Söù Ñieäp Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Nhaân Ngaøy Theá Giôùi Di Daân Vaø Tò Naïn
Söù Ñieäp Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Nhaân Ngaøy Theá Giôùi Di Daân Vaø Tò Naïn.
Vatican (Vat. 30/10/2012) - "Di Daân - Cuoäc Löõ Haønh cuûa Ñöùc Tin vaø Hy Voïng" laø chuû ñeà ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16 choïn nhaân dòp kyû nieäm laàn thöù 99 ngaøy Theá giôùi Di Daân vaø Tò Naïn (2013). Thaùnh leã naøy seõ ñöôïc toå chöùc vaøo Chuùa Nhaät, ngaøy 13 thaùng 1 naêm 2013. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Anh chò em thaân meán!
Coâng ñoàng Vaticano II trong Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi trong Theá Giôùi Ngaøy Nay ñaõ nhaéc nhôû raèng "Giaùo Hoäi ñoàng tieán vôùi toaøn theå nhaân loaïi" ( soá 40). Do ñoù, "vui möøng vaø hy voïng, öu saàu vaø lo laéng cuûa con ngöôøi ngaøy nay, nhaát laø cuûa ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ai ñau khoå, cuõng laø vui möøng vaø hy voïng, öu saàu vaø lo laéng cuûa caùc moân ñeä Chuùa Kitoâ, vaø khoâng coù gì thöïc söï laø cuûa con ngöôøi maø laïi khoâng gieo aâm höôûng trong loøng hoï" (Ibid, soá 1). Toâi tôù Chuùa, Ñöùc Phaolo VI ñaõ nhaéc laïi nhöõng lôøi naøy khi ngaøi goïi Giaùo hoäi laø moät "chuyeân gia veà nhaân loaïi" (expert in humanity) (Populorum Progressio, 13); vaø Chaân Phöôùc Gioan Phaoloâ II cuõng laøm ñieàu töông töï khi noùi raèng, con ngöôøi "laø con ñöôøng maø Giaùo hoäi phaûi ñi ñeå hoaøn thaønh söù meänh cuûa mình...con ñöôøng do chính Chuùa Ki-toâ vaïch ra" (Enc. Centesimus annus, 53). Tieáp böôùc caùc vò tieàn nhieäm, trong Thoâng Ñieäp Caritas In Veritate - Baùc AÙi Trong Chaân Lyù, toâi ñaõ nhaán maïnh raèng: "Chaân lyù ñaàu tieân laø toaøn theå Giaùo hoäi, khi rao giaûng, cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå vaø hoaït ñoäng trong baùc aùi, trong toaøn theå baûn chaát vaø hoaït ñoäng cuûa mình, phaûi nhaèm vaøo vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån toaøn veïn con ngöôøi" (soá 11). Giôø ñaây, toâi ñang nghó veà haøng trieäu ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, vì nhöõng lyù do khaùc nhau, ñaõ traûi qua nhöõng kinh nghieäm di daân. "Di daân quaû laø moät hieän töôïng ñaùng baùo ñoäng vì soá ñoâng nhöõng ngöôøi di daân, vì nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi, kinh teá, chính trò, vaên hoùa vaø toân giaùo maø hieän töôïng di daân ñaët ra, vaø vì nhöõng thaùch ñoá bi thaûm maø hieän töôïng naøy ñaët ra cho caùc coäng ñoàng quoác gia vaø quoác teá" (ibid, soá 62), vì "moãi ngöôøi di taûn laø moät nhaân vò, coù nhöõng quyeàn lôïi baát khaû xaâm phaïm maø moïi ngöôøi phaûi toân troïng trong moïi hoaøn caûnh" (ibid).
Vì lyù do naøy, toâi ñaõ choïn ñeå daâng hieán ngaøy Theá Giôùi Di Daân naêm nay vôùi chuû ñeà: "Di daân: cuoäc löõ haønh cuûa ñöùc tin vaø hy voïng." Cuøng vôùi nhöõng cöû haønh ñaùnh daáu 50 naêm khai maïc Coâng ñoàng Vaticanoâ II vaø 60 naêm coâng boá veà Toâng huaán 'Gia ñình xa caùch' (Exsul Familia, 1952), thì ñaây cuõng laø thôøi ñieåm maø toaøn theå Giaùo hoäi ñang long troïng cöû haønh Naêm Ñöùc Tin cuõng nhö can ñaûm ñoùn nhaän nhöõng thaùch ñoá trong söù maïng Taân Phuùc AÂm hoùa.
Ñöùc tin vaø hy voïng laø nhöõng yeáu toá khoâng theå taùch rôøi trong traùi tim cuûa nhöõng ngöôøi di daân, nhöõng ngöôøi coù moät khao khaùt thaúm saâu veà ñôøi soáng toát hôn vaø ñaõ coá gaéng ñeå boû laïi sau löng mình söï voâ voïng cuûa moät töông lai khoâng höùa heïn. Trong suoát haønh trình cuûa mình, nhieàu ngöôøi trong soá hoï ñöôïc nuoâi döôõng bôûi moät söï tín thaùc saâu xa vaøo Thieân Chuùa, Ñaáng chöa bao giôø töø boû con mình. Söï xaùc tín naøy seõ phaàn naøo laøm vôi ñi noãi ñau cuûa söï chia ly vaø rôøi boû, vaø thaäm chí coøn trao cho hoï nieàm hy voïng vaøo moät ngaøy naøo ñoù hoï seõ trôû veà chính queâ höông cuûa mình. Ñöùc tin vaø hy voïng laø nhöõng taøi saûn quyù giaù maø nhöõng ngöôøi di daân mang theo mình, hoï bieát raèng vôùi chuùng, hoï coù theå "ñoái dieän vôùi hieän taïi, moät hieän taïi cho daãu laø ñaày bi kòch, nhöng vaãn coù theå ñöôïc soáng vaø ñöôïc ñoùn nhaän neáu noù daãn chuùng ta ñeán moät muïc tieâu, neáu chuùng ta chaéc chaén veà muïc tieâu naøy, vaø neáu muïc tieâu naøy ñuû lôùn ñeå minh chöùng cho haønh trình cuûa chuùng ta" (Spe Salvi, 1).
Trong ñòa haït roäng lôùn cuûa vieäc di daân, Giaùo hoäi ñaõ dieãn taû söï quan taâm maãu töû cuûa mình trong nhöõng caùch theá khaùc nhau. Moät maët, nôi nhöõng ngöôøi di daân, Giaùo hoäi thöôøng phaûi chöùng kieán tình traïng ngheøo khoù vaø nhöõng ñau khoå lôùn lao gaén lieán vôùi vieäc di daân, vaø keøm theo ñoù laø nhöõng traïng huoáng ñaày ñau khoå vaø bi kòch. Ñieàu naøy ñaõ thuùc ñaåy Giaùo hoäi thieát laäp caùc chöông trình nhaém ñeán vieäc ñaùp nhöõng nhu caàu caáp baùch ngang qua söï trôï giuùp ñaày quaûng ñaïi cuûa caùc nhaân cuõng nhö caùc toå chöùc: caùc toå chöùc vaø phong traøo thieän nguyeän, caùc toå chöùc cuûa caùc giaùo phaän cuõng nhö caùc giaùo xöù trong söï hôïp taùc vôùi taát caû nhöõng ngöôøi thieän chí. Giaùo hoäi cuõng laøm vieäc ñeå nhaán maïnh ñeán nhöõng khía caïnh tích cöïc cuûa noù, veà nhöõng tieàm naêng cuõng nhö nhöõng nguoàn löïc maø vieäc di daân mang laïi. Cuøng vôùi nhöõng ñöôøng höôùng naøy, caùc chöông trình vaø caùc trung taâm ñoùn tieáp ngöôøi di daân ñöôïc thieát laäp ñeå giuùp ñôõ vaø naâng ñôõ nhöõng ngöôøi di daân, nhöõng ngöôøi tìm kieám nôi ôû môùi vaø nhöõng ngöôøi tò naïn, giuùp hoï hoäi nhaäp troïn veïn vaøo trong moät boái caûnh xaõ hoäi vaø vaên hoaù môùi maø khoâng xao nhaõng chieàu kích toân giaùo, voán laø moät yeáu toá neàn taûng trong ñôøi soáng cuûa moïi ngöôøi. Thaät vaäy, chính vì chieàu kích toân giaùo naøy maø Giaùo hoäi, ñöôïc uyû thaùc bôûi Ñöùc ki-toâ, phaûi daán thaân vaø quan taâm moät caùch ñaëc bieät ñeán söù maïng naøy: ñaây ñöôïc xem laø nhieäm vuï quan troïng vaø ñaëc bieät nhaát cuûa Giaùo hoäi. Ñoái vôùi caùc Kitoâ höõu ñeán töø nhieàu nôi khaùc nhau treân theá giôùi, vieäc löu taâm ñeán chieàu kích toân giaùo cuõng bao haøm vieäc ñoái thoaïi ñaïi keát vaø vieäc quan taâm ñeán caùc coäng ñoaøn môùi. Trong khi ñoù, ñoái vôùi Tín höõu Coâng Giaùo, beân caïnh caùc ñieàu khaùc, caàn thieát laäp moät cô caáu muïc vuï môùi vaø caàn dieãn taû loøng kính troïng ñoái vôùi caùc nghi leã khaùc nhau ñeå khích leä vieäc tham gia troïn veïn vaøo ñôøi soáng coäng ñoaøn Giaùo hoäi ñòa phöông. Vieäc thaêng tieán ñôøi soáng con ngöôøi thöôøng gaén lieàn vôùi söï hieäp thoâng veà ñôøi soáng thieâng lieâng, moät chieàu kích môû ra moät söï hoaùn caûi ñích thöïc vaø môùi meû höôùng ñeán Thieân Chuùa, Ñaáng cöùu ñoä duy nhaát cuûa theá giôùi (Porta Fidei, 6). Giaùo hoäi thöôøng trao ban nhöõng moùn quaø quyù giaù khi Giaùo hoäi höôùng daãn con ngöôøi gaëp gôõ Ñöùc ki-toâ, moät cuoäc gaëp gôõ môû ra con ñöôøng tôùi moät nieàm hy voïng chaéc chaén vaø giaù trò.
Trong khi quan taâm ñeán nhu caàu nhöõng ngöôøi di daân vaø tò naïn, Giaùo hoäi vaø caùc toå chöùc thuoäc Giaùo hoäi traùnh vieäc chæ ñôn thuaàn cung caáp caùc dòch vuï ñöùc aùi. Nhöõng ngöôøi di daân vaø tò naïn ñöôïc môøi goïi ñeå ñaåy maïnh tieán trình hoäi nhaát ñích thöïc vaøo trong moät xaõ hoäi nôi maø hoï seõ laø caùc thaønh vieân hoaït ñoäng tích cöïc vaø coù traùch nhieäm ñoái vôùi ích chung, ñoàng thôøi ñoùng goùp moät caùch ñaày saùng taïo vaø chia seû moät caùch ñuùng ñaén caùc quyeàn cuõng nhö nghóa vuï trong xaõ hoäi ñoù. Nhöõng ngöôøi di daân mang theo mình moät caûm thöùc veà söï tin töôûng vaø hy voïng. Caûm thöùc naøy ñaõ truyeàn caûm höùng vaø naâng ñôõ hoï treân haønh trình tìm kieám moät ñôøi soáng toát ñeïp hôn, chöù hoï khoâng chæ ñôn thuaàn tìm caùch thaêng tieán veà ñieàu kieän taøi chính, xaõ hoäi cuõng nhö chính trò. Thaät ñuùng khi noùi raèng, kinh nghieäm cuûa ngöôøi di daân khôûi ñi töø noãi sôï, moät caùch ñaëc bieät khi hoï phaûi gaùnh chòu caûnh baét bôù hay baïo löïc, vaø trong noãi ñau thöông naøy hoï ñaõ phaûi lìa boû gia ñình vaø taøi saûn maø mình ñaõ sôû höõu ñeå ñaûm baûo söï sinh toàn cuûa mình. Tuy vaäy, nhöõng ñau thöông vaø nhöõng maát maùt lôùn lao vaø ñoâi luùc thaäm chí coøn laø moät söï maát ñònh höôùng tröôùc moät töông lai baát ñònh, taát caû ñieàu naøy cuõng khoâng theå huûy dieät ñöôïc öôùc mô xaây döïng moät cuoäc soáng môùi nôi moät quoác gia môùi vôùi nieàm hy voïng vaø can ñaûm. Thöïc vaäy, nhöõng ngöôøi di daân tin töôûng raèng hoï seõ gaëp ñöôïc söï ñoùn nhaän, söï lieân ñôùi vaø trôï giuùp. Hoï tin töôûng raèng hoï seõ gaëp ñöôïc nhöõng ngöôøi bieát caûm thoâng vôùi noãi thoáng khoå vaø thaûm kòch cuûa ngöôøi khaùc. Thoâng qua nhöõng con ngöôøi maø hoï gaëp gôõ, hoï cuõng seõ nhaän ra ñöôïc nhöõng giaù trò vaø nguoàn soáng môùi. Hoï seõ môû ra ñeå chia seû vaät chaát cuõng nhö tình ngöôøi vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo tuùng vaø nhöõng ngöôøi thieáu may maén. Thaät quan troïng ñeå nhaän ra raèng, "Tình lieân ñôùi nhaân loaïi ñem laïi lôïi ích cho chuùng ta, ñoàng thôøi cuõng laø moät boån phaän" (Caritas in Veritate, soá 43).
Cho daãu vaãn coøn ñoù nhöõng khoù khaên, nhöng nhöõng ngöôøi di daân vaø tò naïn seõ kinh nghieäm ñöôïc nhöõng moái töông quan môùi meû vaø söï chaøo ñoùn khi hoï coù theå laøm phong phuù quoác gia maø hoï ñeán vôùi nhöõng kyõ naêng ngheà nghieäp, nhöõng di saûn xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa mình. Hoï cuõng seõ laø nhöõng chöùng nhaân cho ñöùc tin, moät söï laøm chöùng mang laïi moät nguoàn naêng löôïng vaø moät söùc soáng môùi cho caùc coäng ñoaøn Ki-toâ höõu truyeàn thoáng, ñoàng thôøi môøi goïi ngöôøi khaùc gaëp gôõ Ñöùc Kitoâ vaø tieán tôùi vieäc bieát ñeán Giaùo hoäi.
Chaéc chaén moãi quoác gia coù quyeàn ñaët quy ñònh ñoái vôùi nhöõng ngöôøi di daân, vaø ban haønh nhöõng chính saùch ñaõ ñöôïc nhöõng ñoøi hoûi chung veà coâng ích chi phoái, nhöng phaûi ñaûm baûo laø luoân toân troïng nhaân phaåm con ngöôøi. Quyeàn cuûa con ngöôøi ñoái vôùi vieäc di daân, (nhö ñöôïc môøi goïi trong Hieán Cheá Muïc Vuï cuûa CÑ Vaticano II, soá 65) laø nhöõng quyeàn ñaõ ñöôïc ñaët ra giöõa nhöõng quyeàn cô baûn cuûa con ngöôøi. Quyeàn aáy cho pheùp con ngöôøi ñöôïc ñònh cö baát cöù nôi naøo maø hoï xeùt thaáy laø coù cô hoäi toát nhaát ñeå hieän thöïc hoùa heát nhöõng khaû naêng, khaùt voïng vaø hoaïch ñònh cuûa hoï. Tuy nhieân, trong boái caûnh chính trò xaõ hoäi hieän nay, thaäm chí tröôùc caû quyeàn di cö, thì cuõng caàn taùi khaúng ñònh laïi quyeàn khoâng phaûi di cö, nghóa laø ñöôïc ôû laïi nôi queâ nhaø, nhö Chaân Phöôùc Gioan Phao-loâ II ñaõ noùi: "Quyeàn cô baûn cuûa con ngöôøi laø ñöôïc sinh soáng nôi chính queâ höông mình. Song nhöõng quyeàn naøy chæ trôû neân höõu hieäu khi nhöõng yeáu toá baét ngöôøi ta phaûi di cö luoân ñöôïc kieåm soaùt" (Huaán töø taïi Coâng Nghò Theá Giôùi laàn 4 veà Chaêm Soùc Muïc Vuï cho Ngöôøi Di Daân vaø Ngöôøi Tò Naïn, 9-10-1998).
Kyø thöïc ngaøy nay chuùng ta coù theå thaáy raèng nhieàu cuoäc di daân laø haäu quaû töø söï baát oån kinh teá, töø söï thieáu caùc nhu yeáu phaåm ñeán caùc thieân tai, chieán tranh vaø baát oån xaõ hoäi. Thay vì di cö laø moät cuoäc löõ haønh ñaày tín thaùc, tin töôûng vaø hy voïng, thì nhöõng cuoäc di cö coù nguyeân nhaân nhö vöøa neâu laïi trôû neân vieäc baát khaû khaùng vì sinh toàn, trong ñoù nhöõng con ngöôøi nam cuõng nhö nöõ xuaát hieän gioáng nhö nhöõng naïn nhaân hôn laø nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm ñoái vôùi quyeát ñònh di cö cuûa mình.
Haäu quaû laø, trong khi moät vaøi ngöôøi di cö ñaït ñöôïc ñòa vò xaõ hoäi vaø coù möùc soáng khaám khaù hôn, coäng vôùi söï hoøa nhaäp toát vaøo moâi tröôøng xaõ hoäi môùi maø hoï nhaäp vaøo, thì vaãn coøn ñoù bieát bao ngöôøi khaùc bò soáng beân leà xaõ hoäi, thöôøng bò töôùc ñoaït caùc quyeàn cô baûn con ngöôøi, hoaëc bò ñaåy vaøo nhöõng hình thöùc ñoái xöû teä haïi ñoái vôùi quoác gia maø hoï nhaäp cö.
Tieán trình hoäi nhaäp phaûi keùo theo caùc quyeàn vaø nghóa vuï, ñeå yù vaø quan taâm ñeán ñôøi soáng hôïp nhaân phaåm cuûa nhöõng ngöôøi di cö, ñeå hoï coù ñöôïc moät cuoäc soáng xöùng ñaùng, vaø ñeán löôït hoï, hoï cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå quan taâm ñeán nhöõng giaù trò maø xaõ hoäi sôû taïi ñaõ ñang cung öùng cho hoï. Veà phöông dieän naøy chuùng ta khoâng theå boû qua vaán naïn nhöõng ngöôøi nhaäp cö traùi pheùp, moät vaán naïn gaây nhöùc nhoái hôn khi nhaäp cö traùi pheùp döôùi hình thöùc boùc loät vaø buoân baùn con ngöôøi, caùch rieâng laø phuï nöõ vaø treû em.
Nhöõng toäi aùc naøy roõ raøng phaûi bò toá caùo vaø leân aùn. Trong khi nhöõng chính saùch di daân coù traät töï khoâng chæ giôùi haïn ôû vieäc ñoùng chaët cöûa bieân giôùi, ôû nhöõng phaùp cheá nghieâm khaéc hôn choáng laïi vieäc di cö baát hôïp phaùp, ôû vieäc chaáp nhaän caùc giaûi phaùp laøm naûn loøng nhöõng ñoaøn ngöôøi di daân môùi, moät chính saùch nhö theá seõ phaàn naøo giaûm thieåu soá ngöôøi di daân trôû thaønh moài ngon cuûa nhöõng hình thöùc boùc loät ngöôøi. Coù moät nhu caàu caáp thieát caàn ñeán söï can thieäp coù caáu truùc ña phöông vì söï phaùt trieån cuûa caùc nöôùc xuaát cö, caàn ñeán caùc bieän phaùp ñoái phoù höõu hieäu nhaém ñeán vieäc giaûi tröø naïn buoân baùn ngöôøi, caàn ñeán nhöõng chöông trình toaøn dieän hoaïch ñònh nhöõng loái nhaäp cö hôïp phaùp, vaø caàn söï côûi môû nhieàu hôn ñoái vôùi vieäc cöùu xeùt nhöõng tröôøng hôïp ñang caàu cöùu ñeán söï baûo veä nhaân ñaïo hôn laø tò naïn chính trò. Ngoaøi vieäc phaùp cheá phuø hôïp, cuõng caàn ñeán moät noã löïc beàn bæ vaø kieân trì ñeå ñaøo taïo naõo traïng vaø löông taâm. Trong taát caû ñieàu naøy, ñieàu quan troïng laø phaûi taêng cöôøng vaø phaùt trieån söï hieåu bieát vaø hôïp taùc laãn nhau giöõa Giaùo Hoäi vaø caùc toå chöùc khaùc, nhöõng toå chöùc coáng hieán cho söï thaêng tieán vì söï phaùt trieån hoäi nhaát con ngöôøi. Trong vieãn töôïng Ki-toâ giaùo, coâng taùc nhaân ñaïo vaø xaõ hoäi phaûi kín muùc söùc maïnh töø söï trung thaønh vôùi Phuùc AÂm, trong söï nhaän bieát, "Ai theo Chuùa Kitoâ, Con Ngöôøi hoaøn haûo, keû aáy seõ ñöôïc trôû neân ngöôøi hôn" (Gaudium et Spes, 41).
Anh chò em di daân vaø tò naïn quyù meán! Toâi mong cho Ngaøy Theá Giôùi Ngöôøi Di Daân vaø Tò Naïn seõ giuùp anh chò em laøm môùi laïi nieàm tín thaùc vaø hy-voïng cuûa mình vaøo Thieân Chuùa, Ñaáng luoân ôû beân caïnh anh chò em! Haõy taän duïng toái ña moïi cô hoäi ñeå ñeán gaëp gôõ Ngaøi vaø ñeå nhìn ngaém dung nhan cuûa Ngaøi trong nhöõng haønh vi thieän haûo maø anh chò em ñaõ ñoùn nhaän trong suoát cuoäc löõ haønh di truù cuûa mình. Haõy vui leân, vì Thieân Chuùa luoân ôû caïnh beân, vaø cuøng vôùi Ngaøi anh chò em coù theå vöôït qua ñöôïc moïi chöôùng ngaïi vaø khoù khaên trong cuoäc haønh trình. Haõy laøm giaøu (haõy giöõ laáy!) nhöõng chöùng taù veà söï môû ra laãn söï chaáp nhaän maø nhieàu ngöôøi ñaõ hieán taëng cho anh chò em. Bôûi leõ "cuoäc ñôøi thì gioáng nhö cuoäc haûi haønh treân bieån khôi lòch söû, thöôøng khi toái mòt vaø laém baõo toá. Soáng laø moät cuoäc haûi haønh maø trong ñoù ta luoân mong ngoùng nhöõng vì sao saùng chæ höôùng. Nhöõng vì sao saùng ñích thöïc cho cuoäc ñôøi chuùng ta chính laø nhöõng ngöôøi ñaõ soáng ñaøng laønh. Hoï chính laø aùnh saùng cuûa nieàm hy-voïng. Haún nhieân Chuùa Gieâ-su laø aùnh saùng ñích thöïc, Ngaøi laø maët trôøi soi toû heát thaåy boùng ñeâm lòch söû. Tuy vaäy ñeå vöôn ñeán ñöôïc thöù aùnh saùng ñích thöïc laø chính Chuùa Gieâ-su, chuùng ta cuõng caàn ñeán nhöõng tia saùng gaàn hôn töø nhöõng ngöôøi ñaõ nhaän vaø chieáu toûa aùnh saùng cuûa Ngaøi, vaø do ñoù maø hoï coù theå höôùng daãn chuùng ta doïc suoát cuoäc haønh trình cuûa mình (Spe Salvi, 49).
Toâi xin phoù daâng töøng ngöôøi trong anh chò em cho Ñöùc Nöõ Trinh Ma-ri-a Raát Thaùnh. Meï laø daáu chæ veà nieàm hy-voïng chaéc chaén vaø nieàm an uûi. Meï laø "aùnh sao daãn ñöôøng", laø Ñaáng maø vôùi söï hieän dieän tình maãu töû cuûa mình, Meï raát gaàn guõi vôùi töøng ngöôøi chuùng ta trong moïi khoaûnh khaéc cuoäc ñôøi. Vôùi heát taám chaân tình, toâi xin ban Pheùp Laønh Toøa Thaùnh cho heát thaûy anh chò em.
Taïi Vatican, ngaøy 12 thaùng 10 naêm 2012.
Nguyeãn Minh Trieäu sj, chuyeån ngöõ
(Radio Vatican)