Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu
leân ñöôøng vieáng thaêm Liban
Ñöùc Thaùnh Cha baét ñaàu leân ñöôøng vieáng thaêm Liban.
Beirut (Vat. 14/09/2012) - Chieàu ngaøy 14 thaùng 9 naêm 2012, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 ñaõ ñeán Beirut, thuû ñoâ Liban, ñeå baét ñaàu chuyeán vieáng thaêm gaàn 60 tieáng ñoàng hoà taïi nöôùc naøy, cho ñeán chieàu chuùa nhaät 16 thaùng 9 naêm 2012.
Cô hoäi chính cho cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñöông kim taïi Liban laø vieäc kyù vaø coâng boá Toâng Huaán "Giaùo Hoäi taïi Trung Ñoâng" ñuùc keát thaønh quaû Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaëc bieät veà Trung Ñoâng, nhoùm taïi Roma hoài thaùng 10 naêm 2010. Cuoäc vieáng thaêm naøy dieãn ra trong boái caûnh caêng thaúng cuûa vuøng Trung Ñoâng, vôùi muøa xuaân Araäp ñang coù nguy cô bieán thaønh muøa ñoâng, vaø nhaát laø vôùi cuoäc xung ñoät ñaãm maùu taïi Siria töø bao thaùng nay laøm cho hôn 27 ngaøn ngöôøi thieät maïng, 250 ngaøn ngöôøi tò naïn, vaø coù nguy cô lan sang caû Liban. Trong boái caûnh ñoù, chuû ñeà chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha laø caâu noùi cuûa Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh vôùi caùc moân ñeä "Thaày ban bình an cho caùc con" (Ga 14,27).
Liban, quoác gia beù nhoû, chæ roäng gaàn 10,500 caây soá vuoáng, moät phaàn 30 nöôùc Vieät Nam, vôùi daân soá chæ coù hôn 4 trieäu ngöôøi, trong ñoù gaàn 60% theo Hoài giaùo vaø phaàn coøn laïi 40% laø tín höõu Kitoâ vaø 1.3% thuoäc caùc toân giaùo khaùc. Toång coäng Liban hieän coù 18 coäng ñoaøn toân giaùo khaùc nhau, trong ñoù coù 5 coäng ñoaøn Hoài giaùo, vaø 1 coäng ñoaøn Do thaùi giaùo, 12 coäng ñoaøn Kitoâ, trong soá naøy coù 6 coäng ñoaøn Coâng Giaùo goàm 6 nghi leã khaùc nhau. Toång coäng vôùi 6 nghi leã, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Liban coù 53 GM, 1,543 Linh Muïc trieàu vaø doøng, 2,650 nöõ tu vaø gaàn 150 tu huynh, 390 ñaïi chuûng sinh.
Phoûng vaán
Treân chuyeán bay, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ daønh moät khoaûng thôøi gian ñeå traû lôøi 4 caâu hoûi do caùc kyù giaû thaùp tuøng neâu leân. Chaúng haïn, ÑTC cho bieát laø tuy tình hình Trung Ñoâng vaø Liban khoù khaên, nhöng ngaøi khoâng heà nghó ñeán vieäc töø boû cuoäc vieáng thaêm naøy, vì heã tình hình caøng phöùc taïp thì caøng caàn mang laïi moät daáu hieäu huynh ñeä, khích leä vaø lieân ñôùi. Muïc ñích cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Liban laø ñeå môøi goïi ñoái thoaïi, kieán taïo hoøa bình choáng laïi baïo löïc, cuøng nhau tìm giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà.
Traû lôøi moät caâu hoûi khaùc veà traøo löu toân giaùo cöïc ñoan Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng traøo löu naøy luoân luoân laø moät söï giaû taïo hoùa, laøm bieán thaùi toân giaùo, vaø ñi ngöôïc vôùi yù nghóa toân giaùo, voán laø moät lôøi môøi goïi phoå bieán an bình cuûa Thieân Chuùa treân theá giôùi. Vì theá, nghóa vuï cuûa Giaùo Hoäi vaø caùc toâng iaùo laø thanh taåy choáng laïi nhöõng caùm doã aáy, soi saùng löông taâm, vaø laøm sao ñeå moãi ngöôøi coù yù nieäm roõ raøng veà Thieân Chuùa.
Tieáp ñoùn
Sau hôn 3 giôø bay, Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng ñaõ tôùi phi tröôøng Rafiq Hariri cuûa thuû ñoâ Beirut vaøo luùc gaàn 2 giôø chieàu giôø ñòa phöông.
Töø treân maùy bay böôùc xuoáng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc Toång thoáng Liban laø töôùng Michel Sleiman, moät tín höõu Coâng giaùo Maronit, cuøng vôùi phu nhaân, cuøng vôùi caùc vò chuû tòch Quoác hoäi, Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng vaø caùc vò Thöôïng Phuï, Giaùm Muïc tieáp ñoùn noàng nhieät. Haøng traêm hoïc sinh vaø tín höõu caàm côø Toøa Thaùnh vaø Liban hieän dieän taïi Phi tröôøng cuõng reo hoø vui möøng vaø hoâ teân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha: Benedicto! Benedicto!
Trong khi ñoù 21 phaùt ñaïi baùc noå vang tröôùc khi quoác thieàu Vatican vaø Liban ñöôïc troåi leân.
Trong lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha, toång thoáng Sleiman ñaõ gôïi laïi nhöõng ñoùng goùp quan troïng cuûa ñaát nöôùc vaø nhaân daân Liban, qua doøng lòch söû, cho neàn vaên hoùa cuûa theá giôùi. OÂng cuõng noùi ñeán söï kieän söï côûi môû vaø hieáu khaùch cuûa Liban nhieàu khi bò lôïi duïng, vaø ñaát nöôùc naøy nhieàu khi cuõng bò xaâm laêng vaø taán coâng, nhöng Liban luoân bieát khaùng cöï vaø choáng laïi caùc cuoäc taán kích aáy.
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Trong lôøi ñaùp töø toång thoáng Liban, Ñöùc Thaùnh Cha nhaán maïnh lyù do cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi:
"Moät lyù do khaùc trong cuoäc vieáng thaêm cuûa toâi laø ñeå kyù vaø trao Toâng Huaán Haäu Thöôïng HÑGM Trung Ñoâng, Ecclesia in Medio Oriente, Giaùo Hoäi taïi Trung Ñoâng. Ñoù laø moät bieán coá quan troïng cuûa Giaùo Hoäi. Toâi caùm ôn taát caû caùc Thöôïng Phuï Coâng Giaùo ñaõ ñeán ñaây vaø ñaëc vieát laø Ñöùc Cöïu Thöôïng Phuï Hoàng Y quí meán Nasrallah Boutros Sfeir vaø ngöôøi keá vò laø Ñöùc Thöôïng Phuï Beùchara Rai. Toâi chaøo thaêm trong tinh thaàn huynh ñeä taát caû caùc Giaùm Muïc Liban, cuõng nhö nhöõng ngöôøi ñaõ ñeán ñaây ñeå caàu nguyeän vôùi toâi vaø nhaän laõnh töø chính tay Giaùo Hoaøng Vaên kieän naøy. Qua hoï toâi chaøo thaêm nhö hieàn phuï taát caû caùc tin höõu KItoâ Trung Ñoâng. Toâng huaán naøy ñöôïc göûi tôùi toaøn theá giôùi, vaø laø moät chöông trình haønh ñoäng trong nhöõng naêm tôùi ñaây. Toâi cuõng vui möøng vì ñöôïc gaëp gôõ trong nhöõng ngaøy naøy nhieàu ñaïi dieän cuûa caùc coäng ñoaøn Coâng Giaùo taïi ñaát nöôùc anh em, cöû haønh vaø caàu nguyeän chung vôùi hoï. Söï hieän dieän, söï daán thaân vaø chöùng taù cuûa hoï laø moät ñoùng goùp ñöôïc nhìn nhaän vaø ñaùnh giaù cao trong ñôøi soáng thöôøng nhaät cuûa moïi ngöôøi daân nôi ñaát nöôùc yeâu quí cuûa anh em.
"Toâi cuõng kính chaøo caùc Thöôïng Phuï vaø Giaùm Muïc Chính Thoáng ñeán ñoùn chaøo toâi cuõng nhö ñaïi dieän cuûa caùc coäng ñoaøn toân giaùo khaùc nhau cuûa Liban. Caùc baïn thaân meán, söï hieän dieän cuûa caùc baïn chöùng toû söï quí chuoäng vaø coäng taùc maø caùc baïn mong muoán thaêng tieán giöõa moïi ngöôøi trong nieàm toân troïng nhau. Toâi caùm ôn caùc bò vì nhöõng coá gaéng aáy vaø toâi chöùc chaén raèng caùc baïn seõ tieáp tuïc tìm kieám nhöõng con ñöôøng hieäp nhaát vaø hoøa hôïp. Toâi khoâng queân nhöõng bieán coá ñau thöông ñaõ gaây saàu khoå cho ñaát nöôùc töôi ñeïp cuûa caùc baïn trong nhöõng naêm daøi. Söï soáng chung hoøa hoïp ñaëc bieät cuûa Liban phaûi chöùng toû cho toaøn Trung Ñoâng vaø theá giôùi theá raèng trong moãi nöôùc coù theå coù söï soäpng taùc giöõa caùc Giaùo Hoäi khaùc nhau, taát caû ñeàu laø thaønh phaàn cuûa moät Giaùo Hoäi Coâng Giaùo duy nhaát, trong tinh thaàn hieäp thoâng huynh ñeä vôùi caùc tín höõu Kitoâ khaùc, vaø ñoàng thôøi, coù söï soáng chung vaø ñoái thoaïi traân troïng giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø nhöõng anh chò em thuoäc caùc toân giaùo khaùc. Cuõng nhö toâi, Anh chò em ñeàu bieát raèng söï quaân bình aáy raát teá nhò, tuy noù ñöôïc trình baøy ôû caùc nôi nhö moät maãu göông. Ñoâi khi noù bò ñe doïa tan voõ khi ôû trong tình traïng caêng thaúng nhö caây cung, hoaëc phaûi chòu nhöõng söùc eùp quaù nhieàu khi coù tính chaát phe phaùi, thaäm chí laø do vuï lôïi, traùi ngöôïc, xa laï vôùi söï hoøa hôïp vaø dòu daøng cuûa Liban. Chính trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá caàn toû ra thöïc söï phaûi oân hoøa vaø raát khoân ngoan. Vaø lyù trí phaûi troåi vöôït treân söï ñam meâ moät chieàu ñeå taïo ñieàu kieän cho ích chung cuûa moïi ngöôøi. Ñaïi vöông Salomon ñaõ quen bieát Hiram, Vua mieàn Tyro, ñaõ chaúng coi ñöùc khoân ngoan laø nhaân ñöùc toái cao sao? Vì theá, ngaøi ñaõ naøi næ xin Chuùa ôn khoân ngoan vaø Chuùa ñaõ ban cho Vua moät taâm hoàn khoân ngoan vaø thoâng minh (Xc 1 V 3,9-12).
ÑTC noùi theâm raèng:
"Toâi ñeán ñaây cuõng ñeå noùi leân raèng söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa thaät laø quan troïng trong ñôøi soáng cuûa moãi ngöôøi vaø caùch soáng chung, ñieàu maø ñaát nöôùc anh chò em muoán chöùng toû, chæ coù theå trôû neân saâu xa neáu noù ñöôïc xaây döïng treân moät caùi nhìn chaøo ñoùn vaø thaùi ñoä töû teá voái vôùi tha nhaân, neáu noù aên reã saâu nôi Thieân Chuùa, laø Ñaáng muoán cho moïi ngöôøi trôû neân anh chò em vôùi nhau. Söï quaân bình noåi tieáng cuûa Liban muoán tieáp tuïc laø moät thöïc taïi, coù theå keùo daøi nhôø thieän chí vaø söï daán thaân cuûa moïi ngöôøi Liban. Chæ nhö theá, söï quaân bình aáy môùi laø maãu göông cho ngöôøi daân cuûa toaøn vuøng vaø theá giôùi. Ñaây khoâng phaûi chæ laø moät coâng trình cuûa con ngöôøi, nhöng coøn laø moät hoàng aân cuûa Thieân Chuùa maø ta phaûi naøi næ caàu xin, kieân trì vôùi baát kyø giaù naøo, vaø quyeát taâm cuûng coá".
"Thöa toång thoáng vaø caùc baïn, moái lieân heä giöõa Liban vaø ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ coù tính chaát lòch söû vaø saâu xa. Toâi ñeán Liban nhö ngöôøi löõ haønh hoøa bình, nhö moät ngöôøi baïn cuûa Thieân Chuùa vaø nhö moät ngöôøi baïn cuûa con ngöôøi. Chuùa Kitoâ ñaõ noùi: "Thaày ban bình an cuûa Thaày cho caùc con" (Ga 14,27). Ñi xa hôn ñaát nöôùc cuûa anh chi em, ngaøy hoâm nay toâi cuõng ñeán töôïng tröng nôi taát caû caùc nöôùc Trung Ñoâng, nhö moät ngöôøi löõ haønh hoøa bình, nhö moät ngöôøi baïn cuûa Thieân Chuùa vaø laø baïn cuûa moïi ngöôøi daân cuûa moïi nöôùc trong vuøng, khoâng phaân bieät tín ngöôõng. Chuùa Kitoâ cuõng noùi vôùi hoï "Thaày ban bình an cho caùc con". Nhöõng vui möøng vaø cô cöïc cuûa anh chò em cuõng lieân tuïc hieän dieän trong kinh nguyeän cuûa Giaùo Hoaøng vaø toâi caàu xin Chuùa thaùp tuøng, an uûi anh chò em. Toâi coù theå cam ñoan vôùi anh chò em raèng toâi ñaëc bieät caàu nguyeän cho taát caû nhöõng ngöôøi ñang chòu ñau khoå taïi vuøng naøy vaø hoï thaät laø ñoâng ñaûo. Töôïng thaùnh Maron nhaéc nhôû cho toâi veà nhöõng gì anh chò em ñang soáng vaø chòu ñöïng".
Sau baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, moät ñoaøn quaân danh döï ñaõ dieãn haønh tröôùc Ñöùc Thaùnh Cha, Toång thoáng vaø caùc quan khaùch, roài phaùi ñoaøn chính phuû Liban ñöôïc giôùi thieäu leân ngaøi vaø phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh cuõng ñöôïc giôùi thieäu vôùi Toång thoáng Liban. Tieáp ñeán, Ñöùc Thaùnh Cha coøn hoäi kieán vôùi toång thoáng vaø 2 vò chuû tòch quoác hoäi vaø Hoäi ñoàng boä tröôûng Liban, cuõng vôùi caùc phu nhaân lieân heä taïi Phoøng khaùnh tieát cuûa Phi tröôøng.
Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh
Rôøi Phi tröôøng thuû ñoâ Beirut, Ñöùc Thaùnh Cha veà toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû Harissa treân mieàn nuùi phía baéc caùch ñoù 37 caây soá.
Ñaây laø moät laøng nhoû ôû treân ñænh ñoài cao 550 meùt so nhìn xuoáng bôø bieån vaø vònh Jounieh. Harissa noåi tieáng vôùi Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Liban ñöôïc kieán thieát hoài naêm 1904 nhaân dòp kyû nieäm 50 naêm tuyeân boá tín ñieàu Ñöùc Meï Voâ Nhieãm nguyeân toäi do Ñöùc Chaân phöôùc Giaùo Hoaøng Pioâ 10 tuyeân tín. Leã khaùnh thaønh Ñeàn thaùnh vaøo chuùa nhaät ñaàu thaùng 5 naêm 1908, vaø töø ñoù trôû thaønh ngaøy leã haøng naêm kính Ñöùc Meï Liban.
Pho töôïng Ñöùc Meï maøu traéng ñöôïc ñuùc baèng ñoàng taïi Lyon beân Phaùp cao 8 meùt röôõi vaø naëng 15 taán, ñöôïc ñaët treân moät beä thaùp baèng ñaù ñeõo hình noùn cao 21 meùt, coù thang xoaùy oác daãn töø döôùi leân tôùi töôïng. Caùc tín höõu haønh höông vaãn thöôøng ñi chaân khoâng hoaëc ñi baèng ñaàu goái leo leân caùc baäc thang naøy tôùi töôïng Ñöùc Meï ôû treân ñænh.
Ngaøy nay, Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï quan troïng nhaát ôû Trung Ñoâng naøy ñöôïc uûy thaùc cho caùc tu só doøng Thöøa Sai Liban coi soùc. Moãi ngaøy coù 3 thaùnh leã ñöôïc cöû haønh taïi ñaây vaø chuùa nhaät coù tôùi 10 thaùnh leã, ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc tín höõu haønh höông. Hoï ñeán ñaây quanh naêm, nhöng nhaát laø trong thaùnh 5 kính Ñöùc Meï, vôùi nhöõng cuoäc röôùc ban ñeâm khôûi haønh töø bôø bieån leân tôùi Ñeàn thaùnh vaøo luùc bình minh. Caùc tín höõu tay caàm ñuoác saùng, vöøa ñi vöøa haùt thaùnh ca vaø caàu nguyeän. Caû ngöôøi Hoài giaùo cuõng ñeán haønh höông taïi ñaây ñeå toân kính Ñöùc Meï, ñaëc bieät vaøo nhöõng ngaøy chuùa nhaät.
Caùch ñaây gaàn 20 naêm, vaøo thaùng 7-1993, moät Vöông cung thaùnh ñöôøng môùi ñöôïc xaây caát caïnh thaùp beä cuûa Ñeàn thaùnh, vaø coù hình nhö moät muõi taøu cuûa ngöôøi Phenici. Beân trong thaùnh ñöôøng coù baûn sao töôïng Ñöùc Meï Loä Ñöùc do Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 laøm pheùp ngaøy 22-3 naêm 1992 trong thaùnh leã cho caùc beänh nhaân ôû Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ vaø ñöôïc Cô quan haønh höông cuûa Giaùo Phaän Roma ñöa tôùi ñaây. Thaùnh ñöôøng môùi coù theå chöùa ñöôïc 7 ngaøn ngöôøi, vaø chính taïi tieàn ñöôøng Ñeàn thôø naøy ngaøy 10 thaùng 5 naêm 1997 Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 ñaõ gaëp gôõ caùc baïn treû Liban.
Ñeán Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû Harissa vaøo luùc gaàn 3 giôø röôõi chieàu, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nghæ ngôi trong voøng 2 tieáng röôõi tröôùc khi baét ñaàu hoaït ñoäng ñaàu tieân cuûa ngaøi laø kyù Toâng Huaán Haäu Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Trung Ñoâng.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)