Toå chöùc Caritas quoác teá
vaø cuoäc chieán
choáng laïi naïn ñoùi treân theá giôùi
Toå chöùc Caritas quoác teá vaø cuoäc chieán choáng laïi naïn ñoùi treân theá giôùi.
Roma (RG 25-5-2012; RG 1-6-2012; Vat. 18-6-2012) - Trong hai ngaøy 1-2 thaùng 6 naêm 2012 ñaïi hoäi quoác teá veà naïn ñoùi vaø an ninh löông thöïc treân theá giôùi ñaõ dieãn ra taïi Vienne, thuû ñoâ nöôùc AÙo. Ñaïi hoäi do Caritas Quoác Teá, Caritas AÙo vaø Caritas AÂu chaâu cuøng toå chöùc, vôùi söï tham döï cuûa 700 ngöôøi goàm caùc ñaïi dieän Caritas quoác gia, caùc toå chöùc xaõ hoäi daân söï, caùc ñaïi dieän chính quyeán vaø caùc cô caáu quoác teá ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi. Muïc ñích ñaïi hoäi laø tìm ra caùc giaûi phaùp toaøn caàu laâu beàn cho 1 tyû ngöôøi treân theá giôùi ñang phaûi ñau khoå vì bò ñoùi. Trong soá 35 thuyeát trình vieân thuoäc 20 quoác gia khaùc nhau coù oâng Kofi Annan, nguyeân toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác, hieän laø ñaëc söù cuûa Lieân Hieäp Quoác vaø Lieân Minh A Raäp taïi Siria. Nhöng oâng ñaõ khoâng theå tham döï ñaïi hoäi vaø oâng Tesafai Tecle, nguyeân phoù giaùm ñoác toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá FAO ñaõ thuyeát trình thay. Ngoaøi ra cuõng coù baøi thuyeát trình cuûa Ñöùc Hoàng Y Oscar Rodriguez Maradiaga, chuû tòch Caritas Quoác Teá. Trong baøi tham luaän Ñöùc Hoàng Y khaúng ñònh raèng "Naïn ñoùi treân theá giôùi khoâng phaûi laø moät ñònh meänh, ñoù laø moät thaûm kòch coù theá traùnh ñöôïc".
Saùng 14 thaùng 6 naêm 2012 Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ tieáp kieán oâng Joseù Graziano da Silva, Toång giaùm ñoác toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá vieát taét laø FAO.
Thoâng caùo Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh cho bieát cuoäc hoäi kieán ñaõ dieãn ra trong tình thaân höõu. Daán thaân cuûa Toøa Thaùnh vaø Giaùo Hoäi coâng giaùo choáng laïi naïn ñoùi vaø ngheøo tuùng ñöôïc ñaùnh giaù cao, nhaát laø taïi Phi chaâu, vaø nhaèm söûa chöõa tình hình an ninh löông thöïc theá giôùi ñang gaây ra nhieàu lo aâu hieän nay. Hai beân cuõng ghi nhaän raèng maëc duø coù ñuû caùc taøi nguyeân ñeå thoûa maõn caùc nhu caàu thöïc phaåm cuûa toaøn theá giôùi, vaãn coøn coù caùc chöôùng ngaïi thuoäc traät töï quoác teá, xaõ hoäi vaø chính trò ngaên caûn vieäc thoûa maõn caùc nhu caàu aáy. Toøa Thaùnh vaø toå chöùc FAO caàu mong raèng laõnh vöïc noâng nghieäp taùi chieám vai troø haøng ñaàu trong chieán löôïc phaùt trieån vaø coù ñöôïc söï baûo ñaûm bình ñaúng vaø höõu hieäu hôn trong vieäc ñieàu haønh heä thoáng löông thöïc.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa oâng Thorfinnur Omarson thuoäc toå chöùc Caritas AÂu chaâu veà ñaïi hoäi noùi treân.
Hoûi: Thöa oâng Omarson, oâng coù theå cho bieát muïc ñích cuûa ñaïi hoäi do Caritas quoác teá vaø Caritas AÙo trieäu taäp taïi thuû ñoâ Vienne hoài ñaàu thaùng 6 naøy laø gì khoâng?
Ñaùp: Muïc ñích ñaïi hoäi laø ñeå thoâng tin töùc lieân quan ñeán naïn ñoùi treân theá giôùi. Nhö quùy vò ñaõ bieát, hieän nay treân theá giôùi coù 1 tyû ngöôøi phaûi ñau khoå vì naïn ñoùi, trong khi moät phaàn ba thöïc phaåm treân theá giôùi naøy bò phung phí. Vì theá ñaây laø moät hieän töôïng toaøn caàu caàn phaûi ñöông ñaàu. Ñaây laø moät trong caùc yeáu toá neàn taûng cuûa toaøn coâng vieäc laøm cuûa toå chöùc Caritas quoác teá vaø caùc Caritas quoác gia: ñoù laø chieán ñaàu choáng laïi naïn ngheøo ñoùi.
Hoûi: Thöa oâng, chuùng ta hay noùi veà cuoäc khuûng hoaûng kinh teá, nhöng coù leõ chuùng ta queân naïn ngheøo ñoùi treân theá giôùi, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy, ñoù laø ñieàu chuùng toâi cuõng kinh nghieäm. Chaúng han nhö taïi Bruxelles naøy, chuùng toâi coù caùc cuoäc gaëp gôõ ñeå thaûo luaän veà cuoäc khuûng hoaûng kinh teá, vaø tìm caùc giaûi phaùp ñeå thoaùt ra khoûi cuoäc khuûng hoaûng naøy, cuõng nhö caûi tieán vieäc phaùt trieån kinh teá vaø caùc vaán ñeà lieân heä. Nhöng chuùng toâi chaéc chaén laø vieäc gia taêng kinh teá seõ khoâng giaûi quyeát ñöôïc ngay laäp töùc vaán ñeà naïn ñoùi. Coøn coù caùc xaùo troän khaùc caàn phaûi ñoái phoù, vaø vì theá chuùng ta khoâng ñöôïc queân vaán ñeà nghieäm troïng naøy cuûa naïn ñoùi.
Hoûi: Theá theo oâng chuùng ta coù theå laøm gì baäy giôø?
Ñaùp: Qua ñaïi hoäi naøy toå chöùc Caritas ñaõ ñöa ra nhieàu thænh caàu vaø ñeà nghò vôùi nhöõng giôùi chöùc coù nhieäm vuï phaûi laáy caùc quyeát ñònh treân bình dieän toaøn caàu, cuõng nhö treân bình dieän ñaïi luïc aâu chaâu vaø treân bình dieän quoác gia. Tröôùc heát ñieàu raát quan troïng laø moãi ngöôøi phaûi thöøa nhaän quyeàn cuûa moïi ngöôøi coù thöïc phaåm ñeå nuoâi thaân. Ñaây laø ñieàu phaûi ñöôïc thöøa nhaän vaø toân troïng treân bình dieän toaøn caàu. Ngoaøi ra, cuõng laø ñieàu quan troïng phaûi naâng ñôõ sinh hoaït noâng nghieäp vaø caùc gia ñình noâng daân. Chuùng ta phaûi traùnh vieäc giaûm thöïc phaåm vì lyù do khí haäu thay ñoåi, laø vaán ñeà ngaøy caøng nghieâm troïng hôn. Nhö vaäy chuùng ta phaûi ñöông ñaàu vôùi raát nhieàu vaán ñeà trong cuøng moät luùc.
Hoûi: OÂng nghó gì veà caùc lyù do cô caáu gaây ra naïn ngheøo ñoùi treân theá giôùi naøy?
Ñaùp: Coù nhieàu lyù do khaùc nhau. Toå chöùc Caritas ñaõ tieáp nhaän ñieàu toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá ñeà ra lieân quan tôùi caùc ñöôøng höôùng veà quyeàn sôû höõu ñaát ñai, ñeå baûo ñaûm caùc quyeàn cuûa ngöôøi daân ñòa phöông coù ñaát ñai vaø ñöôïc che chôû khoûi teä naïn khai thaùc cho thueâ ñaát canh taùc, laø teä naïn hieän höõu taïi nhieàu vuøng treân theá giôùi. Caritas yeâu caàu coù moät cô caáu traùch nhieäm ñeå theo doõi caùc vuï phaûn ñoái xaûy ra trong luùc ñöa ra quyeát ñònh veà ñaát ñai, laøm sao ñeå trong caùc tröôøng hôïp vi phaïm, ñaát ñai ñöôïc giao trôû laïi cho caùc sôû höõu chuû hôïp phaùp, theo luaät leä. Ñaây laø moät vaán ñeà xaûy ra taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi.
* * *
Tieáp theo ñaây laø moät soá nhaän ñònh cuûa oâng Paolo Beccegato ñaëc traùch Caritas Quoác Teá phaân boä Italia, vaø oâng Giacomo Guerrera, chuû tòch UNICEF Italia.
Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá taøi chaùnh hieän nay cuõng ñang gaây ra nhieàu khoù khaên cho caùc toå chöùc nhaân ñaïo quoác teá keå caû Caritas, vaø noù ñeø naêng treân caùc daân toäc ngheøo ñoùi treân theá giôùi. Daân chuùng khoâng thieáu loøng quaûng ñaïi, nhöng tình hình kinh teá khoù khaên khieán cho caùc ñoùng goùp cuûa hoï cuõng giaûm suùt nhieàu.
Hoûi: Thöa oâng Beccegato, cuoäc khuûng hoaûng kinh teá hieän nay ñang gaäy khoù khaên cho caû caùc toå chöùc baùc aùi quoác teá, coù phaûi theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, nhìn vaøo tình hình theá giôùi vaø qua caùc trao ñoåi vôùi caùc nhaân vieân Caritas khaùc, toâi coù theå noùi laø ñuùng nhö theá. Lyù do chính gaén lieàn vôùi vieäc giaûm taøi trôï, nhaát laø töø phía caùc chính quyeàn vaø caùc toå chöùc lieân heä. Vì theá daáu hieäu maø Caritas Quoác Teá vaø Caritas AÂu chaâu nhaän ñöôïc trong caùc cuoäc hoïp môùi ñaây giöõa hai beân laø moät tín hieäu gaây aâu lo. Bôûi vì nhieàu Caritas ñaëc bieät laø cuûa caùc nöôùc Baéc AÂu chaâu ñaõ töøng coù theå baûo ñaûm cho vieäc taøi trôï lieân tuïc caùc döï aùn treân toaøn theá giôùi, ñang giaûm thieåu caùc naêng ñoäng töø nhieàu naêm nay cuûa mình, vì trong luùc naøy caùc ngaân quõy giaûm khaù nhieàu. Tuy nhieân, maët khaùc cuõng caàn noùi raèng tình lieân ñôùi töø haäu taàng giöõa ngöôøi daân vôùi nhau gia taêng. Coù leõ vì hoï cuøng soáng kinh nghieäm ngheøo tuùng gia taêng vaø gaàn guõi vôùi thöïc taïi neân nhieàu ngöôøi cuõng bieát lieân ñôùi vôùi nhau hôn. Ñaây laø moät döõ kieän tích cöïc veà phaåm chaát caàn ñöôïc nhaéc tôùi.
Hoûi: Vaäy thì ñaâu laø caùc laõnh vöïc bò thieät thoøi nhieàu nhaát, thöa oâng?
Ñaùp: Treân bình dieän kinh teá thì chaéc chaén ñoù laø söï suy giaûm caùc khoaûn thu nhaäp bình thöôøng. Vì theá trong caùc tröôøng hôïp khaån caáp, nhôø giôùi truyeàn thoâng, tình lieân ñôùi khoâng thieáu treân taát caû moïi bình dieän. Nhöng caùc tình traïng ngheøo tuùng bình thöôøng taïi Italia, taïi AÂu chaâu vaø treân theá giôùi, naïn ngheøo tuùng toät ñoä, caùc caûnh ngheøo tuùng bò laõng queân... nhöõng ngöôøi soáng trong hoaøn caûnh nhö theá caøng ngaøy caøng gaëp khoù khaên trong vieäc taøi trôï, so saùnh vôùi ñieàu xaûy ra caùch ñaây vaøi naêm, ñaëc bieät laø hoài naêm 2008.
Hoûi: Thöa oâng, hieän nay coù nhieàu tình traïng khaån caáp taïi Italia cuõng nhö treân theá giôùi, ñaâu laø nhöõng vuøng ñaùng ñöôïc chuù yù trôï giuùp nhieàu hôn?
Ñaùp: Tình traïng khuûng hoaûng taïi Italia vaø AÂu chaâu ñang gaây ra khoù khaên lôùn. Caùc ñôn xin trôï giuùp ñöôïc göûi tôùi caùc trung taâm laéng nghe cuûa chuùng toâi, tôùi caùc Caritas giaùo phaän vaø giaùo xöù, cuõng nhö moïi cô caáu lieân heä gia taêng nhieàu vaø lieân quan tôùi caû ngöôøi daân YÙ, keå caû giôùi treû. Haàu heát laø caùc ñôn xin vieäc laøm. Hoï laø nhöõng ngöôøi raát coù phaåm caùch, maø chuùng toâi khoâng heà quen bieát, vaø chuùng toâi tìm caùch can thieäp ñeå giuùp hoï. Ñaây khoâng phaûi laø caùc trôï giuùp bình thöôøng.
Coøn treân bình dieän quoác teá thì coù naïn ñoùi trong vuøng Sahel beân Phi chaâu, ñaëc bieät laø taïi caùc nöôùc nhö Niger, Mali, Burkina Faso. Nhöng cuõng coù caû moät vuøng roäng lôùn chaïy daøi töø Senegal cho tôùi Sudan nöõa, vôùi naïn haïn haùn keùo daøi gaây ra caûnh maát muøa ñoùi keùm lieân luïy ñeán 13 trieäu daân trong vuøng. Ngoaøi ra coøn coù caùc maët traän khaùc nöõa nhö caùc cuoäc chieán bò laõng queân, caùc tình traïng khaån caáp bò laõng queân... ít baùo chí theá giôùi noùi ñeân, nhöng caùc lôøi keâu cöùu ñöôïc göûi tôùi chuùng toâi haøng ngaøy.
* * *
Tieáp theo ñaây laø moät vaøi nhaän ñònh cuûa oâng Giacomo Guerrera, Toång giaùm ñoác toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá.
Hoûi: Thöa oâng Toång giaùm ñoác, nghe noùi toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch quyeân goùp cöùu ñoùi, coù ñuùng theá khoâng?
Ñaùp: Vaâng, ñuùng vaäy. Chuùng toâi ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch coù khaåu hieäu laø "Chuùng toâi muoán coù soá deâroâ": deâroâ soá treû em bò cheát yeåu. Hieän nay moãi ngaøy coù 22,000 treû em bò cheát vì caùc thöù beänh coù theå chöõa ñöôïc. Chuùng ta coù theå laøm ñöôïc moät caùi gì ñoù cho caùc em. Chuùng toâi ñaõ phaùt ñoäng chieán dòch vì tin töôûng nôi loøng quaûng ñaïi cuûa ngöôøi daân Italia, ñaõ luoân luoân tích cöïc tham gia vaøo caùc saùng kieán cuûa chuùng toâi. Hoï coù theå göûi moät söù ñieäp SMS vaøo soá 45505 treân ñieän thoai di ñoäng hay qua ñieän thoaïi thöôøng. Chæ ñôn sô nhö vaäy thoâi seõ coù haøng trieäu treû em ñöôïc cöùu soáng. Vaø chuùng toâi ñaõ gaët haùi thaùnh coâng. Trong moät theá heä chuùng toâi ñaõ giaûm ñöôïc phaân nöûa soá treû em bò cheát yeåu vì caùc taät beänh thoâng thöôøng.
Hoûi: Toå chöùc Nhi Ñoàng Theá Giôùi UNICEF coù caûm thaáy bò aûnh höôûng bôûi cuoäc khuûng hoaûng kinh teá khoâng thöa oâng? Vaø ñaâu laø caùc laõnh vöïc ñöôïc toå chöùc chuù yù nhaát hieän nay?
Ñaùp: Cuõng nhö moïi toå chöùc quoác teá khaùc UNICEF cuõng bò aûnh höôûng bôûi cuoäc khuûng hoaûng nhö lyù do thöù nhaát. Nhöng cuõng coù caùc bieán coá khaùc nöõa xaûy ra nhö ñoäng ñaát. Caùc trôï giuùp cuõng ñöôïc höôùng tôùi caùc naïn nhaân naøy nöõa.
Caùc vuøng gaây aâu lo nhaát laø caùc nôi coù "caùc tình traïng khaån caáp bò che giaáu". Khi môùi xaûy ra thì ñöôïc giôùi truyeàn thoâng chuù yù, roài sau ñoù bò boû queân. Toâi coù yù noùi tôùi naïn ñoùi vuøng Söøng Phi chaâu, taïi Sahel vaø Haiti cuõng nhö taïi Libia, nôi chuùng toâi ñaõ thaønh coâng trong vieäc göûi 1,2 trieäu treû em tôùi tröôøng trôû laïi. Nhöng coøn coù raát nhieàu vaán ñeà lieân quan tôùi caùc daân toäc bò cöôõng baùch di cö sang caùc nöôùc laùng gieàng nöõa.
(RG 25-5-2012; RG 1-6-2012)
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)