daøi Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daønh cho caùc nhaø baùo quoác teá thaùp tuøng ngaøi treân chuyeán bay töø Rio de Janeiro veà Roma ngaøy 29 thaùng 7 naêm 2013. Sau ñaây laø phaàn hai cuûa baøi phoûng vaán naøy.
Cha Federico Lombardi, Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, kieâm Toång giaùm ñoác ñaøi phaùt thanh Vaticaêng, laø ngöôøi ñieàu hôïp giôùi thieäu caùc nhaø baùo vôùi Ñöùc Thaùnh Cha.
10. Tôùi phieân anh Marcio Campos nhaø baùo ngöôøi Brasil.
Anh hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, cuøng vôùi caùc nhaø baùo Brasil cuûa tôø Diaro, Estado vaø ñaøi truyeàn hình Globo con muoán caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha. Ñoàng haønh vôùi Ñöùc Thaùnh Cha thaät laø khoù, raát khoù. Chuùng con taát caû ñeàu meät nhoaøi, Ñöùc Thaùnh Cha thì khoûe, coøn chuùng con thì meät quaù... Taïi Brasil trong caùc naêm qua Giaùo Hoäi coâng giaùo ñaõ maát giaùo daân. Phong traøo Canh Taân Ñaëc Suûng Thaùnh Linh coù phaûi laø moät khaû theå giuùp traùnh caûnh caùc tín höõu coâng giaùo ñi theo Giaùo Hoäi Pentecotist hay caùc Giaùo hoäi Pentecostal khaùc hay khoâng. Xin caùm ôn söï hieän dieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha giöõa chuùng con.
Ñaùp: Raát ñuùng ñieàu maø anh noùi lieân quan tôùi soá tín höõu giaûm suùt: ñuùng theá, ñuùng theá. Nhöng coù caùc thoáng keâ. Chuùng toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi caùc Giaùm Muïc Brasil veà vaán ñeà naøy, trong moät cuoäc hoïp ngaøy hoâm qua. Anh hoûi veà Phong traøo Canh Taân Ñaëc Suûng Thaùnh Linh, nhöng toâi xin noùi vôùi caùc anh caùc chò moät ñieàu. Vaøo cuoái thaäp nieân 70 ñaàu thaäp nieân 80 toâi ñaõ coù theå troâng thaáy caùc tín höõu naøy. Coù moät laàn toâi ñaõ noùi veà hoï nhö sau: "Caùc ngöôøi naøy laãn loän moät buoåi cöû haønh phuïng vuï vôùi moät tröôøng daäy nhaûy samba!" Toâi ñaõ noùi vaäy. Vaø toâi ñaõ hoái haän. Roài toâi ñaõ hieåu bieát hôn. Cuõng ñuùng laø phong traøo ñaõ ñi treân con ñöôøng toát vôùi caùc phuï tuøng toát. Vaø giôø ñaây noùi chung toâi tin raèng phong traøo ñaõ ñem laïi nhieàu thieän ích cho Giaùo Hoäi. Taïi Buenos Aires toâi ñaõ thöôøng hoïp hoï laïi, vaø moãi naêm moät laàn toâi daâng thaùnh leã vôùi taát caû moïi ngöôøi trong nhaø thôø chính toøa. Toâi ñaõ luoân luoân taïo thuaän tieän cho hoï, khi chính toâi ñaõ ñöôïc hoaùn caûi vì troâng thaáy ñieàu thieän hoï laøm. Bôûi vì trong luùc naøy - ôû ñaây toâi xin môû roäng caâu traû lôøi moät chuùt - toâi tin raèng caùc phong traøo caàn thieát. Caùc phong traøo laø moät ôn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhöng maø laøm sao coù theå ñieàu haønh moät "phong traøo töï do" nhö vaäy. Caû Giaùo Hoäi cuõng töï do. Chuùa Thaùnh Thaàn laøm ñieàu Ngaøi muoán. Ngöôøi laøm coâng vieäc cuûa söï haøi hoøa, nhöng toâi tin raèng caùc phong traøo laø moät ôn; caùc phong traøo aáy coù tinh thaàn cuûa Giaùo Hoäi. Vì theá toâi tin raèng phong traøo Canh Taân Ñaëc Suûng Thaùnh Linh khoâng chæ giuùp vaøi tín höõu traùnh gia nhaäp caùc nhoùm pentecostal maø thoâi, nhöng phuïc vuï chính Giaùo Hoäi! Noù canh taân chuùng ta. Vaø moãi ngöôøi tìm phong traøo cuûa mình theo ñaëc suûng rieâng nhö Chuùa Thaùnh Thaàn daãn ñöa hoï.
11. Tieáp theo ñoù cha Lombardi giôùi thieäu oâng Jean Marie Gueùnois, phoùng vieân cuûa nhaät baùo Phaùp Le Figaro Ngöôøi thôï caïo.
OÂng hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, cuøng vôùi phoùng vieân tôø La Croix con xin coù caâu hoûi: Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ noùi raèng khoâng coù phuï nöõ, Giaùo Hoäi maát ñi söùc phong phuù cuûa mình. Vaäy Ñöùc Thaùnh Cha seõ coù caùc bieän phaùp cuï theå naøo? Chaúng haïn nhö cho pheùp nöõ giôùi laøm phoù teá, hay ñaët ñeå noät phuï nöõ laøm ñaàu moät Boä cuûa Toøa Thaùnh? Vaø theâm moät caâu hoûi kyõ thuaät raát nhoû: Ñöùc Thaùnh Cha noùi laø ngaøi meät. Ñöùc Thaùnh Cha coù moät trang bò ñaëc bieät naøo cho chuyeán bay trôû veà khoâng? Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi caâu hoûi cuoái cuøng. Chieác maùy bay naøy khoâng coù caùc trang bò ñaëc bieät. Toâi ngoài ôû phía tröôùc trong moät chieác gheá lôùn, nhöng laø loaïi thoâng thöôøng thoâi, nhö moïi ngöôøi. Toâi ñaõ vieát moät laù thö vaø goïi ñieän thoaïi ñeå noùi raèng toâi khoâng muoán caùc trang bò ñaëc bieät treân maùy bay. Ñaõ roõ chöa? Thöù hai, phuï nöõ. Moät Giaùo Hoäi khoâng coù caùc phuï nöõ, thì gioáng nhö Ñoaøn Toâng Ñoà khoâng coù Meï Maria. Vai troø cuûa nöõ giôùi trong Giaùo Hoäi khoâng chæ laø chöùc laøm meï, meï gia ñình, maø coøn maïnh meõ hôn nöõa: hoï chính laø hình aûnh cuûa Ñöùc Trinh Nöõ, cuûa Ñöùc Meï, laø Ñaáng giuùp Giaùo Hoäi lôùn leân. Quùy vò haõy nghó coi, Ñöùc Meï thì quan troïng hôn caùc Toâng Ñoà chöù. Meï quan troïng hôn. Giaùo Hoäi laø nöõ giôùi: laø Giaùo Hoäi, laø hieàn theâ, laø Meï. Nhöng maø nöõ giôùi trong Giaùo Hoäi khoâng phaûi chæ laø... toâi khoâng bieát phaûi noùi trong tieáng YÙ laøm sao... vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo Hoäi khoâng phaûi chæ laø meï, laø ngöôøi laøm vieäc, bò haïn heïp... Khoâng! Noù laø moät chuyeän khaùc... Caùc Giaùo Hoaøng, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ vieát moät ñieàu raát hay ñeïp veà caùc phuï nöõ, nhöng toâi tin laø phaûi ñi xa hôn trong vieäc trình baày roõ raøng vai troø naøy vaø ñaëc suûng cuûa nöõ giôùi. Khoâng theå hieåu moät Giaùo Hoäi khoâng coù phuï nöõ, nhöng maø phuï nöõ hoaït ñoäng trong Giaùo Hoäi, vôùi chaân dung cuûa hoï, hoï laøm cho Giaùo Hoäi tieán leân. Toâi nghó tôùi moät thì duï khoâng lieân quan gì tôùi Giaùo Hoäi, nhöng laø moät thí duï lòch söû ôû beân chaâu Myõ Latinh, taïi Paraguay. Ñoái vôùi toâi phuï nöõ Paraguay laø phuï nöõ vinh danh nhaát chaâu Myõ Latinh. Baïn coù phaûi ngöôøi Paraguay khoâng? Sau chieán tranh, cöù baåy phuï nöõ môùi coù moät ngöôøi ñaøn oâng, vaø caùc phuï nöõ ñoù ñaõ laøm moät quyeát ñònh hôi khoù khaên: hoï choïn coù con ñeå cöùu vaõn toå quoác, neàn vaên hoùa, ñöùc tin vaø tieáng noùi. Trong Giaùo Hoäi phaûi nghó tôùi nöõ giôùi trong vieãn töôïng naøy: löïa choïn lieàu lónh nhöng nhö laø phuï nöõ. Ñieàu naøy caàn ñöôïc giaûi thích toát hôn. Toâi tin raèng chuùng ta ñaõ chöa coù moät neàn thaàn hoïc saâu saéc veà nöõ giôùi trong Giaùo Hoäi. Cho tôùi nay phuï nöõ ñaõ chæ laøm caùi naøy caùi noï: giuùp leã, ñoïc saùch, chuû tòch hoäi Caritas ... Nhöng maø coøn coù ñieàu hôn nöõa! Caàn phaûi ñöa ra moät neàn thaán hoïc veà nöõ giôùi. Ñoù laø ñieàu toâi nghó.
12. Nhoùm Taây Ban Nha coù moät nhaø baùo khaùc laø anh Pablo Ordas phoùng vieân cuûa nhaät baùo El Pais neâu leân caâu hoûi: Con xin chaøo Ñöùc Thaùnh Cha, chuùng con muoán bieát ñaâu laø töông quan laøm vieäc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, chöù khoâng phaûi chæ laø töông quan tình baïn vaø coäng taùc vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI. Töø tröôùc tôùi nay chöa bao giôø coù tình huoáng nhö hieän taïi... Ñöùc Thaùnh Cha coù caùc tieáp xuùc thöôøng xuyeân vôùi vôùi Ñöùc Bieån Ñöùc XVI hay khoâng? Ngaøi coù giuùp Ñöùc Thaùnh Cha trong coâng vieäc giaùo hoaøng hay khoâng?
Ñaùp: Toâi tin raèng laàn cuoái cuøng khi coù hai hay ba Giaùo Hoaøng thì caùc vò ñaõ khoâng noùi chuyeän vôùi nhau, vì ñang caõi nhau xem ai laø Giaùo Hoaøng thaät... vaø caùc vò ñaõ ñi tôùi cuoäc Ly giaùo cuûa Taây Phöông. Coù moät caùi gì ñoù ñònh tính töông quan cuûa toâi vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI: ñoù laø toâi raát yeâu meán ngaøi. Toâi ñaõ luoân luoân yeâu meán ngaøi. Ñoái vôùi toâi ngaøi laø moät ngöôøi cuûa Thieân Chuùa, moät ngöôøi khieâm nhöôøng, moät ngöôøi caàu nguyeän... Toâi ñaõ raát haïnh phuùc, khi ngaøi ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng. Caû khi ngaøi ñaõ töø chöùc, ngaøi ñaõ laø moät göông saùng ñoái vôùi toâi.... moät vó nhaân! Moät vó nhaân. Chæ coù vó nhaân môùi laøm ñieàu ñoù thoâi. Moät ngöôøi cuûa Thieân Chuùa, moät ngöôøi cuûa caàu nguyeän. Baây giôø ngaøi ôû trong noäi thaønh Vaticaêng, vaø coù vaøi ngöôøi hoûi toâi: laøm sao laïi coù theå xaûy ra ñieàu aáy, hai Giaùo Hoaøng trong Vaticaêng... Ngöôøi khoâng chaén loái ngaøi hay sao? Ngöôøi khoâng laøm caùch maïng choáng laïi ngaøi hay sao? Hoï noùi taát caû nhöõng ñieàu aáy ñaáy. Nhöng toâi ñaõ tìm ra moät caâu ñeå noùi ñieàu naøy: "Noù gioáng nhö coù OÂng Noäi trong nhaø vaäy", nhöng laø moät OÂng Noäi khoân ngoan. Khi trong moät gia ñình coù OÂng Noäi trong nhaø, thì ngöôøi ñöôïc toân kính, yeâu meán vaø laéng nghe. Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI laø moät ngöôøi cuûa söï thaän troïng, ngöôøi khoâng xen mình vaøo, toâi ñaõ thöa ngöôøi bieát bao nhieâu laàn raèng: "Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, xin haõy soáng cuoäc soáng cuûa ngaøi, xin ñeán vôùi chuùng con..." Vaø ngöôøi ñaõ ñeán ñeå khaùnh thaønh vaø laøm pheùp töôïng Toång Laõnh thieân thaàn Micae...
Ñoù, caâu noùi ñoù dieãn taû taát caû roài. Ñoái vôùi toâi thì nhö laø coù OÂng Noäi trong nhaø: ngöôøi laø thaân phuï cuûa toâi. Neáu gaêp khoù khaên hay coù vieäc gì khoâng hieåu toâi seõ ñieän thoaïi hoûi ngöôøi: "Xin noùi cho con bieát, con coù theå laøm vieäc ñoù khoâng?" Vaø khi toâi ñeán gaëp ngöôøi ñeå noùi veà chuyeän Vatileaks, ngöôøi ñaõ keå cho toâi heát moïi söï vôùi moät söï ñôn sô... phuïc vuï. Ñaây laø moät ñieàu maø toâi khoâng hieåu caùc baïn coù bieát khoâng, toâi tin laø coù nhöng khoâng chaéc chaén: ñoù laø khi ngöôøi noùi vôùi chuùng toâi trong dieãn vaên töø bieät ngaøy 28 thaùng hai, ngöôøi ñaõ noùi: "Giöõa anh em coù vò Giaùo Hoaøng töông lai: toâi höùa vaâng phuïc ngöôøi". Thaät laø moät vó nhaân: Ñoù laø moät vó nhaân!
13. Tieáp ñeán tôùi phieân moät nhaø baùo ngöôøi Brasil laø chò Ana Fereira.
Chò hoûi: Con xin chaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Con muoán noùi leân tieáng caùm ôn raát nhieàu laàn: caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñem bieát bao nieàm vui tôùi Brasil vaø cuõng caùm ôn ngaøi traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa chuùng con. Con muoán bieát taïi sao hoâm qua Ñöùc Thaùnh Cha laïi noùi vôùi caùc Giaùm Muïc Brasil veà vieäc tham döï cuûa nöõ giôùi trong Giaùo Hoäi Brasil. Con muoán hieåu roõ hôn: söï tham döï naøy cuûa chuùng con laø nöõ giôùi trong Giaùo Hoäi phaûi nhö theá naøo? Ñöùc Thaùnh Cha nghó gì veà vieäc truyeán chöùc Linh Muïc cho phuï nöõ? Theá ñöùng cuûa nöõ giôùi chuùng con trong Giaùo Hoäi phaûi nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi muoán giaûi thích moät chuùt veà vieäc tham döï cuûa caùc phuï nöõ trong Giaùo Hoäi: Noù khoâng theå chæ haïn cheá trong vieäc giuùp leã, hay chuû tòch Caritas hoaëc laø giaùo lyù vieân... vai troø ñoù phaûi nhieàu hôn nöõa, vaø moät caùch saâu xa hôn nöõa, vaø toâi noùi veà neàn thaàn hoïc phuï nöõ laø vì vaäy. Lieân quan tôùi vieäc truyeàn chöùc Linh Muïc cho phuï nöõ thì Giaùo Hoäi ñaõ noùi laø "khoâng" roài. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi ñieàu aáy, vaø vôùi moät coâng thöùc ñònh ñoaït. Caùnh cöûa ñoù ñaõ ñoùng roài, nhöng veà chuyeän naøy thì toâi muoán noùi moät ñieàu. Toâi ñaõ noùi, nhöng toâi xin laäp laïi. Ñöùc Meï Maria ñaõ quan troïng hôn caùc Toâng Ñoà Giaùm Muïc vaø caùc phoù teá linh muïc. Trong Giaùo Hoäi, phuï nöõ quan troïng hôn caùc Giaùm Muïc vaø caùc linh muïc; nhö theá naøo thì ñoù laø ñieàu maø chuùng ta phaûi tìm giaûi thích cho toát hôn, bôûi vì toâi tin raèng thieáu moät giaûi thích thaàn hoïc veà ñieàu naøy.
14. Cha Lombardi giôùi thieäu oâng Gianguido Vecchi, phoùng vieân cuûa baùo Corriere della Sera Ngöôøi ñöa tin chieàu.
OÂng hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, caû trong chuyeán ñi naøy nöõa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ hôn moät laàn noùi veà loøng thöông xoùt. Lieân quan tôùi vieäc laõnh caùc Bí Tích cuûa caùc ngöôøi ñaõ ly dò vaø taùi hoân, coù khaû theå thay ñoåi ñieàu gì trong luaät leä cuûa Giaùo Hoäi hay khoâng? Caùc Bí tích naøy coù laø moät dòp ñeán gaàn con ngöôøi, hay chuùng laïi laø moät raøo caûn chia reõ hoï vôùi caùc tín höõu khaùc?
Ñaùp: Ñaây laø ñeà taøi ngöôøi ta luoân luoân hoûi. Loøng thöông xoùt lôùn lao hôn laø tröôøng hôïp maø anh noùi tôùi. Toâi tin raèng ñaây laø thôøi gian cuûa loøng thöông xoùt. Söï thay ñoåi cuûa thôøi ñaïi vaø cuõng laø cuûa bieát bao nhieâu vaán ñeà trong Giaùo Hoäi - nhö moät chöùng taù khoâng toát cuûa vaøi linh muïc, nhöng cuõng coù caùc vaàn ñeà gian tham trong Giaùo Hoäi - keå caû vaán ñeà duy giaùo só, chaúng haïn, noù ñaõ ñeå laïi bieát bao nhieâu ngöôøi bò thöông. Nhöng Giaùo Hoäi laø Meï phaûi ra ñi chöõa laønh caùc ngöôøi bò thöông vôùi loøng thöông xoùt. Neáu Chuùa khoâng meät moûi tha thöù, thì chuùng ta khoâng coù löïa choïn naøo khaùc ngoaøi löïa choïn naøy: tröôùc heát laø saên soùc nhöõng ngöôøi bò thöông. Giaùo Hoäi laø Meï vaø phaûi ñi treân con ñöôøng naøy cuûa loøng thöông xoùt. Vaø tìm ra moät loøng thöông xoùt ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi. Nhöng toâi nghó raèng, khi ngöôøi con hoang ñaøng trôû veà nhaø, ngöôøi cha ñaõ khoâng noùi: "Maøy, haõy ngoài xuoáng nghe tao ñaây, maøy ñaõ laøm gì vôùi tieàn cuûa roài?" Khoâng, oâng toå chöùc leã möøng. Theá roài coù leõ khi ngöôøi con muoán noùi, anh ta ñaõ noùi. Giaùo Hoäi cuõng phaûi laøm nhö theá. Khi coù ai ñoù... nhöng maø khoâng phaûi chæ chôø ñôïi hoï, maø laø ra ñi tìm kieám hoï. Ñoù laø loøng thöông xoùt. Vaø toâi tin raèng ñaây laø thôøi ñieåm cuûa loøng thöông xoùt. Chính Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ coù tröïc giaùc naøy khi ñaõ baét ñaàu Loøng Thöông Xoùt Chuùa vôùi thaùnh nöõ Faustina Kowalska... Ngöôøi ñaõ tröïc giaùc raèng ñaây laø moät söï caàn thieát cuûa thôøi nay.
Lieân quan tôùi vieäc röôùc leã cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò maø taùi hoân - bôûi vì nhöõng ngöôøi ñaõ ly dò coù theå röôùc leã maø khoâng coù vaán ñeà. Nhöng khi hoï taùi hoân hoï laïi khoâng theå röôùc leã, toâi tin raèng phaûi nhìn noù trong toång theå muïc vuï hoân nhaân. Vaø ñoù laø moät vaán ñeà. Nhöng toâi cuõng xin môû ngoaëc: caùc anh em chính thoáng coù moät thöïc haønh khaùc. Hoï theo neàn thaàn hoïc hoï goi laø thaàn hoïc cuûa nhieäm cuïc cöùu ñoä, vaø hoï cho moät khaû theå thöù hai, hoï cho pheùp ñieàu ñoù. Nhöng toâi tin raèng vaàn ñeà naøy, toâi xin ñoùng ngoaëc, phaûi ñöôïc nghieân cöùu trong boái caûnh cuûa muïc vuï hoân nhaân. Vaø ñieàu naøy caàn coù hai chuyeän: thöù nhaát, moät trong caùc ñeà taøi maø 8 vò cuûa Hoäi Ñoàng Hoàng Y phaûi ñeà caäp tôùi trong cuoäc hoïp maø chuùng toâi seõ nhoùm trong caùc ngaøy 1-3 thaùng 10 tôùi ñaây, nhö laø ñi tröôùc trong muïc vuï hoân nhaân. Thöù hai, caùch ñaây 15 ngaøy vò Thö kyù cuûa vaên phoøng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ gaëp toâi ñeå thaûo luaän veà ñeà taøi cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc tôùi. Ñaây laø moät ñeà taøi nhaân chuûng hoïc, nhöng khi noùi lui noùi tôùi, ñi tôùi ñi lui, chuùng toâi ñaõ thaáy raèng ñeà taøi nhaân chuûng hoïc naøy - ñöùc tin giuùp chöông trình hoùa con ngöôøi nhö theà naøo - trong gia ñình cuõng daãn tôùi muc vuï hoân nhaân. Chuùng ta ñang ñi tôùi moät muïc vuï hoân nhaân saâu hôn moät chuùt. Vaø ñaây laø vaán ñeà cuûa taát caû moïi ngöôøi, bôûi vì coù raát nhieàu ngöôøi ôû trong hoaøn caûnh ñoù. Toâi chæ xin ñôn cöû moät thí duï thoâi. Ñöùc Hoàng Y Quarracino, vò tieàn nhieäm cuûa toâi ñaõ noùi raèng ñoái vôùi ngaøi phaân nöûa caùc cuoäc hoân nhaân laø baát thaønh söï. Taïi sao ngaøi laïi noùi nhö vaäy? Bôûi vì ngöôøi ta laáy nhau maø khoâng tröôûng thaønh, laáy nhau maø khoâng nhaän ra raèng noù keùo daøi suoát ñôøi, hay laáy nhau vì phaûi laáy nhau moät caùch xaõ hoäi... Vaø ñieàu naøy cuõng thuoäc laõnh vöïc muïc vuï hoân nhaân... Caû vaán ñeà phaùp lyù huûy boû hoân nhaân nöõa, caàn phaûi coi laïi, bôûi vì caùc Toøa aùn Giaùo Hoäi khoâng ñuû ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Muïc vuï hoân nhaân phöùc taïp laém!
15. Baø Carolina Pigozzi thuoäc tuaàn san Paris Match, thì muoán bieát töø khi laøm Giaùo Hoaøng Ñöùc Thaùnh Cha coù caûm thaáy mình laø tu só doøng Teân khoâng.
Ngaøi traû lôøi:
Ñaùp: Ñaây laø moät caâu hoûi thaàn hoïc, bôøi vì caùc tu só doøng Teân khaán vaâng lôøi Ñöùc Giaùo Hoaøng. Maø neáu Giaùo Hoaøng laø tu só doøng Teân, thì phaûi khaán vaâng lôøi cha Beà treân toång quyeàn doøng Teân. Toâi khoâng bieát phaûi giaûi quyeát vaán ñeà naøy ra sao... Khoâng, toâi caûm thaáy mình laø tu só doøng Teân trong neàn tu ñöùc cuûa toâi, trong neàn tu ñöùc cuûa linh ñaïo maø toâi coù trong tim. Trong ba ngaøy nöõa toâi seõ ñi möøng leã thaùnh Ignazio vôùi caùc tu só doøng Teân, toâi seõ daâng thaùnh leã saùng. Toâi ñaõ khoâng thay ñoåi linh ñaïo. Teân toâi laø Phanxicoâ nhöng toâi khoâng phaûi laø tu só Phan Sinh. Toâi caûm thaáy mình laø tu só doøng Teân, vaø toâi suy nghó nhö tu só doøng Teân, thöïc söï chöù khoâng phaûi moät caùch giaû hình.
Tôùi ñaây cha Lombardi hoûi Ñöùc Thaùnh Cha coù coøn söùc chòu ñöïng nöõa khoâng, vì coøn coù vaøi caâu hoûi nöõa.
16. Tôùi phieân chò Nicole Winfield, phoùng vieân cuûa haõng thoâng taán AP.
Chò hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha con xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán giöõa "ñaùm sö töû" laø caùc nhaø baùo. Con muoán xin Ñöùc Thaùnh Cha ñuùc keát thaønh quûa boán thaùng laøm Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Ngaøi coù theå cho chuùng con bieát ñieàu toát nhaát vaø ñieàu teä haïi nhaát khi laø Giaùo Hoaøng khoâng, vaø caùi gì ñaõ khieán cho Ñöùc Thaùnh Cha ngaïc nhieân nhaát trong thôøi gian naøy. Ñöùc Thaùnh Cha traû lôøi:
Ñaùp: Toâi thaät söï khoâng bieát traû lôøi caâu hoûi naøy ra sao. Ñaõ khoâng coù nhöõng ñieàu to lôùn. Nhöng maø nhöõng ñieàu ñeïp thì coù. Thí duï cuoäc gaêp gôõ vôùi caùc Giaùm Muïc Italia ñaõ raát laø ñeïp, raát ñeïp. Nhö laø Giaùm Muïc cuûa thuû ñoâ Italia toâi caûm thaáy mình ôû trong nhaø cuøng caùc vò. Ñoù ñaõ laø ñieàu ñeïp, nhöng toâi khoâng bieát coù phaûi laø ñieàu toát nhaát hay khoâng. Nhöng cuõng coù moät chuyeän ñau loøng loït vaøo tim toâi, ñoù laø chuyeán vieáng thaêm Lampedusa. Noù ñaõ khieán toâi phaûi khoùc, nhöng ñaõ ñem laïi thieän ích cho toâi. Khi caùc thuyeàn cuûa ngöôøi tò naïn tôùi, hoï ñeå chuùng xa bôø haøng maáy haûi lyù tröôøc baõi bieån vaø hoï phaûi tìm caùch vaøo bôø moät mình. Ñieàu naøy khieán cho toâi ñau khoå, vì toâi nghó hoï laø caùc naïn nhaân cuûa moät heä thoáng xaõ hoäi kinh teá toaøn caàu. Nhöng ñieàu teä haïi nhaát xaûy ra vôùi toâi - xin loãi- ñoù laø toâi ñaõ bò ñau thaàn kinh toïa trong thaùng ñaàu tieân, vì ñeå traû lôøi caùc cuoäc phoûng vaán toâi ñaõ ngoài trong moät chieác gheá baønh, vaø noù ñaõ khieán cho toâi ñau moät chuùt. Thaàn kinh toïa ñaõ raát laø ñau. Öôùc chi ñöøng coù ai bò nhö vaäy! Roài noùi chuyeän vôùi ngöôøi ta... Cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc chuûng sinh vaø nöõ tu cuõng ñaõ raát ñeïp, ñeïp laém. caû cuoäc gaëp gôõ vôùi hoïc sinh caùc tröôøng doøng Teân cuõng ñaõ raát laø ñeïp. Ñoù laø nhöõng ñieáu toát laønh.
Hoûi: Vaäy ñieàu gì ñaõ khieán cho Ñöùc Thaùnh Cha ngaïc nhieân nhaát?
Ñaùp: Nhöõng baûn vò con ngöôøi, nhöõng ngöôøi toát maø toâi ñaõ gaëp ñöôc. Toâi ñaõ tìm thaáy bieát bao nhieàu ngöøôi toát trong Vaticaêng naøy. Toâi ñaõ nghó phaûi noùi gì. Toâi traû laïi coâng baèng khi noùi ñieàu naøy: coù bieát bao nhieâu ngöôøi toát, bieát bao nhieâu ngöôøi toát, toát, toát, toát.
17. Chò Elisabetta Piqueù, phoùng vieân nhaät baùo La Nacion, maø Ñöùc Thaùnh Cha quen bieát noùi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, nhaân danh 50 ngaøn baïn treû Argentina maø con ñaõ gaëp taïi Rio. Hoï ñaõ noùi vôùi con "Chò seõ ñi cuøng chuyeán bay vôùi Ñöùc Thaùnh Cha haû? Xin chò laøm ôn noùi vôùi ngaøi laø ngaøi thaät laø tuyeät dieäu, heát saåy, vaø xin chò hoûi ngaøi xem bao giôø ngaøi ñeán Argentina. Nhöng con ñaõ noùi vôùi hoï laø Ñöùc Thaùnh Cha seõ khoâng ñi Argentina ñaâu... Nhöng con xin hoûi Ñöùc Thaùnh Cha moät caâu hoûi khoù ... Ñöùc Thaùnh Cha coù hoaûng sôï khi nhaän ñöôïc tin vuï Vatileaks hay khoâng?
Ñaùp: Khoâng, toâi muoán keå cho chò nghe moät giai thoaïi lieân quan tôùi vuï Vatileaks. Khi toâi ñeán gaëp Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI, tröôùc heát chuùng toâi caàu nguyeän trong nhaø nguyeän, roài ñi veà phoøng laøm vieäc cuûa ngaøi. ÔÛ ñoù toâi troâng thaáy moät chieác hoäp lôùn beân treân coù moät phong bì... Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc ñaõ noùi vôùi toâi: Trong caùi hoäp lôùn naøy coù taát caùc lôøi tuyeân boá, caùc ñieàu maø caùc chöùng nhaân ñaõ noùi, taát caû ôû trong ñoù. Nhöng baûn toùm taét vaø phaùn quyeát cuoái cuøng thì ôû trong phong bì naøy. Vaø tôùi ñoù thì ngaøi noùi ta-ta-ta .... Ngaøi coù taát caû trong ñaàu! Thaät laø thoâng minh! Moïi söï thuoäc loøng, taát caû moïi söï. Nhöng khoâng, toâi ñaõ khoâng hoaûng sôï, Toâi ñaõ khoâng hoaûng sôï, khoâng. Khoâng, khoâng. Noù laø moät vaán ñeá lôùn nhöng toâi ñaõ khoâng hoaûng sôï.
18. Moät nhaø baùo khaùc OÂng Sergio Rubín hoûi: Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, con xin hoûi hai ñieàu thoâi: Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaán maïnh nhieàu treân vieäc chaám döùt vieäc maát caùc tín höõu. Taïi Brasil vieäc maát maùt naøy ñaõ raát laø lôùn... Ñöùc Thaùnh Cha coù hy voïng raèng chuyeán vieáng thaêm vöøa qua seõ goùp phaàn vaøo vieäc loâi keùo tín höõu trôû laïi, vaø khieán cho hoï caûm thaáy gaàn guõi hôn hay khoâng. Caâu hoûi thöù hai coù tính caùch gia ñình hôn: Ñöùc Thaùnh Cha thích Argentina laém, vaø ngaøi ñaõ soáng ôû trung taâm Buenos Aires. Ngöôøi daân Argentina töï hoûi khoâng bieát söï kieän khoâng ôû Buenos Aires nöõa khoâng ñi xe bus, caùc phöông tieän coâng coäng vaø ñò boä giöõa ñöøông phoá nöõa coù laï luøng ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha khoâng?
Ñaùp: Toâi tin raèng moät chuyeán du haønh giaùo hoaøng luoân luoân ñem laïi thieän ích. Vaø toâi tin raèng taïi Brasil ñieàu naøy cuõng seõ ñem laïi thieän ích, nhöng khoâng phaûi chæ coù söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoaøng, maø ñieàu naøy thì toâi ñaõ noùi trong Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû roài. Ngöôøi treû ñaõ töï huy ñoäng vaø seõ laøm toát, coù leõ hoï seõ giuùp Giaùo Hoäi bieát bao nhieâu. Caùc tín höõu ñaõ boû ra ñi, vaø bieát bao nhieâu ngöôøi khoâng haïnh phuùc, bôûi vì hoï caûm thaáy thuoäc Giaùo Hoäi. Toâi tin raèng ñieàu naøy laø tích cöïc, nhöng khoâng chæ ñoái vôùi chuyeán vieáng thaêm, maø nhaát laø ñoái vôùi Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû: noù ñaõ laø moät bieán coá tuyeät vôøi.
Vaø dó nhieân toâi nhôù Buenos Aires laém chöù. Nhöng ñoù laø moät söï thieáu thoán thanh thaûn, moät söï thieáu thoán thanh thaûn. Nhöng toâi tin raèng anh bieát nhieàu hôn toâi vaø nhöõng ngöôøi khaùc. Anh coù theå traû lôøi caâu hoûi naøy, vôùi cuoán saùch maø anh ñaõ vieát.
19. Cha Lombardi noùi baây giôø ñeán löôït tieáng Nga vaø roài sau cuøng laø Valentina, nieân tröôûng ñoaøn kyù giaû muoán keát thuùc buoåi phoûng vaán naøy.
Hoûi: Con kính chaøo Ñöùc Thaùnh Cha. Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, trôû laïi vaán ñeà ñaïi keát. Hoâm nay, Chính thoáng giaùo möøng kyû nieäm 1,025 naêm nöôùc Nga theo Kitoâ giaùo, vôùi raát nhieàu nghi leã long troïng taïi nhieàu thuû ñoâ. Con raát sung söôùng, neáu Ñöùc Thaùnh Cha noùi vaøi lôøi veà söï kieän naøy. Caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñaùp: Trong caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng vaãn coøn baûo toàn ñöôïc nghi leã phuïng vuï ñaàu tieân, ñuùng khoâng. Ñoù laø moät ñieàu thaät laø ñeïp. Chuùng ta ñaõ ñaùnh maát ít nhieàu yù nghóa thôø kính, coøn hoï thì hoï vaãn giöõ gìn yù nghóa naøy, hoï ca ngôïi Thieân Chuùa, hoï thôø laïy Ngöôøi, hoï ca haùt, thôøi giôø khoâng quan troïng ñoái vôùi hoï. Trung taâm ñieåm laø Thieân Chuùa, vaø ñaây laø moät söï phong phuù maø toâi muoán noùi ñeán trong dòp neâu caâu hoûi treân ñaây. Moät laàn, khi noùi vôùi Giaùo Hoäi Taây phöông, thuoäc Taây AÂu, nhaát laø Giaùo Hoäi tröôûng thaønh hôn ñuùng khoâng, ngöôøi ta noùi vôùi toâi caâu naøy: "Lux ex oriente, et occidente luxus", aùnh saùng thì töø phöông Ñoâng, vaø töø phöông Taây laø xa hoa." Chuû thuyeát tieâu thuï, söï phuùc lôïi ñaõ laøm haïi chuùng ta bieát bao nhieâu. Traùi laïi, beân quyù vò ñaõ bieát baûo toaøn neùt ñeïp cuûa Thieân Chuùa laøm taâm ñieåm, ñuùng khoâng, laøm ñieåm quy chieáu... Khi ñoïc nhaø vaên Dostoevskij, toâi nghó raèng taát caû chuùng ta phaûi ñoïc ñi ñoïc laïi taùc giaû naøy vì oâng coù moät söï khoân ngoan trôøi bieån... Ngöôøi ta caûm nhaän ñöôïc ñaâu laø linh hoàn Nga, linh hoàn ñoâng phöông. Ñaây laø ñieàu thaät toát laønh cho caû chuùng ta nöõa. Chuùng ta cuõng caàn söï canh taân naøy, caàn laøn khí maùt meû ñeán töø phöông ñoâng, caàn aùnh saùng naøy cuûa phöông Ñoâng. Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ vieát nhö theá trong Toâng Thö cuûa Ngaøi, phaûi khoâng. Nhöng ñaõ bao laàn söï xa hoa cuûa Taây phöông ñaõ laøm cho chuùng ta maát höôùng chaân trôøi. Toâi khoâng bieát, trong luùc naøy ñaây laø ñieàu toâi coù theå noùi. Xin caùm ôn.
Cha Lombardi noùi baây giôø chuùng ta keát thuùc vôùi Valentina, ngöôøi ñaõ khôûi ñaàu treân chuyeán bay ñi vaø baây giôø, keát thuùc treân chuyeán bay veà.
Hoûi: Kính thöa Ñöùc Thaùnh Cha, caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giöõ lôøi höùa traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa chuùng con treân ñöôøng veà.....
Ñaùp: Toâi ñaõ laøm treã böõa toái cuûa moïi ngöôøi.....
Hoûi: Khoâng sao caû, khoâng sao caû. Caâu hoûi cuûa con, töø phía taát caû moïi ngöôøi Meâhicoâ, laø bao giôø Ñöùc Thaùnh Cha ñi Guadalupe?.... Ñoù laø caâu hoûi cuûa ngöôøi Meâhicoâ. Coøn caâu hoûi cuûa con nghieâm chænh hôn: Ñöùc Thaùnh Cha seõ chuû söï leã phong thaùnh cho hai vò ñaïi Giaùo Hoaøng, Ñöùc Gioan 23 vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Con muoán bieát, theo Ñöùc Thaùnh Cha, ñaâu laø maãu göông neân thaùnh phaùt xuaát töø hai vò naøy vaø ñaâu laø taùc ñoäng aûnh höôûng maø hai vò ñaõ coù treân Giaùo Hoäi vaø treân Ñöùc Thaùnh Cha?
Ñaùp: Ñöùc Gioan 23 laø moät chuùt hình aûnh cuûa vò "linh muïc laøng queâ", vò linh muïc yeâu thöông töøng tín höõu moät, bieát chaêm soùc moïi tín höõu vaø ngaøi ñaõ laøm ñieàu naøy trong nhieäm vuï Giaùm Muïc, trong nhieäm vuï söù thaàn. Coù bao nhieâu chöùng taù veà caùc vuï Röûa Toäi giaû ngaøi ñaõ laøm beân Thoå Nhó Kyø ñeå cöùu ngöôøi do thaùi. Ngaøi laø moät ngöôøi can ñaûm, moät oâng cha nhaø queâ toát laønh, vôùi moät taâm thöùc haøi höôùc hoùm hænh thaät lôùn, thaät vó ñaïi vaø moät söï thaùnh thieän voâ cuøng. Khi ngaøi laø Söù Thaàn, taïi Toøa Thaùnh Vatican coù moät soá ngöôøi khoâng öa ngaøi. Vì theá, khi ngaøi ñeán trình giaáy tôø hay hoûi han yù kieán taïi moät soá vaên phoøng, thì ngöôøi ta baét ngaøi phaûi chôø. Khoâng bao giôø ngaøi than vaõn moät lôøi, ngaøi laàn chuoãi Maân Coâi caàu nguyeän, ngaøi ñoïc saùch Thaàn Vuï chöù khoâng bao giôø than vaõn.... Moät con ngöôøi hieàn laønh, khieâm haï vaø cuõng laø moät ngöôøi lo laéng saên soùc cho ngöôøi ngheøo. Khi gaëp Ñöùc Cha Casaroli trôû veà sau moät söù vuï, toâi nghó laø taïi Hungari hay laø taïi Tieäp Khaéc hoài ñoù toâi khoâng coøn nhôù roõ laø taïi nöôùc naøo trong hai quoác gia naøy, Ñöùc Cha ñaõ xin hoäi kieán vôùi Ñöùc Gioan 23 ñeå trình baøy veà söù vuï naøy trong thôøi buoåi ngoaïi giao "töøng böôùc nhoû" aáy. Cuoäc hoäi kieán ñaõ dieãn ra - 20 ngaøy sau ñoù, Ñöùc Gioan 23 qua ñôøi - vaø khi Ñöùc Cha Casaroli kieáu töø, Ñöùc Gioan 23 goïi giaät laïi "AØ theá Ñöùc Hoàng Y, khoâng khoâng phaûi Ñöùc Hoàng Y, theá Ñöùc Cha vaãn tieáp tuïc ñi thaêm nhöõng ngöôøi treû aáy chöù?" Bôûi vì Ñöùc Cha Casaroli thöôøng hay ñeán nhaø giam thieáu nieân Casal De Marmo cuûa thaønh phoá Roma ñeå thaêm vieáng chôi ñuøa vôùi caùc tuø nhaân taïi ñoù. Ñöùc Cha Casaroli ñaùp: "Daï coøn, daï coøn". "Ñöøng bao giôø boû rôi hoï nheù". Ñoù laø vôùi moät nhaø ngoaïi giao, vöøa veà sau moät söù vuï ngoaïi giao, chuyeán ñi vaát vaû khoù khaên, Ñöùc Gioan 23 nhaéc nhôû "Ñöøng bao giôø boû rôi boïn treû". Thaät laø moät ngöôøi vó ñaïi, thaät vó ñaïi. Roài coøn Coâng Ñoàng Chung: ngaøi laø ngöôøi ngoan ngoaõn nghe theo tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa, phaùt xuaát qua Chuùa Thaùnh Thaàn, ñeán vôùi Ngaøi vaø Ngaøi ñaõ nghe theo. Ñöùc Pio XII ñaõ nghó phaûi trieäu taäp Coâng Ñoàng chung, nhöng hoaøn caûnh luùc aáy khoâng thuaän lôïi, chöa chín muøi ñeå thöïc hieän ñieàu naøy. Toâi tin raèng Ñöùc Gioan 23 ñaõ khoâng nghó ñeán hoaøn caûnh, ngaøi nghe thaáy tieáng goïi vaø ñaõ thöïc hieän thaùnh yù Chuùa ngay. Ngaøi laø ngöôøi bieát ñeå cho Thieân Chuùa höôùng daãn. Coøn veà Ñöùc Gioan Phaoloâ II thì toâi nghó Ngaøi laø moät nhaø truyeàn giaùo lôùn cuûa Giaùo Hoäi, ngaøi laø nhaø truyeàn giaùo, laø vò thöøa sai, laø ngöôøi ñaõ mang Tin Möøng ñeán moïi nôi, quyù vò bieát roõ hôn toâi nhieàu veà ñieåm naøy. Maø baø ñaõ ñi bao nhieâu chuyeán roài? Baø thöôøng ñi chöù? Ñöùc Gioan Phaoloâ II caûm thaáy bò nung naáu bôûi ngoïn löûa thuùc ñaåy rao giaûng Lôøi Chuùa, ñuùng khoâng. Ngaøi laø moät Phaoloâ môùi, moät thaùnh Phaoloâ, moät ngöôøi nhö theá, ñoái vôùi toâi laø moät vó nhaân. Vaø thöïc hieän nghi leã toân phong hieån thaùnh chung cho caû hai vò, theo toâi, laø moät söù ñieäp göûi ñeán toaøn theå Giaùo Hoäi: Hai vò laø nhöõng ngöôøi toát laønh, thaät toát laønh, raát toát laønh. Nhöng maø cuõng coøn tieán trình phong chaân phöôùc cho caû Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng Luciani nöõa nheù, hai hoà sô naøy ñang ñöôïc tieán haønh.
Nhöng coøn moät ñieàu nöõa maø toâi nghó raèng toâi ñaõ noùi ñeán, khoâng roõ laø ôû ñaây hay ôû moät nôi khaùc: ngaøy toân phong hieån thaùnh maø ngöôøi ta noùi laø ngaøy 8 thaùng 12 naêm nay. Nhöng coù moät vaán ñeà lôùn, nhöõng tín höõu ñeán töø Ba Lan, nhöõng ngöôøi ngheøo chöù khoâng phaûi ngöôøi giaøu, ngöôøi coù phöông tieän thì hoï ñi maùy bay, coøn ngöôøi ngheøo thì phaûi ñi xe ca vaø vaøo thaùng 12, ñöôøng xaù ñaõ ñoùng baêng ñaù roài. Toâi nghó raèng phaûi dôøi laïi ngaøy giôø. Toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi Ñöùc Hoàng Y Dziwisz vaø ngaøi ñeà nghò hai thôøi ñieåm coù theå: moät laø leã Chuùa Kitoâ Vua naêm nay, hai laø Chuùa Nhaät kính loøng thöông xoùt Chuùa naêm tôùi. Toâi nghó raèng coøn quaù ít thôøi giôø cho leã Chuùa Kitoâ Vua naêm nay, bôûi vì giöõa maät nghò phong thaùnh ngaøy 30 thaùng 9 vaø cuoái thaùng 10 coøn quaù ít thôøi giôø, khoâng bieát, ñeå xem, toâi coøn phaûi noùi chuyeän vôùi Ñöùc Hoàng Y Amato veà vaán ñeà naøy. Nhöng toâi nghó raèng khoâng theå laøm vaøo ngaøy 8 thaùng 12 ñöôïc.
Hoûi: Nhöng hai vò seõ ñöôïc toân phong hieån thaùnh moät laàn?
Ñaùp: Caû hai vò chung moät laàn, ñuùng theá.
Cha Lombardi noùi "Caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha, Baây giôø coøn ai nöõa. Ilse aø? Sau ñoù, laø heát moïi ngöôøi phaûi khoâng? Caû nhöõng ngöôøi khoâng coù ghi danh tröôùc nöõa...
Hoûi: Con xin pheùp ñöôïc hoûi moät caâu hôi teá nhò: coù moät hình aûnh khaùc cuõng ñang ñi voøng quanh theá giôùi, ñoù laø hình aûnh cuûa Ñöùc OÂng Ricca vaø nhöõng tin töùc veà lieân heä saâu kín cuûa vò naøy. Con muoán bieát laø Ñöùc Thaùnh Cha seõ laøm gì cho vaán ñeà naøy? Ñöùc Thaùnh Cha seõ giaûi quyeát vaán ñeà naøy theá naøo vaø laøm sao ñeå giaûi quyeát vaán ñeà lobby ñoàng tính?
Ñaùp: Vaán ñeà Ñöùc OÂng Ricca: toâi ñaõ laøm ñieàu maø boä Giaùo Luaät buoäc phaûi laøm töùc laø investigatio previa, ñieàu tra tröôùc ñoù. Vaø töø cuoäc ñieàu tra naøy, khoâng coù gì lieân quan ñeán nhöõng lôøi buoäc toäi môùi ñaây, chuùng toâi khoâng tìm thaáy gì caû. Ñaây laø caâu traû lôøi. Nhöng toâi coøn muoán noùi theâm moät ñieàu nöõa veà ñieåm naøy: quaù nhieàu khi trong Giaùo Hoäi, toâi thaáy, ngoaøi tröôøng hôïp naøy vaø caû trong tröôøng hôïp naøy nöõa, ngöôøi ta hay ñi tìm nhöõng daáu veát toäi loãi thôøi tuoåi treû, chaúng haïn, ñuùng khoâng, vaø roài coâng boá chuùng ra. Khoâng phaûi laø toäi phaïm nghe. Toäi phaïm laø chuyeän khaùc. Laïm duïng tính duïc treû vò thaønh nieân laø moät toäi phaïm. Khoâng, ñaây laø toäi loãi thoâi. Nhöng neáu moät ngöôøi, duø laø giaùo daân hay linh muïc hoaëc nöõ tu, ñaõ phaïm toäi vaø hoái caûi, thì Thieân Chuùa tha thöù, vaø khi Thieân Chuùa ñaõ tha thöù, thì Thieân Chuùa queân ñi vaø ñieàu naøy thaät quan troïng ñoái vôùi cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Khi chuùng ta ñi xöng toäi vaø chuùng ta thaät loøng thöa "Con ñaõ phaïm toäi naøy", Thieân Chuùa queân ñi toäi loãi cuûa chuùng ta vaø theá laø chuùng ta khoâng coù quyeàn khoâng queân, bôûi vì chuùng ta coù theå gaëp nguy cô Thieân Chuùa cuõng khoâng queân toäi loãi cuûa chuùng ta nöõa. Ñaây laø moät moái nguy coù thöïc ñaáy. Ñieàu naøy raát quan troïng: laø thaàn hoïc veà toäi loãi ñaáy. Nhieàu laàn toâi nghó ñeán Thaùnh Pheâroâ: thaùnh nhaân ñaõ phaïm moät trong nhöõng toäi troïng nhaát, laø toäi choái Chuùa, vaø roài vôùi toäi loãi naøy, thaùnh nhaân ñöôïc goïi laøm Giaùo Hoaøng. Chuùng ta phaûi suy nghó nhieàu veà vieäc naøy. Trôû laïi caâu hoûi neâu leân, trong tröôøng hôïp naøy, toâi ñaõ cho ñieàu tra tröôùc vaø chuùng toâi ñaõ khoâng tìm ra gì caû. Ñoù laø caâu hoûi ñaàu tieân.
Roài ñeán caâu veà Lobby ñoàng tính. Ngöôøi ta noùi quaù nhieàu veà caùi goïi laø lobby ñoàng tính naøy. Toâi chöa tìm thaáy moät ai trình theû caên cöôùc coù ghi laø ngöôøi ñoàng tính trong Vatican. Ngöôøi ta noùi laø coù nhieàu maø. Toâi thì toâi nghó raèng neáu tìm thaáy moät ngöôøi nhö theá, thì phaûi phaân bieät söï kieän moät ngöôøi ñoàng tính vôùi söï kieän moät lobby, bôûi vì taát caû caùc lobby khoâng phaûi laø ñieàu toát. Ñoù laø ñieàu xaáu. Neáu moät ngöôøi laø ngöôøi ñoàng tính vaø ñang kieám tìm Thieân Chuùa vaø coù thieän chí, thì toâi laø ai maø töï cho mình quyeàn phaùn xeùt ngöôøi aáy? Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo giaûi thích thaät hay ñieàu naøy noùi laø... ñôïi chuùt nheù, noùi laø ..."khoâng ñöôïc coâ laäp nhöõng ngöôøi naøy vì theá, nhöng phaûi hoäi nhaäp hoï vaøo trong xaõ hoäi caùch toaøn veïn. Vaán ñeà khoâng phaûi ôû choã hoï coù khuynh höôùng ñoàng phaùi, taát caû chuùng ta phaûi laø anh chò em vôùi nhau, vaán ñeà laø caùi khaùc, laø ôû choã laøm thaønh lobby, lobby nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng naøy, hay lobby ngöôøi keo kieät, lobby caùc nhaø chính trò, lobby tam ñieåm. Ñaây môùi laø vaán ñeà traàm troïng hôn nhieàu, ñoái vôùi toâi. Vaø toâi caùm ôn quyù vò raát nhieàu ñaõ ñaët caâu hoûi naøy cho toâi. Xin caùm ôn nhieàu.
Cha Lombardi ñaõ caùm ôn taát caû vaø khaúng ñònh raèng khoâng theå laøm hôn theá ñöôïc. Chuùng ta ñaõ lôïi duïng Ñöùc Thaùnh Cha quaù nhieàu duø Ngaøi ñaõ noùi laø hôi meät. Vaø baây giôø chuùng ta chuùc ngaøi nghæ ngôi moät chuùt.
Ñöùc Thaùnh Cha: Caùm ôn taát caû quyù vò, chuùc quyù vò nguû ngon.
(SD 29-7-2013)
Linh Tieán Khaûi - Mai Anh
(Radio Vatican)