Ñöùc Thaùnh Cha Kieåm Ñieåm
Sinh Hoaït Toøa Thaùnh naêm 2012
Ñöùc Thaùnh Cha Kieåm Ñieåm Sinh Hoaït Toøa Thaùnh naêm 2012.
Vatican (Vat. 21-12-2012) - Trong buoåi tieáp kieán caùc Hoàng Y vaø caùc chöùc saéc Toøa Thaùnh ñeán chuùc möøng ngaøi saùng ngaøy 21 thaùng 12 naêm 2012 nhaân dòp Giaùng Sinh vaø Naêm Môùi, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ kieåm ñieåm sinh hoaït cuûa Toøa Thaùnh trong naêm 2012.
Ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi sau lôøi chuùc möøng cuûa Ñöùc Hoàng Y Angelo Sodano, Nieân tröôûng Hoàng Y ñoaøn, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc nhôû moïi ngöôøi hieän dieän raèng, vôùi tö caùch laø moät gia ñình, taát caû ñang ñöôïc môøi goïi ñeå ñoùn möøng Haøi Nhi Gieâsu taïi hang ñaù Belem, Ñaáng laø Thieân Chuùa nhöng ñaõ ñeán gaàn con ngöôøi vaø trôû thaønh moät ngöôøi nhö chuùng ta. Tieáp ñeán Ngaøi cuõng göûi nhöõng lôøi chuùc toát ñeïp nhaát ñeán taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø caùc vò Söù Thaàn Toøa Thaùnh treân toaøn theá giôùi. Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha ñieåm laïi nhöõng söï kieän quan troïng trong naêm, bao goàm 3 cuoäc coâng du, Ñaïi Hoäi Caùc Gia Ñình Theá Giôùi Taïi Milan, Thöôïng Hoäi Ñoàng Theá Giôùi Laàn Thöù 13 vaø cuoái cuøng laø Naêm Ñöùc Tin. Tröôùc heát, Ñöùc Thaùnh Cha trình baøy ngaén goïn nhöõng chia seû cuûa ngaøi veà ba cuoäc coâng du trong naêm vöøa qua, ngaøi noùi:
"Cuoái naêm nay chuùng ta laïi chöùng kieán bieát bao nhieâu caûnh huoáng khoù khaên, nhöõng vaán ñeà vaø nhöõng thaùch ñoá lôùn lao, nhöng beân caïnh ñoù chuùng ta cuõng nhìn thaáy nhöõng daáu chæ cuûa nieàm hy voïng, trong Giaùo hoäi cuõng nhö trong theá giôùi. Hoâm nay toâi muoán ñeà caäp ñeán moät vaøi yeáu toá quan trong lieân quan ñeán ñôøi soáng Giaùo hoäi cuõng nhö phaän vuï Giaùo Hoaøng cuûa toâi. Tröôùc heát laø nhöõng chuyeán coâng du tôùi Meâ-xi-coâ vaø Cuba, nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi söùc maïnh cuûa ñöùc tin khoâng theå naøo queân, moät ñöùc tin ñöôïc beùn reã saâu trong traùi tim con ngöôøi ôû ñaây; vaø hoï theå hieän moät ñôøi soáng vui töôi phaùt xuaát töø ñöùc tin. Trong caùc cuoäc vieáng thaêm nôi vuøng ñaát naøy, toâi nhôù coù bieát bao nhieâu ñoaøn ngöôøi ñoâng ñaûo noái tieáp nhau trong nieàm vui vaø haïnh phuùc. Nhieàu baïn treû ñaõ quyø goái beân ñöôøng ñeå ñoùn nhaän pheùp laønh cuûa Ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ. Toâi cuõng nhôù nhöõng buoåi cöû haønh phuïng vuï heát söùc long troïng beân töôïng Chuùa Kitoâ Vua laøm cho Vöông quyeàn cuûa Ngöôøi hieän dieän giöõa chuùng ta, nhôø ñoù chuùng ta caûm nhaän ñöôïc bình an, söï coâng chính vaø chaân lyù cuûa Ngaøi. Taát caû söï kieän naøy dieãn ra taïi caùc quoác gia maø nôi ñoù ñang phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng vaán naïn khaùc nhau, nhöõng hình thöùc baïo löïc cuõng nhö nhöõng khoù khaên veà kinh teá. Trong khi nhöõng vaán naïn naøy khoâng theå giaûi quyeát baèng loøng nhieät thaønh toân giaùo, thì noù cuõng khoâng theå naøo giaûi quyeát ñöôïc neáu thieáu moät söï thanh luyeän cuûa con tim xuaát phaùt töø söùc maïnh cuûa ñöùc tin, vaø töø cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Kitoâ. Taïi Cuba, toâi cuõng ñöôïc tham döï nhöõng cöû haønh phuïng vuï long troïng, vôùi nhöõng tieáng haùt, lôøi kinh vaø caû söï thinh laëng laøm cho söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ thöïc söï trôû neân höõu hình giöõa moät ñaát nöôùc maø chính quyeàn laâu nay ñaõ noã löïc ñeå loaïi boû Ngaøi. Moät söï tìm kieám söï caân baèng giöõa traùch nhieäm vaø töï do ôû ñaát nöôùc naøy khoâng theå thaønh coâng neáu boû qua ñieåm tham chieáu neàn taûng maø con ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra ngang qua cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa."
Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng noùi veà cuoäc thaêm vieáng Lebanon vaø Ñaïi Hoäi Gia Ñình Quoác Teá ôû Milan. Duø coù nhieàu chuû ñeà vaø nhieàu söï kieän ñöôïc baøn thaûo trong naêm nay, tuy nhieân Ñöùc Thaùnh Cha muoán taäp trung vaøo ba chuû ñeà chính yeáu, ñoù laø: gia ñình, phuïc vuï hoøa bình trong theá giôùi vaø ñoái thoaïi giöõa caùc toân giaùo vaø cuoái cuøng laø cuoäc coâng boá söù ñieäp cuûa Ñöùc Kitoâ trong theá giôùi ngaøy nay cho nhöõng ngöôøi chöa bieát Chuùa Kitoâ hay cho nhöõng ngöôøi daàu ñaõ gaëp gôõ Ngaøi nhöng chöa nhaän ra Ngaøi.
Veà chuû ñeà gia ñình, Ñöùc Thaùnh Cha noùi nhö sau:
"Tröôùc heát, nhöõng nieàm vui lôùn lao maø ngaøy hoïp maët ôû Milan mang laïi cho thaáy, giöõa bao khoù khaên vaø thaùch ñoá, gia ñình vaãn maïnh meõ vaø soáng ñoäng trong theá giôùi ngaøy nay. Tuy nhieân khoâng vì theá maø chuùng ta khoâng thöøa nhaän cuoäc khuûng hoaûng ñang ñe doïa neàn taûng cuûa gia ñình, ñaëc bieät laø trong theá giôùi Taây Phöông. Chuùng ta caàn löu yù raèng, Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ khoâng ngöøng nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa gia ñình nhö laø moät boái caûnh ñích thöïc maø nôi ñoù chuyeån giao keá hoaïch cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Nôi gia ñình chuùng ta hoïc ñeå bieát soáng cho vaø soáng vôùi ngöôøi khaùc. Vì theá, vaán naïn veà gia ñình khoâng chæ ñôn thuaàn laø moät vaán naïn cuûa moät caáu truùc xaõ hoäi cuï theå, nhöng coøn laø vaán vaïn veà chính con ngöôøi, veà baûn chaát cuûa con ngöôøi vaø veà con ñöôøng con ngöôøi phaûi theo ñeå trôû neân ngöôøi ñích thöïc. Thaùch ñoá naøy bao goàm nhieàu maët. Tröôùc heát laø caâu hoûi veà khaû naêng cuûa con ngöôøi ñeå thöïc hieän moät cuoäc cam keát hay laø laån traùnh söï cam keát ñoù. Moät ngöôøi coù theå töï raøng buoäc mình suoát cuoäc ñôøi khoâng? Ñieàu naøy coù töông hôïp vôùi baûn chaát con ngöôøi khoâng? Ñieàu naøy coù ñi ngöôïc vôùi töï do vaø muïc ñích töï thaønh toaøn cuûa baûn thaân khoâng? Con ngöôøi coù theå trôû neân laø ngöôøi ñích thöïc khi chæ soáng cho rieâng mình vaø chæ ñi vaøo moái töông quan vôùi ngöôøi khaùc khi thaáy coù theå phaù vôõ moái töông quan naøy baát kyø khi naøo muoán khoâng? Moät söï cam keát suoát cuoäc ñôøi coù ñi ngöôïc vôùi töï do khoâng? Moät söï khöôùc töø laøm baát kyø cuoäc daán thaân naøo cho thaáy con ngöôøi vaãn coøn ñoùng kín vôùi chính mình vaø giöõ caùi "Toâi" cho rieâng mình vaø khoâng thöïc söï vöôït leân treân noù. Nhöng chæ trong söï trao ban, con ngöôøi môùi thöïc söï tìm thaáy chính mình. Vaø chæ ngang qua vieäc môû ra vôùi caùi khaùc, ngöôøi khaùc, vôùi con caùi, vôùi gia ñình, vaø ñeå cho mình ñöôïc bieán ñoåi ngang qua nhöõng ñau khoå, con ngöôøi môùi thöïc söï khaùm phaù ra söï roäng lôùn cuûa baûn tính nhaân loaïi. Khi moät söï daán thaân nhö theá bò loaïi tröø, hình aûnh veà con ngöôøi ñích thöïc cuõng bieán maát: ngöôøi cha, ngöôøi meï, con caùi - nhöõng yeáu toá thieát yeáu veà kinh nghieäm hieän höõu cuûa con ngöôøi cuõng bieán maát."
Noùi veà baûn chaát gia ñình, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc nhôû veà baûn chaát cuûa con ngöôøi ñöôïc saùng taïo nhö laø nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Ñoù chính laø coâng trình cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi laø saûn phaåm cuûa con ngöôøi. Ngaøi noùi:
"Theá giôùi ngaøy nay ngöôøi ta töø choái baûn chaát cuûa mình, vaø cho raèng, baûn chaát con ngöôøi khoâng phaûi laø moät ñieàu gì ñöôïc ñònh saün nhöng hoï coù theå töï quyeát ñònh cho baûn thaân. Theo töôøng thuaät saùng taïo cuûa Thaùnh Kinh, con ngöôøi ñöôïc saùng taïo nhö nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ chính laø baûn chaát cuûa con ngöôøi. Tính hai maët naøy laø moät khía caïnh thieát yeáu cuûa con ngöôøi. Tính hai maët naøy laø moät ñieàu ñöôïc trao ban, nhöng giôø ñaây ngöôøi ta ñang tranh luaän veà noù. Giôø ñaây, Thieân Chuùa khoâng coøn saùng taïo ra ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, thay vaøo ñoù laø xaõ hoäi, vaø chính con ngöôøi töï quyeát ñònh cho chính mình." Ñöùng tröôùc vaán naïn treân, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng nhaéc nhôû raèng, khi ngöôøi ta choïn löïa ñeå töï saùng taïo cho chính mình, thì hoï cuõng khöôùc töø Ñaáng Taïo Hoùa, vaø khi aáy phaåm giaù con ngöôøi cuõng bieán maát. Vaø do ñoù, baát cöù ai choáng laïi Thieân Chuùa, thì cuõng ñang choáng laïi con ngöôøi.
Lieân quan ñeán vaán ñeà ñoái thoaïi, Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng:
"Hieän nay, Giaùo hoäi cuûa chuùng ta ñang ñoái dieän vôùi ba lónh vöïc ñoái thoaïi chính yeáu, ngang qua nhöõng cuoäc ñoái thoaïi naøy, Giaùo hoäi muoán hieän dieän trong coâng cuoäc ñaáu tranh cho con ngöôøi vaø cho nhaân tính cuûa con ngöôøi. Ñoái thoaïi vôùi caùc quoác gia, vôùi xaõ hoäi - bao goàm ñoái thoaïi vôùi caùc neàn vaên hoùa vaø khoa hoïc - vaø cuoái cuøng laø ñoái thoaïi vôùi caùc toân giaùo. Trong caùc cuoäc ñoái thoaïi naøy, tieáng noùi cuûa Giaùo hoäi ñöôïc ñaët neàn taûng treân aùnh saùng cuûa Ñöùc Tin. Daàu vaäy, Giaùo hoäi cuõng hôïp taùc vôùi kyù öùc cuûa nhaân loaïi, voán laø nhöõng kinh nghieäm ngay töø giai ñoaïn ñaàu cuûa lòch söû. Nôi ñoù, Giaùo hoäi ñaõ hoïc veà nhöõng ñieàu kieän cuûa con ngöôøi, Giaùo Hoäi kinh nghieäm veà nhöõng giôùi haïn cuõng nhö söï vó ñaïi cuûa noù, nhöõng cô hoäi vaø nhöõng thaùch ñoá. Vaên hoùa nhaân loaïi, maø Giaùo hoäi laø moät söï ñaûm baûo, phaùt trieån ngang qua cuoäc gaëp gôõ giöõa maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa vaø cuoäc soáng con ngöôøi. Giaùo hoäi ñaïi dieän cho kyù öùc veà caùi gì coù yù nghóa laø trôû thaønh ngöôøi ñích thöïc trong khi ñoái dieän vôùi neàn vaên minh hay laõng queân, vaø do ñoù chæ bieát ñeán noù vaø nhöõng tieâu chuaån cuûa noù. Moät caù nhaân khoâng coù trí nhôù seõ ñaùnh maát caên tính cuûa mình theá naøo, thì con ngöôøi khoâng coù kyù öùc cuõng seõ ñaùnh maát caên tính cuûa hoï nhö vaäy. Ñieàu maø Giaùo hoäi ñaõ hoïc ñöôïc töø cuoäc gaëp gôõ giöõa maïc khaûi vaø kinh nghieäm cuûa con ngöôøi thöïc söï vöôït ra khoûi laõnh vöïc cuûa lyù trí nhöng noù cuõng khoâng thuoäc veà moät theá giôùi xa laï voán khoâng lieân heä gì ñeán nhöõng ngöôøi khoâng tin. Ngang qua vieäc ñi vaøo tö töôûng vaø söï hieåu bieát cuûa con ngöôøi, tri thöùc naøy laø moät söï môû roäng ñòa haït cuûa lyù trí, vaø do ñoù, noù cuõng noùi cho nhöõng ngöôøi khoâng chia seû Ñöùc Tin trong Giaùo hoäi. Trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi caùc quoác gia vaø xaõ hoäi, dó nhieân laø Giaùo hoäi khoâng coù saün caùc caâu traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi rieâng bieät. Cuøng vôùi nhöõng theå cheá khaùc trong xaõ hoäi, Giaùo hoäi cuõng phaûi vaät loän vôùi nhöõng caâu traû lôøi ñeå ñaùp traû moät caùch toát nhaát cho chaân lyù toàn taïi cuûa con ngöôøi. Nhöõng giaù trò maø Giaùo hoäi nhaän thaáy laø neàn taûng vaø khoâng theå thay theá cho söï toàn taïi cuûa con ngöôøi, Giaùo hoäi phaûi coâng boá noù moät caùch roõ raøng vaø minh baïch. Giaùo hoäi laøm taát caû ñeå coù theå thuyeát phuïc moïi ngöôøi, vì theá ñieàu naøy coù theå ñuïng chaïm ñeán caùc theå cheá chính trò."
Tieáp ñeán, veà vaán ñeà ñoái thoaïi toân giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha cho noùi raèng:
"Trong tình huoáng hieän taïi cuûa con ngöôøi, cuoäc ñoái thoaïi toân giaùo laø moät ñieàu kieän caàn thieát cho neàn hoøa bình treân theá giôùi vaø ñoù laø nhieäm vuï cuûa caùc Kitoâ Höõu cuõng nhö caùc coäng ñoaøn toân giaùo khaùc. Cuoäc ñoái thoaïi naøy mang nhöõng chieàu kích khaùc nhau. Tröôùc heát, ñoù ñôn giaûn chæ laø moät cuoäc ñoái thoaïi veà cuoäc soáng, ñoái thoaïi ñeå soáng cuøng vôùi nhau. Vì theá cuoäc ñoái thoaïi naøy khoâng heä taïi ôû vieäc thaûo luaän nhöõng chuû ñeà cuûa ñöùc tin, nhöng veà nhöõng vaán ñeà cuï theå cuûa vieäc soáng chung vaø chia seû traùch nhieäm ñoái vôùi xaõ hoäi, ñoái vôùi ñaát nöôùc vaø con ngöôøi. Trong tieán trình naøy, ñieàu caàn thieát laø phaûi hoïc ñeå bieát chaáp nhaän ngöôøi khaùc trong söï khaùc bieät cuûa hoï vaø caû trong söï khaùc bieät veà suy nghó nôi hoï. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy, söï chia seû traùch nhieäm veà coâng lyù vaø hoøa bình phaûi trôû neân nhöõng nguyeân lyù höôùng daãn cuûa cuoäc ñoái thoaïi."
Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha chia seû moät caùch vaén taét veà chuû ñeà truyeàn giaûng Tin Möøng, hay coâng cuoäc Phuùc AÂm Hoùa. Ñöùc Thaùnh Cha noùi raèng, nhöõng yeáu toá neàn taûng cuûa tieáng trình Phuùc AÂm Hoùa xuaát hieän trong trình thuaät cuûa Thaùnh Gioan veà vieäc keâu goïi hai moân ñeä cuûa oâng Gioan Taåy Giaû, nhöõng ngöôøi maø seõ trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc ki-toâ (Ga 1,35-39).
"Tröôùc heát, chuùng ta coù moät haønh ñoäng coâng boá raát ñôn sô. OÂng Gioan chæ veà phía Ñöùc Gieâsu vaø noùi: "Ñaây laø Chieân Thieân Chuùa!" Moät haønh ñoäng töông töï ñöôïc töôøng thuaät trong moät vaøi caâu sau ñoù. Laàn naøy, chính Anreâ ñaõ noùi vôùi em trai cuûa mình raèng: "Toâi ñaõ thaáy Ñaáng Mesia" (1,41). Yeáu toá ñaàu tieân vaø neàn taûng nhaát laø moät söï coâng boá chaân thaät, moät Kerygma, voán coù söùc loâi cuoán nhôø vaøo söï xaùc tín noäi taâm saâu xa cuûa ngöôøi coâng boá. Trong trình thuaät veà caùc moân ñeä ñaàu tieân, ñoaïn tieáp theo trình baøy veà vieäc laéng nghe vaø ñi theo Ñöùc Gieâ-su, chöa phaûi vôùi tö caùch laø ngöôøi moân ñeä nhöng chæ vì söï toø moø thaùnh thieâng, moät khoaûng khaéc cuûa söï tìm kieám. Caû hai moân ñeä naøy ñeàu laø nhöõng con ngöôøi ñang tìm kieám. Hoï ñaët khaùt voïng mong chôø Thieân Chuùa leân treân, vaø vöôït qua nhöõng vaán ñeà thöôøng ngaøy. Vaø khi ñöôc khích leä bôûi lôøi coâng boá, cuoäc tìm kieám cuûa hoï trôû neân cuï theå. Hoï muoán ñeán ñeå bieát roõ hôn veà con ngöôøi ñöôïc Thaùnh Gioan Taåy Giaû moâ taû laø Chieân Thieân Chuùa. Caûnh thöù ba baét ñaàu khi Ñöùc Gieâsu quay qua, baét gaëp hoï vaø hoûi: "Caùc con ñang tìm gì?" Hoï ñaùp laïi baèng moät caâu hoûi xa hôn, minh chöùng söï môû ra ñoái vôùi söï mong chôø cuûa mình, söï saün saøng cuûa hoï ñeå böôùc nhöõng chaëng ñöôøng tieáp theo. Hoï hoûi: "Thöa thaày, Thaày ôû ñaâu?" Caâu traû lôøi "Haõy ñeán maø xem" cuûa Ñöùc Gieâ-su laø moät lôøi môøi goïi böôùc ñi vôùi Ngaøi, vaø ngang qua ñoù, ñoâi maét cuûa hoï môû ra ñeå nhìn thaáy Ngaøi.
Lôøi coâng boá chæ hieäu quaû trong nhöõng tình huoáng nôi ñoù ngöôøi laéng nghe saün saøng cho Chuùa ñeán gaàn hoï, nôi ñoù con ngöôøi ñang tìm kieám vaø ñang treân ñöôøng höôùng ñeán Thieân Chuùa. Traùi tim cuûa hoï ñöôïc ñuïng chaïm khi Ñöùc Gieâ-su höôùng ñeán hoï, vaø nhö vaäy cuoäc gaëp gôõ vôùi lôøi coâng boá trôû neân moät söï toø moø linh thaùnh giuùp ngöôøi ta bieát ñeán Thieân Chuùa saâu xa hôn. Khi hoï böôùc ñi vôùi Ñöùc Gieâsu, hoï ñöôïc daãn tôùi nôi Ngaøi soáng, ñoù chính laø coäng ñoaøn Giaùo hoäi, vaø cuõng chính laø Thaân Theå cuûa Ngaøi. Ñieàu ñoù coù nghóa laø hoï ñang ñi vaøo coäng ñoaøn cuûa nhöõng ngöôøi döï toøng, moät coäng ñoaøn vöøa hoïc hoûi vöøa soáng ñaïo, nôi maø aùnh maét chuùng ta seõ ñöôïc môû ra khi chuùng ta böôùc ñi.
"Haõy ñeán maø xem", caâu noùi maø Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi vôùi hai ngöôøi moân ñeä ñi tìm kieám Ngaøi khi xöa, thì Ngaøi cuõng noùi vôùi nhöõng con ngöôøi ñang treân ñöôøng tìm kieám trong theá giôùi hoâm nay. Vaøo thôøi ñieåm cuoái naêm naøy, chuùng ta haõy caàu xin Thieân Chuùa cho Giaùo hoäi ñeå, baát chaáp nhöõng giôùi haïn cuûa mình, ngöôøi ta vaãn khoâng ngöøng nhaän ra nôi ñoù chính laø nôi Thieân Chuùa cö nguï. Xin Ngaøi cuõng môû maét cho chuùng ta khi chuùng ta böôùc ñi treân haønh trình trôû veà nhaø Ngaøi, ñeå chuùng ta coù theå thaáy roõ hôn vaø xaùc tín hôn: "Chuùng toâi ñaõ gaëp Ngaøi, Ngaøi chính laø Ñaáng maø toaøn theå theá giôùi ñang chôø ñôïi, laø Ñöùc Gieâ-su, laø con Thieân Chuùa Thaät vaø laø ngöôøi thaät."
Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha chuùc möøng Giaùng sinh tôùi moïi ngöôøi hieän dieän vaø toaøn theå caùc tín höõu treân toaøn theá giôùi, ngaøi noùi:
"Vôùi nhöõng taâm tình naøy, töø thaâu thaúm traùi tim toâi, toâi öôùc mong moïi ngöôøi coù moät leã Giaùng Sinh an laønh vaø moät Naêm Môùi Haïnh Phuùc."
Nguyeãn Minh Trieäu sj
(Radio Vatican)