Tin laø ra khoûi chính mình
ñeå böôùc vaøo söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa
Tin laø ra khoûi chính mình ñeå böôùc vaøo söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa.
Vatican (Vat. 23-01-2013) - Ñöùc tin thuùc ñaåy chuùng ta lieân tuïc ra khoûi chính mình mhö toå phuï Abraham ñeå ñem söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa vaøo trong lòch söû: moät söï hieän dieän trao ban söï soáng vaø ôn cöùu ñoä vaø môû ra cho chuùng ta moät töông lai cuûa cuoäc soáng khoâng bao giôø taøn phai.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ noùi nhö treân vôùi caùc tín höõu vaø du khaùch haønh höông tham döï buoåi tieáp kieán chung trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù tö 23 thaùng 1 naêm 2013.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khai trieån ñeà taøi giaùo lyù veà Kinh Tin Kính baét ñaàu vôùi lôøi tuyeân xöng "Toâi tin nôi Thieân Chuùa". Khaúng ñònh neàn taûng naøy xem ra ñôn sô, nhöng noù môû ra cho töông quan voâ taän vôùi Thieân Chuùa vaø maàu nhieäm cuûa Ngöôøi. Tin bao goàm söï gaén boù vôùi Chuùa, tieáp nhaän Lôøi Ngöôøi vaø töôi vui vaâng phuïc maïc khaûi cuûa Ngöôøi, nhö saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo daäy: "Ñöùc tin laø moät haønh ñoäng caù nhaân: noù laø lôøi ñaùp traû töï do cuûa con ngöôøi ñoái vôùi saùng kieán cuûa Thieân Chuùa laø Ñaáng töï maïc khaûi" (s. 166). Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñònh nghóa haønh ñoäng tin nhö sau:
"Nhö vaäy, coù theå noùi raèng tin nôi Thieân Chuùa vöøa laø moät ôn vöøa laø moät daán thaân, laø ôn thaùnh Chuùa vaø laø traùch nhieäm cuûa con ngöôøi, trong moät kinh nghieäm ñoái thoaïi vôùi Thieân Chuùa, laø Ñaáng vì tình yeâu "noùi vôùi con ngöôøi nhö vôùi baïn höõu" (Dei Verbum, 2), noùi vôùi chuùng ta, ñeå trong ñöùc tin vaø vôùi ñöùc tin, chuùng ta coù theå böôùc vaøo trong söï hieäp thoâng vôùi Ngöôøi.
Nhöng chuùng ta coù theå laéng nghe Thieân Chuùa ôû ñaâu? Neàn taûng laø trong Thaùnh Kinh, trong ñoù Lôøi Chuùa trôû thaønh coù theå nghe ñöôïc ñoái vôùi chuùng ta, vaø döôõng nuoâi cuoäc soáng cuûa caùc baïn höõu Ngöôøi. Toaøn Thaùnh Kinh keå laïi vieäc Thieân Chuùa töï maïc khaûi cho nhaân loaïi: toaøn Thaùnh Kinh noùi veà ñöùc tin vaø daäy chuùng ta ñöùc tin, baèng caùch keå cho chuùng ta moät lòch söû trong ñoù Thieân Chuùa laøm cho chöông trình cöùu ñoä tieán tôùi vaø gaàn guõi moïi ngöôøi, qua bieát bao nhieâu göông maët raïng rôõ cuûa nhöõng keû tin nôi Ngöôøi vaø tín thaùc nôi Ngöôøi, cho ñeán maïc khaûi traøn ñaày nôi Chuùa Gieâsu.
Chöông 11 thö göûi tín höõu do thaùi raát ñeïp, vì noù noùi veà ñöùc tin vaø ñöa ra aùnh saùng caùc göông maët lôùn ñaõ soáng noù vaø trôû thaønh maãu göông cho moïi keû tin: "Ñöùc tin laø neàn taûng cuûa nhöõng ñieàu ngöôøi ta hy voïng vaø laø baèng chöùng cho nhöõng ñieàu ngöôøi ta khoâng thaáy" (Dt 11,1). Nhö vaäy, con maét ñöùc tin coù khaû naêng troâng thaáy söï voâ hình vaø traùi tim cuûa ngöôøi tin coù theå hy voïng beân kia hy voïng, nhö toå phuï Abraham, maø thaùnh Phaoloâ noùi tôùi trong thö göûi tín höõu Roma raèng: "oâng tin vöõng vaøng trong nieàm hy voïng choáng laïi moïi hy voïng" (Rm 4,18).
Toå phuï Abraham laø göông maët lôùn ñaàu tieân ñeå quy chieáu, khi noùi veà nieàm tin nôi Thieân Chuùa: toå phuï Abraham laø maãu göông, laø cha cuûa taát caû moïi keû tin (x Rm 4,11-12). Thö göûi tín höõu Do thaùi giôùi thieäu ngöôøi nhö sau: "Nhôø ñöùc tin oâng Abraham ñaõ vaâng nghe tieáng Chuùa goïi maø ra ñi ñeán moät nôi oâng seõ ñöôïc laõnh nhaän laøm gia nghieäp, vaø oâng ñaõ ra ñi maø khoâng bieát mình ñi ñaâu. Nhôø ñöùc tin oâng ñaõ tôùi cö nguï taïi ñaát höùa nhö taïi moät nôi khaùch, oâng soáng trong leàu cuõng nhö oâng Igiaaùc vaø oâng Giacoùp laø nhöõng ngöôøi ñoàng thöøa keá cuøng moät lôøi höùa. Vì oâng troâng ñôïi moät thaønh coù neàn moùng do chính Thieân Chuùa veõ maãu vaø xaây döïng" (Dt 11,8-10).
Taùc giaû thö göûi tín höõu Do thaùi quy chieáu veà ôn goïi cuûa toå phuï Abraham nhö keå trong saùch Saùng Theá. Thieân Chuùa xin Abraham boû queâ höông mình ñeå ñi ñeán moät xöù Ngöôøi seõ chæ cho oâng: "Haõy rôøi boû xöù sôû, hoï haøng vaø nhaø cha ngöôi, maø ñi tôùi ñaát Ta seõ chæ cho ngöôøi" (St 12,1). Ñaây laø moät cuoäc ra ñi vaøo nôi taêm toái, khoâng bieát Thieân Chuùa seõ daãn oâng tôùi ñaâu. Ñoù laø moät con ñöôøng ñoøi hoûi moät söï vaâng lôøi vaø tín thaùc trieät ñeå, maø chæ coù ñöùc tin môùi cho pheùp ñaït ñöôïc. Nhöng caùi toái taêm cuûa söï khoâng bieát ñöôïc chieáu toû bôûi aùnh saùng cuûa moät lôøi höùa. Thieân Chuùa theâm vaøo leänh truyeàn moät lôøi traán an môû ra cho oâng Abraham moät töông lai söï soáng traøn ñaày: "Ta seõ laøm cho ngöôi thaønh moät daân toäc lôùn, seõ chuùc phuùc cho ngöôi. Ta seõ cho teân tuoåi ngöôi ñöôïc laãy löøng... vaø nôi ngöôi moïi gia toäc treân traùi ñaát seõ ñöôïc chuùc phuùc" (St 12,2-3).
Trong Thaùnh Kinh ban ñaàu phuùc laønh ñöôïc gaén lieàn vôùi ôn söï soáng ñeán töø Thieân Chuùa, vaø noù bieåu loä tröôùc heát trong söï phong phuù, trong moät cuoäc soáng ñöôïc nhaân leân, töø theá heä naøy sang theá heä kia. Vaø phuùc laønh cuõng gaén lieàn vôùi kinh nghieäm sôû höõu moät vuøng ñaát, moät nôi oån ñònh ñeå soáng vaø lôùn leân trong töï do vaø an ninh, kính sôï Thieân Chuùa vaø xaây döïng moät xaõ hoäi cuûa nhöõng ngöôøi trung thaønh vôùi Giaùo Öôùc, "moät vöông quoác tö teá vaø moät daân toäc thaùnh thieän" (x. Xh 19,6).
Vì theá trong chöông trình cuûa Thieân Chuùa toå phuï Abraham ñöôïc chæ ñònh trôû thaønh "cha cuûa ñoâng ñaûo caùc daân toäc" (St 17,5; x. Rm 4,17-18), vaø böôùc vaøo moät vuøng ñaát môùi ñeå ôû. Nhöng Sara vôï oâng laïi hieám muoän, khoâng theå coù con; vaø xöù sôû Thieân Chuùa daãn oâng tôùi laïi ôû xa queâ höông cuûa oâng vaø ñaõ coù caùc daân toäc khaùc sinh soáng vaø seõ khoâng bao giôø thöïc söï thuoäc veà oâng. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích ñieåm naøy nhö sau:
Vuøng ñaát maø Thieân Chuùa ban cho Abraham khoâng thuoäc veà oâng, oâng laø moät ngöôøi ngoaïi quoác vaø seõ luoân laø nhö theá, vôùi taát caû nhöõng gì bao goàm: khoâng coù muïc ñích sôû höõu, luoân caûm thaáy söï ngheøo naøn cuûa mình, coi moïi söï nhö laø ôn. Ñaây cuõng laø ñieàu kieän tinh thaàn cuûa ngöôøi chaáp nhaän theo Chuùa, cuûa ngöôøi quyeát ñònh ra ñi baèng caùch tieáp nhaän lôøi Ngöôøi môøi goïi, döôùi daáu chæ cuûa phöôùc laønh voâ hình nhöng quyeàn naêng cuûa Ngöôøi. Vaø toå phuï Abraham cha cuûa nhöõng ngöôøi coù loøng tin, chaáp nhaän lôøi môøi goïi ñoù cuûa Thieân Chuùa trong nieàm tin. Thaùnh Phaoloâ vieát trong thö göûi tín höõu Roma: "Maëc daàu khoâng coøn gì ñeå troâng caäy, oâng vaãn troâng caäy vaø vöõng tin, do ñoù oâng ñaõ trôû thaønh toå phuï nhieàu daân toäc nhö ñaõ ñöôïc noùi vôùi oâng: doøng doõi ngöôi seõ nhö theá.
OÂng ñaõ gaàn moät traêm tuoåi, nhöng vaãn vöõng tin khoâng nao nuùng, khi nghó raèng thaân xaùc oâng cuõng nhö daï baø Sara ñaõ cheát. OÂng ñaõ chaúng maát nieàm tin, chaúng chuùt nghi ngôø lôøi Thieân Chuùa höùa; traùi laïi, nhôø nieàm tin, oâng ñaõ neân vöõng maïnh vaø toân vinh Thieân Chuùa, vì oâng hoaøn toaøn xaùc tín raèng: ñieàu gì Thieân Chuùa ñaõ höùa thì Ngöôøi cuõng coù ñuû quyeàn naêng thöïc hieän" (Rm 4,18-21).
Ñöùc tin daãn ñöa Abraham ñi theo moät con ñöôøng maâu thuaãn. OÂng seõ ñöôïc chuùc phuùc, nhöng khoâng coù daáu chæ höõu hình cuûa phöôùc laønh: oâng nhaän lôøi höùa trôû thaønh moät daân toäc lôùn, nhöng vôùi moät cuoäc soáng ghi daáu bôûi söï hieám muoän cuûa baø vôï Sara; oâng ñöôïc daãn ñöa vaøo trong moät queâ höông môùi, nhöng seõ phaûi soáng taïi ñoù nhö ngoaïi kieàu; sôû höõu ñaát ñai duy nhaát seõ ñöôïc cho pheùp laø moät maûnh ñaát ñeå choân caát Sara (x. St 23,1-20). Abraham ñöôïc chuùc phuùc, bôûi vì trong loøng tin oâng bieát phaân ñònh phöôùc laønh cuûa Thieân Chuùa baèng caùch vöôït quùa caùc veû beà ngoaøi, tín thaùc nôi söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa, caû khi caùc con ñöôøng cuûa Ngöôøi xem ra maàu nhieäm ñoái vôùi oâng.
Khi chuùng ta khaúng ñònh "Toâi tin nôi Thieân Chuùa" thì chuùng ta cuõng noùi nhö Abraham: "Con tin nôi Chuùa; con tín thaùc nôi Chuùa", nhöng khoâng phaûi chæ nhö nôi moät Ngöôøi ñeå chaïy tôùi trong nhöõng luùc khoù khaên hay chæ ñeå daønh moät vaøi luùc trong ngaøy hay trong tuaàn. Noùi raèng "Toâi tin nôi Thieân Chuùa coù nghóa laø xaây döïng ñôøi toâi treân Ngöôøi, ñeå cho Lôøi Ngöôøi höôùng daãn moïi ngaøy trong caùc löïa choïn cuï theå, khoäng sôï haõi ñaùnh maát ñi caùi gì cuûa chính toâi.
Trong leã nghi röûa toäi ba laàn tín höõu ñöôïc hoûi: "Caùc con coù tin" nôi Thieân Chuùa, nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ, nôi Chuùa Thaùnh Thaàn, nôi Giaùo Hoäi coâng giaùo thaùnh thieän vaø caùc söï thaät khaùc cuûa ñöùc tin khoâng, thì ba laàn caâu traû lôøi ôû ngoâi soá ít laø "Con tin", bôûi vì chính cuoäc soáng caù nhaân cuûa toâi phaûi tieáp nhaän moät khuùc reõ vôùi ôn ñöùc tin, cuoäc soáng caù nhaân cuûa toâi phaûi thay ñoåi, phaûi hoaùn caûi.
Moãi khi chuùng ta tham döï moät leã nghi röûa toäi, chuùng ta phaûi töï hoûi chuøng ta ñaõ soáng ôn ñöùc tin moãi ngaøy nhö theá naøo.
Ñöùc tin khieán cho chuùng ta trôû thaønh caùc ngöôøi löõ haønh treân traùi ñaát, ñöôïc thaùp nhaäp vaøo trong theá giôùi vaø trong lòch söû, nhöng treân ñöôøng höôùng veà queâ höông treân trôøi. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích theâm:
Nhö theá, tin nôi Thieân Chuùa khieán cho chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñem theo caùc giaù trò thöôøng khoâng truøng hôïp vôùi moát vaø yù kieán cuûa hieän taïi, vì noù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi theo caùc tieâu chuaån vaø coù caùc thaùi ñoä khoâng thuoäc kieåu suy nghó chung. Kitoâ höõu khoâng ñöôïc sôï haõi ñi ngöôïc doøng ñôøi ñeå soáng ñöùc tin cuûa mình choáng laïi caùm ñoã "ñoàng phuïc". Trong bieát bao nhieâu xaõ hoäi cuûa chuùng ta Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh "ngöôøi vaéng boùng vó ñaïi", vaø thay vaøo choã cuûa Ngöôøi laø caùc taø thaàn, tröôùc heát laø caùi "toâi" töï laäp. Vaø caû caùc tieán boä tích cöïc cuûa khoa hoïc vaø kyõ thuaät cuõng daãn ñöa con ngöôøi tôùi moät aûo töôûng cuûa söï toaøn naêng vaø töï ñuû, vaø moät chuû tröông laáy caùi toâi laøm trung taâm gia taêng ñaõ taïo ra khoâng ít caùc maát quaân bình beân trong töông quan giöõa con ngöôøi vôùi nhau, vaø caùc thaùi ñoä xaõ hoäi.
Nhöng noãi khaùt khao Thieân Chuùa ñaõ khoâng taét lòm, vaø söù ñieäp tin möøng tieáp tuïc vang leân qua caùc lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa bieát bao nhieâu ngöôøi coù ñöùc tin. Abraham tieáp tuïc laø cha cuûa nhieàu con caùi chaáp nhaän böôùc theo chaân ngöôøi, leân ñöôøng vaâng theo ôn goïi cuûa Chuùa, tín thaùc nôi söï hieän dieän toát laønh cuûa Chuùa, vaø tieáp nhaän phöôùc laønh cuûa Ngöôøi ñeå trôû thaønh phöôùc laønh cho taát caû moïi ngöôøi. Vaø theá giôùi ñöôïc chuùc laønh cuûa ñöùc tin maø moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc keâu môøi vaøo, ñeå böôùc ñi khoâng sôï haõi theo Chuùa Gieâsu Kitoâ. Noù laø moät con ñöôøng ñoâi khi khoù khaên, coù thöû thaùch vaø caùi cheát, nhöng môû ra cho söï soáng trong söï thay ñoåi trieät ñeå thöïc taïi, maø chæ coù ñoâi maét ñöùc tin môùi coù theå troâng thaáy vaø höôûng neám troïn veïn.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau roài caát Kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)