Thieân Chuùa nhaäp theå
töï ban mình cho nhaân loaïi
vôùi söï nhöng khoâng vaø tình yeâu thöông
Thieân Chuùa nhaäp theå töï ban mình cho nhaân loaïi vôùi söï nhöng khoâng vaø tình yeâu thöông.
Vatican (Vat. 9-01-2013) - Maàu nhieäm Nhaäp Theå cho chuùng ta thaáy raèng Thieân Chuùa ñaõ khoâng cho caùi gì, nhöng laø cho chính mình trong Ngöôøi Con Duy Nhaát vôùi söï nhöng khoâng vaø tình yeâu thöông.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân vôùi maáy ngaøn tín höõu tham döï buoåi tieáp kieán thöù hai cuûa naêm 2013 trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù tö 9 thaùng 1 naêm 2013.
Vì ñang laø muøa Giaùng Sinh neân trong baøi huaán duï ngaøi ñaõ tieáp tuïc khai trieån yù nghóa maàu nhieäm Ngoâi Lôøi Con Thieân Chuùa nhaäp theå laøm ngöôøi.
Trong muøa naøy khi tham döï caùc leã nghi phuïng vuï chuùng ta thöôøng nghe vang leân nhieàu laàn töø "nhaäp theå" dieãn taû thöïc taïi chuùng ta cöû haønh trong leã Giaùng Sinh: ñoù laø Con Thieân Chuùa ñaõ laøm ngöôøi, nhö chuùng ta ñoïc trong kinh Tin Kính. Töø chính yeáu naøy ñoái vôùi ñöùc tin kitoâ coù nghóa laø gì? Noù baét nguoàn töø tieáng La tinh "incarnatio". Vaø Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích yù nghóa töø "nhaäp theå" nhö sau:
ÔÛ ñaây töø "thòt xaùc", theo söû duïng cuûa tieáng Do thaùi, aùm chæ con ngöôøi trong söï toaøn veïn cuûa noù, taát caû con ngöôøi, nhöng chính döôùi khía caïnh cuûa söï taøn taï, cuûa tính chaát taïm thôøi, cuûa söï ngheøo naøn vaø höõu haïn cuûa noù. Ñieàu naøy ñeå noùi vôùi chuùng ta raèng ôn cöùu ñoä do Thieân Chuùa nhaäp theå nôi Ñöùc Gieâsu thaønh Nagiareùt ñem ñeán, lieân quan tôùi con ngöôøi trong thöïc taïi cuï theå vaø trong baát cöù tình traïng soáng naøo cuûa noù.
Thieân Chuùa ñaõ nhaän laáy ñieàu kieän laø ngöôøi ñeå chöõa laønh noù khoûi taát caû nhöõng gì chia reõ noù vôùi Ngöôøi, ñeå cho pheùp chuùng ta goïi Ngöôøi, trong Ngöôøi Con Duy Nhaát, vôùi teân goïi "Abba, Cha" vaø thaät söï chuùng ta laø con caùi cuûa Ngöôøi. Thaùnh Ireneo khaúng ñònh raèng: "Ñoù laø lyù do, bôûi ñoù Ngoâi Lôøi ñaõ laøm ngöôøi, vaø Con Thieân Chuùa, Con cuûa con ngöôøi: ñeå cho con ngöôøi, khi böôùc vaøo söï hieäp thoâng vôùi Ngoâi Lôøi vaø nhö theá nhaän ñöôïc ôn laø con Thieân Chuùa, trôû thaønh con Thieân Chuùa" (Adversus haereses 3,19,1; PG 7,939; x. SGLGHCG, 460).
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ghi nhaän raèng söï kieän "Ngoâi Lôøi nhaäp theå" ñaõ trôû thaønh moät thöïc taïi quen thuoäc, khieán cho chuùng ta khoâng coøn yù thöùc ñöôïc söï cao caû maø noù dieãn taû nöõa. Thaät theá, trong muøa Giaùng Sinh thöôøng khi ngöôøi ta chuù yù nhieàu tôùi caùc khía caïnh beà ngoaøi, caùc "maøu meø" cuûa ngaøy leã hôn laø troïng taâm söï môùi meû kitoâ vó ñaïi maø chuùng ta cöû haønh: moät caùi gì khoâng theå töôûng ñöôïc, maø chæ coù Thieân Chuùa coù theå laøm vaø chuùng ta chæ coù theå böôùc vaøo ñoù vôùi loøng tin. Ngoâi Lôøi, Ngoâi Lôøi laø Thieân Chuùa (x. Ga 1,1) maø nhôø Ngöôøi moïi söï ñeàu ñöôïc taïo thaùnh (x. 1,3), vaø Ngöôøi ñaõ ñoàng haønh vôùi loaøi ngöôøi trong lòch söû vôùi aùnh saùng cuûa Ngöôøi (x. 1,4-5; 1,9) trôû thaønh thòt xaùc vaø ôû giöõa chuùng ta, trôû thaønh moät ngöôøi nhö chuùng ta (X. 1,14). Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II khaúng ñònh raèng: "Con Thieân Chuùa... ñaõ laøm vieäc vôùi baøn tay con ngöôøi, ñaõ suy nghó baèng trí tueä con ngöôøi, ñaõ haønh ñoäng vôùi yù chí con ngöôøi, ñaõ yeâu meán baèng quûa tim con ngöôøi. Sinh bôûi Ñöùc Trinh Nöõ Maria, Ngöôøi ñaõ thöïc söï trôû neân moät ngöôøi giöõa chuùng ta, ngoaïi tröø toäi loãi" (GS 22). Vì theá thaät laø ñieàu quan troïng taùi chieám ñöôïc söï kinh ngaïc tröôùc maàu nhieäm, ñeå cho chuùng ta ñöôïc bao boïc bôûi söï vó ñaïi cuûa bieán coá: Thieân Chuùa ñaõ rong ruoåi caùc neûo ñöôøng cuûa chuùng ta nhö laø ngöôøi, böôùc vaøo trong thôøi gian cuûa con ngöôøi ñeå thoâng truyeàn cho chuùng ta chính söï soáng cuûa Ngöôøi (x. Ga 1,14). Vaø Ngöôøi ñaõ laøm ñieàu ñoù vôùi aùnh quang cuûa moät vì vua, cheá ngöï theá giôùi vôùi quyeàn löïc cuûa Ngöôøi, nhöng vôùi söï khieâm toán cuûa moät treû thô.
Ñieåm thöù hai Ñöùc Thaùnh Cha suy tö trong baøi huaán duï laø thoùi quen taëng quøa trong dòp Giaùng Sinh. Ñoâi khi noù laø moät cöû chæ laøm vì taäp tuïc, nhöng noùi chung noù dieãn taû söï trìu meán, vaø laø daáu chæ cuûa tình yeâu vaø söï quùy meán. Trong lôøi nguyeän leã raïng ñoâng Giaùng Sinh chuùng ta ñoïc: "Laäy Cha, xin nhaän laáy cuûa leã chuùng con daâng trong ñeâm aùnh saùng naøy, vaø nhôø söï trao ñoåi maàu nhieäm cuûa caùc ôn naøy xin bieán ñoåi chuùng con trong Chuùa Kitoâ Con Chuùa, laø Ñaáng ñaõ naâng con ngöôøi leân beân Chuùa trong vinh quang". Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích ñieåm naøy nhö sau:
Tö töôûng ban taëng naøy laø trung taäm cuûa phuïng vuï vaø nhaéc nhôû löông taâm chuùng ta ôn nguyeân thuûy cuûa leã Giaùng Sinh: trong ñeâm thaùnh naøy Thieân Chuùa laøm ngöôøi ñaõ muoán töï ban taëng mình cho loaøi ngöôøi, ñaõ töï ban mình cho chuùng ta; Ngöôøi ñaõ nhaän laáy nhaân tính cuûa chuùng ta ñeå ban cho chuùng ta thieân tính cuûa Ngöôøi. Ñoù laø ôn vó ñaïi. Caû trong vieäc taëng quaø cuûa chuùng ta quøa ñaét giaù hay ít giaù khoâng quan troïng; ai khoâng thaønh coâng trong vieäc cho ñi moät ít chính mình, thì luoân luoân cho ít. Coøn hôn theá nöõa, ñoâi khi ngöôøi ta tìm thay theá traùi tim vaø söï daán thaân cho ñi chính mình, baèng tieàn baïc vôùi caùc söï vaät vaät chaát. Maàu nhieäm Nhaäp Theå ñang chæ cho thaáy raèng Thieân Chuùa ñaõ khoâng laøm nhö vaäy: Ngöôøi ñaõ khoâng cho caùi gì, nhöng laø cho chính mình trong Ngöôøi Con Duy Nhaát. ÔÛ ñaây chuùng ta tìm thaáy moâ thöùc vieäc cho ñi cuûa chuùng ta, ñeå cho caùc töông quan cuûa chuùng ta, ñaëc bieät laø caùc töông quan quan troïng nhaát, ñöôïc höôùng daãn bôûi söï nhöng khoâng vaø tình yeâu thöông.
Ñieåm suy tö thöù ba laø söï kieän nhaäp theå cuûa Thieân Chuùa laøm ngöôøi cho thaáy caùi thöïc teá chöa töøng coù cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Thaät vaäy, haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa khoâng haïn cheá nôi caùc lôøi noùi, coøn hôn theá nöõa chuùng ta coù theå noùi raèng Ngöôøi khoâng haøi loøng vôùi vieäc noùi, maø coøn ñaém mình trong lòch söû cuûa chuùng ta vaø laõnh nhaän treân mình söï meät nhoïc vaø caùi naëng neà cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Con Thieân Chuùa ñaõ thöïc söï laøm ngöôøi, sinh bôûi Ñöùc Trinh Nöõ Maria, trong moät thôøi gian vaø nôi choán xaùc ñònh, taïi Beátleâhem trong trieàu ñaïi cuûa hoaøng ñeá Augusto, döôùi thôøi toång traán Quirino (x. Lc 2,1-12).
Ngöôøi ñaõ lôùn leân trong moät gia ñình, ñaõ coù caùc baïn höõu, ñaõ thaønh laäp moät nhoùm caùc moân ñeä, ñaõ daäy doã caùc Toâng Ñoà ñeå tieáp tuïc söù meänh cuûa Ngöôøi, ñaõ keát thuùc chaëng ñöôøng döông theá treân thaäp giaù. Kieåu haønh ñoäng naøy cuûa Thieân Chuùa maïnh meõ khích leä chuùng ta töï vaán veà söï thöïc teá ñöùc tin cuûa chuùng ta. Noù khoâng ñöôïc haïn cheá ôû laõnh vöïc tình caûm, caùc xuùc ñoäng, maø phaûi böôùc vaøo trong caùi cuï theå cuûa cuoäc soáng, nghóa laø phaûi ñuïng chaïm tôùi cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa chuùng ta vaø höôùng daãn noù moät caùch cuï theå. Thieân Chuùa ñaõ khoâng chæ döøng laïi ôû lôøi noùi, nhöng ñaõ chæ cho chuùng ta soáng theá naøo, baèng caùch chia seû chính kinh nghieäm cuûa chuùng ta, ngoaïi tröø toäi loãi.
Saùch giaùo lyù cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio X hoûi: "Ñeå soáng theo Thieân Chuùa chuùng ta phaûi laøm gì?", vaø traû lôøi: "Ñeå soáng theo Thieân Chuùa chuùng ta phaûi tin caùc chaân lyù ñöôïc Ngöôøi maïc khaûi, vaø giöõ caùc giôùi raên vôùi söï trôï giuùp cuûa ôn thaùnh Ngöôøi, coù ñöôïc qua caùc bí tích vaø vieäc caàu nguyeän". Ñöùc tin coù moät khía caïnh neàn taûng khoâng chæ lieân quan tôùi trí tueä vaø con tim, maø lieân quan tôùi toaøn cuoäc soáng chuùng ta.
Ñieåm thöù tö trong suy tö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha lieân quan tôùi khaéng ñònh cuûa thaùnh Gioan: Töø nguyeân thuûy Ngoâi Lôøi ñaõ ôû gaàn Thieân Chuùa vaø nhôø Ngöôøi maø muoân vaät ñöôïc taïo thaønh, vaø khoâng coù Ngöôøi thì chaúng coù gì ñöôïc taïo thaønh (Ga 1,1-3). Thaùnh söû roõ raøng aùm chæ trình thuaät taïo döïng trong caùc chöông ñaàu saùch Saùng Theá vaø ñoïc laïi chuùng döôùi aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ. Ñaây laø moät tieâu chuaån neàn taûng trong vieäc ñoïc Thaùnh Kinh: Cöuï Öôùc vaø Taân Öôùc luoân luoân ñöôïc ñoïc chung vôùi nhau, vaø töø Taân Öôùc môû ra yù nghóa saâu xa hôn cuûa caû Cöïu Öôùc. Chính Ngoâi Lôøi luoân luoân hieän höõu gaàn Thieân Chuùa, vaø chính Ngöôøi laø Thieân Chuùa, vaø nhôø Ngöôøi vaø cho Ngöôøi maø taát caû ñöôïc taïo thaønh (x. Cl 1,16-17) ñaõ laøm ngöôøi: Thieân Chuùa vónh cöûu vaø voâ bieân ñaõ dìm mình trong caùi höõu haïn cuûa con ngöôøi, trong thuï taïo cuûa Ngöôøi, ñeå taùi daãn ñöa con ngöôøi vaø toaøn thuï taïo tôùi vôùi Ngöôøi. Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khaúng ñònh raèng: "Vieäc taïo döïng thöù nhaát tìm thaáy yù nghóa vaø toät ñænh cuûa noù trong vieäc taïo döïng môùi nôi Chuùa Kitoâ, maø aùnh quang vöôït aùnh quang cuûa vieäc taïo döïng ñaàu tieân" (s. 349).
Caùc Giaùo Phuï ñaõ ñeå Ñöùc Gieâsu vaø Añam caïnh nhau ñeán ñoä ñònh nghóa Ngöôøi laø "Adam thöù hai" hay Añam vónh vieãn, hình aûnh toaøn haûo cuûa Thieân Chuùa. Vôùi vieäc nhaäp theå cuûa Con Thieân Chuùa, xaûy ra moät cuoäc taïo döïng môùi, traû lôøi hoaøn toaøn cho caâu hoûi "Ai laø con ngöôøi". Chæ nôi Ñöùc Gieâsu chöông trình cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi môùi bieåu loä traøn ñaày: Ngöôøi laø con ngöôøi vónh vieãn theo Thieân Chuùa. Coâng Ñoàng Chung Vaticaêng II ñaõ maïnh meõ neâu baät ñieàu naøy: "Thöïc vaäy, maàu nhieäm veà con ngöôøi chæ thöïc söï ñöôïc saùng toû trong maàu nhieäm Ngoâi Lôøi nhaäp theå... Bôûi vì Chuùa Kitoâ, Añam môùi, bieåu loä con ngöôøi cho con ngöôøi moät caùch traøn ñaày vaø veùn môû cho noù ôn goïi raát cao vôøi cuûa noù" (GS 22; SGLGHCG, 359). Nôi Haøi Nhi Con Thieân Chuùa ñöôïc chieâm ngaém trong leã Giaùng Sinh chuùng ta coù theå nhaän bieát göông maët thaät cuûa con ngöôøi; vaø chæ khi chuùng ta roäng môû cho hoaït ñoäng cuûa ôn thaùnh Chuùa vaø tìm theo Ngöôøi moãi ngaøy chuùng ta môùi thöïc hieän ñöôïc chöông trình cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo tín höõu baêng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau. Chaøo caùc baïn treû ngöôøi ñau yeáu vaø caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi ngaøi nhaéc cho moïi ngöôøi bieát raèng Chuùa Nhaât tôùi ñaây laø leã Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa. Ñaây laø dòp thuaän tieän giuùp suy tö trôû laïi vieäc thuoäc veà Chuùa Kitoâ trong ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha khuyeân caùc baïn treû taùi khaùm phaù ra moïi ngaøy ôn thaùnh ñeán töø bí tích Röûa Toäi. Ngaøi khích leä caùc beänh nhaân kín muùc söùc maïnh töø bí tích aáy trong nhöõng luùc khoå ñau, khoâng ñöôïc an uûi. Vaø ngaøi nhaén nhuû caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi bieát dieãn taû daán thaân cuûa bí tích Röûa toäi trong cuoäc soáng gia ñình.
Sau cuøng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caát kinh Laïy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)