Tin laø töôûng nieäm
haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa
trong lòch söû nhaân loaïi
Tin laø töôûng nieäm haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû nhaân loaïi.
Roma (Vat. 12-12-2012) - Muøa Voïng môøi goïi chuùng ta ñi laïi con ñöôøng söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa trong doøng lòch söû nhaân loaïi vaø luoân nhôù raèng Thieân Chuùa khoâng vaéng boùng hay boû rôi chuùng ta; traùi laïi Ngöôøi ñeán gaëp gôõ chuùng ta trong nhieàu caùch theá khaùc nhau, maø chuùng ta phaûi hoïc bieát phaân ñònh.
Kính thöa quùy vò, thöa caùc baïn, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ noùi nhö treân vôùi 4,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông tham döï buoåi tieáp kieán chung trong ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù tö 12 thaùng 12 naêm 2012.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khai trieån ñeà taøi söï hieän dieän vaø caùc can thieäp cuûa Thieân Chuùa trong doøng lòch söû. Thieân Chuùa ñaõ töï maïc khaûi cho con ngöôøi vaø söï maïc khaûi ñoù ñöôïc thaùp nhaäp vaøo thôøi gian vaø trong lòch söû con ngöôøi: lòch söû trôû thaønh nôi trong ñoù chuùng ta coù theå nhaän ra haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi. Thieân Chuùa ñeán vôùi chuùng ta trong nhöõng gì thaân thuoäc nhaát vôùi chuùng ta vaø deã kieåm thöïc, bôûi vì noù laøm thaønh boái caûnh thöôøng ngaøy cuùa chuùng ta, maø neáu khoâng coù noù chuùng ta seõ khoâng theå hieåu chính mình (Gioan Phaoloâ II, Fides et ratio, 12).
Thaùnh söû Maïccoâ toùm taét caùc luùc ñaàu coâng cuoäc rao giaûng cuûa Ñöùc Gieâsu baèng caùc töø roõ raøng nhö sau: "Thôøi gian ñaõ maõn vaø Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ gaàn" (Mc 1,15). Ñieàu chieáu saùng vaø trao ban yù nghóa traøn ñaày cho lòch söû theá giôùi vaø con ngöôøi baét ñaàu chieáu saùng trong hang ñaù Beátleâhem. Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích nhö sau:
Nôi Ñöùc Gieâsu thaønh Nadareùt Thieân Chuùa bieåu loä göông maët cuûa Ngöôøi vaø xin con ngöôøi quyeát ñònh thöøa nhaän Ngöôøi vaø theo Ngöôøi. Vieäc töï maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû ñeå böôùc vaøo töông quan ñoái thoaïi yeâu thöông vôùi con ngöôøi trao ban moät yù nghóa môùi cho toaøn loä trình nhaän loaïi. Lòch söû khoâng chæ laø moät tieáp noái caùc theá kyû, naêm thaùng vaø ngaøy, nhöng laø thôøi gian cuûa moät söï hieän dieän trao ban yù nghóa vaø môû noù ra cho moät nieàm hy voïng vöõng vaøng.
Tieáp tuïc baøi huaán duï, Ñöùc Thaùnh Cha noùi chuùng ta coù theå ñoïc ñöôïc caùc giai ñoaïn cuûa söï maïc khaûi aáy trong Thaùnh Kinh, laø nôi ñaëc tuyeån giuùp khaùm phaù ra caùc bieán coá cuûa loä trình aáy. Vaø trong Naêm Ñöùc Tin naøy, moät laàn nöõa toâi môøi goïi taát caû moïi ngöôøi haõy caàm laáy saùch Thaùnh Kinh thöôøng xuyeân hôn ñeå ñoïc, suy nieäm vaø chuù yù hôn tôùi caùc baøi ñoïc Thaùnh leã Chuùa Nhaät; taát caû nhöõng ñieàu naøy laø moät löông thöïc quùy baùu cho ñöùc tin.
Khi ñoïc Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc, chuùng ta coù theå thaáy raèng caùc can thieäp cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû daân Ngöôøi ñaõ choïn vaø kyù keát giao öôùc khoâng laø nhöõng söï kieän ñaõ qua vaø rôi vaøo queân laõng, nhöng chuùng trôû thaønh "lòch söû thaùnh", ñöôïc duy trì soáng ñoäng trong kyù öùc cuûa daân Israel qua vieäc cöû haønh caùc bieán coá cöùu ñoä. Trong saùch Xuaát Haønh Thieân Chuùa chæ cho oâng Moâcheâ cöû haønh luùc giaûi phoùng khoûi aùch noâ leä Ai Caäp, laø leã Vöôït Qua, vôùi caùc lôøi naøy: "Caùc ngöôi phaûi laáy ngaøy ñoù laøm ngaøy töôûng nieäm, caùc ngöôi seõ cöû haønh nhö laø leã cuûa Chuùa, töø ñôøi naøy sang ñôøi kia caùc ngöôi seõ cöû haønh noù nhö moät nghi leã muoân ñôøi" (Xh 2,14). Ñoái vôùi toaøn ñaân Iarael nhôù laïi nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ laøm trôû thaùnh moät loaïi leänh truyeàn thöôøng xuyeân ñeå cho söï qua ñi cuûa thôøi gian ñöôïc ghi daáu bôûi kyù öùc soáng ñoäng cuûa caùc bieán coá ñaõ qua. Trong saùch Ñeä Nhò Luaät oâng Moâsheâ noùi vôùi daân: "Ngöôi haõy coi chöøng ñöøng queân caùc ñieàu maét ñaõ thaáy vaø ñöøng ñeå chuùng vuoät khoûi con tim trong suoát cuoäc ñôøi: ngöôi seõ daäy cho con caùi vaø chaùu chaét ngöôi" (Ñnl 4,9). Ñöùc tin ñöôïc nuoâi döôõng bôûi vieäc khaùm phaù vaø kyù öùc veà Thieân Chuùa, laø Ñaáng luoân luoân trung thaønh, laø Ñaáng höôùng daãn lòch söû vaø laøm thaønh neàn taûng chaéc chaén vaø oån ñònh cho cuoäc soáng. Caû thaùnh thi Magnificat, maø Ñöùc Maria daâng leân Thieân Chuùa, cuõng laø moät thí duï raát cao cuûa lòch söû cöùu ñoä. Meï Maria chuùc tuïng haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa treân loä trình cuï theå cuûa daân Ngöôøi, söï trung thaønh vôùi caùc lôøi höùa cuûa giao öôùc vôùi toå phuï Abraham vaø con chaùu ngöôøi. Vaø taát caû ñieàu naøy laø kyù öùc soáng ñoäng veà söï hieän dieän khoâng suy giaûm cuûa Thieân Chuùa (x. Lc 1,46-55).
Ñoái vôùi Israel xuaát haønh laø bieán coá lòch söû chính yeáu, trong ñoù Thieân Chuùa maïc khaûi haønh ñoäng quyeàn naêng cuûa Ngöôøi. Thieân Chuùa giaûi phoùng ngöôøi Israel khoûi noâ leä Ai Caäp, ñeå hoï coù theå trôû veà Ñaát Höùa vaø thôø phöôïng Ngöôøi nhö laø Chuùa thaät duy nhaát. Israel khoâng leân ñöôøng ñeå laø moät daân toäc nhö caùc daân toäc khaùc, nhöng ñeå phuïc vuï Thieân Chuùa trong phuïng töï vaø trong cuoäc soáng vaø laøm chöùng cho Ngöôøi giöõa caùc daân toäc khaùc. Vaø vieäc cöû haønh bieán coá naøy khieán cho noù hieän dieän vaø thôøi söï, bôûi vì coâng trình cuûa Thieân Chuùa khoâng giaûm suùt. Ngöôøi trung thaønh vôùi chöông trình giaûi phoùng vaø tieáp tuïc theo ñuoåi noù, ñeå cho con ngöôøi coù theå nhaän bieát vaø phuïc vuï Chuùa mình vaø ñaùp traû laïi haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa vôùi ñöùc tin vaø tình yeâu thöông. Ñöùc Thaùnh Cha noùi theâm trong baøi huaán duï:
Nhö theá Thieân Chuùa maïc khaûi chính mình khoâng phaûi chæ trong haønh ñoäng nguyeân thuûy cuûa vieäc taïo döïng, nhöng baèng caùch böôùc vaøo trong lòch söû cuûa chuùng ta, lòch söû cuûa moät daân toäc beù nhoû, khoâng phaûi moät daân ñoâng nhaát, cuõng khoâng phaûi maïnh nhaát. Vaø Maïc Khaûi nay cuûa Thieân Chuùa ñaït toät ñænh nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ: Thieân Chuùa, Logos, Lôøi taïo döïng ôû nôi nguoàn goác cuûa theá giôùi, ñaõ nhaäp theå nôi Ñöùc Gieâsu vaø cho thaáy göông maët thaät cuûa Thieân Chuùa. Nôi Ñöùc Gieâsu moïi lôøi höùa ñöôïc thaønh toaøn, nôi Ngöôøi lòch söû cuûa Thieân Chuùa vôùi nhaân loaïi ñaït toät ñænh. Khi chuùng ta ñoïc trình thuaät hai moân ñeä treân ñöôøng veà laøng Emmaus do thaùnh Luca keå, chuùng ta thaáy noåi leân moät caùch roõ raøng con ngöôøi cuûa Chuùa Kitoâ soi saùng Cöu Öôùc vaø toaøn lòch söû cöùu ñoä, vaø cho thaáy chöông trình hieäp nhaát lôùn lao cuûa Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc. Thaät vaäy Ñöùc Gieâsu giaûi thích cho hai khaùch boä haønh laïc loõng vaø vôõ moäng hieåu Ngöôøi laø söï thaønh toaøn cuûa moïi lôøi höùa: "Roài baét ñaàu töø oâng Moâsheâ vaø taát caû caùc ngoân söù, Ngöôøi giaûi thích cho hai oâng nhöõng gì lieân quan ñeán Ngöôøi trong taát caû Saùch Thaùnh" (Lc 24,27). Thaùnh söû cuõng ghi laïi lôøi hai moân ñeä keâu leân sau khi ñaõ nhaän ra ngöôøi baïn ñöôøng aáy laø Chuùa: "Doïc ñöôøng khi Ngöôøi noùi chuyeân vaø giaûi thích Thaùnh Kinh cho chuùng ta, loøng chuùng ta ñaõ chaúng böøng chaùy leân sao?" (Lc 24,32).
Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo toùm taét caùc chaëng söï Maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa baèng caùch cho thaáy moät caùch toång quaùt söï phaùt trieån cuûa noù (x. cs 54-64). Ngay töø ban ñaàu Thieân Chuùa ñaõ môøi goïi con ngöôøi böôùc vaøo söï hieäp thoâng thaân tính vôùi Ngöôøi, vaø caû khi con ngöôøi vì baát tuaân phuïc ñaõ ñaùnh maát ñi tình baïn cuûa Ngöôøi, Thieân Chuùa ñaõ khoâng boû rôi con ngöôøi cho quyeán löïc cuûa caùi cheát, nhöng nhieàu laàn ñaõ coáng hieán cho con ngöôøi giao öôùc cuûa Ngöôøi (x. Saùch leã Roma, Lôøi nguyeän Thaùnh theå IV). Saùch Giaùo Lyù duyeät laïi loä trình cuûa Thieân Chuùa vôùi con ngöôøi, töø giao öôùc vôùi oâng Noe sau Luït Hoàng Thuûy, cho tôùi vieäc môøi goïi toå phuï Abraham ra khoûi queâ höông ñeå laøm cho oâng trôû thaønh cha cuûa ñoâng ñaûo caùc daân toäc. Thieân Chuùa thaønh laäp Israel nhö daân Ngöôøi qua bieán coá Xuaát Haønh, giao öôùc nuùi Sinai vaø ôn Leà Luaät qua oâng Moâsheâ ñeå ñöôïc nhaän bieát vaø phuïc vuï nhö Thieân Chuùa duy nhaát haèng soáng vaø ñích thaät.
Vôùi caùc ngoân söù Thieân Chuùa höôùng daãn daân Ngöôøi trong nieàm hy voïng cuûa ôn cöùu roãi, trong vieäc chôø ñôïi moät Giao Öôùc môùi vaø vónh cöûu ñöôïc daønh ñeå cho taát caû moïi ngöôøi, ñöôïc hieän thöïc nôi Chuùa Kitoâ, Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, toät ñænh cuûa söï Maïc Khaûi vaø chöông trình loøng laønh cuûa Thieân Chuùa.
Ñoù laø chöông trình cöùu ñoä duy nhaát ñöôïc höôùng tôùi toaøn theå nhaân loaïi, ñöôïc maïc khaûi töø töø vaø thöïc hieän bôûi quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa. Ñaây laø ñieàu neàn taûng ñoái vôùi loä trình ñöùc tin. Chuùng ta ñang ôû trong Muøa Voïng chuaån bò cho leã Giaùng Sinh. Töø "voïng" coù nghóa laø "ñeán", "hieän dieän" vaø xöa kia aùm chæ vieäc ñeán cuûa moät vì vua hay cuûa hoaøng ñeá trong moät tænh cuûa ñeá quoác. Ñoái vôùi chuùng ta laø caùc kitoâ höõu noù aùm chæ moät thöïc taïi tuyeät vôøi vaø ñaûo loän: Thieân Chuùa ñaõ vöôït qua Trôøi cuûa Ngöôøi vaø cuùi xuoáng treân con ngöôøi; Ngöôøi ñaõ kyù keát giao öôùc vôùi noù baèng caùch böôùc vaøo trong lòch söû cuûa moät daân toäc. Ngöôøi laø vua ñaõ xuoáng trong tænh ngheøo naøn naøy laø traùi ñaát vaø ñaõ ban taëng cho chuùng ta söï soáng cuûa Ngöôøi baèng caùch nhaän laáy thòt xaùc chuùng ta, baèng caùch trôû thaønh ngöôøi nhö chuùng ta. Muøa Voïng môøi goïi chuùng ta ñi laïi con ñöôøng cuûa söï hieän dieän ñoù, vaø noù luoân nhaéc laïi cho chuùng ta bieát raèng Thieân Chuùa khoâng töï ra khoûi theá giôùi, khoâng vaéng maët, khoâng ñeå chuùng ta moät mình, nhöng ñeán gaëp gôõ chuùng ta trong nhieàu caùch theá, maø chuùng ta phaûi hoïc bieát phaân ñònh. Caû chuùng ta nöõa, vôùi ñöùc tin ñöùc caäy vaø ñöùc meán chuùng ta ñöôïc môøi goïi yù thöùc vaø laøm chöùng moãi ngaøy cho söï hieän dieän naøy cuûa Chuùa, trong moät theá giôùi thöôøng khi hôøi hôït vaø lo ra, vaø laøm raïng ngôøi leân trong cuoäc soáng chuùng ta aùnh saùng ñaõ chieáu soi hang ñaù Beátleâhem.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chaøo tín höõu baèng caùc thöù tieáng: Phaùp, Anh, Ñöùc, Taây Ban Nha, Boà Ñaøo Nha, A raäp, Ba Lan, Lituani vaø YÙ. Chaøo caùc baïn treû, ngöôøi ñau yeáu vaø caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc cho moïi ngöôøi bieát hoâm qua laø leã Ñöùc Meï Guadalupe, Boån Maïng Chaâu Myõ vaø Ngoâi Sao cuûa vieäc truyeàn giaùo môùi. Ngaøi caàu chuùc caùc baïn treû hoïc yeâu meán vaø hy voïng trong tröôøng cuûa Meï Maria. Ñöùc Thaùnh Cha xin Meï ñoàng haønh vôùi caùc ngöôøi ñau yeáu vaø cuûng coá hoï trong khoå ñau. Ngaøi khích leä caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi phoù thaùc con ñöôøng hoân nhaân cuûa hoï cho Thaân Maãu Chuùa Gieâsu.
Sau cuøng Ñöùc Thaùnh Cha caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaùnh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)