Caùc thôøi môùi
cho cuoäc soáng cuûa Giaùo Hoäi
Caùc thôøi môùi cho cuoäc soáng cuûa Giaùo Hoäi.
Roma (Avvenire 16-3-2013; Vat. 13-04-2013) - Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Claudio Hummes veà Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ.
Moät thaùng ñaõ troâi qua keå töø ngaøy Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñöôïc baàu laøm Taân Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Roma, kieâm Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Caøng ngaøy caùc lôøi noùi vaø nhaát laø caùc cöû chæ cuûa ngaøi caøng thu huùt caûm tình cuûa nhieàu ngöôøi. Teân goïi Phanxicoâ ñaõ khieán cho moïi ngöôøi ngaïc nhieân vaø caûm phuïc, vì noù nhö noùi leân taát caû tinh thaàn vaø ñöôøng höôùng muïc vuï cuûa Ñöùc Bergoglio.
Trong söù ñieäp ñaêng treân tuaàn baùo "Coâng daân" cuûa toång giaùo phaän Genova, Ñöùc Hoàng Y Angelo Bagnasco, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia, baày toû nieàm vui cuûa giaùo phaän vaø cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi hoaøn vuõ tröôùc vieäc Ñöùc Bergoglio ñöôïc baàu laøm Taân Giaùo Hoaøng. Teân Phanxicoâ maø Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng choïn vì loøng kính meán thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi laø moät vinh döï cho ñaát nöôùc Italia. Ñöùc Hoàng Y Bagnasco vieát: cuøng vôùi nieàm vui chuùng ta baày toû loøng suøng moä Ñöùc Giaùo Hoaøng, laø ñaëc tính cuûa Giaùo Hoäi taïi Genova. Lôøi caàu soát saéng cuûa toaøn daân kitoâ vaø cuûa caùc chuû chaên bao boïc Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vaø seõ tieáp tuïc naâng ñôõ ngöôøi vôùi loøng trìu meán vaø ngoan ngoaõn laéng nghe huaán quyeàn vaø caùc chæ daãn muïc töû cuûa cuûa ngöôøi.
Trong moät baøi phoûng vaán daønh cho tôø "Tieáng vang Bergamo", Ñöùc Hoàng Y Giovanni Battista Re, nguyeân Toång tröôûng Boä caùc Giaùm Muïc, cho bieát Ñöùc Bergoglio ñaõ ñöôïc ñaïi ña soá phieáu cuûa caùc Hoàng Y cöû tri. Tôùi phieáu soá 77 laø phieáu ñònh ñoaït, caùc Hoàng Y ñaõ ñoàng loaït voã tay chuùc möøng Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng raát laâu. Trong tö caùch laø Hoàng Y cöû tri lôùn tuoåi nhaát khi Ñöùc Hoàng Y Re hoûi Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng muoán laáy teân hieäu laø gì, thì Ñöùc Bergoglio traû lôøi "Toâi seõ laáy teân laø Phanxicoâ, vì muoán vinh danh thaùnh Phanxicoâ thaønh Assisi". Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng toû ra raát thanh thaûn vaø chaéc chaén, khoâng maûy may boái roái. Vieäc choïn teân Phanxicoâ ñaõ khieán cho caùc Hoàng Y ngaïc nhieân, maëc duø ñaõ khoâng coù ai xì xeøo gì.
Ñöùc Hoàng Y Ennio Antonelli, nguyeân Toång Giaùm Muïc Perugia vaø nguyeân Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà gia ñình, neâu baät caùc cung caùch haønh xöû hieàn laønh vaø thanh thaûn cuûa Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng. Vôùi cung caùch haønh xöû ñôn sô cuûa ngaøi Ñöùc Phanxicoâ seõ laø moät vò Giaùo Hoaøng ñöôïc laéng nghe, keå caû bôûi nhöõng ngöôøi khoâng ñoàng yù vôùi Giaùo Hoäi. Ñöùc Hoàng Y Antonelli noùi ngaøi ñaõ öôùc mong Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng laø moät con ngöôøi cuûa Thieân Chuùa moät caùch höõu hình, trong saùng vaø maïnh meõ. Vaø Ñöùc Bergoglio laø con ngöôøi aáy. Ngöôøi daân muoán troâng thaáy Chuùa Kitoâ, bôûi vì chæ nghe noùi ñeán Chuùa thoâi thì khoâng ñuû.
Trong baøi phoûng vaán daønh cho nhaät baùo "Ngöôøi ñöa tin chieàu" Ñöùc Hoàng Y Gianfranco Ravasi, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh vaên hoùa, cho bieát trong Maät Nghi Hoàng Y ñaõ xuaát hieän moät Giaùo Hoäi nhanh choùng coù caùc quyeát ñònh sau caùc caêng thaúmg cuoái cuøng. Moät Giaùo Hoäi coù khaû naêng gaây ngaïc nhieân, vaø cung caùch truyeàn thoâng ñôn sô, roõ raøng, tröïc tieáp vaø vì theá coù aûnh höôûng, ñeå laïi trong con tim moät daáu chæ saâu xa vaø khoâng theå xoùa nhoøa ñöôïc. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Hoàng Y Claudio Hummes, ngöôøi Brasil, doøng Anh em heøn moïn Phanxicoâ veà Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ. Ñöùc Hoàng Y Hummes ñaõ cuøng vôùi Ñöùc Hoàng Y Agostino Vallini xuaát hieän treân bao lôn ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ cuøng vôùi Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng ñeå chaøo tín höõu ñöùng döôùi quaûng tröôøng.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, Ñöùc Hoàng Y giaûi thích ñaëc aân naøy nhö theá naøo?
Ñaùp: Ñaây ñaõ ñôn sô laø yù muoán cuûa Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng, nhöng laø moät cöû chæ töï phaùt. Trong nhaø nguyeän Sistina khi caùc Hoàng Y baét ñaàu röôùc Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng ra bao lôn chính giöõa ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ xin Ñöùc Hoàng Y Giaùm Quaûn Roma ñöùng gaàn ngaøi, roài ngaøi quay qua toâi vaø noùi: "Xin ñeán, toâi muoán Ñöùc Hoàng Y ñöùng gaàn toâi, vì Ñöùc Hoàng Y ñaõ luoân luaân gaàn guõi toâi". Vaø theá laø toâi ñaõ ñöùng beân ngaøi.
Hoûi: Söï kieän Ñöùc Hoàng Y thuoäc doøng Phanxicoâ vaø Ñöùc Thaùnh Cha laïi choïn teân laø Phanxicoâ coù lieân quan gì vôùi nhau khoâng?
Ñaùp: Vieäc Ñöùc Thaùnh Cha choïn teân laø Phanxicoâ ñaõ khieán cho taát caû moïi ngöôøi, keå caû caùc Hoàng Y chuùng toâi raát ngaïc nhieân. Coù leõ ñoù cuõng ñaõ laø moät lyù do khaùc khieán cho Ñöùc Thaùnh Cha muoán toâi ñöùng gaàn ngaøi. Toâi khoâng bieát, nhöng toâi ñaõ raát sung söôùng veà söï kieän naøy.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y ñaõ coù caûm töôûng naøo, khi troâng thaáy quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ ñaày tín höõu nhö theá?
Ñaùp: Ñoù ñaõ thaät laø moät ñieàu ngoaïi thöôøng. Vaø söï ñôn sô, loøng khieâm toán cuõng nhö söï saâu saéc cuûa caùc söù ñieäp cuûa Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng cuõng raát laø ngoaïi thöôøng. Theá roài ngaøi coøn xin daân chuùng caàu xin Chuùa cho ngaøi nöõa, bôûi vì ñuùng thaät laø caùc chuû chaên caàn caùc phöôùc laønh cuûa Chuùa vaø lôøi caàu nguyeän cuûa ñaân chuùng. Roài caû vieäc choïn teân Phanxicoâ nöõa, laø moät teân goïi ñaày caùc yù nghóa vaø söù ñieäp. Moät teân goïi duy nhaát trong lòch söû cuûa caùc Giaùo Hoaøng. Ngaøi ñaõ choïn noù vaø ñieàu naøy coù gía trò hôn bieát bao nhieâu buùt tích vaø caùc dieãn vaên. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñaõ hieåu ñieàu naøy. Trong nghóa noù thuùc ñaåy thöû nghieäm caùc phöông phaùp môùi trong vieäc rao truyeàn Tin Möøng, nhö Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng ñaõ noùi vôùi caùc Hoàng Y, vaø noù môû ra caùc con ñöôøng môùi cho cuoäc soáng cuûa Giaùo Hoäi.
Hoûi: Môû ra caùc con ñöôøng môùi cho Giaùo Hoäi trong höôùng naøo thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Tröôùc heát veà moät Giaùo Hoäi ñôn sô hôn, ngheøo hôn, vaø nhaát laø ñoái vôùi caùc ngöôøi ngheøo. Trao ban cho ngöôøi ngheøo choã ñöùng maø Chuùa Gieâsu ñaõ daønh ñeå cho hoï: thaät ra chính hoï laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc laõnh nhaän Tin Möøng vaø tình yeâu thöông cuûa Giaùo Hoäi.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y ñaõ töøng laø chuû chaên trong nhieàu naêm beân Brasil, taïi Santo Andreù, Fortalezza vaø Sao Paolo, nhöng cuõng ñaõ coù moät vai troø traùch nhieäm trong caùc Cô Quan Trung Öông Toøa Thaùnh, nhö laø Toång tröôûng Boä giaùo só. Ñöùc Hoàng Y coù cho raèng Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng seõ môû ra moät caùnh cöûa môùi, caû trong caáu truùc cai guaûn trung öông cuûa Giaùo Hoäi hay khoâng?
Ñaùp: Ñeà taøi caùc Cô Quan Trung Öông Toøa Thaùnh ñaõ ñöôïc caùc Hoàng Y chuùng toâi thaûo luaän raát nhieàu trong caùc phieân nhoùm khoaùng ñaïi, tröôùc Maät Nghò. Raát nhieàu Hoàng Y chôø mong moät caûi toå Trung Öông Toøa Thaùnh, vaø toâi khaù chaéc chaén laø Ñöùc Taân Giaùo Hoaøng seõ laøm ñieàu naøy, vaø seõ laøm döôùi aùnh saùng Lôøi Chuùa, tính caùch neàn taûng, söï ñôn sô vaø khieâm toán, nhö Tin Möøng ñoøi hoûi. Luoân luoân theo daáu chaân cuûa thaùnh Phanxicoâ maø ngaøi ñaõ choïn laøm teân goïi. Thaùnh Phanxicoâ ñaõ coù moät tình yeâu lôùn lao ñoái vôùi Giaùo Hoäi phaåm traät, ñoái vôùi Giaùo Hoaøng. Thaùnh nhaân ñaõ muoán raèng caùc tu só cuûa doøng laø coâng giaùo, vaø tuaân phuïc "Ngaøi Giaùo Hoaøng" nhö thaùnh nhaân ñaõ noùi.
Hoûi: Nhieàu ngöôøi ñaõ nhaán maïnh söï kieän Ñöùc Phanxicoâ ñaõ neâu baät vieäc ngaøi laø Chuû Chaên cuûa Giaùo Hoäi ñaïi ñoàng trong cöông vò laø Giaùm Muïc Roma, Ñöùc Hoàng Y nghó sao?
Ñaùp: Ñieàu naøy noùi vôùi chuùng ta veà tính caùch Giaùm Muïc Ñoaøn, veà yù nghóa cao caû cuûa tình huynh ñeä cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng ñoái vôùi caùc Giaùm Muïc. Ñöùc Phanxicoâ caûm thaáy ngaøi laø moät ngöôøi trong Giaùm Muïc Ñoaøn, nhöng cuõng laø thuû laõnh cuûa Giaùm Muïc Ñoaøn naøy. Vaø ngaøi ñaõ nhaán maïnh moät caùch ñuùng ñaén caû hai khía caïnh cuûa Giaùm Muïc Ñoaøn, cuõng nhö söï hieäp nhaát vaø söï khaùc bieät cuûa noù.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y nghó sao veà söï kieän Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ laø Giaùo Hoaøng ñaàu tieân ngöôøi chaâu Myõ Latinh?
Ñaùp: Vaø chaâu Myõ Latinh ñaõ raát vui söôùng veà söï löïa choïn naøy. Nhöng toaøn theå Giaùo Hoäi ñeàu vui söôùng, vì söï löïa choïn naøy ñaõ chöùng minh cho thaáy hôn nöõa raèng Giaùo Hoäi coâng giaùo thaät söï ñaïi ñoàng. Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät thöïc theå aâu chaâu coù caønh ôû nôi khaùc. Giaùo Hoäi ñaõ luoân luoân laø nhö vaäy, nhöng vieäc löïa choïn moät vò Giaùo Hoaøng "trong vuøng ngoaïi oâ" cuûa theá giôùi cho taát caû moïi ngöôøi thaáy raèng Giaùo Hoäi laø moät thöïc theå ñaïi ñoàng trong caû caùc söï kieän nöõa.
Hoûi: Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû 2013 seõ dieãn ra taïi Rio de Janeiro beân Brasil vaøo thaùng 7 vaø thaùng 8 tôùi ñaây. Ñöùc Hoàng Y hình dung ra cuoäc gaêp gôõ naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vôùi giôùi treû nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi chaéc chaén laø Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñi Rio de Janeiro, maëc duø chöa coù xaùc nhaän roõ raøng naøo, nhöng toâi bieát ngaøi muoán ñi. Ñöùc Thaùnh Cha seõ ban taëng cho Brasil vaø toaøn theá giôùi ôn vaø nieàm vui lôùn lao naøy, bôûi vì seõ coù söï hieän dieän cuûa raát nhieàu baïn treû ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi. Vaø toâi tin raèng vì toø moø seõ khoâng chæ coù caùc baïn treû nam nöõ, maø caû nhöõng ngöôøi ít treû hôn nöõa.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y quen bieát Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ moät caùch caù nhaân, Ñöùc Hoàng Y ñònh nghóa ngaøi laø ngöôøi nhö theá naøo?
Ñaùp: Ngaøi laø moät ngöôøi coù moät neàn tu ñöùc, vaø caàu nguyeän raát saâu xa, soáng vì Phuùc AÂm, vaø soáng töông quan cuûa ngaøi vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ vôùi söï ñôn sô, saâu thaúm. Thaät theá, moät ngöôøi caøng ñeán gaàn Thieân Chuùa, thì cuoäc soáng tinh thaàn cuûa ngöôøi ñoù caøng trôû thaønh ñôn sô. Theá roài trong nhöõng ngaøy naøy ngaøi ñaõ coù caùch cho taát caû moïi ngöôøi thaáy söï thanh thaûn raát lôùn trong taâm hoàn. Roài Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo caùc Hoàng Y chuùng toâi töøng ngöôøi moät, ngaøi ñaõ laøm ñieàu ñoù vôùi taát caû söï töï nhieân, nhö theå ñaõ khoâng coù gì ngoaïi thöôøng xaûy ra ñoái vôùi ngaøi, maëc duø ngaøi raát hieåu bieát ñieàu gì ñaõ xaûy ra ñoái vôùi mình. Bôûi vì khi moät Hoàng Y ñöôïc baàu laøm Giaùo Hoaøng, thì chính Thieân Chuùa xöùc daàu cho ngaøi.
Hoûi: Ñöùc Hoàng Y coù thaáy xem ra maâu thuaãn ñoù laø vò Giaùo Hoaøng ñaàu tieân trong lòch söû thuoäc doøng Teân vaø cuõng laø ngöôøi ñaàu tieân mang teân goïi Phanxicoâ hay khoâng?
Ñaùp: Ñuùng theá. Ñöùc Thaùnh Cha thuoäc doøng Teân, nhöng ñaõ laø Toång Giaùm Muïc Buenos Aires, nôi ngaøi ñaõ yeâu thöông daân chuùng vaø ngöôøi ngheøo. vaø ñöôïc moïi ngöôøi yeâu laïi. Chính ôû ñoù ñaõ naûy sinh ra Phanxicoâ.
(Avvenire 16-3-2013)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)