Vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng
cho ngöôøi di daân vaø löu ñoäng
Vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng cho ngöôøi di daân vaø löu ñoäng.
Roma (SD 15-11-2012; Vat. 19-11-2012) - Phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Antonio Maria Veglioø, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Muïc vuï cho ngöôøi di daân vaø löu ñoäng
Trong caùc ngaøy 19 ñeán 23 thaùng 11 naêm 2012, hoäi nghò quoác teá laàn thöù 23 veà Toâng Ñoà Bieån dieãn ra trong phoøng hoäi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ôû noäi thaønh Vaticaêng, vôùi söï tham söï cuûa haøng traêm chuyeân vieân ñeán töø nhieàu nöôùc khaùc nhau treân theá giôùi.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi ñeán quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Ñöùc Hoàng Y Antonio Maria Veglioø, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Muïc vuï cho ngöôøi di daân vaø löu ñoäng, veà vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng trong theá giôùi cuûa nhöõng ngöôøi di daân vaø löu ñoäng.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, taùi phaùt ñoäng vieäc rao giaûng Tin Möøng trong theá giôùi cuûa nhöõng ngöôøi di cö vaø löu ñoäng coù yù nghóa gì?
Ñaùp: Trong caùc thaäp nieân qua ngöôøi ta ñaõ ghi nhaän caùc thay ñoåi saâu roäng trong theá giôùi ngheà bieån vaø chuùng cuõng ñaõ ñieàu kieän hoùa cuoäc soáng tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong laõnh vöïc naøy vaø gia ñình hoï. Ñeå phaùt ñoäng vieäc taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, tröôùc heát chuùng toâi kín muùc caùc keát quûa cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc kyø thöù 13 vöøa keát thuùc vaø chính toâi ñaõ tham döï. Vaø nhö theá coù theå sôø moù ñöôïc söï caàn thieát cuûng coá caùc söïc maïnh, trôû veà nguoàn coäi ñöùc tin, ñeå ñeà nghò maàu nhieäm kitoâ moät caùch höõu hieäu hôn vaø ñaùp öùng caùc ñoøi hoûi cuûa thôøi ñaïi chuùng ta. Hoäi nghò Toâng Ñoà Bieån dieãn ra trong Naêm Ñöùc Tin môùi baét ñaàu, vaø ñieàu naøy thuùc ñaåy chuùng toâi daán thaân hôn nöõa ñeå tìm ra caùc "caâu traû lôøi muïc vuï thích ñaùng cho caùc vaán ñeà cuûa daân bieån vaø ñem Tin Möøng ñeán caùc beán caûng vaø moïi taàu döøng laïi taïi nhieàu chaëng treân theá giôùi, nhö Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ môøi goïi trong buoåi tieáp kieán daømh cho caùc phoái hôïp vieân mieàn cuûa toå chöùc Toâng Ñoà Bieån hoài thaùng hai naêm nay.
Ngoaøi ra, coøn phaûi chuù yù tôùi con soá lôùn hôn caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån ñeán töø Philippines, cuõng nhö thöïc taïi môùi trong soá 200,000 ngöôøi coù tôùi 80,000 ngöôøi goác Nga vaø Ucraine. Tình traïng naøy baét buoäc chuùng toâi phaûi ñaëc bieât chuù yù ñeán con soá ñoâng ñaûo caùc nhaân coâng laøm ngheà bieån thuoäc caùc leã nghi ñoâng phöông cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo vaø caùc kitoâ höõu chính thoáng hay tín höõu caùc Giaùo Hoäi kitoâ khaùc. Dó nhieân chuùng toâi khoâng ñöôïc queân vieäc trôï giuùp caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån döøng chaân taïi caùc beán caûng cuûa caùc nöôùc hoài giaùo nöõa.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y ñaâu laø nhöõng khía caïnh nguy hieåm ñang ñe doïa cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi soáng treân bieån?
Ñaùp: Ngaøy nay caû nhöõng ngöôøi soáng ngheà bieån cuõng chòu caùc aùp löïc cuûa moät theá giôùi toaøn caàu hoùa, bò lieân luïy bôûi cuoäc khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi. Trong soá caùc khía caïnh nguy hieåm nhaát phaûi ñoái phoù coù caùc khoù khaên caäp caùc beán caûng, vì caùc cuoäc döøng chaân ngaøy caøng ngaén hôn vaø vò trí cuûa caùc haûi caûng caùch xa thaønh phoá. Caùc luaät leä caàn thieát choáng laïi naïn khuûng boá coù nguy cô baét buoäc caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån ôû laïi treân taøu vôùi caùc pheùp döøng ngaøy caøng haïn cheá hôn, vaø ñoâi khi khoâng coù pheùp nöõa.
Ngoaøi ra taøu coù theå laø moät nôi coâ laäp hoùa vaø coâ ñôn, trong nghóa soá caùc thaønh phaàn cuûa thuûy thuû ñoaøn bò giaûm, vaø caùc quoác tòch vaø tieáng noùi khaùc nhau khieán cho caùc giao tieáp gaëp khoù khaên. Caùc thaùng daøi soáng treân bieån caû khieán cho hoï caûm nghieäm saâu xa caûnh xa gia ñình, xa caùc yeâu thöông, baïn beø vaø caùc coäng ñoaøn giaùo hoäi. Ñaây laø ñieàu hoï caûm thaáy raát naëng neà.
Coù moät vaán ñeà töông ñoái môùi: ñoù laø vieäc toäi phaïm hoùa caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån. Thuyeàn tröôûng vaø thuûy thuû ñoaøn, vì moät luaät quoác teá cuõ rích cuûa haøng haûi, thöôøng bò coi nhö nhöõng ngöôøi duy nhaát coù traùch nhieäm caû tröôùc caùc löïa choïn kinh teá ñeã daøng cuûa chuû taøu.
Caøng ngaøy caøng thöôøng xuyeân xaûy ra caùc vuï boû taøu vôùi toaøn thuûy thuû ñoaøn. Thaät vaäy, thöôøng khi tröôùc caùc ñoøi hoûi cuûa caùc thaûi chuû hay löïc löôïng bieân phoøng söûa moät chieác taøu ñeå cho noù ñöôïc an ninh hôn, thì ñeå khoâng phaûi ñoái ñaàu vôùi caùc chi phí chuû taøu thích boû taøu cuøng vôùi thuûy thuû ñoaøn ôû taïi caùc beán caûng xa laï, khoâng thöïc phaåm vaø khoâng nhieân lieäu. Ñieån hình nhö tröôøng hôïp taøu haøng Italia "Gina Iuliano" töø ngaøy muøng 5 thaùng 6 naêm nay ñaõ bò chaën ñöùng trong beán caûng Vizag beân AÁn ñoä, bôûi caùc thaûi chuû cuûa haõng taàu thaát baïi.
Toâi coù theå haõnh dieän noùi raèng caùc trung taâm Toâng Ñoà Bieån raûi raùc ñoù ñaây taïi caùc beán caûng khaép nôi treân theá giôùi vaø ñöôïc goïi laø "Sao Bieån", ñaõ tieáp ñoùn caùc thuûy thuû taïi caùc beán caûng, ñaëc bieät laø caùc ngöôøi caàn ñöôïc trôï giuùp nhaát, baèng caùch cung caáp cho hoï nhöõng gì caàn thieát, töø thöïc phaåm cho tôùi nöôùc ñeå uoáng vaø ñeå taém giaët, cuõng nhö baèng caùch tieáp xuùc vôùi caùc nghieäp ñoaøn treân ñaát lieàn, hay khaû naêng goïi laø nhaø. Caùc trung taâm Toâng Ñoà Bieån ñöôïc caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån goïi laø "nhaø xa nhaø" cuûa hoï, vaø ngoaøi caùc vaät duïng caùc trung taâm naøy coáng hieán cho hoï moät moâi tröôøng gia ñình vaø taát caû söï haäu thuaãn, keå caû haäu thuaãn tinh thaàn vaø toân giaùo, trong söï toân troïng taát caû moïi ngöôøi, khoâng phaân bieät ai.
Hoûi: Ñaâu laø caùc caûi tieán cuï theå Hieäp ñònh môùi cuûa Toå chöùc lao ñoäng quoác teá ñöa ra lieân quan tôùi ngheà bieån, seõ baét ñaàu coù hieäu löïc töø thaùng 8 naêm tôùi 2013, thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Hieäp ñònh veà Lao Ñoäng Bieån naêm 2006 laø moät taøi lieäu phaùp lyù quoác teá nhaèm caûi tieán caùc ñieàu kieän laøm vieâc vaø cuoäc soáng cuûa caùc ngöôøi soáng veà ngheà bieån treân theá giôùi. Hieäp ñònh naøy sau cuøng ñaõ ñöôïc treân 30 quoác gia, ñaïi dieän cho 60% vieäc vaän taûi ñöôøng bieån treân theá giôùi, pheâ chuaån, vaø noù seõ coù hieäu löïc baét ñaàu töø ngaøy 20 thaùng 8 naêm 2013. Ñaây seõ laø moät Boä Luaät quoác teá lieân quan tôùi thieän ích cuûa lao ñoäng bieån. Hieäp ñònh noùi tôùi caùc ñeà taøi hieån nhieân ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, nhöng khoâng hieån nhieân ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, chaúng haïn nhö thieát ñònh tuoåi toái thieåu cuûa caùc thuûy thuû, caùc haïn cheá giôø laøm vieäc vaø caùc giôø nghæ ngôi caàn thieát, vieäc khaùm baùc só thöôøng xuyeân cuøng vôùi söï chuù yù tôùi moät cheá ñoä aên uoáng ngaøy caøng coù tính caùch ña chuûng toäc hôn, hay baûo ñaûm cho hoï ñöôïc höôûng moät vieäc saên soùc xaõ hoäi vaø y teá toái thieåu.
Hieäp ñònh naøy bao goàm caùc saép xeáp chuyeân bieät nhaèm "baûo ñaûm cho caùc coâng nhaân phuïc vuï treân moät taøu coù caùc cô caáu treân ñaát lieàn phuïc vuï tình traïng söùc khoûe vaø thieän ích cuûa hoï". Nghóa laø noù quan troïng, bôûi vì noù nhaán maïnh vieäc chuû taøu phaûi lo lieäu cho coâng nhaân coù moät "moâi tröôøng laøm vieäc an laønh vaø coâng baèng", nhöng cuõng phaûi coáng hieán vaøi "cô caáu trôï giuùp" caàn thieát baûo ñaûm cho caùc dòch vuï xaõ hoäi, söùc khoûe, theå thao, cuõng nhö lieân laïc vôùi gia ñình hoï vaø chuù yù tôùi con ngöôøi hoï. Ñaây laø caùc vieäc phuïc vuï maø caùc Trung Taâm Sao Bieån ñaõ laøm töø hôn 100 naêm qua moät caùch töï nguyeän. Nhöng theo khoaûn 4 trieät 4 cuûa Hieäp ñònh, caùc giôùi höõu traùch caùc haûi caûng seõ phaûi yeåm trôï vaø thi haønh cuøng vôùi caùc toå chöùc cuûa chuùng toâi trong caùc haûi caûng raûi raùc khaép nôi treân theá giôùi.
Duïng cuï phaùp lyù cuûa Hieäp ñònh quoác teá veà Lao Ñoäng Bieån seõ coù giaù trò luaät leä ñoái vôùi taát caû moïi quoác gia thuoäc Toå chöùc Lao Ñoäng Quoác Teá, bao goàm taát caû caùc nöôùc chuyeân chôû haøng hoùa vaø khaùch haøng treân toaøn theá giôùi. Seõ caàn coù söï thöùc tænh coäng taùc vôùi toå chöùc Toâng Ñoà Bieån ñeå duïng cuï quùy baùu naøy ñöôc aùp duïng theo tinh thaàn cuûa ngöôøi laøm luaät, ñeå khoâng xaûy ra caùc vuï caùc thuûy thuû ñoaøn bò boû rôi, baèng caùch yeâu caàu coù caùc bieän phaùp nghieâm ngaët hôn ñoái vôùi caùc chuû taøu, cho tôùi nay ñaõ muoán tieát kieäm neân gaây thieät haïi cho yeáu toá nhaân baûn.
Hieäp ñònh thieát ñònh ba möùc traùch nhieäm: traùch nhieäm cuûa chính quyeàn coù quoác kyø treo treân taøu hay cuûa luaät leä hieän haønh treân taøu ñoù, traùch nhieäm cuûa quoác gia tieáp nhaän taøu caëp beán caûng, vaø traùch nhieäm cuûa ngöôøi cung caáp coâng nhaân. Caùc chöùng chæ vieäc laøm treân bieån vaø caùc giaáy pheùp phuø hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn cuûa Hieäp ñònh Lao Ñoäng Bieån seõ ñöôïc kieåm thöïc thöôøng xuyeân, ñaëc hieät bôûi Löïc löôïng canh giöõ caùc beán caûng, ñeå cho taát caû caùc ñieàu kieän baûo ñaûm cho coâng nhaân bieån moät vieäc laøm thaät söï xöùng ñaùng ñöôïc toân troïng.
Hoûi: Nhö laø cô quan cuûa Giaùo Hoäi, Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Muïc Vuï cho ngöôøi di daân vaø löu ñoäng cuõng caàu mong cho Hieäp ñònh lao ñoäng cuûa giôùi ñaùnh caù cuõng mau ñöôïc aùp duïng. Taïi sao noù laïi quan troïng nhö vaäy, thöa Ñöùc Hoàng Y?
Ñaùp: Tröôùc heát toâi xin noùi raèng trong laõnh vöïc ñaùnh caù, maëc duø khoâng coù caùc thoáng keâ chính xaùc, nhöng ngöôøi ta öôùc chöøng coù 36 trieäu coâng nhaân laøm vieäc, trong ñoù coù khoaûng 15 trieäu laøm vieäc treân caùc taàu ñaùnh caù. Haøng naêm hoï laø naïn nhaân cuûa 10% caùc tai naïn cuûa giôùi ngö phuû noùi chung, vaø 15% caùc tai naïn treân caùc taøu ñaùnh caù oïp eïp. Nhieàu toå chöùc quoác teá coi vieäc laøm cuûa nhöõng ngöôøi ñaùnh caù laø vieäc laøm nguy hieåm nhaát treân theá giôùi, vì coù soá ngöôøi cheát cao nhaát. Trong Hoäi nghò chuùng toâi ñöông ñaàu vôùi ñeà taøi naøy trong chính Ngaøy quoác teá ngö nghieäp, 21 thaùng 11.
Trong moät vaøi quoác gia caùc ngö phuû vaø caùc coâng nhaân laøm vieäc treân bieån ñöôïc cai quaûn bôûi cuøng caùc luaät leä. Taïi caùc nöôùc khaùc thì laïi khoâng nhö vaäy. Hieäp ñònh töông ñöông vôùi Hieäp ñònh quoác teá veà Lao Ñoäng Bieån 2006 laø Hieäp ñònh soá 188 veà Lao ñoäng vaø thieän ích cuûa laõnh vöïc ñaùnh caù. Nhöng raát tieác laø noù chöa ñaït caùc pheâ chuaån caàn thieát ñeå coù hieäu löïc. Hieäp ñònh ñoøi hoûi caùc quyeàn lôïi khaùc nhau cho giôùi ngö phuû nhö: khaû theå chöõa trò treân ñaát lieàn khi ñau yeáu hay bò tai naïn, vaø coù caùc khoaûng caùch nghæ ngôi ñeå baûo ñaûm cho söùc khoûe vaø an ninh cho hoï trong coâng vieäc. Ngoaøi ra, noù cuõng döï lieäu raèng caùc taøu ñaùnh caù lôùn phaûi di chuyeån laâu daøi coù theå bò khaùm xeùt taïi caùc beán caûng nöôùc ngoaøi, ñeå baûo ñaûm cho caùc coâng nhaân khoâng phaûi lao ñoäng trong caùc ñieàu kieän coù haïi cho söùc khoeû hay nguy hieåm cho an ninh cuûa hoï.
Caùc kieåm soaùt treân taøu seõ cho pheùp loaïi boû caùc taøu thuyeàn khoâng thích hôïp cho vieäc baûo ñaûm phaåm giaù cuûa coâng vieäc laøm vaø caùc ñieàu kieän soáng ñaày ñuû cho caùc ngöôøi ñaùnh caù. Moät söï chuù yù ñaëc bieät cuõng ñöôïc höôùng tôùi caùc ngöôøi treû vôùi caùc luaät tuoåi toái thieåu ñeå laøm vieäc treân bieån, haàu che chôû hoï khoûi caùc nguy hieåm vaø baûo veä ñöøng ñeå cho hoï bò thaát hoïc. Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh chuùng toâi caàu mong raèng Hieäp ñònh naøy mau coù hieäu löïc.
Hoûi: Thöa Ñöùc Hoàng Y, trong soá caùc ñeà taøi noåi baät cuûa hoäi nghò cuõng coù vaán ñeà cöôùp bieån. Laøm theá naøo ñeå laøm vieäc muïc vuï trong laõnh vöïc naøy?
Ñaùp: Cöôùp bieån laø moät thöïc taïi ñaùng buoàn vaø laø hieän töôïng ñang gia taêng treân theá giôùi, ñaëc bieät trong caùc vuøng bieån cuûa AÁn Ñoä vaø gaàn vuøng Söøng Phi chaâu. Trong naêm 2010 ñaõ coù 1,181 thuûy thuû vaø 53 taàu bò baét coùc, trong ñoù coù 49 vuï xaûy ra ngoaøi khôi Somalia. Cho tôùi nay coøn coù haøng chuïc taàu vaø hôn 200 thuûy thuû thuoäc nhieàu quoác tòch bò cöôùp bieån Somali baét giöõ.
Noùi chung ngöôøi ta öôùc tính caùc vuï cöôùp bieån gaây ra caùc thieät haïi haøng tyû myõ kim cho heä thoáng kinh teá lieân quan tôùi vieäc vaän chuyeån haøng hoùa treân ñöôøng bieån, vieäc ñaùnh caù vaø söû duïng laõnh haûi quoác teá. Dó nhieân ñieàu gaây lo aâu nhaát cho toå chöùc Toâng Ñoà Bieån laø maïng soáng cuûa caùc thuûy thuû vaø gia ñình hoï, bò caùc tay cöôùp bieån gaây nguy hieåm cuõng nhö gaëp phaûi söï caêng thaúng vaø sôï haõi keùo daøi trong ñôøi.
Nhaát laø ngöôøi ta ghi nhaän baïo löïc gia taêng trong caùc vuï baét giöõ caùc con tin, keùo daøi thôøi gian giam giöõ, vaø khaû naêng cuûa nhöõng ngöôøi baét coùc caàm cöï laâu daøi trong caùc vuï thöông löôïng. Hoài naêm 2009 trung bình caùc con tin vaø caùc taàu haøng bò cöôùp giöõ khoaûng 45 ngaøy, thì giôø ñaây leân tôùi 180 ngaøy, vôùi vieãn töôïng baïo löïc vaø laïm duïng gia taêng treân thuûy thuû ñoaøn.
Tröôùc khi ñi ngang qua caùc vuøng bieån nguy hieåm nhö vaäy caàn phaûi baùo tröôùc cho caùc thuûy thuû bieát nhöõng gì coù theå xaûy ra, caùc tieán trình caàn thi haønh ñeå baûo veä hoï vaø gia ñình hoï. Ngöôøi ta ghi nhaän vieäc thieáu yeåm trôï thoâng tin vaø gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi thaân cuûa caùc thuûy thuû. Hoï ôû nhaø noùng loøng chôø ñôïi tin töùc vaø khoâng chaéc ngöôøi thaân coù ñöôïc traû töï do hay khoâng. Theá roài vì lyù do an toaøn, ngöôøi ta khoâng nghó tôùi vieäc yeåm trôï taâm lyù vaø luaân lyù cho caùc thaân nhaân trong tình traïng hoaøn toaøn khoâng bieát gì veà soá phaän cuûa caùc ñoaøn thuûy thuû. Cuõng thieáu caùc baûo ñaûm thöøa nhaän beänh ngheà nghieäp cuûa nhöõng ai bò chaán ñoäng vì caùc tai naïn aáy muoán nghæ vieäc treân caùc taøu, vì theá hoï bò maát vieäc laøm vaø khaû naêng chuyeân moân ñaõ coù ñöôïc sau bieát bao naêm hoïc haønh vaø laøm vieäc. Vieäc duøng vuõ khí ñeå baûo veä caùc taøu vaø thuûy thuû ñoaøn choáng laïi caùc boïn cöôùp khoâng do döï vaø khoâng coù gì ñeå maát, khoâng phaûi laø moät caâu traû lôøi roát raùo cho ñeà taøi cöôùp bieån.
Taïi caùc vuøng ñaát nhö Somalia, nôi ngöôøi daân cheát ñoùi cheát khaùt, caùc quoác gia giaàu cuûa theá giôùi coù theå ñöa ra moät cuoäc ñoái thoaïi coù theå vaø chaéc chaén giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà, baèng caùch daán thaân ñaùnh baïi naïn haïn haùn maát muøa ñoùi keùm, trao ban trôû laïi cho ngöôøi daân cô may soáng soùt, vaø chæ cho hoï thaáy caùc con ñöôøng khaùc giuùp soáng coøn hôn laø con ñöôøng toäi phaïm cöôùp bieån.
Trong hoäi nghò coù moät traïng sö bieån chia seû kinh nghieäm laâu daøi cuûa oâng lieân quan tôùi caùc vuï thöông thuyeát vôùi caùc tay cöôùp bieån Somali, vôùi keát quûa laø vieäc traû töï do cho haøng chuïc con taàu vaø thuûy thuû ñoaøn. Kinh nghieäm cuûa thuyeàn tröôûng Giuseppe Lubrano cuûa con taàu Savina Caylin, ñaõ bò cöôùp baét nhieàu thaùng trôøi, cuõng raát quan troïng, vì oâng cho bieát ñaâu laø vai troø cuûa ñöùc tin ñaõ trao ban söùc maïnh cho oâng cho tôùi khi oâng haïnh phuùc ñöôïc traû töï do cuøng vôùi thuûy thuû ñoaøn cuûa oâng.
(SD 15-11-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)