Noi göông Meï Maria khieâm nhöôøng
vaâng phuïc tieáp ñoùn Chuùa Gieâsu Kitoâ
Noi göông Meï Maria khieâm nhöôøng vaâng phuïc tieáp ñoùn Chuùa Gieâsu Kitoâ.
Vatican (Vat. 19-12-2012) - Leã Chuùa Giaùng Sinh môøi goïi chuùng ta noi göông Meï Maria soáng khieâm nhöôøng, vaâng phuïc tieáp ñoùn Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, vaø luoân tin töôûng trong moïi hoaøn caûnh vui buoàn vaø ñeâm ñen cuûa cuoäc soáng.
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ noùi nhö treân vôùi 7,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông naêm chaâu trong buoåi tieáp kieán chung saùng thöù tö 19 thaùng 12 naêm 2012 taïi ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI. Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ suy tö veà ñöùc tin cuûa Meï Maria trong maàu nhieäm Tryeàn Tin. Môû ñaàu baøi huaán duï ngaøi noùi:
Anh chò em thaân meán, treân loä trình Muøa voïng Trinh Nöõ Maria chieám moät choã ñaëc bieät nhö laø Ñaáng trong moät caùch theá duy nhaát ñaõ chôø ñôïi vieäc hieän thöïc caùc lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa, baèng caùch tieáp ñoùn trong ñöùc tin vaø thòt xaùc Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa, trong söï vaâng phuïc hoaøn toaøn thaùnh yù Chuùa.
"Khaire kekharitomene, ho Kyrios meta sou" "Haõy vui leân, hôõi Ñaáng ñaày aân suûng, Chuùa ôû cuøng toân nöông" (Lc 1,28). Ñoù laø caùc lôøi toång laõnh thieân thaàn Gabriel chaøo Meï Maria. Thoaït tieân töø "khaire" haõy vui leân xem ra laø moät lôøi chaøo thoâng thöôøng trong moâi tröôøng Hy laïp, nhöng neáu ñöôïc ñoïc trong boái caûnh cuûa truyeàn thoáng kinh thaùnh, noù coù moät yù nghóa saâu xa hôn nhieàu. Töø naøy hieän dieän boán laàn trong Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc tieáng Hy laïp, vaø luoân luoân loan baùo tin vui Ñaáng Cöùu Theá ñeán (x. Sp 3,14; Ge 2,21; Dcr 9,9; Ac 4,21). Nhö theá lôøi söù thaàn chaøo Ñöùc Maria laø moät lôøi môøi goïi vui leân, moät nieøm vui saâu xa, loan baùo chaám döùt buoàn thöông hieän dieän trong theá giôùi tröôùc caùi haïn heïp cuûa cuoäc soáng, tröôùc khoå ñau, caùi cheát, söï gian aùc, boùng toái cuûa söï döõ xem ra laøm lu môø aùnh saùng loøng laønh cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø moät lôøi chaøo ghi daáu söï khôûi ñaàu cuûa Phuùc AÂm, cuûa Tin Möøng.
Nhöng taïi sao Ñöùc Maria laïi ñöôïc keâu môøi vui leân nhö theá? Caâu traû lôøi ôû trong phaàn hai cuûa lôøi chaøo: "Chuùa ôû cuøng toân nöông". Caû ôû ñaây nöõa ñeå hieåu roõ yù nghóa cuûa kieåu noùi chuùng ta phaûi quay veà Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc. Chuùng ta tìm thaáy kieåu noùi naøy trong saùch ngoân söù Soâphoânia: "Haõy vui leân hôõi con gaùi Sion... Vua Israel laø Chuùa ôû giöõa ngöôi... Thieân Chuùa cuûa ngöôi ôû giöõa ngöôi laø moät ñaáng cöùu ñoä quyeàn naêng" (Sp 3,14-17). Trong caùc lôøi naøy coù moät lôøi höùa keùp cho daân, cho con gaùi Sion: Thieân Chuùa seõ ñeán nhö ñaáng cöùu tinh cuûa Israel vaø seõ ngöï giöõa daân Ngöôøi, trong cung loøng con gaùi Sion.
Ñöùc Thaùnh Cha noùi tieáp trong baøi huaán duï: Trong cuoäc ñoái thoaïi giöõa thieân thaàn vaø Ñöùc Maria lôøi höùa ñoù ñöôïc hieän thöïc: Ñöùc Maria ñöôïc ñoàng hoùa vôùi daân toäc ñöôïc Thieân Chuùa cöôùi, Ngöôøi ñích thöïc laø con gaùi Sion; nôi Ngöôøi thaønh toaøn söï ñôïi troâng Thieân Chuùa ñeán vónh vieãn, nôi Ngöôøi Thieân Chuùa soáng ñoäng ñeán ôû.
Trong lôøi chaøo cuûa söù thaàn, Ñöùc Maria ñöôïc goïi laø "Ñaáng ñaày aân suûng"; trong tieáng Hy laïp töø "aân suûng" Kharis coù cuøng goác vôùi töø "nieàm vui". Caû trong kieåu noùi naøy nöõa nguoàn goác nieàm vui cuûa Ñöùc Maria cuõng ñöôïc minh giaûi: nieàm vui ñeán töø aân suûng, nghóa laø ñeán töø söï hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa, ñeán töø söï gaén lieàn soáng ñoäng vôùi Ngöôøi, ñeán töø choã laø nôi ôû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, hoaøn toaøn ñöôïc nhaøo naën bôûi hoaït ñoäng cuûa Thieân Chuùa. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích ñieåm naøy nhö sau:
Ñöùc Maria laø thuï taïo trong moät caùch theá duy nhaát ñaõ môû toang caùc caùnh cöûa cho Ñaáng Taïo Hoùa, töï ñaët mình trong tay Ngöôøi, khoâng giôùi haïn. Meï hoaøn toaøn soáng nhôø vaø trong töông quan vôùi Chuùa; trong thaùi ñoä laéng nghe, chuù yù tieáp nhaän caùc daáu chæ cuûa Thieân Chuùa treân loä trình cuûa daân Ngöôøi; Meï ñöôïc thaùp nhaäp vaøo trong moät lòch söû ñöùc tin vaø hy voïng nôi caùc lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa, laøm thaønh moâ cuoäc soáng cuûa Meï. Vaø Meï töï do quy phuïc lôøi ñaõ nhaän ñöôïc, quy phuïc yù muoán cuûa Thieân Chuùa trong söï vaâng phuïc cuûa ñöùc tin.
Vaø Thaùnh söû Luca trình thuaät caâu chuyeän cuûa Ñöùc Maria qua söï song song vôùi caâu chuyeän cuûa toå phuï Abraham. Cuõng nhö toå phuï Abraham laø cha cuûa caùc keû tin, ngöôøi ñaõ ñaùp laïi lôøi Thieân Chuùa môøi goïi ra khoûi mieàn ñaát oâng ñaõ soáng, ra khoûi caùc an ninh cuûa mình ñeå baét ñaàu loä trình höôùng tôùi moät vuøng ñaát khoâng ñöôïc bieát vaø chæ ñöôïc chieám höõu trong lôøi Thieân Chuùa höùa, Ñöùc Maria hoaøn toaøn tín thaùc nôi lôøi söù thaàn cuûa Thieân Chuùa noùi vaø trôû thaønh maãu göông vaø Meï cuûa moïi keû tin.
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh moät khía caïnh quan troïng khaùc trong thaùi ñoä soáng cuûa Meï Maria: ñoù laø söï roäng môû taâm hoàn cho Thieân Chuùa vaø cho hoaït ñoäng cuûa Ngöôøi trong ñöùc tin bao goàm caû yeáu toá cuûa söï taêm toái nöõa. Töông quan cuûa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa khoâng xoùa boû khoaûng caùch giöõa Ñaáng Taïo Hoùa vaø thuï taïo, khoâng loaïi tröø ñieàu toâng ñoà Phaoloâ khaúng ñònh tröôùc söï khoân ngoan saâu thaúm cuûa Thieân Chuùa: "Caùc phaùn quyeát cuûa Ngöôøi ai doø cho thaáu, caùc ñöôøng loái cuûa Ngöôøi ai theo doõi ñöôïc" (Rm 11.33). Nhöng chính ngöôøi, maø nhö Ñöùc Maria, hoaøn toaøn roäng môû cho Thieân Chuùa, ñaït tôùi vieäc chaáp nhaän yù muoán cuûa Thieân Chuùa, caû khi noù nhieäm maàu vaø thöôøng khoâng truøng hôïp vôùi yù muoán rieâng, vaø laø moät löôõi göôm ñaâu thaâu linh hoàn, nhö cuï giaø Simeon seõ noùi tieân tri cho Ñöùc Maria, khi Meï daâng Chuùa Gieâsu trong Ñeàn Thôø (x. Lc 2,35). Con ñöôøng ñöùc tin cuûa toå phuï Abraham bao goàm luùc vui söôùng vì ôn coù con laø Igiaaùc, nhöng cuõng bao goàm luùc ñen toái, khi oâng phaûi leân nuùi Moria ñeå hoaøn thaønh moät cöû chæ maâu thuaãn: Thieân Chuùa ñoøi oâng hieán teá ñöùa con maø Ngöôøi vöøa môùi ban cho oâng. Treân nuùi thieân thaàn truyeàn leänh cho oâng: "Ñöøng giô tay choáng laïi con treû, vaø ñöøng laøm gì noù caû! Giôø ñaây Ta bieát ngöôi kính sôï Thieân Chuùa vaø ñaõ khoâng töø choái ñöùa con duy nhaát cuûa ngöôi ñoái vôùi Ta" (St 22,12). Söï tín thaùc hoaøn toaøn cuûa Abraham nôi Thieân Chuùa, tín trung vôùi caùc lôøi höùa, ñaõ khoâng suy giaûm, caû khi lôøi Ngöôøi bí nhieäm vaø khoù chaáp nhaän. Ñoái vôùi Ñöùc Maria cuõng theá, ñöùc tin cuûa Meï soáng nieàm vui cuûa vieäc Truyeàn Tin, nhöng cuõng ñi ngang qua vieäc ñoùng ñinh cuûa Con Meï, ñeå sau cuøng ñaït tôùi aùnh saùng cuûa söï Phuïc Sinh. AÙp duïng vaøo cuoäc soáng cuûa kitoâ höõu Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Caû ñoái vôùi con ñöôøng ñöùc tin cuûa töøng ngöôøi trong chuùng ta cuõng khoâng khaùc: noù gaëp caùc luùc coù aùnh saùng, nhöng cuõng gaëp caùc chaëng trong ñoù Thieân Chuùa xem ra vaéng boùng, söï thinh laëng cuûa Ngöôøi ñeø naëng treân con tim chuùng ta vaø yù muoán cuûa Ngöôøi khoâng hôïp vôùi ñieàu chuùng ta muoán. Nhöng chuùng ta caøng roäng môû cho Thieân Chuùa, ñoùn nhaän ôn ñöùc tin, hoaøn toaøn ñaët tin töôûng nôi Ngöôøi nhö toå phuï Abraham vaø nhö Ñöùc Maria bao nhieâu, thì vôùi söï hieän dieän cuûa Ngöôøi Thieân Chuùa laïi caøng khieán cho chuùng ta coù khaû naêng soáng moïi hoaøn caûnh cuoäc ñôøi trong an bình vaø chaéc chaén veà söï trung thaønh vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi baáy nhieâu. Tuy nhieân ñieàu naøy coù nghóa laø phaûi ra khoûi chính mình vaø caùc döï aùn rieâng cuûa mình, bôûi vì Lôøi Chuùa laø ngoïn ñeøn höôùng daãn caùc tö töôûng vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta.
Tieáp ñeán Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ tìm hieåu theâm moät khía caïnh khaùc trong caùc trình thuaät thôøi thô aáu cuûa Ñöùc Gieâsu, khi thaùnh Giuse vaø Meï Maria daâng Chuùa Haøi Nhi trong Ñeàn Thôø theo luaät Moâsheâ: "Moïi con ñaàu loøng phaûi daâng cho Chuùa" (X Lc 2,22-24). Cöû chæ naøy cuûa Thaùnh Gia Nagiaret coøn coù moät yù nghóa saâu xa hôn nöõa, neáu chuùng ta ñoïc trình thuaät döôùi aùnh saùng khoa hoïc tin möøng cuûa Chuùa Gieâsu 12 tuoåi, ñöôïc tìm thaáy trong Ñeàn Thôø ñang thaûo luaän giöõa caùc baäc thaày, sau ba ngaøy tìm kieám. Ñaùp laïi caùc lôøi aâu lo cuûa Ñöùc Meï vaø thaùnh Giuse: "Con ôi taïi sao Con ñaõ laøm cho cha meï ñieàu naøy? Naøy cha vaø meï ñaõ lo laéng tìm Con", laø caâu traû lôøi bí aån cuûa Chuùa Gieâsu "Taïi sao cha meï laïi tìm Con? Cha meï laïi khoâng bieát laø Con phaûi lo caùc vieäc cuûa Cha Con sao?" (Lc 2,48-49). Ñöùc Maria phaûi canh taân ñöùc tin saâu xa, vôùi noù Meï ñaõ noùi "coù" trong bieán coá Truyeàn Tin; Meï phaûi chaáp nhaän quyeàn öu tieân cuûa Ngöôøi Cha thaät cuûa Ñöùc Gieâsu; phaûi bieát ñeå cho Ngöôøi Con maø Meï ñaõ sinh ra aáy ñöôïc töï do ñi theo söù meänh cuûa Ngöôøi. Vaø tieáng "coù" cuûa Meï Maria ñoái vôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa trong söï vaâng phuïc cuûa ñöùc tin, laäp laïi doïc daøi trong suoát cuoäc soáng cuûa Meï, cho tôùi luùc khoù khaên nhaát laø luùc cuûa Thaäp Giaù.
Meï Maria ñaõ coù theå soáng con ñöôøng naøy beân caïnh Con Meï vôùi ñöùc tin vöõng vaøng, caû trong ñeâm ñen cuõng khoâng maát nieàm troâng caäy. Trong ngaøy Truyeàn Tin Meï boái roái khi nghe caùc lôøi cuûa söù thaàn. Ñoù laø söï kính sôï maø con ngöôøi caûm thaáy tröôùc söï gaàn guõi cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi thaùi ñoä cuûa ngöôøi sôï haõi ñieàu Thieân Chuùa coù theå xin. Meï Maria suy nghó veà yù nghóa lôøi chaøo cuûa söù thaàn. Trong tieáng Hy laïp ñöôïc Phuùc aâm duøng ñeå ñònh nghóa söï suy nghó "dielogizeto" nhaéc tôùi goác cuûa töø "ñoái thoaïi". Ñieàu naøy coù nghóa laø Meï Maria böôùc vaøo trong söï ñoái thoaïi thaân tình vôùi Lôøi Chuùa ñaõ ñöôïc loan baùo cho Meï, khoâng coi noù moät caùch hôøi hôït maø döøng laïi ñeå cho noù thaám vaøo trong taâm trí, haàu hieåu ñieàu Chuùa muoán nôi Meï, hieåu yù nghóa cuûa lôøi loan baùo.
Meï Maria coøn coù moät thaùi ñoä noäi taâm khaùc tröôùc haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa: ñoù laø "gìn giöõ moïi söï trong loøng vaø suy gaãm" nhö keå trong trình thuaät Chuùa Gieâsu sinh ra. (Lc 2,19). Coù theå noùi Meï "giöõ chung", "ñeå chung" trong tim taát caû moïi bieán coá ñang xaûy ra cho Meï, ñaët ñeå töøng yeáu toá, töøng lôøi noùi, töøng söï kieän vaøo trong caùi toaøn theå vaø ñoái chieáu, duy trì, baèng caùch thöøa nhaän raèng taát caû ñeán töø thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa. Meï bieát nhìn vaøo chieàu saâu ñeå cho caùc bieán coá goïi hoûi, soaïn thaûo chuùng, phaân ñònh chuùng, vaø chieám höõu ñöôïc söï hieåu bieát, maø chæ coù ñöùc tin môùi baûo ñaûm ñöôïc thoâi. Ñoù laø söï khieâm toán thaúm saâu cuûa ñöùc tin vaâng lôøi cuûa Meï Maria, tieáp nhaän caû nhöõng dieàu Meï khoâng hieåu trong haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa, baèng caùch ñeå cho Chuùa roäng môû taâm trí cuûa Meï.
Leã troïng Giaùng Sinh maø chuùng ta saép cöû haønh môøi goïi chuùng ta soáng söï khieâm toán vaø vaâng phuïc naøy cuûa ñöùc tin. Vinh quang cuûa Thieân Chuùa khoâng bieåu loä trong chieán thaéng vaø quyeàn bính cuûa moät vì vua, khoâng raïng ngôøi trong moät thaønh phoá danh tieáng hay trong moät dinh thöï sang troïng, nhöng ñeán ôû trong cung loøng cuûa moät trinh nöõ vaø töï maïc khaûi trong söï ngheøo naøn cuûa moät treû thô. Caû trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta nöõa, söï toaøn naêng cuûa Thieân Chuùa thöôøng haønh ñoäng trong thinh laëng vôùi söùc maïnh cuûa chaân lyù vaø tình yeâu. Ñöùc tin noùi vôùi chuùng ta raèng sau cuøng quyeàn naêng khoâng töï veä cuûa Treû Thô ñoù seõ chieán thaéng tieáng oàn aøo cuûa caùc quyeàn löïc traàn gian.
Chaøo tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chuùc taát caû moät leã Giaùng Sinh töôi vui an bình. Sau cuøng ngaøi caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)