Thaùnh Gioan Thaønh Avila
tieán só môùi cuûa Giaùo Hoäi
Thaùnh Gioan Thaønh Avila tieán só môùi cuûa Giaùo Hoäi.
Roma (Vat. 27/09/2012) - Chuùa Nhaät 7 thaùng 10 naêm 2012, trong khuoân khoå Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù 13, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI seõ toân phong hai vò thaùnh tieán só môùi cuûa Giaùo Hoäi: ñoù laø thaùnh Gioan Avila ngöôøi Taây ban nha, vaø thaùnh nöõ Ildegarda di Bingen, ngöôøi Ñöùc. Sau ñaây chuùng toâi xin göûi ñeán quyù vò vaøi neùt noåi baät trong cuoäc soáng vaø linh ñaïo cuûa thaùnh Gioan Avila. Ngaøi seõ laø vò Tieán só thöù 34 cuûa Giaùo hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI baøy toû hy voïng raèng "lôøi noùi vaø göông saùng cuûa vò muïc töû xuaát saéc naøy seõ soi saùng cho taát caû caùc linh muïc, vaø cho nhöõng ngöôøi mong ñeán ngaøy truyeàn chöùc linh muïc cuûa hoï".
Thaùnh Gioan thaønh Avila sinh ra ôû Campo, Ciudad Real, naêm 1500, trong moät gia ñình khaù giaû, vaø Ngaøi ñöôïc giaùo duïc trong ñöùc tin Kitoâ giaùo. Sau khi hoaøn taát chöông trình luaät taïi ñaïi hoïc Salamanca trong voøng 4 naêm, ngaøi döï tính seõ soáng moät cuoäc ñôøi aån daät. Tuy nhieân, nghe theo khuyeân cuûa moät Tu só Doøng Phanxicoâ, chaøng thanh nieân naøy tieáp tuïc ñaêng kyù vaøo tröôøng ñaïi hoïc Alcala ñeå hoïc trieát hoïc vaø thaàn hoïc. Moät trong nhöõng giaùo sö cuûa ngaøi laø thaàn hoïc gia noåi tieáng Doøng Ña Minh, Domingo de Soto. Trong thôøi gian hoïc, thaân phuï vaø thaân maãu cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc Chuùa goïi veà, vaø caû hai ñöôïc mai taùng trong moät giaùo xöù trong ñòa phöông, nôi sau naøy ngaøi ñaõ daâng thaùnh leã môû tay vaøo naêm 1526. Trong thaùnh leã naøy, thaùnh nhaân ñaõ baùn taát caû taøi saûn cuûa gia ñình vaø phaân phaùt cho ngöôøi ngheøo.
Sau khi chòu chöùc linh muïc, ngaøi ñi ñeán Seville ñeå chuaån bò ñi truyeàn giaùo ôû Chaâu Myõ. Trong luùc chôø khôûi haønh, vò taân linh muïc naøy daán thaân vaøo vieäc daïy giaùo lyù vaø rao giaûng. Quaù aán töôïng veà ngaøi, Cha Fernando Contreras ñaõ thuùc giuïc vò toång Giaùm muïc Seville giöõ Gioan laïi Taây Ban Nha. Vaâng phuïc ñaáng baûn quyeàn, Gioan Avila ñaõ baét ñaàu daán thaân vaøo söù maïng ôû mieàn Nam Taây Ban Nha.
Thaønh coâng ñeán döôøng nhö ngay laäp töùc, nhieàu ngöôøi ñaõ ñeán vaø nghe ngaøi giaûng. Nhöng khoâng may, chính söï thaønh coâng naøy daãn ñeán nhöõng moái ghen töông vaø hieåu laàm, vaø Gioan Avila ñaõ bò keát aùn laïc giaùo vaøo naêm 1531. Ngaøi ñaõ bò tuyeân aùn bôûi toaø aùn Truy taø vaø phaûi ôû tuø moät naêm. Coù theå ñoái vôùi nhieàu ngöôøi ñoù laø moät tai hoaï, coøn ñoái vôùi thaùnh nhaân thì ñoù laø moät aân phuùc cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi noùi raèng chính thôøi gian ôû trong tuø, ngaøi ñaõ hoïc ñöôïc nhieàu hôn taát caû nhöõng gì maø ngaøi ñaõ hoïc ñöôïc tröôùc ñaây. Trong tuø, ngaøi ñaõ vieát taùc phaåm Audi, filia, moät taùc phaåm giuùp höôùng daãn veà ñôøi soáng thieâng lieâng, Taùc phaåm naøy ñöôïc vieát cho moät ngöôøi phuï nöõ treû tuoåi ñang soáng ñôøi thaùnh hieán döôùi söï höôùng daãn cuûa ngaøi. Cuõng chính trong tuø, Gioan ñaõ nghieân cöùu veà thö Phaolo vaø sau naøy, moät linh muïc thaùnh thieän ñaõ nghe ngaøi giaûng ñaõ thoát leân: "Toâi ñaõ nghe Phaoloâ giaûi thích veà Phaoloâ." Sau khi ñöôïc thaû vaø ñöôïc minh oan, ngaøi daán thaân vaøo söù maïng rao giaûng ôû Cordoba vaøo naêm 1535. Ngaøi laø ngöôøi ñaõ aûnh höôûng nhieàu ñeán caùc vò thaùnh nhö Gioan Thieân Chuùa, Phanxico Borgia. Ngaøi thöôøng ñöôïc goïi laø "thaày daïy", moät töôùc hieäu mang yù nghóa hoïc thuaät, nhöng vôùi Gioan Avila, khi söû duïng töôùc hieäu naøy, ngöôøi ta thöôøng nhaán maïnh ñeán chieàu kích ôn goïi linh muïc, nghóa laø thaày daïy, ngöôøi daãn daét vaø höôùng daãn caùc linh hoàn.
Gioan Avila maát vaøo ngaøy 10 thaùng 5 naêm 1569, hôïp vôùi mong öôùc cuûa ngaøi, thaùnh nhaân ñaõ ñöôïc choân caát trong nhaø thôø Doøng teân taïi Montilla. Ngaøi ñöôïc phong chaân phöôùc vaøo ngaøy 15 thaùng 9 naêm 1894 vaø ñöôïc toân phong laøm boån maïng caùc linh muïc giaùo phaän taïi Taây Ban Nha vaøo ngaøy 2 thaùng 7 naêm 1946 vaø ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phaolo VI phong thaùnh vaøo 31 thaùng 5 naêm 1970.
Laø moät linh muïc giaùo phaän, nhöng Gioan Avila laïi coù moät ñôøi soáng thaùnh thieän troãi vöôït, mang aâm höôûng cuûa moät vò aån só. Ñoái vôùi thaùnh nhaân, caàu nguyeän laø chieàu kích quan troïng nhaát trong ñôøi soáng cuûa mình. Caàu nguyeän laø moät söï ñaùp traû chính yeáu cuûa nieàm tin. Chuùng ta nhaän ra ñieàu naøy qua nhieàu laù thö ngaøi vieát. Khi nhaän ñöôïc nhöõng laù thö lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà veà thieâng lieâng, ngaøi khoâng voäi traû lôøi ngay khoâng phaûi vì quaù baän roän hay vì moät söï baát caån naøo ñoù, ñuùng hôn ngaøi caàn thôøi gian ñeå caàu nguyeän. Chæ sau khi ñaõ caàu nguyeän vaø suy xeùt caån thaän, ngaøi môùi vieát thö traû lôøi vaø thöôøng keøm theo ñoù laø moät lôøi xin loãi vì söï chaäm treã cuûa mình. Ñôøi soáng caàu nguyeän cuûa ngaøi khoâng taùch khoûi ñôøi soáng thöôøng ngaøy, caàu nguyeän luoân daãn ñeán haønh ñoäng vaø bieán ñoåi.
Laø moät linh muïc giaùo phaän nhöng thaùnh nhaân laïi heát söùc yeâu meán vaø soáng trieät ñeå tinh thaàn cuûa 3 lôøi khuyeân phuùc aâm. Chính söï oâm aáp vaø yeâu meán ñôøi soáng ngheøo khoù, khieát tònh vaø vaâng phuïc cho pheùp thaùnh nhaân giuùp ñôõ vaø coù moái töông giao vôùi nhieàu tu só. Chính vì vieäc trôû neân gioáng Ñöùc ki-toâ ñaõ giuùp troå sinh hoa traùi nôi nhöõng ngöôøi maø ngaøi phuïc vuï. Ñôøi soáng cuûa ngaøi khoâng gì khaùc laø moät söï phaûn aùnh tình yeâu thöông vaø khao khaùt daønh cho Ñöùc ki-toâ bò ñoùng ñinh. Ngaøi oâm aáp caùc lôøi khuyeân phuùc aâm trong moät thôøi ñaïi maø haàu heát caùc linh muïc giaùo phaän ñang laøm ñieàu ngöôïc laïi.
Thaät vaäy, theo truyeàn thoáng ôû Taây Ban Nha, trong thôøi ñaïi cuûa ngaøi, moät vò taân linh muïc seõ môû moät böõa tieäc, môøi baïn beø vaø nhöõng ngöôøi thaân cuûa mình ñeán tham döï. Thay vì laøm theo truyeàn thoáng, Gioan ñaõ ñi ra caùc ñöôøng phoá, choïn laáy 12 ngöôøi ngheøo, röûa chaân cho hoï vaø xem hoï nhö nhöõng vò khaùch quyù. Tình yeâu cuûa ngaøi ñoái vôùi ñôøi soáng ngheøo cuõng ñöôïc theå hieän trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy. Ngaøi thöôøng töø choái ôû laïi caùc khaùch saïn hay nhöõng nôi ôû sang troïng. Thaùnh nhaân nhaän thaáy ngheøo khoù laø moät ñieàu raát caàn thieát ñoái vôùi ñôøi soáng linh muïc. Ñöùc khieát tònh ñöôïc ngaøi gìn giöõ moät caùch chaéc chaén ngang qua tình yeâu maïnh meõ daønh cho Thieân Chuùa. Tuy nhieân, thaùnh nhaân cuõng khoâng bao giôø thieáu ñi söï thaän troïng caàn thieát. Ngaøi chöa bao giôø gaëp gôõ moät phuï nöõ ôû moät nôi rieâng tö. Ñôøi soáng cuûa ngaøi cuõng ñöôïc ghi daáu maïnh meõ veà söï vaâng phuïc. Ngaøi ñaõ vaâng phuïc vò linh muïc doøng Phanxico ñeå trôû neân moät ngöôøi phuïc vuï Chuùa thay vì trôû neân moät aån só nhö öôùc muoán ban ñaàu. Sau khi chòu chöùc, duø khao khaùt truyeàn giaùo, nhöng ngaøi daõ vaâng phuïc giaùm muïc ñeå ôû laïi Taây Ban Nha, nôi coù nhieàu ñieàu ñeå laøm. Thaùi ñoä ñaùp traû khoâng moät chuùt ñaén ño theå hieän moät söï quy phuïc maïnh meõ maø Ngaøi daønh cho Thieân Chuùa, moät söï tin töôûng tuyeät ñoái vôùi Chuùa Quan Phoøng. Nhö vaäy, chính vieäc giöõ ñôøi soáng khieát tònh, ngheøo khoù vaø vaâng phuïc maø ñôøi soáng cuûa Gioan Avila ñöôïc gaén chaët vôùi thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ. Chính söï thaùnh hieán lieân læ naøy ñaõ gìn giöõ ñöùc tin cuûa ngaøi vaø laøm cho noù troå sinh hoa traùi.
Thaùnh Gioan Avila cuõng ñöôïc nhaéc ñeán nhö laø moät ngöôøi coù nhöõng ñoùng goùp quan troïng trong vieäc ñoåi môùi ñôøi soáng cuûa caùc linh muïc. Thaùnh nhaân ñaõ lieân keát chöùc vuï tö teá vôùi bí tích Thaùnh Theå vaø xem söï thaùnh thieän nhö laø moät phaåm chaát troãi vöôït cuûa moät vò linh muc, ngöôøi ñoùng vai troø laø trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Ngang qua chöùc vuï tö teá, "baùnh vaø röôïu trôû thaønh Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa Ki-toâ, Chuùa chuùng ta." Ngaøi khaúng ñònh raèng khoâng coù moät söùc maïnh naøo treân theá gian coù theå maïnh hôn söùc maïnh cuûa caùc linh muïc, vì "hoï coù söùc maïnh cuûa chính Thieân Chuùa". Vì caùc linh muïc phaûi laø ngöôøi coù phaåm giaù troåi vöôït nhö laø vò trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi neân ngaøi phaûi trôû neân thaùnh thieän. Ñöùc Ki-toâ laø trung gian duy nhaát vaø laø Vò Thöôïng Teá Toái Cao, nhöng caùc linh muïc cuõng ñöôïc chia seû chöùc vuï naøy trong Ñöùc Ki-toâ vaø treân baøn thôø, Linh muïc laø ñaïi dieän cuûa Ñöùc Ki-toâ khi ngaøi daâng chính mình leân Chuùa Cha. Vì theá, linh muïc phaûi laø ngöôøi keát hôïp thaân maät vôùi Thieân Chuùa vaø phaûi trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ngaøi. Ngoaøi ra, chöùc vuï tö teá cuõng laø moùn quaø Thieân Chuùa trao ban cho Giaùo Hoäi, vaø khoâng ai coù theå laõnh chöùc vuï naøy ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa keâu goïi, ñöôïc Giaùo hoäi pheâ chuaån ngang qua vò Giaùm muïc baûn quyeàn.
Thaùnh Gioan Avila cuõng laø moät ngöôøi coù loøng nhieät thaønh vaø coù nhöõng ñoùng goùp lôùn lao trong vieäc caûi caùch Giaùo hoäi. Ngaøi cho raèng ñeå coù theå caûi caùch Giaùo hoäi, moãi ngöôøi phaûi hoaùn caûi ñôøi soáng cuûa mình. Moãi ngöôøi trong chöùc vuï cuûa mình phaûi hoaùn caûi ñôøi soáng khoâng ngöøng. Caùc Giaùm muïc neân ñöa nhöõng ñeà taøi thaûo luaän vaøo ñôøi soáng thöïc tieãn. Thaùnh nhaân môøi goïi caùc Giaùm muïc xem xeùt ñôøi soáng cuûa chính mình vaø nhöõng thaùi ñoä neàn taûng cuûa hoï khi thöïc thi nhieäm vuï vaø thaùi ñoä maø hoï coù ñoái vôùi caùc linh muïc. Hoï phaûi ñaûm baûo raèng thaùi ñoä cuûa hoï phaûi xöùng hôïp vôùi thaùi ñoä cuûa Ñöùc Ki-toâ, Ñaáng maø hoï laø ñaïi dieän. Ñeå coù theå thöïc thi ñieàu ñoù, caùc Giaùm muïc phaûi ñoàng haønh vôùi caùc linh muïc vaø laáy tình yeâu phuï töû maø ñoái xöû vôùi caùc ngaøi. Ngaøi môøi goïi caùc giaùm muïc haõy trôû thaønh nhöõng ngöôøi toâi tôù trong khi ñoái xöû vôùi caùc linh muïc, chöù khoâng nhö nhöõng oâng chuû vôùi nhöõng ngöôøi toâi tôù. Neáu caùc GM khôûi ñi töø thaùi ñoä naøy, con ñöôøng phía tröôùc seõ trôû neân saùng laïng vaø ñoù chính laø con ñöôøng cuûa Ñöùc Ki-toâ, Ñaáng laø lôùn nhaát nhöng ñaõ töï yù trôû neân roát heát.
Ñeå thöïc hieän moät söï ñoåi môùi nôùi haøng giaùo phaåm, thaùnh Gioan Avila cho raèng caùc giaùm muïc caàn thöïc thi hai ñieàu: thöù nhaát, khoâng chaáp nhaän nhöõng ngöôøi khoâng phuø hôïp vaøo ôn goïi linh muïc vaø thöù hai, phaûi ñoåi môùi chöông trình huaán luyeän quaù ngheøo naøn daønh cho caùc öùng vieân linh muïc.
Thaät vaäy, nguyeân nhaân chính laøm huûy hoaïi haøng giaùo phaåm chính laø vieäc moät soá ngöôøi öôùc muoán choïn löïa ôn goïi naøy vì nhöõng tham voïng heát söùc traàn theá. Do ñoù, tröôùc heát, thaùnh nhaân ñeà nghò caùc linh muïc phaûi caån troïng trong vieäc tuyeån löïa caùc öùng vieân. Thaùnh nhaân nhaán maïnh raèng caùc öùng vieân khoâng phuø hôïp khoâng theå ñöôïc nhaän döôùi baát kyø ñieàu kieän naøo.
Phaåm chaát qua troïng nhaát cuûa öùng sinh phaûi laø khaû naêng trí thöùc vaø thieâng lieâng. Thaùnh nhaân noùi raèng caùc öùng sinh phaûi coù khaû naêng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû toát nhaát trong vieäc hoïc, nhöng ñieàu ñoù cuõng khoâng boû qua khía caïnh ñoàng haønh caù nhaân, nghóa laø tuøy theo khaû naêng cuûa töøng ngöôøi maø giuùp hoï daán thaân troïn veïn vaøo vieäc ñaøo luyeän tri thöùc. Khaû naêng tri thöùc raát quan troïng nhöng khaû naêng veà thieâng lieâng coøn quan troïng hôn. Keá ñeán, thaùnh nhaân ñeà nghò caùc giaùm muïc caàn phaûi thieát laäp caùc chöông trình huaán luyeän vaø giaùo duïc chaët cheõ. Chöông tình huaán luyeän daønh cho caùc linh muïc theo khuoân maãu cuûa ngaøi ñaõ aûnh höôûng saâu saéc ñeán quyeát ñònh cuûa Coâng ñoàng Trento veà ñaøo taïo caùc linh muïc. Chöông trình naøy coù ba thaønh toá chính: Ñôøi soáng coäng ñoaøn, huaán luyeän saâu xa thaàn hoïc vaø caùc giaùo thuyeát, vaø vieäc hoïc chuyeân moân. Nhieàu ñieåm maø Gioan Avila ñaõ ñeà nghò trong coâng ñoàng Trentoâ vaø nhöõng baøi vieát khaùc cuûa ngaøi veà chöùc vuï tö teá ñaõ trôû neân moät phaàn quan troïng trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi. Chuùng ta mang ôn ngaøi vì nhöõng nhöõng ñoùng goùp cuûa ngaøi cho Coâng Ñoàng Trentoâ, nhöng roõ raøng nhöõng tieáng noùi cuûa ngaøi vaãn coøn aâm vang trong Giaùo Hoäi khi Giaùo Hoäi ñang thöïc hieän moät tieán trình ñoåi môùi trong chöùc vuï tö teá haäu coâng ñoàng Vaticano II.
Nhieàu ngöôøi nghó raèng vieäc ñoïc veà haïnh caùc thaùnh gioáng nhö ñoïc nhöõng caâu chuyeän coå tích hay thaàn thoaïi vì noù khoâng theå aùp duïng vaøo ñôøi soáng thöïc tieãn. Vôùi hoï, nhöõng ñieàu maø caùc vò thaùnh laøm quaù phi thöôøng vaø vöôït söùc con ngöôøi. Chæ coù nhöõng ngöôøi ñöôïc ñaëc aân môùi coù theå soáng nhö vaäy. Neáu nghó nhö vaäy thì seõ khoâng ñuùng vôùi tröôøng hôïp cuûa thaùnh Gioan Avila. Thaùnh Gioan Avila khoâng ñöôïc phong Tieán Só Hoäi Thaùnh vì nhöõng vieäc thöïc haønh ñaïo ñöùc cuûa ngaøi nhö vieäc ñaùnh toäi, aên chay laâu ngaøy#Ngaøi chæ laø moät linh muïc, soáng vaø thi haønh söù maïng cuûa mình vôùi moät tình yeâu lôùn lao daønh cho Ñöùc Ki-toâ vaø cho con ngöôøi. Ñôøi soáng cuûa ngaøi ñöôïc nuoâi döôõng baèng ñôøi soáng caàu nguyeän vaø tình yeâu daønh cho Ñöùc Ki-toâ. Chính tình yeâu naøy ñaõ laøm soáng ñoäng toaøn boä ñôøi soáng cuûa Ngaøi: caàu nguyeän, giaûng daïy, höôùng daãn thieâng lieâng, vaø soáng nhöõng gì mình giaûng daïy. Chính tình yeâu daønh cho Ñöùc Ki-toâ vaø con ngöôøi ñaõ thuùc ñaåy ngaøi daán thaân vaøo söù maïng caûi caùch haøng giaùo só. Chaân phöôùc Gioan Phaolo II ñaõ noùi veà thaùnh nhaân raèng: "Thaùnh Gioan Avila ñaõ laøm vieäc moät caùch can ñaûm ñeå caùc linh muïc coù theå ñaùp laïi vôùi nhöõng döï aùn ñoåi môùi ñaày tham voïng cuûa thôøi ñaïi vôùi moät ñôøi soáng noäi taâm saâu xa, moät neàn taûng huaán luyeän trí thöùc vöõng chaéc vaø moät söï trung tín khoâng bao giôø caïn ñoái vôùi Giaùo hoäi vaø moät khao khaùt lieân læ mang Ñöùc Ki-toâ ñeán cho ngöôøi khaùc. Trong thôøi ñaïi maø giaùo hoäi ñang bò suy suïp bôûi Phong traøo caûi caùch thì Gioan Avila ñaõ daán thaân phuïc vuï Giaùo hoäi khoâng bieát meät moûi."
Taøi lieäu:
1. La Figura Del Maestro San Giovanni D'avila
2. The Eminent Doctrine of St. John of Avila: A Most Dynamic Priesthood
3. Saint John of Avila and the Reform of the Priesthood
Augustine Nguyeãn Minh Trieäu S.J
(Radio Vatican)