Nhöõng tieáng keâu cöùu töø Siria
Nhöõng tieáng keâu cöùu töø Siria.
Damasco (CNS 15-8-2012; KNA 17-8-2012) - Nhieàu vò laõnh ñaïo Coâng Giaùo taïi Siria leân tieáng baùo ñoäng veà tình traïng bi thaûm taïi nöôùc naøy vaø keâu goïi chaám döùt caùc cuoäc xung ñoät, nhaát laø yeâu caàu Taây Phöông ñöøng beânh vöïc moät chieàu caùc nhoùm phieán quaân voõ trang.
Töø gaàn 18 thaùng qua, Siria laâm vaøo voøng khoùi löûa, vôùi cuoäc xung ñoät ñaãm maùu giöõa quaân chính phuû vaø phe phieán quaân voõ trang, ñöôïc söï uûng hoä cuûa caùc nöôùc Taây phöông vaø moät soá nöôùc Araäp. Hoï chuû tröông laät ñoä cheá ñoä ñoäc taøi cuûa toång thoáng Bashar Assad, gioáng nhö ñaõ laøm taïi moät soá nöôùc Arap khaùc nhö Tunisie, Ai Caäp, Irak, Libia vaø Yemen.. Ruùt kinh nghieäm trong vuï Libia, Nga vaø Trung Quoác quyeát lieät duøng quyeàn phuû quyeát taïi Hoäi ñoàng baûo an Lieân Hieäp Quoác, khoâng cho Taây phöông duøng voõ löïc moät caùch danh chính ngoân thuaän ñeå laät ñoå cheá ñoä Assad. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng vaø nhieàu chính phuû taây phöông moâ taû cheá ñoä taïi Siria laø ñoäc taøi, khaùt maùu, taøn saùt daân laønh. Tuy nhieân cuõng khoâng thieáu nhöõng tieáng noùi, ñaëc bieät veà phía Coâng Giaùo ñòa phöông, caûnh giaùc veà nguy cô ñoäc taøi toân giaùo vaø nhöõng vuï chaø ñaïp nhaân quyeàn töø phía phieán quaân voõ trang ôû Siria do Taây phöông uûng hoä.
Tình hình xung ñoät ôû Siria chöa coù trieån voïng chaám döùt. Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Hoäi ñoàng baûo an Lieân Hieäp Quoác quyeát ñònh khoâng gia haïn phaùi boä quan saùt vieân taïi Siria ñöôïc göûi ñeán trong thôøi gian qua ñeå theo doõi cuoäc ñình chieán khoâng heà xaûy ra thöïc söï. Trong khi ñoù nhaø ngoaïi giao Lakhdar Brahimi ngöôøi Algeùri, ñaõ chaáp nhaän vai troø laøm ngöôøi trung gian quoác teá, thay theá oâng Kofi Annan, cöïu Toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác. Veà maët nhaân ñaïo, thaûm traïng cuûa haøng ngaøn thöôøng daân tò naïn chieán tranh traàm troïng theâm, vaø hoï phaûi chaïy troán sang Thoå Nhó Kyø.
Soá naïn nhaân cuûa cuoäc xung ñoät voõ trang tieáp tuïc gia taêng vaø chöa coù daáu hieäu giaûm bôùt. Theo nguoàn tin töø Vieän quaùt saùt nhaân quyeàn vôùi truï sôû ôû Luaân Ñoân, coù ít nhaát 180 ngöôøi cheát hoâm 16 thaùng 8 naêm 2012, trong ñoù coù 112 thöôøng daân.
Ñöùc Cha Jeanbart
Ñöùc Cha Jean-Cleùment Jeanbart, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Aleppo cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Melkite, ñaõ gioùng leân lôøi keâu goïi thoáng thieát qua laøn soùng cuûa Ñaøi Vatican:
"Toâi keâu goïi Coäng ñoàng quoác teá, toâi xin caùc tín höõu Kitoâ AÂu Chaâu, Myõ chaâu vaø toaøn theá giôùi, toâi khaån thieát xin caùc chính phuû haõy thöông xoùt nhaân daân Siria naøy, vaø laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå thuùc ñaåy moïi phe lieân heä haõy ngoài vaøo baøn ñeå ñoái thoaïi, tìm ra moät söï hoøa giaûi vaø giaûi quyeát vaán ñeà naøy moät caùch vaên minh, nhaân ñaïo. Chieán tranh chæ taïo neân taøn phaù, cheát choùc: ñoù laø moät cuoäc chieán huynh ñeä töông taøn. Chuùng ta haõy ngöng uûng hoä nhöõng keû gaây chieán. Toâi keâu goïi taây phöông vaø caùc nöôùc Nga, Trung Quoác, Iran cuõng nhö caùc nöôùc khaùc haõy thuùc ñaåy hai phe chaáp nhaän ñoái thoaïi, tìm ra moät giaûi phaùp dung hôïp, moät caùch thöùc ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy moät caùch thoûa ñaùng cho moïi ngöôøi. Toâi xin vaø tha thieát yeâu caàu moïi ngöôøi haõy laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå cöùu vôùt haøng ngaøn, ngaøn ngöôøi ñang cheát voâ ích, vì nhö theá chaúng coù vaán ñeà naøo ñöôïc giaûi quyeát. Chieán tranh khoâng giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà, noù chæ mang laïi cheát choùc vaø tuyeät voïng maø thoâi".
Cha Noujeim, OFM
Cha Halim Noujeim, Beà treân mieàn doøng Phanxicoâ taïi Siria, Giordani vaø Liban, cho bieát cuoäc xung ñoät gia taêng taïi nöôùc naøy ngaøy caøng aûnh höôûng theâ thaûm ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ.
Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho phaùi vieân haõng thoâng taán Coâng Giaùo Ñöùc KNA ôû thaønh phoá Harissa beân Liban hoâm 16-8 sau khi töø Siria trôû veà, cha toû ra e ngaïi raèng neáu cheá ñoä taïi Damasco suïp ñoå thì seõ coù aûnh höôûng treân toaøn vuøng. Cha noùi: "Taïi moät soá vuøng, nhö taïi coå thaønh Damasco, tình traïng töông ñoái coøn bình thöôøng. Nhöng chieán cuoäc ñang dieãn ra giöõa quaân ñoäi vaø phieán quaân, tieáng bom ñaïn vaø maùy bay tröïc thaêng laø ñieàu maø ngöôøi ta nghe thaáy ngaøy cuõng nhö ñeâm.
Nhieàu ngöôøi daân ñaõ maát coâng aên vieäc laøm hoaëc phaûi boû nhaø cöûa ñi laùnh naïn. Nhaát laø caùc tín höõu Kitoâ. Nguyeân taïi vuøng Homs vaø Hama, hôn 200 ngaøn tín höõu Kitoâ ñaõ phaûi tò naïn, hoaëc tôùi caùc vuøng Kitoâ khaùc ôû Siria hoaëc tôùi Liban. Ñaëc bieät con soá ngöôøi tò naïn ôû Damasco raát ñoâng ñaûo. Nhöõng ngöôøi naøy raát caàn ñöôïc giuùp ñôõ, vì hoï bò maát maùt moïi söï. Hoï thieáu thuoác men, thieáu löông thöïc cho treû em, ñöôøng giao thoâng giöõa caùc thaønh phoá trôû neân raát khoù khaên. Taïi nhöõng nôi maø caùc nhu yeáu phaåm coøn coù theå mua ñöôïc thì giaù caû taêng voït tôùi gaáp 4 laàn. Moät chai xaêng ñöôïc baùn vôùi giaù 2 ngaøn ñoàng Siria töông ñöông vôùi 25 Euro. Tröôùc kia chæ giaù 500 ñoàng. Caùc tu só Phanxicoâ tìm caùch giuùp ñôõ daân chuùng nhôø söï hoã trôï nhaän ñöôïc töø nöôùc ngoaøi.
Cha Noujeim cho bieát ñaõ xaûy ra nhöõng vuï phieán quaân voõ trang baùch haïi caùc tín höõu Kitoâ. Taïi Hama, caùc tín höõu Kitoâ bò truïc xuaát khoûi gia cö cuûa hoï. Nhaø thôø bò phieán quaân chieám ñoùng, vaø töông lai raát laø baát ñònh.
Cha xaùc quyeát raèng caû phe chính phuû laãn phieán quaân ñeàu coù traùch nhieäm veà baïo löïc. Hieän nay chaúng coøn söï kieåm soaùt vaø luaät leä. Nguy cô laø khi cheá ñoä hieän nay ôû Siria suïp ñoå, thì baïo löïc caøng gia taêng vaø ngöôøi ta seõ tieán tôùi moät cheá ñoä ñoäc taøi. Taïi caùc nöôùc Araäp khaùc, ngöôøi ta ñaõ thaáy cheá ñoä ñoäc taøi chính trò bò thay theá baèng moät cheá ñoä ñoäc taøi toân giaùo. Vaø khoâng coù hình thöùc ñoäc taøi naøo teä haïi hôn thöù ñoäc taøi toân giaùo, nhaát laø ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ thieåu soá soáng trong moät xaõ hoäi ñaïi ña soá theo Hoài giaùo.
Cha Beà treân Phanxicoâ noùi: Theá giôùi taây phöông hieän nay ñang ñöùng veà phía phieán quaân voõ trang ôû Siria vaø khoâng phaûn öùng tröôùc tình traïng hieän nay cuûa caùc tín höõu Kitoâ. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø chuùng toâi uûng hoä hoaëc choáng laïi chính phuû. Chuùng toâi choáng laïi moïi hình thöùc ñoäc taøi hoaëc baïo löïc, nhöng chuùng toâi raát lo aâu veà töông lai, vì chuùng toâi khoâng thaáy coù giaûi phaùp naøo khaùc toát ñeïp hôn.
Hieän nay ôû Liban caøng ngaøy caøng coù theâm nhöõng ngöôøi tò naïn töø Siria chaïy tôùi khieán cho tình hình ngaøy caøng caêng thaúng. Ñoàng thôøi chính phuû Liban coá gaéng baûo toàn söï trung laäp. Neáu Siria quyeát ñònh choáng laïi chính phuû cuûa mình thì chaéc chaén ñieàu naøy seõ mang laïi nhieàu baát oån cho Liban (KNA 17-8-2012)
Nöõ tu Agnes Mariam, doøng Caùt Minh
Maët khaùc, trong baûn tin truyeàn ñi ngaøy 15 thaùng 8 naêm 2012, Nöõ tu Agnes Mariam Thaùnh Giaù, Beà treân Ñan vieän thaùnh Giacoâbeâ ôû Qara, Siria, ñaõ toá giaùc caùc haønh vi taøn baïo cuûa phieán quaân voõ trang ôû nöôùc naøy vaø keâu goïi coäng ñoàng quoác teá ngöng uûng hoä phieán quaân.
Nöõ tu Agnes Mariam sinh taïi Liban, thaân phuï laø ngöôøi Palestine vaø meï chò laø ngöôøi Liban. Chò gia nhaäp doøng Caùt Minh hoài naêm 1971 vaø ñaõ traûi qua cuoäc noäi chieán taïi Liban töø naêm 1975 ñeán 1990. Naêm 1994, chò thaønh laäp moät coäng ñoaøn môùi trong Ñan vieän coå kính thaùnh Giacoâbeâ coù töø theá kyû thöù 6 taïi thaønh phoá Qara ôû Siria. Chò cuõng laø phaùt ngoân vieân cuûa Trung taâm truyeàn thoâng Coâng Giaùo cuûa Toång giaùo phaän Homs, thuoäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Melkite. Chò noùi: "Cuoäc noåi daäy voõ trang ôû Siria taïo neân moät cheá ñoä ñoäc ñoaùn teä hôn caû cheá ñoä cuûa Bashar Assad... Chuùng toâi bieát raèng nhöõng ngöôøi aáy khoâng chieán ñaáu cho töï do, nhöng cho caùc giaù trò cuûa hoï, vaø caùc giaù trò naøy khoâng phaûi laø giaù trò cuûa Hoài giaùo oân hoøa, maø laø Hoài giaùo cöïc ñoan.. Ñieàu laøm cho chuùng toâi thöïc söï ñau buoàn vaø coi nhö göông muø, ñoù laø theá giôùi taây phöông döôøng nhö khuyeán khích söï noåi daäy cuûa thöù baïo löïc phe phaùi nhö theá, chæ vôùi muïc ñích laät ñoå cheá ñoä cuûa Assad ôû Siria".
Nöõ tu cho bieát caùc nhoùm noåi daäy ñang ñaùnh vaøo caùc nhoùm toân giaùo thieåu soá, haønh quyeát nhöõng ngöôøi Hoài giaùo Sunnit oân hoøa, nhö caùc kyù giaû, caùc nhaø nghieân cöùu, baùc só, kyõ sö, ñeå buoäc gia ñình vaø coäng ñoaøn cuûa nhöõng ngöôøi naøy uûng moät Nhaø Nöôùc Hoài giaùo.. Quaû thöïc laø nhoùm noåi daäy ñang phaù huûy söï quaân bình toân giaùo vaø chuûng toäc ôû Siria".
Nöõ tu Agnes Mariam toá giaùc nhöõng vuï baét bôù ñoäc ñoaùn, chaët ñaàu vaø saùt haïi trong chieán dòch khuûng boá cuûa caùc nhoùm noåi daäy choáng laïi nhöõng ngöôøi maø hoï coi laø coäng taùc vôùi cheá ñoä Assad.
Nöõ tu pheâ bình Hoa Kyø vaø Anh quoác höùa taøi trôï cho caùc nhoùm phieán quaân ñeå hoï duøng tieàn baïc ñoù mua voõ khí. Phieán quaân Hoài giaùo Sunnit cuõng ñöôïc caùc nöôùc Araäp khaùc hoã trôï nhö Araäp Saudi, Qatar vaø Thoå Nhó kyø.
Nöõ tu Agnes Mariam tuyeân boá nhöõng ñieàu treân ñaây vôùi haõng tin Coâng Giaùo Hoa Kyø ôû Dublin thuû ñoâ Ailen hoài trung tuaàn thaùng 8 naêm 2012, sau khi gaëp gôõ Ñöùc Toång Giaùm Muïc Charles Brown, Söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Ailen, vaø gaëp Hoäi ñoàng Coâng lyù vaø Hoøa Bình cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ai Len.
Hoâm 15 thaùng 8 naêm 2012, moät UÛy ban chuyeân gia cuûa Lieân Hieäp Quoác ôû Geneøve, Thuïy Só, keát luaän raèng caùc löïc löôïng chính phuû vaø phieán quaân taïi Siria ñeàu phaïm caùc toäi aùc trong cuoäc xung ñoät töø ngaøy 15 thaùng 2 ñeán 20 thaùng 7 naêm 2012.
Theo Lieân Hieäp Quoác, tính ñeán cuoái thaùng 7 naêm 2012, khoaûng 2 trieäu 500 ngaøn ngöôøi daân Siria bò thöông, hoaëc phaûi di taûn, hay gaëp phaûi vaán ñeà thieáu löông thöïc vaø caùc nhu yeáu phaåm khaùc. Nhöõng ngöôøi beânh vöïc nhaân quyeàn cho bieát töø thaùng 3 naêm 2011, töùc laø keå töø khi xaûy ra cuoäc noåi daäy voõ trang ôû Siria, maø Hoäi Chöõ Thaäp ñoû quoác teá goïi laø moät cuoäc noäi chieán, ñaõ coù töø 20 ñeán 28 ngaøn ngöôøi thieät maïng trong cuoäc xung ñoät.
Theo Nöõ tu Agnes Mariam, Ñöùc Giaùm Muïc taïi thaønh phoá Aleppo noùi vôùi chò raèng maëc duø thaønh naøy khoâng thöïc söï tham gia caùc buoåi bieåu tình caùch maïng, vì ña soá daân chuùng muoán giöõ thaùi ñoä trung laäp nhöng thaønh naøy ñaõ bò haøng ngaøn phieán quaân chieám ñoùng, ña soá khoâng phaûi laø ngöôøi Siria, vaø hoï baét buoäc daân ñòa phöông phaûi coäng taùc vôùi hoï, neáu khoâng seõ bò gieát cheát".
Nöõ tu Mariam noùi: "Toâi keâu goïi cho caùc thöôøng daân. Vì ñoù khoâng phaûi laø phöông thöùc ñeå mang laïi töï do hoaëc daân chuû cho moät nöôùc ñaõ phaûi chòu caùi aùch ñoäc taøi töø 50 naêm roài.. Taïi thaønh phoá Homs, toâi ñaõ chöùng kieán nhöõng ñieàu kinh khuûng. Toâi ñaõ thaáy haøng traêm xaùc thöôøng daân bò baén cheát, bò caét chaët thaønh töøng maûnh, chæ vì hoï laø nhöõng thöôøng daân ñi laøm vieäc.. Thaønh phoá Homs gioáng nhö thaønh Stalingrad beân Nga hoaëc thaønh phoá Dresden beân Ñoâng Ñöùc sau theá chieán thöù 2, nôi maø caùc thaùnh ñöôøng coå kính cuûa Coâng Giaùo, Chính Thoáng vaø Tin Laønh tröôøng laõo bò xuùc phaïm, vaø cuoäc xung ñoät ñaõ laøm cho 130 ngaøn tín höõu Kitoâ phaûi rôøi boû vuøng ñoù ñi laùnh naïn. Theo toâi, giaûi phaùp duy nhaát hieän nay laø hoaøn toaøn ngöng chieán, vaø ñoái thoaïi trong noäi ñòa Siria giöõa moïi phe lieân heä ñeå tieán tôùi moät phong traøo hoøa giaûi vaø ñoái thoaïi. Ñieàu caàn thieát tröôùc tieân laø chaám döùt moïi baïo löïc. Hieän nay coù Phong traøo Mussalaha, trong tieán Araäp coù nghóa laø hoøa giaûi. Ñaây laø moät saùng kieán coäng ñoàng cô baûn baát baïo ñoäng, naûy sinh töø xaõ hoäi daân söï. Caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, gia ñình vaø boä toäc ñaõ gaëp gôõ nhau ñeå thaêng tieán hoøa bình vaø hoøa giaûi giöõa loøng xaõ hoäi Siria. Ñaây laø moät ñieàu thay theá cho baïo löïc noåi daäy hoaëc söï can thieäp quaân söï cuûa quoác teá".
Saùng kieán naøy, - ñöôïc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo uûng hoä, - ñaõ naûy sinh hoài thaùng 6 naêm 2012 taïi thaønh phoá Homs, sau khi nhieàu ñaïi dieän cuûa caùc toân giaùo khaùc nhau ñaõ gaëp gôõ nhau, vaø ñaõ ñöa ra nhieàu tuyeân ngoân chung veà vieäc xaây döïng hoøa bình vaø toân troïng laãn nhau taïi Siria. (CNS 15-8-2012)
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)