Cuoäc bieåu tình
choáng döï luaät hoân nhaân ñoàng phaùi
Cuoäc bieåu tình choáng döï luaät hoân nhaân ñoàng phaùi.
Roma (Avvenire 12 &13-01-2013; Vat. 29-01-2013) - Phoûng vaán oâng Tugdual Derville, chuû tòch toå chöùc phi chính quyeàn baûo veä söï soáng "Lieân minh söï soáng" Phaùp.
Chuùa Nhaät 13 thaùng Gieâng naêm 2013 ñaõ coù moät trieäu ngöôøi tham gia cuoäc bieåu tình trong thuû ñoâ Paris ñeå phaûn ñoái döï luaät hoân nhaân ñoàng phaùi vaø quyeàn cuûa hoï ñöôïc nhaän con nuoâi. Döï luaät, do chính quyeàn cuûa toång thoáng ñaûng xaõ hoäi Francois Hollande ñeà xöôùng, seõ ñöôïc quoác hoäi Phaùp thaûo luaän vaø boû phieáu vaøo cuoái thaùng Gieâng naêm 2013.
Caùc ñoaøn ngöôøi bieåu tình goàm moïi löùa tuoåi, ngheà nghieäp, khuynh höôùng chính trò xaõ hoäi vaø toân giaùo ñaõ xuaát phaùt töø ba quaûng tröôøng Italie, Denfert-Rochereau vaø Porte Maillot ñeå höôùng veà Thaùp Effel.
Nhieàu ngöôøi mang theo caùc bieåu ngöõ vieát: "Hoân nhaân laø thaùnh thieâng", "Khoâng chaáp nhaän hoân nhaân ñoàng phaùi", "Taát caû ñeàu ñöôïc sinh ra bôûi moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ". Soá ngöôøi tham gia bieåu tình laàn naøy vöôït xa con soá 150-200 ngaøn ngöôøi cuûa cuoäc bieåu tình hoài thaùng 11 naêm 2012. Ngaøy 12 thaùng Gieâng naêm 2013 Ñöùc Hoàng Y Andreù Ving-Trois, Toång Giaùm Muïc Paris kieâm Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, taùi khaúng ñònh raèng cuoäc bieåu tình khoâng coù tính caùch toân giaùo, vì quyeàn noùi leân tö töôûng ñoái vôùi hoân nhaân laø quyeàn cuûa taát caû moïi ngöôøi. Ñöùc Hoàng Y haøi loøng vì thaáy tuy coù raát ñoâng tín höõu coâng giaùo huy ñoäng nhau tham döï cuoäc bieåu tình, nhöng ñaây khoâng phaûi moät cuoäc bieåu tình cuûa Giaùo Hoäi choáng laïi chính quyeàn.
Cuoäc bieåu tình ngaøy 13 thaùng Gieâng naêm 2013 khieán cho ngöôøi ta nhôù tôùi cuoäc bieåu tình vó ñaïi goàm 2 trieäu ngöôøi, do theá giôùi coâng giaùo huy ñoäng hoài naêm 1984 choáng laïi toan tính cuûa toång thoáng Francois Mitterand muoán saùt nhaäp caùc tröôøng coâng giaùo vaøo heä thoáng giaùo duïc coâng. Noù ñaõ laø moät chieán thaéng lôùn khieán cho Toång thoáng Mitterand phaûi nhöôïng boä. Vaøo naêm 1999 ñaõ coù 100 ngaøn ngöôøi bieåu tình choáng laïi luaät Kheá öôùc daân söï lieân ñôùi goïi taét laø PACS lieân quan tôùi caùc hình thöùc soáng chung giöõa caùc ngöôøi khaùc phaùi hay ñoàng phaùi. Cuoäc bieåu tình ñaõ khoâng thaønh coâng choáng laïi luaät naøy do chính quyeàn cuûa thuû töôùng Lionel Jospin ñöa ra, maëc duø toång thoáng Jacques Chirac thuoäc ñaûng taân Golist.
Ñaõ coù hôn 500 xe bus chôû ngöôøi bieåu tình töø caùc tænh khaùc veà Paris. Coù raát nhieàu ngöôøi ñi xe tö vaø ñi taàu löûa. Hoï laø tín höõu coâng giaùo thuoäc caùc giaùo xöù, caùc hieäp hoäi, sinh vieân hoïc sinh, coâng nhaân, coâng chöùc, giaùo sö, baùc só, nhaân vieân y teá, caùc chuyeân vieân döôõng nhi, caùc nhaø phaân taâm, caùc gia ñình thuoäc caû ba theá heä, ñuû moïi löùa tuoåi.
Ngay töø muøa heø naêm 2012 Giaùo hoäi Coâng giaùo ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch "caàu nguyeän cho nöôùc Phaùp". Song song caùc Giaùm Muïc ñaõ maïnh meõ leân tieáng pheâ bình döï luaät chaáp nhaän hoân nhaân ñoàng phaùi vaø cho hoï caû quyeàn nhaän nuoâi con. Beân caïnh ñoù laø toan tính cuûa ñaûng xaõ hoäi muoán thay ñoåi caû caùc töø vöïng lieân quan tôùi gia ñình, nhö loaïi boû töø cha meï treân giaáy tôø chöùng nhaän vaø thay theá vaøo ñoù baèng nhöõng töø nhaèm xoùa boû cô caáu gia ñình truyeàn thoáng töï nhieân.
Caùc Giaùm Muïc Phaùp môøi goïi moïi ngöôøi suy tö veà gia ñình töï nhieân nhö thieän ích chung caàn phaûi ñöôïc baûo veä khoûi moïi leäch laïc. Ñöùc Hoàng Y Philippe Barbarin, Toång Giaùm Muïc Lyon, cuõng nhaán maïnh treân vai troø noøng coát naøy cuûa gia ñình. Ngoaøi caùc lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Andreù Vingt-Trois, Toång Giaùm Muïc Paris kieâm Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, cuõng coù phaûn öùng cuûa caùc vò laõnh ñaïo caùc toân giaùo khaùc. OÂng Gilles Bernheim, Ñaïi Rabbi Phaùp, ñaõ ñöa ra moät loaït caùc lyù do choáng laïi döï luaät naøy cuûa chính quyeàn ñaûng xaõ hoäi.
Ngoaøi ra, cuõng coù laäp tröôøng cuûa caùc laõnh vöïc ngheà nghieäp vaø vaên hoùa nhö giôùi giaùo chöùc caùc tröôøng coâng giaùo vaø giôùi trí thöùc thuoäc Haøn laâm vieän coâng giaùo, trong ñoù coù caùc trieát gia noåi tieáng nhö Reneù Girard, Reùmi Brague vaø Pierre Manent. Theâm vaøo ñoù coøn coù caùc vò nhö oâng Jean-Francois Mattel, nguyeân boä tröôûng y teá, chuû tòch toû chöùc Hoàng Thaäp Töï Phaùp. Ñoái vôùi giôùi haøn laâm Phaùp döï luaät cuûa chính quyeàn xaõ hoäi laø moät ñe doïa ñoái vôùi caùc "quyeàn con ngöôøi ñang trong giai ñoaïn phaùt trieån"; noù traùi nghòch vôùi khoaûn 16 cuûa Tuyeân ngoân nhaân quyeàn naêm 1948. Bôûi vì gia ñình laø "yeáu toá neàn taûng töï nhieân cuûa xaõ hoäi", vì theá noù "phaûi ñöôïc che chôû töø phía xaõ hoäi vaø nhaø nöôùc".
Taïi Roma caùc tín höõu Phaùp cuõng lieân ñôùi vôùi 1 trieäu ngöôøi taïi Paris tuï taäp nhau bieåu tình ôû quaûng tröôøng Farnese tröôùc ñaïi söù quaùn Phaùp. OÂng Antoine Marie Izoard, phaùt ngoân vieân cuûa ban toã chöùc bieåu tình, cho bieát: "Ñaây laø cuoäc bieåu tình oân hoøa khoâng choáng laïi ai heát, nhöng ñeå baûo veä gia ñình töï nhieân ñích thöïc goàm cha meï vaø con caùi. Chuùng toâi muoán baûo veä quyeàn cuûa con caùi chuùng toâi vaø cuûa caùc treû em ñöôïc nuoâi naáng giaùo duïc bôûi moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi meï".
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi ñeán quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán oâng Tugdual Derville, chuû tòch toå chöùc phi chính quyeàn baûo veä söï soáng "Lieân minh söï soáng" Phaùp, veà cuoäc bieåu tình noùi treân.
OÂng Derville ñaõ laø ngöôøi ñaëc traùch vieäc huy ñoäng cuoäc bieåu tình toaøn quoác. OÂng cuõng laø taùc giaû nhieàu baøi khaûo luaän veà teä naïn phaù thai, leøo laùi truyeàm sinh tuyeån gioáng vaø naïn trôï töû hay laøm cho cheát eâm dòu.
Hoûi: Thöa oâng Berville, cuoäc bieåu tình coù tính caùch ña nguyeân döôùi khaåu hieäu "Bieåu tình cho taát caû moïi ngöôøi" ñaõ khieán cho nhieàu ngöôøi daân Phaùp ngaïc nhieân. OÂng giaûi thích söï kieän naøy ra sao?
Ñaùp: ÔÛ neàn taûng coù moät lyù do raát maïnh meõ cuûa taát caû moïi ngöôøi laø linh hoàn cuûa phong traøo. Döï luaät cuûa chính quyeàn goïi hoûi moät caùch saâu ñaäm löông taâm con ngöôøi; vaø baát cöù ai cuõng coù theå hieåu raèng ñaøng sau noù laø chuyeän phoå quaùt lieân quan tôùi söï boå tuùc giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Döï luaät naøy coù theå trôû thaønh caùnh cöûa môû ra cho moïi thöù leäch laïc. Vaø nhö theá chuùng toâi ñaõ coù theå vöôït thaéng moïi haøng raøo yù thöùc heä vaø toân giaùo. Toâi cuõng ngöôõng moä caûm phuïc baø Frigide Barjot, thaønh vieân chieán ñaáu cuûa hieäp hoäi coâng giaùo, ñaõ trôû thaønh ngöôøi noái keát khoâng theå thay theá ñöôïc cuûa phong traøo bieåu tình.
Hoûi: Trong phong traøo bieåu tình ngöôøi ta nhaän thaáy coù moät söï töï phaùt naøo ñoù, coù ñuùng vaäy khoâng thöa oâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng theá. Coøn hôn theá nöõa, toâi coù caûm töôûng laø chuùng toâi chæ haïn heïp trong vieäc cho chaûy vaøo keânh moät caùi gì ñaõ khoâng do chuùng toâi daáy leân. Chæ taïi Paris ñaõ coù moät ngaøn baïn treû boû thôøi giôø ñi phaân phaùt caùc tôø truyeàn ñôn keâu goïi bieåu tình trong nhaõn quan cuûa moät cuoäc ñoái thoaïi roäng môû vôùi taát caû nhöõng ai muoán. Vaø anh baïn treû ñaëc traùch chia caùc ngöôøi bieåu tình thaønh caùc ñoaøn khaùc nhau vaø lieân laïc vôùi sôû caûnh saùt Paris môùi chæ coù 21 tuoåi.
Hoûi: Söï phaân chia thaønh nhöõng ngöôøi choáng döï luaät vaø nhöõng ngöôøi phoø döï luaät coù thay ñoåi hay khoâng thöa oâng? Nghóa laø coù gia taêng hay giaûm bôùt ôû phía beân naøy hay beân kia hay khoâng?
Ñaùp: Theo keát quûa caùc cuoäc thaêm doø, yù nieäm veà hoân nhaân ñoàng phaùi tieáp tuïc quyeán ruõ moät ña soá aûo. Nhöng theo moät trong caùc cuoäc thaêm doø cuoái cuøng thì coù 63% caùc ngöôøi ñöôïc phoûng vaán uûng hoä quyeàn cuûa caùc treû em ñöôïc nhaän nuoâi bôûi moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi meï. Coù söï maâu thuaãn toû töôøng, vì ôû beân Phaùp hoân nhaân daân söï ñöôïc keát hôïp vôùi vieäc nhaän nuoâi con moät caùch phaùp lyù. Nhöng thaät ra, khi ngöôøi daân Phaùp suy tö moät chuùt veà taát caû caùc heä luïy cuûa döï luaät, thì ñaïi ña soá choáng laïi, chöù khoâng chaáp nhaän döï luaät. Vaø khaåu hieäu do chính quyeàn ñöa ra "hoân nhaân cho taát caû moïi ngöôøi" ngaøy caøng phaûn boäi coá gaéng traùnh neù vieäc tranh luaän.
Hoûi: Trong caùc nhoùm chuû choát cuûa cuoäc bieåu tình cuõng coù nhöõng ngöôøi "choáng laïi söï sôï haõi con ngöôøi" phaûi khoâng?
Ñaùp: Vaâng, bôûi vì chuùng toâi hieåu raèng thöôøng khi laø ñieàu ñau ñôùn chöøng naøo, khi soáng moät töông quan tình yeâu maø khoâng theå ñi tôùi choã truyeàn sinh. Chuùng toâi toân troïng moãi moät ngöôøi. Ngoaøi ra, chuùng toâi muoán noùi vôùi chính quyeàn raèng ñaây chính laø moät döï thaûo luaät coù theå daãn nhöõng ngöôøi ñoàng phaùi tôùi choã xoùa boû caùc quy chieáu nhaân chuûng cha - meï, vaø ñaùng bò ñònh nghóa laø sôï haõi con ngöôøi. Nhöõng ngöôøi coù chieàu höôùng ñoàng phaùi tieáp tuïc laäp laïi ñieàu naøy, khi hoï ñeán vôùi phong traøo cuûa chuùng toâi. Ngoaøi ra toâi cuõng muoán nhaéc tôùi caû cöïu thuû töôùng ñaûng xaõ hoäi Lionel Jospin laø ngöôøi ñaõ nhaéc cho caùc thaønh vieân ñaûng cuûa oâng bieát raèng theá giôùi ñöôïc laøm thaønh bôûi caùc ngöôøi nam vaø caùc ngöôøi nöõ, chöù khoâng phaûi bôûi caùc ngöôøi khaùc phaùi vaø ñoàng phaùi. Chuùng toâi trieät ñeå khöôùc töø moïi nhaõn hieäu töï ñoäng daùn treân cuoäc soáng thaân tình cuûa con ngöôøi, moät cuoäc soáng luoân luoân phöùc taïp vaø gioøn moûng.
Hoûi: Caùc toân giaùo coù naém giöõ vai troø chuyeân bieät naøo trong vieäc phaûn ñoái naøy khoâng?
Ñaùp: Toâi nhaän thaáy raèng taát caû caùc toân giaùo ñeàu ñaõ töø choái laøm thaønh moät loaïi maët traän ñoaøn keát cuûa caùc toân giaùo. Ñoàng thôøi, caùc toân giaùo ñaõ chöùng minh cho thaáy moät söï phong phuù cuûa lyù do nhaân chuûng ñoàng quy vaø kích thích toaøn xaõ hoäi moät caùch trieät ñeå, bao goàm caû nhöõng ngöôøi khoâng coù tín ngöôõng nöõa. Maëc duø coù caùc möu toan duy ñôøi hieän dieän taïi Phaùp, caùc can thieäp naøy, nhaát laø caùc can thieäp cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo, ñaõ beû gaãy caùi gía baêng vaø môû ra cuoäc thaûo luaän.
(Avvenire 12.13-1-2013)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)