Tu vieän coå nhaát taïi Thaùnh ñòa
coù nguy cô bieán maát
Tu vieän coå nhaát taïi Thaùnh ñòa coù nguy cô bieán maát.
Gieârusalem (WHÑ. 08-06-2013) - "Phaûi cöùu laáy Saint-Hilarion". Ñoù laø lôøi keâu goïi khaån thieát cuûa Reneù Elter, moät nhaø nghieân cöùu thuoäc tröôøng Thaùnh Kinh vaø Khaûo coå hoïc cuûa Phaùp taïi Gieârusalem. Saint-Hilarion laø tu vieän byzantin lôùn nhaát cuûa vuøng Caän Ñoâng, vaø coå nhaát cuûa Thaùnh ñòa. Teân cuûa tu vieän ñöôïc ñaët theo teân cuûa moät vò aån tu thuoäc theá kyû thöù IV. Tu vieän naèm treân moät dieän tích roäng hôn 10 hecta ôû Tell Oum Al-Amr, taïi daûi Gaza.
Nhaø khaûo coå hoïc ngöôøi Phaùp noùi roõ theâm raèng Tu vieän coù theå seõ bieán maát vì thieáu taøi chaùnh, oâng khaúng ñònh: "Tình hình gay caán vaø chuùng toâi coù nguy cô khoâng giöõ ñöôïc ñòa ñieåm naøy". OÂng cuõng toû veû lo ngaïi veà moät "söï maát maùt veà di saûn, khoa hoïc vaø con ngöôøi". Chi phí cho vieäc söûa chöõa ñöôïc ñònh giaù laø 1.5 trieäu euro trong ba naêm. Phaùp laø nhaø cung caáp chính cuøng vôùi toå chöùc UNESCO, nhöng caùc ñoùng goùp ñang caïn kieät vaø ngaân quyõ thì chöa tôùi kòp nhö ñaõ ñöôïc höùa heïn.
Naèm giöõa caùc ñuïn caùt, quaàn theå tu vieän naøy goàm moät nhaø thôø vaø moät haàm moä lôùn, moät nhaø nguyeän, nhieàu gieáng röûa toäi, phoøng nhoû vaø moät nhaø aên daønh cho caùc tu só, moät nhaø nghæ vaø nhieàu nhaø taém cho khaùch haønh höông. Hieän nay, haèng ngaøy coù caùc höôùng daãn vieân daãn hoïc sinh vaø sinh vieân tôùi ñòa ñieåm naøy. Tell Oum Al-Amr cuõng coøn laø moät coâng tröôøng ñaøo taïo coâng nhaân.
Coù teân trong danh saùch chæ daãn cuûa UNESCO veà caùc ñòa ñieåm cuûa Palestin ñaùng ñöôïc keå vaøo di saûn theá giôùi, nhöng Saint-Hilarion laïi naèm trong soá 100 di tích ñang bò ñe doaï nhaát theá giôùi.
(Mai Taâm)