Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Stanislaw Rylko
Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa thaùnh Giaùo Daân
veà Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio de Janeiro
Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Stanislaw Rylko, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa thaùnh Giaùo Daân veà Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio de Janeiro.
Brasil (SD 16-07-2013) - Ngaøy 22 thaùng 7 naêm 2013 Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ seõ leân ñöôøng ñi Brasil ñeå chuû söï Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû dieãn ra trong caùc ngaøy 23 ñeán 28 thaùng 7 naêm 2013 taïi Rio de Janeiro beân Brasil.
Trong caùc tuaàn qua tình hình xaõ hoäi taïi Brasil ñaõ caêng thaúng, vì caùc vuï bieåu tình choáng laïi cuoäc soáng ñaét ñoû, giaù caû gia taêng, cuõng nhö caùc thieáu soùt cuûa chính quyeàn ñoái vôùi caùc cô caáu haï taàng cô sôû trong laõnh vöïc giaùo duïc, y teá, nhaø ôû vaø coâng aên vieäc laøm, vaø naïn gian tham hoái loä trong guoàng maùy chính quyeàn.
Baø toång thoáng Dilma Rousseff ñaõ quyeát ñònh huûy boû leänh taêng giaù xe buyùt, gia taêng ngaân khoaûn cho caùc chöông trình an sinh y teá giaùo duïc, vaø höùa caûi toå guoàng maùy chính trò. Tuy nhieân, caùc giao ñoäng naøy khoâng aûnh höôûng gì ñeán chöông trình chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Stanislaw Rylko, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa thaùnh Giaùo Daân, veà Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio de Janeiro. Ñöùc Hoàng Y ñeõ thaùp tuøng Ñöùc Thaùnh Cha trong chuyeán ñi Brasil vaøo tuaàn tôùi naøy.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y Rylko, ñaâu laø bí maät cuûa caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû naøy?
Ñaùp: Ñaây laø caâu hoûi ngöôøi ta thöôøng hay ñaët trôû laïi. Coù nhieàu ngöôøi kinh ngaïc thaéc maéc: laøm sao trong thôøi ñaïi tuïc hoùa lan traøn naøy maø Giaùo Hoäi coøn thaønh coâng thu huùt maïnh meõ caùc theá heä treû, vaø thuùc ñaåy ñoâng ñaûo ngöôøi treû toaøn theá giôùi ñaùp traû laïi lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhö theá. Nghóa laø toùm laïi, ngöôøi ta hoûi ñaâu laø bí maät söï thaønh coâng lôùn lao cuûa caùc ñaïi hoäi giôùi treû theá giôùi chung quanh Ngöôøi Keá Vò Thaùnh Pheâroâ. Ñöùc Chaân phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II coù laàn ñaõ noùi nhö sau: "Ñieàu maø ngöôøi treû tìm kieám trong caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû ñoù laø chính Chuùa Kitoâ!" Trong moät theá giôùi hoãn ñoän, ngöôøi treû tìm kieám moät vò Höôùng Ñaïo chaéc chaén, moät Ñaù Taûng treân ñoù coù theå xaây döïng ñôøi mình. Theá roài giôùi treû khaùm phaù ra trong Giaùo Hoäi söï ñoàng haønh cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi naâng ñôõ con ñöôøng cuoäc soáng cuûa hoï, moät gia ñình ñích thaät coù caùc chieàu kích toaøn caàu... chöù Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät cô caáu laïnh luøng xa vaéng vôùi con ngöôøi, nhö caùc phöông tieän truyeàn thoâng thöôøng trình baày.
Hoûi: Ñaâu laø caùc yeáu toá môùi meû cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû taïi Rio de Janeiro thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Coù nhieàu ñieàu môùi meû ñaùng ghi nhaän. Tröôùc heát sau 26 naêm Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laïi trôû veà chaâu Myõ Latinh. Ngoaøi ra, khi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI choïn Rio de Janeiro nhö nôi cöû haønh Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013, ngaøi ñaõ höôùng daãn loä trình chuaån bò qua söù ñieäp saâu xa cuûa ngaøi. Vaø ñieàu môùi meû thöù ba laø chính Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, vò Giaùo Hoaøng chaâu Myõ Latinh ñaàu tieân, seõ chuû söï bieán coá naøy.
Theá roài cuõng coøn phaûi noùi theâm laø tuy caáu truùc neàn taûng cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû vaãn y nguyeân, nhöng moãi bieán coá ñeàu khaùc nhau, bôûi vì boái caûnh vaên hoùa vaø toân giaùo thay ñoåi, tuøy theo quoác gia tieáp ñoùn caùc baïn treû. Nhö vaäy taïi Rio caùc veû ñeïp thieân nhieân cuûa thaønh phoá, töôïng ñaøi Chuùa Kitoâ Vua khoång loà Corcovado chaéc chaén seõ laø caùc yeáu toá quan troïng. Theà roài cuõng phaûi keå ñeán ñöùc tin cuûa caùc daân toäc chaâu myõ latinh nöõa, ñaëc bieät laø cuûa ngöôøi daân Brasil, moät ñöùc tin soâi suïc, traøn ñaày haêng say vaø töôi vui. Ñaây cuõng laø moät ñaëc thaùi khaùc nöõa cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013.
Hoûi: Ñöùc Thaùnh Cha muoán cho Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio mang daáu aán naøo qua ñeà taøi "Caùc con haõy ra ñi vaø laøm cho moïi daân toäc trôû thaønh moân ñeä..." thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Trong khung caûnh cuûa Naêm Ñöùc Tin vaø cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Caùc Giaùm Muïc Theá Giôùi veà vieäc truyeàn giaùo môùi, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ muoán khích leä giôùi treû trôû thaønh caùc taùc nhaân ñích thöïc cuûa vieäc loan baùo Tin Möøng trong theá giôùi ngaøy nay. Ñoái vôùi Ñöùc Ratzinger, noù khoâng gì khaùc hôn laø hoaït ñoäng taùi loan baùo Tin Möøng ñeå laøm naûy sinh ra moät kieåu laø Kitoâ höõu môùi meû; ñöôïc treû trung hoùa, traøn ñaày haêng say vaø nieàm vui cuûa ñöùc tin. Caùc khích leä cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng naèm trong chieàu höôùng naøy. Ngaøi noùi: "Giôùi treû phaûi noùi vôùi theá giôùi naøy; theo Chuùa Gieâsu laø ñieàu toát laønh; ... ra khoûi chính mình ñeå ñem Chuùa Gieâsu tôùi caùc vuøng ngoaïi oâ cuûa theá giôùi vaø cuûa cuoäc soáng... " Nhö vaäy, Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio laø moät Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû truyeàn giaùo...
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, sau Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû taïi Buenos Aires naêm 1987, töùc ôû ngay treân vuøng ñaát cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ xöa kia, caùi gì ñaõ thay ñoåi trong 26 naêm qua ñoái vôùi Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû? Trong moät phaàn tö theá kyû qua ngöôøi treû ñaõ thay ñoåi nhö theá naøo?
Ñaùp: Lòch söû gaàn 30 naêm cuûa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laø moät ñaøi quan saùt raát toát theá giôùi cuûa ngöôøi treû. Trong caùc naêm qua caùc theá heä treû ñaõ thay ñoåi moät caùch saâu roäng. Thaäp nieân 1980 coøn mang naëng daáu veát caùc traøo löu vaên hoùa cuûa naêm 1968, töùc cuûa vieäc taäp trung chuù yù coù tính caùch yù thöùc heä coäng saûn tö baûn, cuûa moät söï phaûn khaùng toaøn dieän vaø trieät ñeå cuûa theá giôùi chung quanh töø phía ngöôøi treû, gaén lieàn vôùi aûo töôûng coù theå taïo döïng moät theá giôùi khaùc thay cho theá giôùi hieän nay...
Ngaøy nay, traùi laïi, chuùng ta ñang chöùng kieán caùc quang caûnh vaên hoùa, xaõ hoäi, kinh teá, chính trò vaø toân giaùo hoaøn toaøn môùi meû. Giôùi treû ñaõ laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân caûm thaáy caùc haäu quûa cuûa caùc thay ñoåi ñoù, tích cöïc cuõng nhö tieâu cöïc. Chuùng ta coù theá noùi raèng giôùi treû laø maùy baùo ñòa chaán vaên hoùa raát nhaäy caûm... Caùc thaùch ñoá lôùn nhaát ngaøy nay laø cuoäc khuûng hoaûng lieân quan tôùi Thieân Chuùa vaø vieäc loaïi boû Thieân Chuùa ra khoûi chaân trôøi cuoäc soáng con ngöôøi, cuõng nhö cuoäc khuûng hoaûng lieân quan tôùi con ngöôøi, vì con ngöôøi ñaët vaán naïn lieân quan tôùi chính baûn chaát laø ngöôøi cuûa noù. Trong boái caûnh cuûa söï laïc loõng vaên hoùa, luaân lyù vaø toân giaùo naøy caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû trôû thaønh phoøng thí nghieäm quan troïng giöõa Giaùo hoäi vaø caùc theá heä treû, noùi theo kieåu cuûa Ñöùc Chaân phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II. Ngaøi noùi: "Giaùo Hoäi coù bieát bao nhieâu ñieàu ñeå noùi vôùi ngöôøi treû, vaø ngöôøi treû cuõng coù bieát bao nhieâu ñieàu ñeå noùi vôùi Giaùo Hoäi" (Christifideles laici, 64).
Ngoaøi ra, caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû chöùng minh cho thaáy raèng trong theá giôùi ngöôøi treû ñang coù moät loaïi "caùch maïng thinh laëng" - nhö ai ñoù ñaõ noùi nhö theá - khieán cho nhieàu ngöôøi treû khaùm phaù ra Chuùa Kitoâ nhö laø ñöôøng ñi, chaân lyù vaø söï soáng... Toùm laïi, nôi moãi ngöôøi treû ñeàu coù caùi gì ñoù thay ñoåi, vaø coù caùi gì ñoù khoâng thay ñoåi... Chaéc chaén khoâng thay ñoåi laø caùc caâu hoûi lieân quan tôùi yù nghóa cuoäc soáng vaø noãi khaùt khao Thieân Chuùa ôû trong con tim cuûa moãi ngöôøi...
Hoûi: Raát thöôøng khi ngöôøi ta nghó raèng ñoái vôùi ngöôøi treû Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû chæ laø moät bieán coá leã hoäi vaø hieäp thoâng mau qua. Sau khi trôû veà nhaø, moïi söï ñeàu keát thuùc. Tröïc giaùc cuûa Chaân phöôùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ ñem laïi caùc hoa traùi naøo thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Moät trong caùc thaùch ñoá muïc vuï chính cuûa caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laø vieäc xaây döïng caùc caây caàu giöõa caùc bieán coá coù veû ñeïp ngoaïi thöôøng naøy vôùi söï taàm thöôøng cuûa cuoäc soáng trong caùc giaùo phaän, giaùo xöù, hoäi ñoaøn vaø phong traøo giaùo hoäi; vaø ñaëc bieät laø vieäc xaây döïng moät caây caàu vôùi cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa ngöôøi treû. Thaät vaäy, Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû khoâng ñöôïc hieåu moät caùch giaûn löôïc nhö laø vieäc cöû haønh keùo daøi 5 ngaøy vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng... Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laø vieäc gieo haït gioáng Tin Möøng, caàn ñöôïc chuaån bò tröôùc vaø theo doõi sau ñoù vôùi vieäc saên soùc: chæ nhö theá noù môùi mang laïi hoa traùi. Vaø coù raát nhieàu hoa traùi thieâng lieâng: coù caùc cuoäc hoaùn caûi thaät söï, caùc cuoäc thay ñoåi trieät ñeå kieåu soáng, caùc ôn goïi linh muïc hay cuoäc soáng thaùnh hieán hoaëc hoân nhaân Kitoâ, vieäc taùi khaùm phaù ra bí tích hoøa giaûi vaø lôøi caàu nguyeän noùi chung... Nhôø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû ñaõ naûy sinh ra moät theá heä treû môùi - theá heä cuûa caùc ngöôøi treû thöa "vaâng" vôùi Chuùa Kitoâ vaø vôùi Giaùo Hoäi Ngöôøi, nhöng cuõng coù moät theá heä môùi cuûa caùc nhaân vieân muïc vuï treû, nhaäy caûm hôn ñoái vôùi caùc nhu caàu thieâng lieâng cuûa ngöôøi treû...
Hoûi: Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laàn naøy coù theå dieãn taû ñieàu gì ñoái vôùi daân nöôùc Brasil thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Ngaøy nay ngöôøi ta noùi tôùi Brasil nhö laø moät cöôøng quoác kinh theá theá giôùi ñang leân, nhöng ñoàng thôøi Brasil cuõng laø moät quoác gia coù caùc thaùch ñoá nghieâm troïng treân bình dieän xaõ hoäi vaên hoùa vaø toân giaùo, gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån nhanh choùng ñang xaûy ra. Toâi nghó raèng Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio laø moät lôøi môøi goïi maïnh meõ ñoøi hoûi taát caû moïò ngöôøi phaûi coi giôùi treû nhö laø "thieän ích chung" quùy baùu nhaát cuûa xaõ hoäi, vaø ñaët ñeå ngöôøi treû vaøo trung taâm moïi döï aùn phaùt trieån. Tuy nhieân, treân thöïc teá thöôøng xaûy ra ñieàu ngöôïc laïi vaø khoâng phaûi chæ ôû Myõ chaâu La tinh thoâi, nghóa laø ngöôøi treû phaûi traû giaù maéc moû nhaát vì caûnh bò gaït boû ngoaøi leà xaõ hoäi, soáng trong ngheøo tuùng, thaát nghieäp... Trong luùc naøy giôùi treû chaâu myõ latinh caàn coù moät luoàng gioù hy voïng, moät söï hy voïng maø Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû coù theå trao ban cho hoï...
Caû Giaùo Hoäi Brasil cuõng nuoâi caùc mong ñôïi lôùn ñoái vôùi Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû. Loøng ñaïo ñöùc bình daân laø moät söï phong phuù cuûa chaâu Myõ Latinh ngaøy nay ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi thaùch ñoá xaâm laán hieáu chieán cuûa caùc giaùo phaùi. Nhö theá noù caàn ñöôïc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng moät caùch saâu roäng. Chính trong nhaõn quan naøy ñaõ naûy sinh ra döï aùn "truyeàn giaùo cho ñaïi luïc chaâu Myõ Latinh", trong ñoù giôùi treû naém giöõ moät vai troø quan troïng. Trong nghóa naøy Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Rio laø moät moùn quøa thaät söï quan phoøng ñoái vôùi Brasil vaø toaøn chaâu Myõ Latinh...
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, ngöôøi treû Brasil coù theå coáng hieán chöùng taù naøo cho caùc baïn treû ñeán töø theá giôùi taây aâu bò tuïc hoùa naïng neà nhö vaäy?
Ñaùp: Moùn quøa lôùn maø ngöôøi treû Brasil coù theå chia seû vôùi caùc baïn treû ñeán töø theá giôùi taây aâu laø nieàm vui cuûa ñöùc tin, laø vieäc löïa choïn moät Kitoâ giaùo ñöôïc soáng vôùi loøng haêng say! Chuùng ta haõy nhôù raèng ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laø "thuoác choáng laïi söï meät moûi cuûa ñöùc tin". Vaø ñeán löôït mình Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ vieát trong Thoâng ñieäp "AÙnh saùng ñöùc tin" raèng: "Taát caû chuùng ta ñeàu ñaõ thaáy trong caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû, ngöôøi treû cho thaáy nieàm vui ñöùc tin, daán thaân soáng moät ñöùc tin ngaøy caøng vöõng vaøng vaø quaûng ñaïi hôn". Trong caùc Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû ngöôøi treû toaøn theá giôùi laøm chöùng raèng caû ngaøy nay nöõa ñöùc tin laø ñieàu coù theå; vôùi ñôøi soáng cuûa hoï hoï noùi raèng laø tín höõu Kitoâ thaät laø ñeïp vaø hoï mang trong tim moät nieàm haïnh phuùc lôùn lao...
(SD 16-7-2013)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)