Baøi Suy Nieäm Cuûa
Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16:
YÙ Nghóa Cuûa Tin Möøng (Evangelium)
Baøi Suy Nieäm Cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16: YÙ Nghóa Cuûa Tin Möøng (Evangelium)
Vatican (Vat. 21/10/2012) - Trong dòp khai maïc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi laàn thöù 13, Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc 16 ñaõ chia seû moät baøi Suy nieäm vôùi caùc tham döï vieân tham döï hoäi nghò. Vôùi moät tri thöùc uyeân thaâm veà nhieàu lónh vöïc, Ñöùc Bieån Ñöùc 16 ñaõ phaân tích raát saâu saéc yù nghóa cuûa töø ngöõ Tin Möøng (Evangelium), vaø ngang qua vieäc suy nieäm veà Tuïng ca "Nunc, Sancte, nobis Spiritus," Ngaøi ñaõ laøm noåi baät baûn chaát cuûa söù maïng truyeàn giaùo, ñoù laø coâng trình cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc Thieân Chuùa khôûi söï vaø chæ coù Ngaøi môùi coù theå laøm cho noù neân troïn; nhöng ñoàng thôøi Ngaøi cuõng môøi goïi söï coäng taùc cuûa con ngöôøi. Con ngöôøi coäng taùc tröôùc heát ngang qua lôøi tuyeân xöng ñöùc tin, moät lôøi tuyeân xöng ñöôïc caém reã saâu trong taän con tim vaø ñöôïc tuyeân xöng ra ngoaøi moâi mieäng vaø keá ñeán laø ñeå Thaùnh Linh thaép leân ngoïn löûa ñöùc aùi trong traùi tim mình ñeå coù theå laøm buøng chaùy ngoïn löûa nôi tha nhaân. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên cuûa baøi suy nieäm naøy:
Thöa anh chò em,
Hoâm nay, trong baøi suy nieäm cuûa mình toâi seõ ñeà caäp ñeán töø ngöõ Tin Möøng "Evangelium" "euangelisasthai" (cf. Lk 4:18). Trong Thöôïng Hoäi Ñoàng naøy, chuùng ta muoán hieåu roõ hôn ñieàu Thieân Chuùa muoán noùi vôùi chuùng ta vaø ñieàu gì chuùng ta coù theå vaø seõ phaûi laøm. Baøi suy nieäm cuûa toâi chia laøm hai phaàn: tröôùc heát laø vieäc phaûn tænh veà yù nghóa cuûa nhöõng töø ngöõ naøy; sau ñoù, toâi seõ noã löïc ñeå giaûi thích baøi Tuïng ca "Nunc, Sancte, nobis Spiritus," trong trang thöù 5 cuûa cuoán Saùch Nguyeän.
Töø ngöõ "Tin Möøng" (Evangelium, euangelisasthai) coù moät lòch söû raát xa xöa. Töø naøy xuaát hieän trong taùc phaåm cuûa Homer: ñoù laø lôøi loan tin chieán thaéng, tin toát laønh, tin vui, tin haïnh phuùc. Veà sau, töø ngöõ "Tin Möøng" naøy xuaát hieän trong Isaia Ñeä Nhò (cf Is 40,9), nhö moät tieáng noùi loan truyeàn nieàm vui töø Thieân Chuùa; tieáng noùi aáy cho thaáy raèng Thieân Chuùa ñaõ khoâng laõng queân con ngöôøi, raèng Thieân Chuùa coù veû nhö ñaõ ruùt lui khoûi lòch söû nhöng thaät ra Ngaøi vaãn coù ñoù vaø vaãn luoân hieän dieän. Thieân Chuùa vaãn ñaày söùc maïnh, Ngaøi trao ban nieàm vui vaø môû toang caùnh cöûa löu ñaøy. Sau ñeâm daøi cuûa thôøi löu ñaøy, aùnh saùng cuûa Ngaøi laïi xuaát hieän ñeå giuùp cho daân Ngaøi coù theå trôû veà ñeå laøm môùi laïi lòch söû cuûa nhöõng ñieàu toát laønh, lòch söû cuûa tình yeâu. Nhö vaäy, trong boái caûnh cuûa Tin Möøng Hoùa, ta thaáy söï xuaát hieän cuûa ba töø ngöõ: dikaiosyne, eirene, soteria - coâng chính, hoøa bình vaø cöùu ñoä. Taïi Nazaret Ñöùc Gieâ-su ñaõ söû duïng lôøi cuûa Isaia, khi Ngaøi noùi veà "Tin Möøng" maø Ngaøi mang ñeán luùc naøy cho nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø, bò giam caàm, bò aùp böùc vaø nhöõng ngöôøi ngheøo khoå.
Tuy nhieân, ñeå hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa töø "Tin Möøng" trong Taân Öôùc, ngoaøi nhöõng yù nghóa maø saùch Isaia Ñeä Nhò ñaõ môû ra, cuõng caàn ñeå yù ñeán caùch söû duïng töø naøy trong Ñeá Quoác Roma, khôûi ñi töø Hoaøng ñeá Augusto. Thôøi aáy, thuaät ngöõ "Tin Möøng" ñöôïc duøng ñeå chæ veà moät lôøi hay moät söù ñieäp cuûa Hoaøng Ñeá. Vì theá, ñaây laø söù ñieäp mang laïi söï toát laønh: laø moät söï ñoåi môùi theá giôùi, laø tin cöùu ñoä. Hôn nöõa, vì laø söù ñieäp cuûa Hoaøng Ñeá neân noù coù söùc maïnh vaø quyeàn löïc, noù laø söù ñieäp cöùu ñoä, canh taân vaø chöõa laønh. Caùc saùch Taân Öôùc ñaõ thu nhaän nghóa naøy. Thaùnh Luca ñaõ minh nhieân so saùnh Hoaøng Ñeá Augusto vôùi Haøi Nhi ñöôïc sinh ra ôû Belem: "Tin Möøng" chính laø lôøi cuûa Hoaøng Ñeá, moät vò Vua ñích thöïc cuûa theá giôùi. Vò Vua ñích thöïc naøy ñaõ toû mình ra vaø ñaõ noùi vôùi chuùng ta. Vaø söï kieän naøy töï noù laø moät ôn cöùu ñoä. Thaät vaäy, ñau khoå lôùn nhaát cuûa con ngöôøi thôøi aáy cuõng nhö con ngöôøi ngaøy nay ñoù laø noãi nghi vaán: Ñaèng sau caùi veû thinh laëng cuûa vuõ truï, ñaèng sau nhöõng ñaùm maây muø cuûa lòch söû, lieäu coù moät Thieân Chuùa hay chaêng? Vaø neáu coù, vò Thieân Chuùa naøy coù bieát chuùng ta, coù lieân quan gì ñeán chuùng ta khoâng? Vò Thieân Chuùa naøy coù phaûi laø moät Ñaáng toát laønh khoâng? Vaø nhöõng ñieàu toát laønh coù chuùt aûnh höôûng gì trong theá giôùi naøy chaêng?... Ñaáy laø nhöõng chaát vaán thöôøng gaëp, caû ôû ngaøy xöa cuõng nhö ngaøy nay. Nhieàu ngöôøi töï hoûi: phaûi chaêng Thieân Chuùa chæ laø moät giaû thieát? Ngaøi coù phaûi laø moät thöïc taïi khoâng? Taïi sao chuùng ta khoâng nghe thaáy Ngaøi? "Tin Möøng" coù nghóa laø: Thieân Chuùa ñaõ phaù vôõ söï thinh laëng, Thieân Chuùa ñaõ noùi vaø coù Thieân Chuùa. Söï kieän naøy töï baûn chaát ñaõ laø ôn cöùu ñoä: Thieân Chuùa bieát chuùng ta, Ngaøi yeâu thöông chuùng ta vaø Ngaøi ñaõ ñi vaøo lòch söû nhaân loaïi. Ñöùc Gieâ-su laø Ngoâi Lôøi cuûa Thieân Chuùa, Thieân Chuùa ôû vôùi chuùng ta vaø toû cho chuùng ta thaáy tình yeâu thöông cuûa Ngaøi, Ngaøi cuõng ñaõ chòu ñau khoå vôùi chuùng ta cho ñeán cheát vaø ñaõ soáng laïi. Ñaây chính laø Tin Möøng. Thieân Chuùa ñaõ noùi, Ngaøi khoâng coøn laø moät Ñaáng voâ danh, nhöng ñaõ toû mình ra, vaø ñaây chính laø ôn cöùu ñoä.
Giôø ñaây, caâu hoûi ñaët ra cho chuùng ta laø: Thieân Chuùa ñaõ noùi, ñaõ phaù vôõ söï thinh laëng vaø ñaõ toû mình ra, nhöng laøm sao chuùng ta coù theå truyeàn ñaït ñieàu naøy cho con ngöôøi trong theá giôùi ngaøy nay ñeå noù trôû thaønh hoàng aân cöùu ñoä? Töï noù, vieäc Thieân Chuùa noùi vôùi con ngöôøi ñaõ laø cöùu ñoä, laø söï cöùu chuoäc. Nhöng laøm sao con ngöôøi bieát ñöôïc? Vôùi toâi, ñieàu naøy döôøng nhö laø moät caâu hoûi nhöng ñoàng thôøi cuõng laø moät ñoøi hoûi, moät leänh truyeàn cho chuùng ta: chuùng ta coù theå tìm thaáy caâu traû lôøi baèng caùch suy nieäm baøi Tuïng ca "Nunc, Sancte, nobis Spiritus". Caâu ñaàu tieân noùi raèng: "Dignaøre promptus ingeri nostro refusus, peùctori", nghóa laø: chuùng ta haõy caàu xin Chuùa Thaùnh Thaàn ngöï ñeán trong chuùng ta vaø vôùi chuùng ta. Noùi caùch khaùc, chuùng ta khoâng laøm neân Giaùo Hoäi, chuùng ta chæ coù theå coâng boá ñieàu Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ thöïc hieän. Giaùo Hoäi khoâng khôûi ñi töø nhöõng vieäc laøm cuûa chuùng ta, nhöng vôùi "vieäc laøm" vaø "lôøi noùi" cuûa Thieân Chuùa. Cuõng vaäy, khoâng phaûi sau vaøi cuoäc hoäi hoïp roài caùc Toâng Ñoà tuyeân boá: baây giôø chuùng toâi muoán laäp neân Giaùo hoäi, döôùi daïng thöùc cuûa moät quoác hoäi laäp hieán, roài cuøng nhau vieát ra hieán chöông. Khoâng, caùc ngaøi ñaõ caàu nguyeän, vaø trong caàu nguyeän caùc ngaøi chôø ñôïi, vì bieát raèng chæ coù Thieân Chuùa môùi coù theå saùng taïo ra Giaùo hoäi vaø Thieân Chuùa laø taùc nhaân ñeä nhaát. Neáu Thieân Chuùa khoâng haønh ñoäng, nhöõng ñieàu chuùng ta laøm chæ laø cuûa chuùng ta vaø khoâng bao giôø neân troïn. Chæ coù Thieân Chuùa laøm chöùng raèng chính Ngaøi ñaõ noùi vaø Ngaøi tieáp tuïc caát lôøi. Leã Hieän Xuoáng laø ñieàu kieän khai sinh Giaùo hoäi: chæ bôûi vì Thieân Chuùa ñaõ haønh ñoäng tröôùc, caùc Toâng ñoà môùi coù theå haønh ñoäng cuøng vôùi Ngaøi, vaø cuøng vôùi söï hieän dieän cuûa Ngaøi thöïc hieän nhöõng gì Ngaøi thöïc hieän. Thieân Chuùa ñaõ noùi, vaø vieäc "ñaõ noùi" naøy chính laø söï hoaøn thieän cho Ñöùc tin, nhöng noù cuõng luoân ôû thì hieän taïi. Söï hoaøn thieän cuûa Thieân Chuùa khoâng chæ laø quaù khöù, vì duø noù laø quaù khöù ñích thöïc nhöng cuõng mang nôi mình hieän taïi vaø töông lai. Thieân Chuùa ñaõ noùi, nghóa laø Ngaøi coøn tieáp tuïc noùi. Nhö khi xöa, chính nhôø vaøo saùng kieán cuûa Thieân Chuùa maø Giaùo hoäi khai sinh vaø Tin Möøng coù theå ñöôïc bieát ñeán, thì ngaøy nay, chæ Thieân Chuùa môùi coù theå khôûi söï vaø chuùng ta chæ coù theå coäng taùc. Khôûi ñaàu phaûi luoân ñeán töø Thieân Chuùa. Vì theá, khi chuùng ta baét ñaàu nhöõng coâng vieäc quan troïng moãi ngaøy baèng vieäc caàu nguyeän, ñaáy khoâng chæ laø moät coâng thöùc ñôn thuaàn, nhöng laø ñieàu chính ñaùng hôïp vôùi thöïc teá. Chæ khi naøo Thieân Chuùa khôûi söï, thì haønh trình cuûa chuùng ta môùi trôû neân khaû thi, söï coäng taùc cuûa chuùng ta - vaø luoân chæ laø söï coäng taùc - khoâng hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo quyeát ñònh cuûa chuùng ta. Do ñoù, thaät quan troïng khi nhaän bieát raèng, lôøi ñaàu tieân, saùng kieán ñích thöïc, vaø nhöõng hoaït ñoäng ñuùng nghóa chæ ñeán töø Thieân Chuùa. Phaàn chuùng ta, chæ ngang qua vieäc thaùp mình vaøo trong saùng kieán cuûa Thieân Chuùa vaø chæ baèng vieäc naøi xin aân suûng cuûa Ngaøi, chuùng ta môùi coù theå trôû neân nhöõng nhaø rao giaûng Tin Möøng vôùi Ngaøi vaø trong Ngaøi. Thieân Chuùa luoân khôûi söï, chæ coù Ngaøi môùi coù theå laøm neân leã Hieän Xuoáng vaø laøm khai sinh Giaùo Hoäi. Chæ coù Ngaøi môùi coù theå veùn môû thöïc taïi veà chính mình cho chuùng ta, hieän höõu vôùi chuùng ta. Daãu vaäy, vò Thieân Chuùa naøy cuõng muoán chuùng ta tham döï vaøo hoaït ñoäng cuûa Ngaøi, ñeå caùc hoaït ñoäng ñoù trôû neân nhöõng hoaït ñoäng mang tính thaàn nhaân töông hôïp, nghóa laø ñöôïc laøm bôûi Thieân Chuùa nhöng coù söï döï phaàn cuûa chuùng ta vaø hieän höõu cuûa chuùng ta.
Vì theá, söù maïng Taân Phuùc AÂm Hoùa cuûa chuùng ta phaûi luoân laø moät söï coäng taùc vôùi Thieân Chuùa, ôû laïi cuøng vôùi Thieân Chuùa, ñaët neàn taûng treân vieäc caàu nguyeän vaø söï hieän dieän ñích thöïc cuûa Ngaøi.
Giôø ñaây, hoaït ñoäng cuûa chuùng ta, noái tieáp nhöõng gì maø Thieân Chuùa ñaõ khôûi söï, coù theå ñöôïc dieãn taû trong caâu thöù hai cuûa baøi Tuïng ca: "Os, lingua, mens, sensus, vigor, confessionem personent, flammescat igne caritas, accendat ardor proximos". ÔÛ ñaây, trong caâu thöù hai, chuùng ta thaáy hai danh töø xaùc ñònh, "tuyeân xöng" (confessio) trong caâu thöù nhaát vaø "ñöùc aùi" (caristas) trong caâu thöù hai. "Tuyeân xöng" vaø "ñöùc aùi" laø hai caùch theá maø trong ñoù Thieân Chuùa loâi cuoán chuùng ta, laøm cho chuùng ta haønh ñoäng vôùi Ngaøi, trong Ngaøi, cho con ngöôøi vaø cho nhöõng thuï taïo cuûa Ngaøi. Nhöõng ñoäng töø ñöôïc theâm vaøo: tröôùc heát laø ñoäng töø "personent", vaø sau ñoù laø "caritas", ñöôïc dieãn giaûi baèng nhöõng töø ngöõ nhö ngoïn löûa, söï nhieät thaønh, thaép leân, buøng chaùy.
Tröôùc heát chuùng ta cuøng xem xeùt cuïm töø "confessio personent". Nieàm tin coù moät noäi dung: Thieân Chuùa thoâng truyeàn chính mình Ngaøi, nhöng chuû töø "Toâi" (I) cuûa Thieân Chuùa ñöôïc thöïc söï maïc khaûi trong hình aûnh Ñöùc Gieâ-su vaø ñöôïc giaûi thích trong vieäc "tuyeân xöng", veùn môû cho chuùng bieát veà vieäc sinh haï nhôø söï thuï thai ñoàng trinh cuûa Ngaøi, veà cuoäc khoå naïn, veà Thaäp giaù vaø Phuïc Sinh. Thieân Chuùa maïc khaûi chính mình moät caùch troïn veïn nôi Ngöôøi Con: Ñöùc Gieâ-su laø Ngoâi Lôøi, laø noäi dung ñích thöïc ñöôïc dieãn taû trong lôøi "tuyeân xöng". Nhö vaäy, böôùc ñaàu tieân laø chuùng ta phaûi ñi vaøo trong lôøi "tuyeân xöng", vaø ñeå cho lôøi "tuyeân xöng" thaám nhuaàn moät caùch caù vò trong chuùng ta vaø qua chuùng ta.
ÔÛ ñaây chuùng ta caàn phaûi xem xeùt moät ñieåm nhoû treân khía caïnh trieát hoïc. "Confessio" thôøi Tieàn Kitoâ Giaùo Latinh khoâng phaûi laø "confessio" nhöng laø "proffessio": ñaây laø moät söï trình baøy tích cöïc veà thöïc taïi. Thöïc vaäy, töø ngöõ confessio ñeà caäp ñeán moät tình huoáng dieãn ra trong toaø aùn. Trong moät phieân toaø thöôøng coù moät ai ñoù môû loøng mình ra vaø tuyeân theä. Noùi caùch khaùc trong boái caûnh Kitoâ giaùo latinh, töø "confession" thay theá töø "professio", mang yeáu toá chöùng taù ñeå laøm chöùng cho ñöùc tin trong nhöõng thôøi ñieåm thuø nghòch, laøm chöùng thaäm chí trong nhöõng traïng huoáng ñau khoå vaø nguy hieåm ñeán tính maïng. Vieäc tuyeân xöng ñöùc tin cuûa caùc Kitoâ höõu haøm chöùa moät caùch thieát yeáu söï saün saøng chòu khoå ñau. Vôùi toâi ñieàu naøy raát quan troïng. Trong baûn chaát cuûa lôøi "tuyeân xöng" trong Kinh Tin Kính cuûa chuùng ta luoân haøm chöa moät thaùi ñoä saün saøng tröôùc ñau khoå, vaø thaäm chí laø töø boû maïng soáng mình. Chính thaùi ñoä naøy giuùp cho vieäc tuyeân xöng trôû neân khaû tín hôn bao giôø heát. Vieäc "tuyeân xöng" khoâng phaûi laø moät ñieàu gì coù theå töø boû deã daøng, nhöng haøm chöùa caû vieäc töø boû maïng soáng mình vaø chaáp nhaän ñau khoå. Ñaây ñích thöïc laø moät söï minh xaùc cuûa ñöùc tin. Vieäc "tuyeân xöng" cuõng khoâng chæ laø moät töø ngöõ ñöôïc noùi ra, nhöng noù vöôït qua caû söï ñau khoå vaø caùi cheát. Ñeå soáng lôøi "tuyeân xöng" aáy, duø coù phaûi chòu ñau khoå hay chòu cheát thì cuõng ñaùng. Ngöôøi naøo laøm vieäc "tuyeân xöng" nhö theá seõ minh chöùng raèng quaû thaät nhöõng gì maø ngöôøi aáy tuyeân xöng coøn coù giaù trò hôn caû söï soáng: lôøi tuyeân xöng aáy chính laø söï soáng, laø moät kho baùu, moät vieân ngoïc quyù voâ giaù. Chính trong chieàu kích chöùng nhaân cuûa töø "tuyeân xöng" maø chuùng ta tìm thaáy chaân lyù: chaân lyù laø minh chöùng cho chính mình, raèng coù phaûi chòu ñau khoå vì chaân lyù aáy thì cuõng xöùng ñaùng, raèng chaân lyù aáy maïnh hôn caû caùi cheát. Lôøi tuyeân xöng aáy minh chöùng raèng ñieàu toâi naém giöõ trong tay mình chính laø chaân lyù, chaân lyù maø toâi haèng chaéc chaén, raèng toâi ñaûm nhaän söï soáng cuûa mình bôûi vì toâi tìm thaáy söï soáng trong lôøi tuyeân xöng aáy.
Baây giôø chuùng ta haõy xeùt xem lôøi "tuyeân xöng" naøy phaûi thaám nhuaàn vaøo nôi naøo: "Os, lingua, mens, sensus, vigor". Töø thö cuûa thaùnh Phaolo göûi tín höõu Roma, chuùng ta bieát raèng lôøi tuyeân xöng ñöùc tin naèm trong traùi tim vaø treân moâi mieäng. Lôøi tuyeân xöng phaûi naèm saâu thaúm trong traùi tim ta, nhöng cuõng ñöôïc tuyeân xöng coâng khai; nieàm tin ñöôïc cöu mang trong traùi tim caàn phaûi ñöôïc coâng boá. Nieàm tin chöa vaøo giôø chæ laø ñieàu cuûa con tim, nhöng coøn phaûi ñöôïc thoâng truyeàn vaø caàn phaûi ñöôïc tuyeân xöng tröôùc maét toaøn theá giôùi. Vì theá, chuùng ta phaûi hoïc ñeå ñöôïc böôùc saâu vaøo trong taâm ñieåm cuûa lôøi tuyeân xöng, ñeå nhôø ñoù, con tim cuûa chuùng ta seõ ñöôïc ñònh hình. Töø trong con tim naøy, cuøng vôùi moät lòch söû laâu daøi cuûa Giaùo hoäi, chuùng ta seõ tìm thaáy lôøi tuyeân xöng vaø söï khích leä cuûa lôøi tuyeân xöng aáy. Lôøi naøy soi daãn cho hieän taïi cuûa chuùng ta, vaø chuùng ta thaáy raèng lôøi tuyeân xöng cuûa chuùng ta chæ laø moät.
"Mens": söï tuyeân xöng khoâng chæ laø ñieàu thuoäc traùi tim vaø mieäng löôõi, maø con thuoäc veà lyù trí. Söï tuyeân xöng caàn phaûi ñöôïc ñoùn nhaän vaø suy tö baèng lyù trí, ñeå nhôø ñoù, ñuïng chaïm ñeán ngöôøi khaùc. Nhö theá, söï tuyeân xöng cuõng luoân haøm nghóa raèng suy töôûng cuûa toâi cuõng ñaõ thöïc söï ñöôïc baùm reã trong lôøi tuyeân xöng naøy.
"Sensus": khoâng laø ñieàu hoaøn toaøn tröøu töôïng vaø duy lyù, lôøi tuyeân xöng phaûi ñöôïc thaám nhuaàn trong caùc giaùc quan cuûa cuoäc ñôøi chuùng ta. Thaùnh Bernard of Clairvaux vôùi cho chuùng ta raèng: trong maïc khaûi vaø trong lòch söû cöùu ñoä, Thieân Chuùa ñaõ ban cho caùc giaùc quan cuûa chuùng ta khaû naêng chieâm ngaém, ñuïng chaïm, vaø caûm neán maïc khaûi. Thieân Chuùa khoâng coøn chæ laø moät thöïc taïi thieâng lieâng, nhöng Ngaøi ñaõ ñi vaøo theá giôùi cuûa caùc giaùc quan, vaø nhö theá, caùc giaùc quan cuûa chuùng ta phaûi ñöôïc laáp ñaày bôûi söï caûm neám naøy, bôûi veû ñeïp cuûa Lôøi Thieân Chuùa, moät thöïc taïi chaân thöïc.
"Vigor": laø söùc maïnh soáng ñoäng cuûa söï hieän höõu chuùng ta vaø cuõng laø söùc maïnh hôïp lyù cuûa moät thöïc taïi. Vôùi toaøn boä söùc soáng cuõng nhö söùc maïnh cuûa mình, chuùng ta phaûi ñöôïc thaám nhuaàn bôûi vieäc tuyeân xöng. Vieäc tuyeân xöng naøy phaûi ñöôïc caù vò hoùa (personare). Giai ñieäu cuûa Thieân Chuùa phaûi taáu khuùc daïo ñaàu cho troïn veïn cuoäc hieän höõu cuûa chuùng ta.
Nhö theá, coù theå noùi raèng lôøi "tuyeân xöng" laø phaàn thöù nhaát cuûa Tin Möøng hoùa, vaø "ñöùc aùi" laø yeáu toá thöù 2. Lôøi tuyeân xöng khoâng phaûi laø moät khaùi nieäm tröøu töôïng nhöng laø ñöùc aùi, laø tình yeâu. Chính trong caùch theá naøy maø lôøi tuyeân xöng thöïc söï laø söï phaûn chieáu cuûa chaân lyù thaàn linh, moät chaân lyù khoâng theå taùch rôøi tình yeâu. Baèng nhöõng töø raát maïnh, baûn tuïng ca mieâu taû tình yeâu naøy: aáy laø söùc maïnh, laø ngoïn löûa, laøm buøng chaùy nhöõng ngoïn löûa khaùc. Coù moät khao khaùt chaùy boûng cuûa chuùng ta caàn phaûi lôùn leân nhôø nieàm tin, vaø phaûi ñöôïc chuyeån thaønh ngoïn löûa cuûa ñöùc aùi. Ñöùc Gieâ-su noùi vôùi chuùng ta: "Thaày ñaõ ñeán neùm löûa vaøo maët ñaát, vaø Thaày nhöõng öôùc mong löûa aáy ñaõ buøng leân"(Lc 12,49). Giaùo phuï Origen ñaõ thoâng chuyeån cho chuùng ta lôøi aáy cuûa Ñöùc Gieâ-su: "Baát cöù ai gaàn toâi, laø gaàn ngoïn löûa". Ngöôøi Ki-toâ höõu khoâng ñöôïc pheùp laø keû thô ô laõnh ñaïm. Saùch Khaûi Huyeàn noùi vôùi chuùng ta raèng ñieàu nguy hieåm nhaát ñoái vôùi ngöôøi Kitoâ höõu khoâng phaûi laø vieäc noùi khoâng, nhöng laø vieäc ñoàng yù moät caùch laõnh ñaïm. Chính söï laõnh ñaïm huûy hoaïi Ki-toâ giaùo. Ñöùc tin phaûi trôû neân nhö moät ngoïn löûa tình yeâu trong chuùng ta, moät ngoïn löûa thöïc söï laøm buøng chaùy troïn veïn cuoäc ñôøi chuùng ta, trôû neân moät khao khaùt lôùn lao trong chuùng ta, vaø nhö theá noù cuõng laøm buøng chaùy ngoïn löûa nôi tha nhaân. Ñaây laø caùch theá cuûa vieäc Tin Möøng Hoaù: "Acceùndat ardor proximos": chaân lyù phaûi trôû neân ñöùc aùi trong toâi, vaø ñöùc aùi naøy seõ trôû neân ngoïn löûa laøm buøng chaùy nôi tha nhaân. Chæ ngang qua vieäc thaép leân nôi anh chò em mình ngoïn löûa cuûa ñöùc aùi maø coâng cuoäc Tin Möøng hoaù vaø söï hieän dieän cuûa Tin Möøng môùi thöïc söï ñöôïc lôùn leân. Khi ñoù Tin Möøng khoâng coøn laø moät töø ngöõ ñôn thuaàn, nhöng laø moät thöïc taïi ñaõ ñöôïc soáng.
Thaùnh Luca töôøng thuaät vôùi chuùng ta raèng vaøo ngaøy leã Hieän Xuoáng, vaøo ngaøy khai sinh cuûa Giaùo hoäi, Chuùa Thaùnh Thaàn laø ngoïn löûa bieán ñoåi theá giôùi, ngoïn löûa döôùi hình thöùc löôõi löûa. Nghóa laø duø ñaây laø moät ngoïn löûa nhöng ñoàng thôøi cuõng laø moät thöïc taïi höõu lyù vaø thaùnh thieâng, vaø con ngöôøi coù theå hieåu ñöôïc. Ngoïn löûa naøy ñöôïc noái keát vôùi tö töôûng, vôùi "mens". Chính ngoïn löûa lyù tính naøy (sobria ebretas) laøm neân ñaëc tính cuûa Kitoâ giaùo.
Chuùng ta bieát raèng löûa hieän dieän ngay töø buoåi bình minh cuûa vaên hoaù nhaân loaïi; löûa chính laø aùnh saùng, laø hôi aám vaø laø söùc maïnh ñeå bieán ñoåi. Vaên minh nhaân loaïi khôûi ñi töø vieäc con ngöôøi tìm ñöôïc phöông phaùp ñeå taïo ra löûa. Vôùi moät ngoïn löûa con ngöôøi coù theå huyû dieät, nhöng cuõng coù theå bieán ñoåi vaø canh taân. Ngoïn löûa cuûa Thieân Chuùa laø ngoïn löûa laøm bieán ñoåi, ngoïn löûa cuûa khao khaùt, ngoïn löûa daãn chuùng ta ñeán vôùi Thieân Chuùa; ñoàng thôøi ñaáy cuõng laø ngoïn löûa huyû hoaïi nhieàu ñieàu trong chuùng ta. Treân taát caû, ngoïn löûa naøy laøm bieán ñoåi, canh taân vaø saùng taïo neân nhöõng söï môùi meû trong con ngöôøi, bieán con ngöôøi neân aùnh saùng trong Thieân Chuùa.
Cuoái cuøng chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå lôøi "tuyeân xöng" ñöôïc baùm reã saâu xa trong taâm hoàn chuùng ta vaø trôû neân moät ngoïn löûa laøm buøng chaùy nôi tha nhaân. Nhôø ñoù, ngoïn löûa cuûa söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa vaø söï môùi meû cuûa vieäc Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta trôû neân thöï söï höõu hình vaø trôû neân nguoàn söùc maïnh cho hieän taïi laãn töông lai cuûa chuùng ta.
Chuyeån Ngöõ vaø Giôùi thieäu Nguyeãn Minh Trieäu sj
(Radio Vatican)