Ñöùc thaùnh cha ñang quoác teá hoùa
vaø treû trung hoùa hoàng y ñoaøn
Ñöùc thaùnh cha ñang quoác teá hoùa vaø treû trung hoùa hoàng y ñoaøn.
Roma (WHÑ, La Croix 25-11-2012) - Saùu taân Hoàng y ñaõ ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng Beâneâñictoâ XVI taán phong hoâm thöù Baûy 24 thaùng 11 naêm 2012 taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ ôû Roma.
Moät Hoäi nghò Hoàng y thu nhoû ñaõ dieãn ra taïi Roma, hoaøn toaøn do quyeát ñònh rieâng cuûa Ñöùc giaùo hoaøng. Hoäi nghò Hoàng y laàn tröôùc, dieãn ra ngaøy 18 thaùng 2 naêm 2012, ñöôïc cho laø do guoàng maùy taïi Giaùo trieàu gôïi yù. Trong Hoäi nghò aáy, 22 Hoàng y ñaõ ñöôïc taán phong; vaø trong soá naøy coù 16 vò laø ngöôøi chaâu AÂu (11 vò laø ngöôøi Italia). Ngoaïi tröø taïi Roma, söï cheânh leäch naøy ñaõ khieán ngöôøi ta phaûi chuù yù. Coù theå hieåu ñaây nhö laø keát quaû cuûa moät thöù vaän haønh töï ñoäng cuûa guoàng maùy thöôøng daønh muõ Hoàng y cho caùc ngöôøi coù traùch nhieäm môùi taïi Vatican vaø Giaùo trieàu.
Nhöng "Giaùo hoäi laø Giaùo hoäi cuûa moïi daân toäc vaø moïi ngoân ngöõ", Ñöùc giaùo hoaøng giaûi thích nhö theá hoâm 27 thaùng 10 naêm 2012, ít laâu sau khi loan baùo trieäu taäp Hoäi nghò Hoàng y ngaøy 24 thaùng 11 naêm 2012. Ngaøi noùi roõ: "Giaùo hoäi laø Giaùo hoäi cuûa Hieän Xuoáng, khoâng phaûi Giaùo hoäi cuûa moät luïc ñòa, maø laø Giaùo hoäi phoå quaùt". Qua cöû chæ mang ñaäm yù nghóa naøy (maø giôùi baùo chí Italia voäi keâu leân raèng "töø naêm 1924, chöa heà thaáy moät Hoäi nghò Hoàng y naøo khoâng coù ngöôøi Italia!"), Ñöùc giaùo hoaøng naâng con soá Hoàng y cuûa cöû tri ñoaøn tôùi ñaây leân thaønh 120 vò. Nhöng nhaát laø ngaøi ñaõ quoác teá hoùa cöû tri ñoaøn naøy. Thöïc vaäy, töø khi caùc giaùo hoaøng thaønh laäp Hoàng y ñoaøn, ñaây laø laàn ñaàu tieân khoâng thaáy coù ngöôøi chaâu AÂu trong soá caùc vò ñöôïc taán phong Hoàng y.
Neáu khoâng keå Ñöùc Toång giaùm muïc James Harvey, 63 tuoåi, Chuû tòch Phuû giaùo hoaøng töø naêm 1998, taát caû caùc taân Hoàng y ñeàu laø nhöõng ngöôøi töø nam baùn caàu, thuoäc naêm quoác gia vaø ba luïc ñòa, ñem laïi nhöõng maøu saéc môùi cho Maät nghò Hoàng y. Ñaõ haún, vaãn coøn 28 Hoàng y cöû tri ngöôøi Italia, töùc baûy vò nhieàu hôn soá Hoàng y thuoäc chaâu Myõ Latinh (21). Söï baát caân xöùng vaãn coøn hieån nhieân. Trong khi ñoù, con soá Hoàng y ngöôøi chaâu AÂu trong cöû tri ñoaøn töø 55% giaûm xuoáng coøn 51%. Ngöôøi coâng giaùo chaâu AÂu hieän nay chæ chieám 24% toång soá ngöôøi ñöôïc röûa toäi treân theá giôùi. Tyû leä Hoàng y cöû tri ngöôøi chaâu AÙ -nôi coù 10% ngöôøi coâng giaùo theá giôùi- taêng töø 7% leân 9%.
Trong soá 120 Hoàng y cöû tri, coù 40 vò ñang hay ñaõ laøm vieäc taïi Giaùo trieàu. Nhö vaäy giaùo hoaøng töông lai haún coù cô hoäi bieát roõ caùc guoàng maùy cuûa Giaùo trieàu Roma.
Vôùi hai vò Hoàng y ôû ñoä tuoåi naêm möôi - Toång giaùm muïc Luis Tagle, Manila (Philippines) vaø Toång giaùm muïc Baselios Cleemis Thottunkal, Toång giaùm muïc tröôûng cuûa Trivandrum (AÁn Ñoä) thuoäc leã cheá Syro-Malankara, Maät nghò Hoàng y coù ñoä tuoåi trung bình gaàn 72 tuoåi.
Trong soá 6 taân Hoàng y vöøa ñöôïc taán phong, coù moät vò ngöôøi Nigeria vaø moät vò ngöôøi Colombia. Ñöùc Toång giaùm muïc Gioan Olorunfemi Onaiyekan, Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Nigeria, phaûi ñöông ñaàu vôùi nhoùm Hoài giaùo baûo thuû Boko Haram, ñöôïc xem nhö bieåu töôïng cuûa töông lai ñaày khoù khaên cuûa chaâu Phi. Ngaøy 31 thaùng 10 naêm 2012, ngaøi ñöôïc toå chöùc Pax Christi quoác teá trao giaûi thöôûng hoøa bình naêm 2012. Cuõng vaäy, Ñöùc Toång giaùm muïc Ruben Salazar Gomez, Toång giaùm muïc Bogota kieâm Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Colombia, ñaõ khoâng ngaàn ngaïi noùi leân tieáng noùi cuûa Giaùo hoäi trong moät nöôùc Colombia bò huûy hoaïi bôûi chieán tranh du kích thuoäc toå chöùc Farc.
Cuoái cuøng, trong khi Ñöùc giaùo hoaøng môùi töø Liban veà thì muõ Hoàng y ñaõ ñöôïc daønh cho vò thöôïng phuï thöù 77 cuûa leã cheá Maronit, Ñöùc Beùchara Ra, ngay khi vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi vaãn coøn soáng, moät daáu chæ cho thaáy moái quan taâm ñaëc bieät cuûa Giaùo hoaøng.
Lòch söû seõ ghi nhaän cuoäc Hoäi nghò Hoàng y nhoû nhaát naøy, chæ vôùi saùu Hoàng y, ñöôïc thöïc hieän trong 35 naêm vöøa qua, vaø cuõng laø Hoäi nghò nhanh nhaát töø 52 naêm nay: Hoäi nghò tröôùc môùi dieãn ra vaøo ngaøy 18 thaùng 2 naêm 2012. Theo ñoù, ngöôøi ta coù theå noùi raèng Ñöùc giaùo hoaøng Beâneâñictoâ XVI laø giaùo hoaøng laäp hoàng y nhieàu nhaát töø ñaàu theá kyû XX: ngaøi ñaõ taán phong 90 Hoàng y trong naêm Hoäi nghò Hoàng y vaø chæ trong 82 thaùng laøm giaùo hoaøng; trong khi vò tieàn nhieäm cuûa ngaøi laø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ taán phong toång coäng 231 vò -- (hieän nay 131 vò coøn soáng) -- trong chín Hoäi nghò Hoàng y, traûi daøi trong 317 thaùng.
(Mai Taâm)