Baàu khí möøng leã Giaùng Sinh
taïi vaøi nöôùc beân Tieåu AÙ vaø AÙ chaâu
Baàu khí möøng leã Giaùng Sinh taïi vaøi nöôùc beân Tieåu AÙ vaø AÙ chaâu.
AÙ Chaâu (Vat. 26-12-2012) - Kính môøi quùy vò vaø caùc baïn cuøng chuùng toâi ñi moät voøng tìm hieåu baàu khí möøng leã Giaùng Sinh taïi moät soá nöôùc AÙ chaâu.
Tröôùc heát laø taïi thaønh phoá Beátleâhem beân Thaùnh Ñòa, nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa nhaäp theå laøm ngöôøi ñaõ sinh ra caùch ñaây hôn 2,000 naêm. Cha Stephane Milovitch, doøng Phanxicoâ, quaûn thuû Vöông cung thaùnh ñöôøng Giaùng Sinh cho bieát tình hình chieán söï trong vuøng Gaza hoài thaùng 11 naêm 2012 ñaõ khieán cho soá tín höõu vaø du khaùch haønh höông Thaùnh Ñòa giaûm suùt. Ña soá caùc ñoaøn haønh höông ñaõ huûy boû chuyeán ñi.
Nhöng trong caùc ngaøy vöøa qua soá tín höõu ñeán Beátleâhem ñeå möøng leã Giaùng Sinh laïi ñaõ gia taêng. Giôùi chöùc laøm vieäc trong laõnh vöïc du lòch cho bieát caùc tín höõu ñaõ giöõ choã cho tôùi thaùng 4 naêm 2013. Vaø Boä du lòch Israel hy voïng coù khoaûng 75,000 tín höõu vieáng thaêm Beátlehem. Cha Milovitch coøn cho bieát baàu khí taïi Beátlehem raát an bình. Cha khích leä tín höõu ñöøng sôï haõi vaø môøi goïi caùc ñoaøn haønh höông ñeán Thaùnh Ñòa. Hoï seõ ñöôïc tieáp ñoùn trong töôi vui. Coäng ñoaøn Kitoâ ñòa phöông caàn söï hieän dieän cuûa caùc Kitoâ höõu vaø du khaùch haønh höông ñeå coù theå soáng coøn.
Taïi Beátleâhem tín höõu Kitoâ ñaõ chuaån bò möøng leã Giaùng Sinh vôùi tuaàn cöûu nhaät vaø chuoâng nhaø thôø roän raõ ñoå hoài moãi ngaøy. Töø ngaøy 15-12-2012 chính quyeàn thaønh Beátleâhem ñaõ cho troàng moät caây thoâng giaùng sinh raát lôùn taïi quaûng tröôøng vaø trang hoaøng caùc ñöôøng chung quanh vöông cung thaùnh ñöôøng Giaùng Sinh vôùi hoa ñeøn nhieàu maøu saéc.
Caùc leã nghi do Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Gieârusalem Fouad Twal chuû söï theo moät chöông trình ñaõ coù töø nhieàu thaäp nieân qua. Chieàu 24 thaùng 12 naêm 2012 Ñöùc Thöôïng Phuï ñöôïc caùc höôùng ñaïo sinh vaø daân chuùng tieáp ñoùn khi ñeán Beátleâhem, vaø ngaøi chuû söï buoåi haùt Kinh Chieàu I troïng theå trong vöông cung thaùnh ñöôøng Giaùng Sinh. Sau ñoù Ñöùc thöôïng Phuï chuû söï buoåi röôùc kieäu xuoáng Hang Ñaù, xoâng höông nôi Chuùa Gieâsu ñaõ sinh ra, Hang Ñaù vaø baøn thôø Ba Vua, roài ñi ngang qua caùc hang döôùi loøng ñaát coù caùc baøn thôø kính Thaùnh Giuse, caùc Thaùnh Anh Haøi, roài leân nhaø thôø thaùnh nöõ Catarina ôû beân caïnh. Tieáp theo ñoù laø böõa aên toái. Sau ñoù coù giôø Kinh Phuïng Vuï caùc baøi ñoïc vaø Thaùnh Leã nöûa ñeâm. Tham döï thaùnh leã do Ñöùc Thöôïng Phuï cöû haønh, coù toång thoáng Abu Mazen, baø thò tröôûng Beátleâhem Vera Baboun vaø caùc vò laõnh ñaïo chính trò xaõ hoäi, cuøng vôùi caùc vò laõnh söï caùc nöôùc Italia, Phaùp, Taây Ban Nha vaø Bæ vaø hôn 1.500 tín höõu. Sau thaùnh leã töôïng Chuùa Haøi Ñoàng ñöôïc röôùc xuoáng Hang Ñaù Giaùng Sinh vaø ñöôïc ñaët ôû ñaây cho tôùi ngaøy muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2012, roài sau ñoù ñöôïc röôùc trôû laïi nhaø thôø thaùnh nöõ Catarina.
Trong toaøn vuøng Trung Ñoâng, Kitoâ höõu khoâng ñöôïc an bình möøng leã Giaùng Sinh vì tình hình chính trò kinh teá xaõ hoäi ñaõ trôû neân toài teä hôn.
Taïi Gaza tình hình vaãn caêng thaúng keå töø khi baïo löïc gia taêng hoài thaùng 11 naêm 2012, vaø tình traïng caám vaän khieán cho cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa 1.4 trieäu daân Palestine raát khoán khoå, döôõng nuoâi taâm tình thuø nghòch thöôøng xuyeân choáng laïi Israel. Ngoaøi ra cuõng coøn coù khuynh höôùng toân giaùo cuoàng tín gaây nguy haïi cho cuoäc ñoái thoaïi vaø chung soáng giöõa caùc toân giaùo, vaø söï kinh khieáp tröôùc caùc vuï xuùc phaïm tôùi caùc nhaø thôø, tu vieän, hoäi ñöôøng do thaùi vaø ñeàn thôø hoài giaùo. Ngaøy 16 thaùng 12 naêm 2012 Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Gieârusalem Fouad Twal ñaõ ñeán vieáng thaêm vaø daâng thaùnh leã cho coäng ñoaøn coâng giaùo beù nhoû goàm 200 tín höõu taïi ñaây.
Beân Siria, nieàm vui Giaùng Sinh bò lu môø vì cuoäc noäi chieán khoác lieät keùo daøi töø 20 thaùng qua ñaõ khieán cho hôn 44,000 ngöôøi thieät maïng, trong ñoù coù 4,000 treû em vaø hôn 2 trieäu ngöôøi phaûi tò naïn, trong ñoù coù gaàn 300 ngaøn taïi Giordania vaø 150 ngaøn beân Libaêng. Giaùo Hoäi Latinh Gieârusalem ñang heát söùc coäng taùc vaøo vieäc cöùu trôï caùc anh chò em Siri tò naïn beân Giordania. Trong maáy ngaøy vöøa qua caùc cuoäc doäi bom vaø phaùo kích vaøo caùc loø laøm baùnh mì ñaõ khieán cho theâm haøng chuïc ngöôøi cheát vaø haøng traêm ngöôøi bò thöông khi ñöùng xeáp haøng ñôïi mua baùnh.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Mario Zenari Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Siria cho bieát maëc duø coù chieán tranh, nhöng caùc tín höõu Kitoâ vaãn coá gaéng laøm nhöõng gì coù theå ñeå caùc giaùo xöù coù baàu khí Giaùng Sinh trong caùc giaùo xöù trong thuû ñoâ Damasco cuõng nhö nhieàu nôi khaùc. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Zenari ñaõ ñi thaêm nhieàu giaùo xöù vuøng ngoaïi oâ vaø nhieàu doøng tu nam nöõ. Caùc linh muïc tu só vaãn haøng ngaøy tieáp teá löông thöïc cho daân ngheøo. Coù moät trung taâm baùc aùi taïi Badgdad moãi ngaøy phaân phaùt 6,500 phaàn aên noùng cho daân khoâng phaân bieät ai. Vaø caùc baïn treû Kitoâ vaø hoài giaùo saùt caùnh vôùi nhau trong coâng taùc baùc aùi naøy. Nhöõng nghóa cöû tình yeâu ñoù laø caùch thöùc cöû haønh leã Giaùng Sinh moät caùch yù nghóa nhaát trong baàu khí chieán tranh cheát choùc vaø ñoå naùt taïi Siria hieän nay.
Beân Irak Kitoâ höõu möøng leã Giaùng Sinh trong aâu lo vì caùc caêng thaúng, caùc cuoäc khuûng boá baèng bom vaø taán kích vaãn tieáp tuïc. Ñöùc Cha Shlemon Warduni, Giaùm Muïc Phuï taù Baghdad, caàu mong leã Giaùng Sinh ñem laïi moät chuùt hoøa bình vaø oån ñònh cho Kitoâ höõu vaø nhaân daân Irak ñaõ phaûi soáng trong caùc thöû thaùch khoù khaên vaø khuûng boá keå töø naêm 2003 tôùi nay. Vì tình hình thieáu an ninh neân caùc thaùnh leã Giaùng Sinh ñöôïc cöû haønh luùc 7 giôø chieàu thay vì nöûa ñeâm.
Trong caùc nhaø thôø taïi thuû ñoâ ñeàu coù trang hoaøng hang ñaù vaø caây thoâng Giaùng Sinh. Ñöùc Cha Warduni cho bieát caùc chia reõ vaãn toàn taïi trong ba vuøng baéc trung nam Irak. Kitoâ höõu Irak cuõng chôø ñôïi coù vò Thöôïng Phuï môùi seõ ñöôïc caùc Giaùm Muïc Giaùo Hoäi coâng giaùo Canñeâ baàu trong phieân hoïp vaøo cuoái thaùng gieâng naêm 2013, thay theá Ñöùc Hoàng Y Emmanuel Delly nghæ höu. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Canñeâ laø Giaùo Hoäi coù ñoâng tín höõu nhaát Irak, tuy trong caùc naêm qua ñaõ coù haøng traêm ngaøn ngöôøi tìm di cö ra nöôùc ngoaøi sinh soáng. Ñöùc Cha Louis Sako, Toång Giaùm Muïc Kirkuk, cho bieát thaät laø quan troïng vieäc löïa choïn moät vò taân thöôïng phuï coù khaû naêng hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, coù caùc chöông trình caûi toå muïc vuï, phuïng vuï vaø cô caáu caùc giaùo phaän cuõng nhö vieäc ñaøo taïo caùc chuûng sinh vaø giaùo daân vaø toå chöùc caùc cô caáu cuûa Toøa thöôïng phuï. Treân bình dieän quoác gia ngöôøi phaûi naém giöõ vai troø hoøa giaûi nöõa.
Töø Irak chuùng ta sang Nepal. Naêm nay (2012) Kitoâ höõu coù theå cöû haønh leã Giaùng Sinh maø khoâng sôï caùc nhoùm aán giaùo cuoàng tín khuûng boá. Töø ngaøy chaám döùt cheá ñoä quaân chuû hoài naêm 2006 tôùi nay chính quyeàn Nepal ñaõ khieán cho Giaùng Sinh laø ngaøy leã nghæ treân toaøn nöôùc ñeå loâi cuoán caùc khaùch du lòch. Söï kieän naøy ñaõ giuùp Kitoâ giaùo coâng khai tröng baày caùc aûnh töôïng vaø caùc trang hoaøng hoa ñeøn trong caùc haøng quaùn, trong caùc nhaø thôø vaø taïi tö gia. Hieän nay soá tín höõu coâng giaùo Nepal ñöôïc khoaûng 10,000, töùc gia taêng 4,000 so vôùi naêm 2006, khi Nepal tuyeân boá trôû thaønh quoác gia ñôøi. Töï do toân giaùo ñaõ cho pheùp caùc Kitoâ höõu coâng khai bieåu loä ñöùc tin. Caùc nhaø thôø ñeàu loan baùo chöông trình leã, döïng caây thoâng, laøm hang ñaù, vaø treo ñeøn trang hoaøng. Haøng traêm tín höõu, keå caû tín höõu AÁn giaùo vaø Phaät giaùo chôø tham döï thaùnh leã ñeâm Giaùng Sinh trong nhaø thôø chính toøa Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi trong thuû ñoâ Katmandu.
Töø nhieàu naêm qua tín höõu caùc toân giaùo khaùc cuõng xin ñöôïc tham döï caùc leã nghi vôùi tín höõu Kitoâ. Trong thaùnh leã laàn naøy coù 24 taân toøng giôùi treû laõnh bí tích Röûa Toäi. Hoï laø caùc tín höõu AÁn giaùo xin gia nhaäp Coâng giaùo. Cha Robin Rai cha sôû nhaø thôø chính toøa ñaõ môøi goïi tín höõu laõnh bí tích Hoøa Giaûi vaø phoå bieán söù ñieäp Giaùng Sinh cho moïi ngöôøi treân toaøn nöôùc.
Trong caùc naêm qua taïi Nepal ñaõ xaûy ra caùc vuï khuûng boá choáng caùc Kitoâ höõu vaø caùc toân giaùo thieåu soá do caùc nhoùm AÁn giaùo cuoàng tín chuû möu. Traàm troïng nhaát laø vuï ñaët bom nhaø thôø chính toøa Katmandu khieán cho 2 ngöøôi cheát vaø 13 ngöôøi bò thöông hoài naêm 2009.
Sang ñeán Pakistan, naêm nay (2012) Kitoâ höõu taïi ñaây vui möøng tieáp ñoùn töôïng "Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng Praha". Do saùng kieán cuûa linh muïc Emmnauel Parvez, cha sôû giaùo xöù thaùnh Phaoloâ toâng ñoà taïi Pansara giaùo phaän Faisalabad, bang Punjab, cha Anastasio Roggero, doøng Caùt Minh, giaùm ñoác ñeàn thaùnh Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng Praha ñaõ göûi moät böùc töôïng sang Faisalabad. Töôïng ñöôïc ñaët trong nhaø nguyeän "Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng Praha" cuûa moät laøng queâ, nôi coù moät soá gia ñình Kitoâ sinh soáng veà ngheà noâng vaø thôï thuyeàn.
Ñöùc Cha Joseph Coutts, Toång Giaùm Muïc Karachi kieâm Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Pakistan öôûc mong phoå bieán loøng toân suøng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng ñaëc bieät trong caùc tröôøng hoïc coâng giaùo. Vì theá ngaøi ñaõ môøi caùc cha doøng Caùt Minh ñeán Pakistan ñeå giuùp phaùt ñoäng phong traøo toân suøng naøy qua caùc buoåi daäy giaùo lyù Chuùa Nhaät.
Loøng toân suøng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng ñaõ lan sang nhieàu nöôùc AÙ chaâu nhö: AÁn Ñoä, Singapore, Indonesia, Thaùi Lan, Malaysia vaø Moâng Coå. Vaø taïi caùc nöôùc naøy ñeàu ñaõ coù caùc nhaø thôø vaø nhaø nguyeân daâng kính Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng Praha. Cha Roggero ñi khaép nôi treân theá giôùi ñeå phoå bieán loøng toân suøng naøy. Caùch ñaây maáy tuaàn cha ñaõ sang AÁn Ñoä vaø chuû söï thaùnh leã taïi Ñeàn Thaùnh Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng Bangalore vôùi söï tham döï cuûa 5,000 tín höõu.
Loøng toân suøng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng trong tu vieän Caùt Minh Praha beân Tieäp ñaõ baét nguoàn töø cha Giovanni Ludovico cuûa Ñöùc Meï hoàn xaùc leân trôøi, Tu vieän tröôûng, hoài naêm 1628. Töôïng Chuùa Gieâsu Haøi Ñoàng maëc aùo choaøng ñoû, ñaàu ñoäi trieàu thieân vaøng, tay phaûi chuùc laønh tay traùi caàm quûa ñòa caàu nhoû.
Taïi Sri Lanka Kitoâ höõu caùc vuøng bò luït ñaõ khoâng theå möøng leã Giaùng Sinh nhö thöôøng leä, vì ñaõ coù treân 6,300 ngöôøi goàm gaàn 1,800 gia ñình bò di taûn. Ñoù laø daân chuùng soáng trong caùc quaän: Galle, Matale, Mkandy, Nuwara Eliya, Polonnaruwa, Badulla, Baticaloa, Hambantota, Moneragala vaø Kurunegala. Hieän nay soá ngöôøi noùi treân phaûi soáng trong 29 trung taâm tieáp cö, ña soá laø caùc tröôøng hoïc, vaø caùc coäng ñoaøn. Cho tôùi nay möa luõ ñaõ gaây khoù khaên cho 20,000 ngöôøi soáng trong 6 treân toång soá 9 tænh cuûa Sri Lanka, khieán cho 600 nhaø bò phaù huûy hay hö haïi naëng. Nôi coù ñng ngöôøi cheát nhaát laø Matale mieàn trung Sri Lanka, laø vuøng vò luït naëng nhaát nöôùc.
Tình traïng baõo luït taïi ñaûo Mindanao beân Philippines cuõng khieán cho baàu khí Giaùng Sinh naêm nay bôùt vui, vì coù hôn hôn 700 ngöôøi cheát, haøng chuïc ngöôøi maát tích vaø haøng ngaøn ngöôøi khoâng nhaø khoâng cöûa. Ñaây laø vuøng coù ña soá daân theo Hoài giaùo, nhöng cuõng coù moät soá nhoû laø Kitoâ höõu. Daân chuùng ñaõ baét tay vaøo vieäc taùi thieát ngay, nhöng daáu veát taøn phaù cuûa baõo luït coøn ghi daáu treân nhaø cöûa vaø ruoäng ñoàng vì cuøng vôùi nhaø cöûa ngöôøi daân ñaõ maát heát muøa maøng.
Sang ñeán Malaysia thieåu soá Kitoâ höõu coù theå haøi loøng möøng leã Giaùng Sinh, vì chính quyeàn ñaõ huûy boû caùc haïn cheá soá ngöôøi haønh höông Thaùnh Ñòa, sau tranh luaän daøi giöõa chính quyeàn vaø thieåu soá Kitoâ höõu.
Malaysia laø quoác gia coù ña soá daân theo Hoài giaùo. Tröôùc ñaây chính quyeàn cho pheùp caùc tín höõu Kitoâ, hoài giaùo vaø Do thaùi töï do haønh höông Thaùnh Ñòa. Sau ñoù chæ cho pheùp moãi naêm 700 ngöôøi ñi haønh höông, töùc moãi coäng ñoaøn toân giaùo chæ coù theå göûi moät nhoùm 40 ngöôøi. Nhöng nay söï haïn cheá naøy khoâng coøn nöõa vaø giaáy pheùp haønh höông keùo daøi 21 ngaøy.
Theo sau caùc vuï tranh caõi lieân quan tôùi vieäc tín höõu Kitoâ cuõng coù quyeàn duøng töø Allah ñeå goïi Thieân Chuùa vaø caùc Kitoâ höõu ñaõ thaéng kieän, thieåu soá Kitoâ Malaysia ñaõ gaëp caùc khoù khaên, caêng thaúng, baïo löïc, keå caû caùc vuï taán kích caùc nhaø thôø vaø dinh thöï Kitoâ. Cha Lawrence Andrew, cöïu giaùm ñoác Tuaàn san coâng giaùo "Ngöôøi ñöa tin Malaysia" baày toû haøi loøng vì caùc quyeát ñònh môùi naøy cuûa chính quyeàn, khieán cho tín höõu Kitoâ yeân trí möøng leã Giaùng Sinh.
Taïi Indonesia ñeå möøng leã Giaùng Sinh, giôùi nhaø giaùo, linh muïc, tu só nam nöõ vaø chuûng sinh cuõng nhö giôùi treû Kitoâ ñaõ tham gia chieán dòch choáng tham nhuõng do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc phaùt ñoäng. Naïn tham nhuõng laø moät trong nhöõng thaùch ñoá cam go vaø coå xöa nhaát maø Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi nöôùc naøy phaûi ñöông ñaàu ngay töø thôøi haäu thöïc daân. Naïn tham nhuõng lan traøn trong caùc cô quan nhaø nöôùc vaø coâng quyeàn gaây ra nhieàu haäu quûa tai haïi cho söï tieán trieån xaõ hoäi vaø ñaát nöôùc. Hieän nay coù moät nhoùm thieän nguyeän do linh muïc Edy Purwanto vaø Linh Muïc Royani Lim phaùt ñoäng tröôùc leã Giaùng Sinh. Tham döï chieán dòch coù caû caùc baùc só nhö baùc só Prastowo, caùc thöông gia nhö oâng Wisnu Rosariastoko vaø giaùo sö nhö baø Wiwiek Widiarti.
Cha Adisusanto doøng Teân chuyeân vieân truyeàn thoâng cho bieát cha uûng hoä chieán dòch choáng tham nhuõng naøy ngay laäp töùc vì noù thaêng tieán coâng ích. Caùch ñaây khoâng laâu caùc Giaùm Muïc Linh Muïc vaø tín höõu Indonesia cuõng ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch choáng cai trò yeáu keùm vaø caùc dòch vuï buoân baùn voâ luaân.
Sau cuøng beân Nam Haøn baø taân toång thoáng Park Geun Hye ñaõ cho taùi laäp thoùi quen döïng caây thoâng Giaùng Sinh trong vuøng bieân giôùi giöõa hai mieàn Nam vaø Baéc Haøn, nhö daáu chæ cuûa tinh thaàn hoøa giaûi, hoøa bình vaø yeâu thöông giöõa ngöôøi daân hai beân. Thoùi quen naøy ñaõ bò ngöng töø naêm 2003. OÂng Kim Min-Seok phaùt ngoân vieân Boä Quoác phoøng Nam Haøn cho bieát caây thoâng Giaùng Sinh khoång loà ñöôïc trang hoaøng nhieàu ñeøn saùng coù maët taïi vuøng bieân giôùi töø ngaøy 22 thaùng 12 naêm 2012 cho tôùi ngaøy muøng 2 thaùng Gieâng naêm 2013.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)