Khoâng coù Tin Möøng cuûa Chuùa
trong caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia
Khoâng coù Tin Möøng cuûa Chuùa trong caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia.
Roma (Avvenire 19-04-2013; Vat. 1-07-2013) - Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Vincenzo Bertolone, Toång Giaùm Muïc Cantanzaro-Squilacce, thænh nguyeän vieân aùn phong chaân phöôùc cho cha Pino Puglisi.
Ngaøy 20 thaùng 4 naêm 2013 cuoäc thaûo luaän vôùi nhöõng ngöôøi khoâng kitoâ goïi laø "Saân cuûa daân ngoaïi" ñaõ ñöôïc Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Vaên Hoùa toå chöùc taïi Catanzaro vuøng Calabria nam Italia, laø vuøng coù nhieàu toå chöùc toäi phaïm Mafia hoaït ñoäng vaø khoáng cheá xaõ hoäi. Ñeà taøi cuoäc thaûo luaän laø "Luaân lyù ñaïo ñöùc, toân giaùo, vaø tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm". Tham döï cuoäc thaûo luaän ñaõ coù nhieàu thaåm phaùn, trieát gia vaø thaàn hoïc gia, trong ñoù coù oâng Santi Consolo, Bieän lyù thaønh phoá, oâng Michele Prestipino, Phoù vuøng Reggio Calabria, giaùo sö Salvatore Natoli thuoäc ñaïi hoïc Bicocca vaø linh muïc Cataldo Zuccaro, thaàn hoïc gia.
Nam Italia laø vuøng coù nhieàu vaán ñeà vaø ít phaùt trieån nhaát, vì laø vuøng coù raát nhieàu toå chöùc toäi phaïm Mafia hoaït ñoäng. Ngoaøi vieäc buoân baùn ma tuùy vaø phuï nöõ maïi daâm, caùc toå chöùc toäi phaïm naøy chia vuøng hoaït ñoäng chi phoái caùc hoaït ñoäng chính trò vaø khoáng cheá cuoäc soáng kinh teá xaõ hoäi. Ñeå röûa tieàn baån thæu caùc toå chöùc toäi phaïm naøy ñaàu tö vaøo laõnh vöïc baát ñoäng saûn, tham gia coå phaàn trong nhieàu döï aùn doanh thöông. Giôùi thöông gia vaø xí nghieäp cuõng nhö caùc haøng quaùn ñeàu phaûi noäp thueá haøng thaùng ñeå ñöôïc hoï baûo veä che chôû. Nhöõng ai khoâng tuaân haønh ñeàu gaëp moïi thöù khoù khaên, ñe ñoïa; raát thöôøng khi haøng quaùn cuûa hoï bò ñoát phaù, ñaët bom vaø chuû nhaân bò saùt haïi. Tuy caùc löïc löôïng caûnh saùt an ninh coá gaèng heát söùc, nhöng tình hình cuõng khoâng ñöôïc caûi tieán bao nhieâu, vì nhieàu giôùi chöùc chính trò vaø nhaân vieân chính quyeàn hoaëc laø ngöôøi cuûa caùc toå chöùc Mafia, hay ñaõ aên hoái loä vì bò mua chuoäc vaø coäng taùc vôùi caùc toå chöùc naøy.
Caùc toå chöùc Mafia gieo kinh hoaøng giöõa daân chuùng khieán cho hoï phaûi tuaân haønh moät luaät duy nhaát "khoâng bieát, khoâng nghe, khoâng thaáy". Taát caû nhöõng ai tìm caùch thöùc tænh vaø giaùo duïc ngöôøi treû soáng lieâm chính ñeå khoûi trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc toäi phaïm ñeàu bò traû thuø vaø saùt haïi. Ñieån hình laø tröôøng hôïp cuûa cha Giuseppe Puglisi, bò caùc toå chöùc Mafia tænh Palermo, thuû phuû ñaûo Sicilia, thuø gheùt vaø bò aùm saùt ngaøy 15 thaùng 9 naêm 1993. Ngaøy 25 thaùng 5 naêm 2013 Ñöùc Hoàng Y Paolo Romeo, Toång Giaùm Muïc Palermo ñaõ cuøng Ñöùc Hoàng Y Salvatore De Giorgi, nguyeân Toång Giaùm Muïc Palermo ñaõ chuû söï thaùnh leã phong Chaân phöôùc cho cha.
OÂng Giuseppe Pignatone, Bieän lyù tænh Roma vaø laø ngöôøi ñaõ coù raát nhieàu kinh nghieäm trong vieäc choáng laïi caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia, ban ñaàu taïi Palermo roài sau ñoù nhö laø bieän lyù tröôûng vuøng Reggio Calabria. OÂng cho bieát laõnh tuï cuûa caùc toå chöùc Mafia khoâng ngöøng söû duïng toân giaùo cho caùc muïc ñích cuûa hoï, vì taàm quan troïng cuûa toân giaùo ñoái vôùi daân chuùng Italia noùi chung, vaø ñaëc bieät laø ñoái vôùi ngöôøi daân mieàn Nam Italia noùi rieâng. Toân giaùo trôû thaønh moät duïng cuï thoáng trò cuûa caùc toå chöùc toäi phaïm. Treân ñaûo Sicilia cuõng nhö trong vuøng Calabria, caùc leã nghi toân giaùo laø dòp ñeå ñaøn em toû loøng kính troïng ñoái vôùi laõnh tuï cuûa hoï nhö moät kieåu thöøa nhaän quyeàn bính cuûa haén ta.
Giaùo Hoäi cuõng ñaõ baày toû laäp tröôøng roõ raøng cuûa mình. Töø Ñöùc Gioan Phaoloâ II tôùi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI, roài caùc taøi lieäu cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia ñeàu maïnh meõ leân aùn caùc toå chöùc Mafia nhö laø moät beänh ung thö cuûa xaõ hoäi. Nhöng cuõng coù moät thaùi ñoä phoå bieán caû beân trong Giaùo Hoäi cuõng nhö trong nhieàu taàng lôùp xaõ hoäi Italia cho raèng Mafia laø moät vaán ñeà cuûa Nhaø Nöôùc, ñaëc bieät laø cuûa caùc cô quan an ninh. Vaø ñaây laø ñieàu raát nguy hieåm.
Tuy coù caùc linh muïc nhö cha Pino Puglisi maïnh meõ leân tieáng vaø hoaït ñoäng giuùp ngöôøi treû khoâng trôû thaønh naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc toäi phaïm, nhöng trong loøng Giaùo Hoäi taïi mieàn nam Italia cuõng coù caùc khoù khaên. Caàn phaûi yù thöùc nhieàu hôn nöõa vaø moãi ngöôøi phaûi ñoùng goùp phaàn mình. Neáu moãi ngöôøi laøm moät chuùt, thì theá giôùi seõ thay ñoåi. Vaø Giaùo Hoäi coù vai troø giaùo duïc raát quan troïng. Neàn vaên hoùa toäi phaïm thaám nhieãm ngay töø ñaàu, khi moät ngöôøi sinh ra thì ñaõ thuoâc veà moät baêng ñaûng choáng ñoái laãn nhau roài, vaø trong moät vaøi thöïc taïi ngöôøi ta ñaõ baét ñaàu ngay khi coøn buù söõa meï. Ñeå giuùp thaéng vöôït thöïc taïi naøy, Giaùo Hoäi coù moät vai troø neàn taûng. Giaùo Hoäi khoâng phaûi laøm hay ñieàu tra hoaëc xöû aùn. Ñoù laø vieäc cuûa caùc giôùi chöùc phaùp luaät. Nhöng sau ñoù khi coù ñöôïc khoaûng troáng cho söï töï do, thì phaûi coù ngöôøi chieám höõu vaø laøm ñaày noù. ÔÛ ñaây göông cuûa moät soá linh muïc vaø caùc hieäp hoäi raát quan troïng. Trong thôøi gian qua caùc thöïc taïi naøy ñaõ lôùn leân. Caùc linh muïc vaø caùc hieäp hoäi naøy ñaõ ñaûm traùch vieäc ñieàu haønh caùc taøi saûn chính quyeàn tòch thu cuûa caùc toå chöùc toäi phaïm cho coâng ích vaø cho ngöôøi treû. Chieán ñaáu choáng laïi taâm thöùc toäi phaïm, coáng hieán cho ngöôøi treû caùc löïa choïn khaùc. Nhieàu linh muïc ñang laøm vieäc naøy vaø chuùng ta caàu mong ngaøy caøng coù nhieàu linh muïc daán thaân trong chieàu höôùng toát ñeïp aáy.
Thænh thoaûng cuõng coù moät vaøi tay toäi phaïm saùm hoái thöïc tình. Nhöng caùc tay toäi phaïm Mafia khoâng nghó tôùi söï tha thöù trong töông lai, maø chæ nghó tôùi quyeàn löïc thoáng trò trong hieän taïi maø thoâi. Vaø hoï khoâng chuù yù gì tôùi caùc lôøi keâu goïi hoaøn löông hay nghó tôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa ñaâu. Traùi laïi hoï coøn cheá nhaïo caùc lôøi leân aùn cuûa giôùi laõnh ñaïo Giaùo Hoäi, nhö hoï ñaõ laøm ñoái vôùi Ñöùc Goan Phaoloâ II.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Vincenzo Bertolone, Toång Giaùm Muïc Cantanzaro-Squilacce, thænh nguyeän vieân aùn phong chaân phöôùc cho cha Pino Puglisi veà hieän töôïng caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia taïi Italia.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha Bertolone, caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia vaãn thöôøng duøng toân giaùo trong caùc "leã nghi" nhaäp ñaûng kín cuûa hoï, cuõng nhö phoâ tröông loøng ñaïo ñöùc toân giaùo cuûa hoï, Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Chuùng ñeàu laø caùc ñieàu giaû doái. Vôùi nghi thöùc gia nhaäp cuûa hoï caùc tay toäi phaïm Mafia löïa choïn thuoäc veà moät toân giaùo khaùc, coù thuû laõnh laø keû caàm ñaàu maø ho goïi laø "cha ñôõ ñaàu". Noù laø moät löïa choïn trieät ñeå khaùc vôùi söï löïa choïn cuûa taát caû caùc tín höõu kitoâ ñöôïc röûa toäi, vaø roõ raøng laø noù traùi nghòch vôùi caùc giaù trò Tin Möøng. Vaø hình aûnh maø toå chöùc Mafia xaây döïng veà chính noù, baèng caùch sôn pheát cho noù nhö laø toå chöùc chuù yù tôùi caùc nguyeân taéc cuûa Kitoâ giaùo, qua vieäc lieân tuïc tröng baøy caùc bieåu hieäu toân giaùo vaø aûnh töôïng thaùnh, ñeàu voâ ích. Vì söï taùch rôøi khoûi caùc ñoøi buoäc cuûa bí tích röûa Toäi ñaõ quaù ñuû ñeå xaùc nhaän söï khaùc bieät khoâng theå chöõa laønh ñöôïc cuûa noù vôùi Kitoâ giaùo.
Laø caùc ngöôøi cuûa Giaùo Hoäi chuùng toâi phaûi kieân trì vaø beùn nhoïn hôn trong vieäc neâu baät raèng giöõa Tin Möøng vaø toå chöùc toäi phaïm Mafia tuyeät ñoái khoâng coù söï hoøa hôïp ñöôïc.
Hoûi: Coù ngöôøi toá caùo laø Giaùo Hoäi ñaõ thinh laëng quùa nhieàu, khoâng daùm leân tieáng phaûn ñoái, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Giaùo Hoäi ñaõ luoân luoân bieát roõ hieän töôïng caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia töø sau thôøi Ñeä Nhò Theá Chieán. Tuy nhieân, söï hieåu bieát, löôïng ñònh vaø haønh ñoäng muïc vuï ñaõ chín muøi töøng böôùc. Naêm 1991 Hoäi Ñoàng Giaùm Muc Italia ñaõ coâng boá taøi lieäu raát hay vaø yù nghóa töïa ñeà "Giaùo duïc phaùp cheá". Taøi lieäu naøy vaãn coøn raát thôøi söï vaø caàn ñöôïc hoïc hieåu trôû laïi. Theá roài naêm 1993 trong laàn vieáng thaêm muïc vuï ñaûo Sicilia, tröôùc khi cha Pino Puglisi bò saùt haïi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ coù nhöõng lôøi leõ leân aùn raát maïnh meõ caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia. Noù ñaùnh daáu moät khuùc reõ ñònh ñoaït. Keå töø ñoù vieäc toá caùo daân söï ñoái vôùi hieän töôïng Mafia trôû thaønh luaät leä, keøm theo moät hoaït ñoäng muïc vuï beùn nhoïn hôn höôùng tôùi choã taùi khaúng ñònh caùc nguyeân taéc Tin Möøng trong chieàu kích nhaân baûn vaø xaõ hoäi.
Hoûi: Giaùo Hoäi coù theå vaø phaûi coù vai troø naøo trong vieäc choáng lai caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Giaùo hoäi ñaõ khoâng ñieác, khoâng muø, cuõng khoâng caâm. Ñaõ coù nhieàu ñieàu ñöôïc laøm, nhöng coøn coù raát nhieàu chuyeän phaûi laøm trong vieäc gaây yù thöùc cho daân chuùng lieân quan tôùi hieän töôïng caùc toå chöùc Mafia. Nhöng maø ñaõ coù moät caâu traû lôøi, vaø caâu traû lôøi ñoù laø cha Pino Puglisi vaø cung caùch soáng trung thöïc vôùi Tin Möøng cuûa cha loâi cuoán nhö nam chaâm. Söï hoaùn caûi cuûa keû ñaõ gieát cha vaø muøa hy voïng naûy sinh töø cuûa leã hy sinh cuûa cha, laøm chöùng cho thaáy ñieàu Giaùo Hoäi laø: Giaùo Hoäi laø daân cuûa Thieân Chuùa, theá giôùi khoâng caàn caùc ngöôøi choáng laïi, nhöng caàn caùc linh muïc soáng cho con ngöôøi, caùc linh muïc caûm thaáy nhu caàu khoâng theå nín laëng, phaûi ñeà nghò baèng moïi caùch vaø moïi phöông theá, vôùi söï trung thöïc, söï thaät veà Chuùa Kitoâ; vaø ñieàu ñoù caùc vò phaûi laøm moät caùch khieâm toán vaø vôùi tinh thaàn tin möøng, neáu caàn thì ñi cho tôùi hy sinh toät ñænh chính maïng soáng cuûa mình.
Hoûi: Laøm theá naøo ñeå loaïi tröø caùc len loûi cuûa toå chöùc Mafia vaøo trong caùc leã nghi toân giaùo thöa Ñöùc Cha?
Ñaùp: Qua moät coâng taùc muïc vuï ñöôïc linh höùng bôûi caùc nguyeân taéc tin möøng, vieäc chuù yù kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng gaén lieàn vôùi caùc leã nghi phuïng vuï, vieäc ñaøo taïo caùc thaønh phaàn cuûa caùc huynh ñoaøn, caùc quy cheá thích hôïp cuûa caùc uûy ban toå chöùc leã, oùc phaân ñònh trong vieäc choïn caùc thaønh vieân, luoân luoân keát hieäp vôùi vieäc toân troïng caùc truyeàn thoáng bình daân vôùi caùc ñoøi hoûi vaø caùc lyù leõ cuûa ñöùc tin. Ñoù laø caùc nguyeân taéc maø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc vuøng Calabria ñaõ ñeà caäp caäp tôùi trong taøi lieäu coâng boá naêm 2007 töïa ñeà "Neáu anh em khoâng hoaùn caûi, anh em cuõng seõ cheát heát". Trong taøi lieäu naøy caùc Giaùm Muïc ñaõ ñöông ñaàu vôùi vaán ñeà cuûa caùc toå chöùc toäi phaïm Mafia, nhö trong quùa khöù, vaø minh giaûi raèng caùc toå chöùc Mafia, caùc keû "laø cha ñôõ ñaàu" vaø baïo löïc naèm ngoaøi Tin Möøng, vaø nhö theá cuõng naèm ngoaøi caùc buoåi röôùc kieäu.
Hoûi: Thöa Ñöùc Cha, ngöôøi ta coøn toá caùo Giaùo Hoäi lieân quan tôùi söï tha thöù. Caùc tieâu chuaån khaúng ñònh raèng nhö theá ngöôøi ta bieän minh cho caû caùc tay toäi phaïm nöõa.. vì duø naøo ñi nöõa roài cuõng seõ coù söï tha thöù... Ñöùc Cha nghó sao?
Ñaùp: Khoâng ñöôïc queân söùc maïnh cuûa söï tha thöù, laø ñieàu vöôït ngoaøi moïi gæa hình vaø noù chæ thöïc söï neáu ñöôïc ñi keøm theo bôûi söï hoái haän, hoaùn caûi vaø ñeàn buø toäi loãi. Söï tha thöù ñöôïc coáng hieán khoâng loaïi tröø coâng lyù cuõng khoâng ñaùnh gía thaáp boån phaän phaûi ñeàn toäi, nhöng noù khoâng theå loaïi tröø söï phuïc hoài vaø phaûi traùnh moïi baûn naêng thuø haän vaø hình thöùc noâ leä cuûa con tim, laø ñieàu luoân luoân voâ nhaân. Toâi coøn noùi hôn theá nöõa: söï tha thöù khieán cho coâng lyù ñöôïc deã daøng hôn, noù khích leä söï thaät vaø theo ñuoåi hoøa bình. Caàn phaûi tin vaøo khaû theå cuûa moät söï cöùu roãi cuûa keû toäi phaïm, baèng caùch trao ban cho muïc ñích ñoù söï ñoùng goùp coù theå cuûa chuùng ta nöõa.
(Avvenire 19-4-2013)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)