Thaûm caûnh
cuûa caùc ngöôøi di cö Meâhicoâ
Thaûm caûnh cuûa caùc ngöôøi di cö Meâhicoâ.
Meâhicoâ (RG 11-6-2012; Vat. 5-11-2012) - Phoûng vaán Linh Muïc Alejandro Solalinde Guerra.
Saùng ngaøy 29 thaùng 10 naêm 2012 Ñöùc Hoàng Y Antonio Maria Veglio, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Muïc Vuï cho ngöôøi di cö vaø löu ñoäng ñaõ chuû toïa cuoäc hoïp baùo giôùi thieäu söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha cho Ngaøy theá giôùi di daân vaø tî naïn laàn thöù 99, seõ ñöôïc cöû haønh ngaøy 13 thaùng 1 naêm 2013. Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha mang töïa ñeà "Di daân: cuoäc löõ haønh cuûa ñöùc tin vaø hy voïng".
Theo thoáng keâ naêm 2011 cuûa Lieân Hieäp Quoác hieän nay treân theá giôùi coù khoaûng 214 trieäu ngöôøi di daân ra nöôùc ngoaøi, töùc chieám 3% daân soá toaøn theá giôùi. Trong khi thoáng keâ naêm 2010 cho bieát coù 740 trieäu ngöôøi di daân trong noäi ñòa, töùc chieám moät phaàn baûy daân soá theá giôùi.
Coù nhieàu lyù do khieán cho caùc caùc anh chò em naøy bò baét buoäc phaûi di cö: chieán tranh, xung khaéc, baét bôù, thieân tai, ngheøo ñoùi, khieán cho hoï tuyeät voïng vaø öôùc muoán coù moät töông lai vaø moät cuoäc soáng an laønh, toát ñeïp hôn. Hoï ra ñi mang theo ñöùc tin vaø nieàm hy voïng trong haønh trang ngheøo naøn cuûa mình. Nhieàu ngöôøi di daân khaùm phaù ra Thieân Chuùa, laø Ñaáng dang tay ra cho hoï, ñaëc bieät trong caùc nöôùc coù neàn vaên hoùa vaø truyeàn thoáng kitoâ. Vaø caùc anh chò em naøy coù theå soáng kinh nghieäm loøng toát ñích thaät cuûa tín höõu caùc coäng ñoaøn tieáp ñoùn vaø trôï giuùp hoï.
Quaû thaät ngaøy nay "Di daân quûa laø moät hieän töôïng ñaùng baùo ñoäng, vì soá ñoâng nhöõng ngöôøi di daân, vì nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi, kinh teá, chính trò, vaên hoùa vaø toân giaùo maø hieän töôïng di daân ñaët ra, vaø vì nhöõng thaùch ñoá bi thaûm maø hieän töôïng naøy ñaët ra cho caùc coäng ñoàng quoác gia vaø quoác teá" (Caritas in Veritate, s. 62), vì moãi ngöôøi di daân laø moät nhaân vò, coù nhöõng quyeàn lôïi baát khaû xaâm phaïm maø moïi ngöôøi phaûi toân troïng trong moïi hoaøn caûnh".
Chính vì theá Giaùo Hoäi dieãn taû söï quan taâm hieàn maãu cuûa mình ñoái vôùi caùc anh chò em di daân trong nhieàu caùch theá khaùc nhau: trôï giuùp caùc nhu caàu caáp thieát cuûa hoï qua caùc cô caáu muïc vuï, cuõng nhö ñaùnh giaù cao vaø vaø neâu baät caùc khía caïnh tích cöïc, caùc tieàm naêng vaø taøi nguyeân maø hoï coù theå coáng hieán cho caùc coäng ñoaøn tieáp ñoùn hoï. Söï hieän dieän cuûa caùc anh chò em di daân baét buoäc phaûi coù söï ñoái chieáu giöõa caùc kieåu soáng, caùc nieàm tin toân giaùo vaø caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau, nhöng noù cuõng kích thích vieäc tìm hieåu, thoâng caûm vaø xaây döïng caùc töông quan môùi.
Thoáng keâ naêm 2012 cuûa "Trung taâm nghieân cöùu PEW" lieân quan tôùi nieàm tin cuûa ngöôøi di daân cho thaáy trong caùc naêm qua coù 10 quoác gia tieáp nhaän nhieàu ngöôøi di cö nhaát laø: Hoa Kyø, Lieân Bang Nga, Ñöùc, Araäp Sauñi, Canada, Phaùp, Anh, Taây Ban Nha, AÁn Ñoä vaø Ukraine. Hoa Kyø ñaõ tieáp nhaän 43 trieäu ngöôøi töùc chieám 13.5% toång soá daân, trong ñoù coù 32 trieäu ngöôøi kitoâ, ña soá ñeán töø Meâhicoâ. Tieàm naêng toân giaùo naøy laø moät kho taøng tinh thaàn phong phuù cho xaõ hoäi Hoa Kyø.
Tuy nhieân, treân con ñöôøng sang Hoa Kyø caùc anh chò em di daân naøy ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên, vaø nhieàu ngöôøi ñaõ boû maïng treân ñöôøng di cö. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn baøi phoûng vaán Linh Muïc Alejandro Solalinde Guerra, veà thaûm caûnh cuûa caùc anh chò em di daân Meâhicoâ, do phoùng vieân Francesca Sabatinelli cuûa chöông trình YÙ ngöõ ñaøi Vaticaêng thöïc hieän hoài thöôïng tuaàn thaùng 6 naêm 2012.
Cha Solalinde naêm nay 67 tuoåi vaø töø laâu ñaõ daán thaân beânh vöïc caùc anh chò em di cö Trung Myõ Latinh vöôït bieân giôùi Meâhicoâ ñeå tìm sang Hoa Kyø sinh soáng. Töø naêm 2007 cha laøm vieäc trong tieåu bang Oaxaca, laø moät trong caùc tieåu bang ngheøo nhaát nöôùc Meâhicoâ. Cha hieän ñieàu khieån moät nhaø taïm truù cho caùc ngöôøi di cö goïi laø nhaø "Anh em treân ñöôøng". Cha tieáp ñoùn caùc ngöôøi Honduras, Guatemala, El Salvador, Nicaragua vaø taát caû nhöõng ai tìm söï trôï giuùp nhaân ñaïo vaø caàn nghæ ngôi treân ñöôøng ñi tìm moät cuoäc soáng môùi toát ñeïp hôn. Ñaõ coù haøng ngaøn ngöôøi döøng chaân taïi trung taâm naøy vaø ñöôïc cha giuùp ñôõ, trong ñoù cuõng coù nhieàu phuï nöõ vaø treû em, naïn nhaân cuûa caùc vuï baét coùc taäp theå, tra taán, haõm hieáp vaø taøn saùt töø phía caùc toå chöùc toäi phaïm.
Trong vaøi tröôøng hôïp caùc toå chöùc toäi phaïm naøy ñuïng ñoä vôùi löïc löôïng caûnh saùt vaø caùc nhaân vieân coâng löïc. Chæ trong voøng 6 thaùng, töø thaùng tö tôùi thaùng chín naêm 2010, ñaõ coù 11,333 ngöôøi di cö bò baét coùc. Cha Solalinde ñaõ nhieàu laàn bò ñe doïa gieát. Lieân ñôùi vôùi cha vaø coâng vieäc cuûa cha coù toå chöùc "AÂn Xaù Quoác Teá" vaø toå chöùc caùc "Löõ Ñoaøn Hoøa Bình Quoác Teá" laø hai toå chöùc ñaõ maïnh meõ yeâu caàu chính quyeàn baûo veä cha.
Hoûi: Xin cha cho bieát tình hình taïi Meâhicoâ hieän nay ra sao?
Ñaùp: Nöôùc Meâhicoâ hieän ñang traûi qua moät cuoäc khuûng hoaûng raát khoù khaên, nhaát laø vì baïo löïc do cuoäc chieán choáng laïi caùc toå chöùc buoân baùn ma tuùy gaây ra, nhöng cuõng do naïn gian tham hoái loä trong caùc cô caáu chính quyeàn nöõa, vaø caûnh khoâng tröøng phaït caùc toäi phaïm. Caùc anh chò em di cö cuõng ñau khoå vì naïn baïo löïc naøy taïi Meâhicoâ.
Hoûi: Ai laø nhöõng ngöôøi thi haønh baïo löïc treân caùc ngöôøi di cö thöa cha?
Ñaùp: Ñoù laø taát caû nhöõng ngöôøi thuoäc caùc toå chöùc toäi phaïm, thaønh vieân cuûa caùc toå chöùc buoân baùn ma tuùy, nhöng cuõng coù caû caùc caûnh saùt vieân, caùc nhaân vieân cuûa vaên phoøng di truù, vaø caùc nhaân vieân cuûa chính quyeàn nöõa. Naïn toäi phaïm coù toå chöùc ñaõ len loûi vaøo trong 75% cô caáu quoác gia. Toâi khoâng noùi laø coù söï ñoàng loõa töø phía toaøn chính quyeàn, nhöng töø phía raát nhieàu coâng nhaân vieân nhaø nöôùc.
Hoûi: Thöa cha, cha ñaõ maïnh meõ toá caùo caùc vuï tra taán, maát tích, baét coùc vaø haõm hieáp baïo haønh tieáp dieãn treân caùc phuï nöõ di daân, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng ñuùng vaäy. Nhaát laø ñoái vôùi caùc phuï nöõ, xaûy ra cho hoï nhöõng ñieàu thaät laø khuûng khieáp. Ñaây khOÂng phaûi laø vieäc baïo haønh ñeå thoûa maõn baûn naêng duïc voïng, maø laø söï thuø gheùt. Meâhicoâ laø quoác gia coù soá phuï nöõ bò aùm saùt cao nhaát. Caû trong soá caùc nhaø baùo bò caùc tay toäi phaïm nhaém tôùi - cho tôùi nay ñaõ coù 107 nhaø baùo bò gieát - ña soá caùc naïn nhaân laø nöõ giôùi.
Hoûi: ÔÛ Meâhicoâ ñaõ khoâng coù ai thaønh coâng trong vieäc ñöa ra con soá caùc vuï maát tích, xem ra soá ngöôøi maát tích raát cao. Nhöng chuùng ta bieát laø haèng naêm coù haøng ngaøn ngöôøi bò baét coùc vaø bò ñoøi tieàn chuoäc. Vaäy ai laø ngöôøi traû tieàn chuoäc cho hoï thöa cha?
Ñaùp: Moät thaân nhaân hay moät ngöôøi tieáp xuùc naøo ñoù beân Hoa Kyø nhaän tìm ra tieàn ñeå traû tieàn chuoäc. Tröôùc khi ñöôïc traû töï do, naïn nhaân bò baïo haønh vaø tra taán, roài sau ñoù phaûi lo tìm moät vieäc laøm vaø nai löng laøm vieäc ñeå traû nôï. Sau cuøng thì chính ngöôøi bò baét coùc phaûi traû tieàn chuoäc.
Hoûi: Toå chöùc "Anh em treân ñöôøng" cuûa cha yeåm trôï vaø tieáp nhaän caùc ngöôøi di cö. Theá thì ai laø nhöõng ngöôøi tìm ñeán vôùi cha vaø hoï ôû trong tình traïng naøo?
Ñaùp: Hoï ñeán ñaây trong tình traïng raát meät moûi vaø kieät löïc. Taát caû hoï ñeàu laø nhöõng ngöôøi ngheøo, vaø ña soá laø ngöôøi treû ñaõ rôøi boû queâ höông ñeå coù theå ñi hoïc, ñi laøm vieäc hay troán chaïy baïo löïc. Hoï ñeán vôùi chuùng toâi sau khi ñaõ ngoài treân traàn caùc chuyeán xe löûa chôû haøng nhieàu giôø döôùi möa gioù laïnh leõo hay naéng chaùy da. Hoï ñeán ñaây trong tình traïng ñoùi khaùt, vaø ñoâi khi khoâng coù quaàn aùo vaø tieàn baïc gì caû.
Hoûi: Thöa cha, cha tieáp tuïc beânh vöïc caùc ngöôøi di cö, maëc duø töø laâu nay cha ñaõ nhaän ñöôïc caùc lôøi ñe doïa gieát. Theá cha khoâng sôï sao?
Ñaùp: Thaät ra taát caû cuoäc ñôøi toâi ñaõ nguy hieåm. Trong hai thaùng 4 vaø thaùng 5 naêm nay (2012) toâi ñaõ nhaän ñöôïc 6 lôøi ñe doïa gieát. Caùc beà treân cuûa toâi vaø caû toå chöùc AÂn Xaù Quoác Teá vaø Löõ Ñoaøn Hoøa Bình Quoác Teá ñaõ yeâu caàu toâi ruùt lui moät thôøi gian, ñoàng thôøi cuõng laø ñeå nghæ ngôi döôõng söùc cho tôùi thaùng 7. Trong thôøi gian ñoù thì caùc cuoäc ñieàu tra seõ tieáp dieãn ñeå xem ai laø ngöôøi traû tieàn cho caùc keû ñöôïc möôùn gieát toâi, bôûi vì daây laø caùc chính trò gia. Nhöng toâi khoâng sôï, maïng soáng cuûa toâi ôû trong tay Thieân Chuùa. Toâi khoâng lo laéng cho chính toâi, nhöng lo cho caùc ngöôøi di cö vaø cho tình hình ñaát nöôùc Meâhicoâ ñang soáng hieän nay. Toâi töï hoûi: khi naøo chuùng toâi môùi thoaùt ra khoûi cuoäc khuûng hoaûng naøy? Maø khoâng phaûi chæ coù cuoäc khuûng hoaûng kinh teá maø thoâi, coù caû cuoäc khuûng hoaûng luaân lyù nöõa. Coù moät daáu chæ toát ñeán töø caùc baïn treû Meâhicoâ. Hoï thöïc söï laø moät söùc maïnh noùi leân tieáng "khoâng" vôùi tình hình hieän nay cuûa ñaát nöôùc Meâhicoâ. Hoï muoán coù söï thay ñoåi vaø hoï ñang hoaït ñoäng ñeå coù söï thay ñoåi ñoù. Ña soá hoï laø tín höõu coâng giaùo vaø ñaïi dieän cho töông lai vaø cho caû Giaùo Hoäi cuûa chuùng toâi nöõa.
Hoûi: Cha vöøa môùi keát thuùc moät voøng thaêm vieáng vaøi nöôùc AÂu chaâu ñeå toá caùo nhöõng gì ñang xaûy ra taïi Meâhicoâ, cha chôø ñôïi gì nôi AÂu chaâu?
Ñaùp: Ñieàu toâi chôø ñôïi tröôùc heát laø AÂu chaâu ñoùng goùp phaàn mình vôùi caùc ngöôøi di cö cuûa noù, giaûi quyeát vaán ñeà cuûa hoï, nhôù raèng hoï laø caùc anh chò em cuûa chuùng ta, raèng hoï laø söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng toâi ôû quùa xa ñeå AÂu chaâu coù theå giuùp chuùng toâi, nhöng ít nhaát AÂu chaâu haõy trôï giuùp nhöõng ngöôøi di cö vaøo trong bieân giôùi cuûa AÂu chaâu.
Hoûi: Trong chuyeán coâng du môùi ñaây taïi Meâhicoâ Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ keâu goïi choáng laïi naïn baïo löïc trong nöôùc. Coù theå giaûi thích söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI nhö theá naøo?
Ñaùp: Toâi nghó raèng tieáng noùi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha luoân luoân laø moät tieáng noùi maïnh meõ caàn ñöôïc dieãn taû ra baèng caùc haønh ñoäng cuï theå. Vaäy chuùng ta coù theå laøm gì ñaây? Haõy haï mình xuoáng vaø laéng nghe con ngöôøi, laéng nghe caùc baïn treû, caùc phuï nöõ; haõy ra ngoaøi ñöôøng vaø soáng thöïc taïi cuûa nhöõng gì vaây quanh chuùng ta. Toâi tin raèng ñoù laø ñieàu chuùng ta phaûi laøm.
(RG 11-6-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)